Yemen Cumhurbaşkanı’nın yetkilerini Başkanlık Konseyi’ne devretmesi memnuniyetle karşılandı
Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi (Reuters)
Riyad/Şarku’l Avsat
TT
TT
Yemen Cumhurbaşkanı’nın yetkilerini Başkanlık Konseyi’ne devretmesi memnuniyetle karşılandı
Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi (Reuters)
Birçok Körfez ve Arap ülkesi, Yemen anayasası, Körfez girişimi ve yürütme mekanizmaları uyarınca Yemen Başkanlık Konseyi’nin kurulması ve Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi’nin yetkilerini Konsey’e devretmesini memnuniyetle karşıladı.
Yemen’de Cumhurbaşkanı Hadi’nin yetkileri yeni kurulan, Reşad el-Uleymi başkanlığında 8 üyeli Başkanlık Konseyi’ne devredildi
Yemen resmi televizyon kanalında Kültür ve Turizm Bakanı Muammer el-Eryani’nin okuduğu açıklