عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI Sudan

Sudan’daki protestolarda bir gösterici daha hayatını kaybetti

Omdurman’da düzenlenen protestolardan bir görüntü (AFP)
Omdurman’da düzenlenen protestolardan bir görüntü (AFP)
    Hartum/ Şarku’l Avsat
TT
TT

Sudan’daki protestolarda bir gösterici daha hayatını kaybetti

Omdurman’da düzenlenen protestolardan bir görüntü (AFP)
Omdurman’da düzenlenen protestolardan bir görüntü (AFP)

Sudan Merkezi Doktorlar Komitesi, başkent Hartum’un Doğu Nil bölgesinde askeri yönetim karşıtı düzenlenen protestolarda bir göstericinin daha vurularak öldürüldüğünü açıkladı.
Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan, 25 Ekim tarihinde devrik lider Ömer el- Beşir rejiminin düşmesinin ardından sivil ve asker tarafından yönetilen ülkede darbe yaparak tüm yetkiyi ordu elinde toplamıştı. O günden bu yana halk, iktidarın sivillere devredilmesi talebiyle ülke genelinde protestolar düzenliyor. Bugünlerde ise on binlerce Sudanlı sıcak havaya, göz yaşartıcı gaza, mübarek Ramazan ayına rağmen protestolara devam ediyor.
Bugünkü protestolar, 25 Ekim’de sivil hükümetin devrilmesine karşı başlayan protestoların altıncı ayında gerçekleşti. 25 Ekim’den bu yana Sudan ekonomisi gittikçe kötüleşti.
Çoğunluğu oruç tutan göstericiler, 42 dereceye ulaşan sıcak havada bile protestolarına devam ediyor. Omdurman’daki bazı kişiler, El Mesira Yolu üzerindeki evlerde bulunan hortumlarla serinlemek için kendilerine su tuttu.
23 yaşındaki üniversite öğrencisi Ahmed Abdullah, “Oruçlu bir şekilde hayatını kaybetmiş şehitlerin yolundayız. Orduyu yeneceğiz. Özgürlük ve adalet yolunda yürümeye devam edeceğiz” dedi.
Sağlık görevlileri, bugüne kadar emniyet güçlerinin ateş açtığı protestolarda en az 93 kişinin hayatını kaybettiğini, binlerce kişinin ise yaralandığını açıkladı.
6 Nisan tarihi, 2019 yılında devrik lider Ömer el- Beşir’e yapılan darbenin ardından düzenlenen protestoların yıl dönümü olarak kabul ediliyor. O günden beri protestocular, çeşitli eylemler düzenliyor.
Göstericiler, iktidarın sivillere devredilmesini istiyor. Geçtiğimiz yıl 3 Haziran tarihinde halk, oturma eylemi düzenlerken, eyleme müdahale eden güvenlik güçleri ile çıkan çatışmada askeri güçler de dahil olmak üzere çok sayıda Sudanlı hayatını kaybetmişti. Yaşanan olayların ardından iktidarda güç paylaşımı tercih edildi ve askeri- sivil konsey kuruldu. Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri’nin (ÖDBG) seçtiği isim olan Abdullah Hamduk, başbakan olmasının ardından yaşanan olayların sonucunda 2 Ocak 2022 tarihinde görevinden istifa etmişti.
ABD Dışişleri Bakanlığı, “Sudan halkı henüz hedeflerine ulaşmadı. Barışçıl protestolara, göstericilerin şiddet korkusu yaşamadan izin verilmeli” dedi.
Göstericilerin oruç tutması nedeniyle başkent Hartum’da günün geç saatlerinde protesto çağrısı yapılırken ülkenin batısındaki el- Ubeyd, Nyala, Cuneyna, Port Sudan, Kessele ve Gadarif bölgelerinde, ülkenin güneyinde Madani, Kosti ve Kadugli bölgelerinde protestolar başladı.
Güvenlik güçleri ve ordu, ana caddelerde konuşlanırken başkentteki hükümet binaları ile Omdurman ve Bahri’ye giden köprüler kapatıldı.
Hartum Havalimanı’na doğru yürüyen on binlerce kişi, göz yaşartıcı gaz ve ses bombalarına maruz kaldı. Ancak göstericiler, eylemlerine devam etti ve “Devrim, halkın devrimidir. Otorite, halkın otoritesidir” sloganlarını attı.
Havaalanın çevresindeki göstericilere çok sayıda gaz bombası atılırken, protestocular, Hartum’un büyük caddelerine barikat kurdu.
ABD’nin yaptırım uyguladığı Merkez Polis Teşkilatı, göstericilere müdahale etti.
Bölgede bulunan Reuters muhabiri, kahvaltı yapmaya hazırlandığı bir vakitte silah seslerini duyduğunu açıkladı.
Sudan Direniş Komiteleri, Hartum ve Omdurman’daki eylemcilerden akşama kadar sokaklardan geri çekilmesini isterken Omdurman’daki sivil komiteler, protestoculara müdahale edildiğini belirtti.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Sudan’ın komşuları iç savaşı durdurmak için toplanıyor

Geçtiğimiz ay Kahire’deki Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’ne katılanların toplu fotoğrafı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Geçtiğimiz ay Kahire’deki Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’ne katılanların toplu fotoğrafı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT
TT

Sudan’ın komşuları iç savaşı durdurmak için toplanıyor

Geçtiğimiz ay Kahire’deki Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’ne katılanların toplu fotoğrafı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Geçtiğimiz ay Kahire’deki Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’ne katılanların toplu fotoğrafı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Sudan’a komşu ülkelerin dışişleri bakanları, Temmuz ayı ortasında yapılan Sudan’a Komşu Ülkelerin Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nde alınan karara göre Çad’ın başkenti Encemine’de “Sudan Krizinden Çıkış Yolları” gündemiyle toplanıyor.

13 Temmuz’da Kahire’de Mısır, Libya, Çad, Orta Afrika, Güney Sudan, Eritre ve Etiyopya olmak üzere yedi Afrika ülkesinin liderlerinin katıldığı Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi gerçekleştirilmişti. Zirvede, “Sudan krizinin ülkenin geleceği, istikrarı, birliği ve toprak bütünlüğü üzerindeki yansımalarının çözülmesi ve ulusal kurumların çöküşünün önlenmesi için gerekli uygulamalı adımları ele alacak” bir iletişim mekanizması kurma kararı alınmıştı. Bu iletişim mekanizmasına katılımcı ülkelerin dışişleri bakanları liderlik edecek.

Kapanış bildirgesine göre zirvede ayrıca, iletişim mekanizmasına “Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi (IGAD) ve Afrika Birliği (AfB) de dahil olmak üzere mevcut mekanizmalarla entegrasyonunda Sudanlı taraflarla doğrudan iletişim kurarak çatışmayı durdurup Sudan krizinde kapsamlı bir çözüme ulaşmak için uygulanabilir pratik çözümler içeren bir yürütme eylem planı” hazırlama görevi verilmişti.

Görsel kaldırıldı.
Geçtiğimiz ay Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’nde konuşma yapan Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Çad Dışişleri, Yurtdışındaki Çadlılar ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Sudan’a Komşu Ülkelerin Dışişleri Bakanları Komitesi’nin ilk toplantısının 6-7 Ağustos tarihlerinde Encemine’de yapılacağı duyurulmuştu. Açıklamada, toplantının esas amacının “Sudan’ı binlerce kişinin ölümüne ve milyonlarca Sudanlının yerinden olmasına neden olan yıkıcı bir savaşın uçurumuna sürükleyen mevcut Sudan krizinden çıkış yolları önermek” ve aynı zamanda “ortakların dikkatini büyüyen insani krize acil yanıtlar vermeye çekmek” olduğu belirtilmişti.

Aynı bağlamda, Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyükelçi Ahmed Ebu Zeyd yaptığı bir açıklamada, görüşmeye Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri’nin katılacağını belirterek şu ifadeleri kullanmıştı:

“Komşu ülkelerin dışişleri bakanları toplantılarında Sudan krizinin çeşitli yönlerini, tüm güvenlik, siyasi ve insani boyutlarını, Sudan halkı üzerindeki etkilerini ve bölgesel ve uluslararası yansımalarını tartışacaklar. Amaç, Sudan’a komşu olan ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının mevcut krize son verecek ve Sudan’ın birliğini, toprak bütünlüğünü ve kardeş halkın sözünün geçerliliğini koruyacak çözümlere ulaşmak için etkili bir şekilde hareket etmelerini sağlayacak pratik öneriler geliştirmektir.”

Öte yandan Sudan Ümmet Partisi Genel Başkanı Mübarek el-Fadıl, Sudan’ın komşu ülkelerinin gösterdiği çabaların önemini vurguladı. Dışişleri bakanlarının Çad’daki ilk toplantılarında ortaya koyabilecekleri “pratik öneriler” olduğunu ve bunların “trajik” olarak nitelendirdiği krizi sona erdirmek için pratik çözümlere ulaşılmasına katkıda bulunabileceğini kaydetti. Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda Fadıl, Sudan’ın komşu ülkelerinin bakanlık mekanizmasının, Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) üzerinde etkisi olan saha liderleri ve aşiret ileri gelenleriyle yoğun temaslar kurarak işe başlaması gerektiğini de sözlerine ekledi.

Fadıl, Sudan’ın komşu ülkelerinin bakanlar düzeyindeki mekanizmasının, ülkelerinin sahadaki etkin liderlerle iletişim kurma gücünden yararlanarak “başarıya ulaşma fırsatı” olduğuna dikkat çekti. Ayrıca, özellikle Libya, Çad ve Orta Afrika Cumhuriyeti gibi taraflardaki sınırların kontrol altına alınması gerektiğine dikkat çekti ve bu bölgelerin “HDK’ye silah kaçakçılığı yapmak için kullanıldığını” belirtti.

Diğer taraftan Sudanlı yazar ve siyasi araştırmacı Mecdi Abdulaziz, Sudan’a komşu ülkelerin dışişleri bakanları mekanizmasının toplanmasının, sahada ve siyasi düzeydeki değişkenliklerin ışığında gerçekleştiğine işaret etti ve bu değişkenlerin, “mekanizmanın Sudan’daki istikrarın yeniden tesis edilmesi çabalarına destek sağlamada başarılı olma olasılığı üzerinde büyük ölçüde etkisi olduğunu” belirtti.

Abdulaziz Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda, “bu ayın savaşı durdurmak ve Sudan’da istikrarı yeniden sağlamak açısından büyük atılımlar getireceği” konusunda iyimser olduğunu söyledi. Cidde Forumu ile komşu Sudan ülkeleri arasında krizi sona erdirme çabalarında öne çıkan entegrasyonu takdir etti. Sudan’ın komşu ülkelerinin dışişleri bakanlarını, uluslararası insani ve yardım kuruluşlarının rolünü harekete geçirmeye teşvik etmenin önemini vurguladı. Ayrıca yerinden edilen ve Sudanlı vatandaşların “birkaç Arap ülkesi ve bölgesi dışında gerçek yardım almadığına” dikkat çekti.

Birleşmiş Milletler’e (BM) göre nisan ayının ortasından bu yana Sudan ordusu ile HDK arasındaki silahlı çatışmalarda çoğu sivil 3 binden fazla kişi öldü. Ayrıca 3 milyondan fazla kişi yerinden oldu ve mülteci konumuna düştü.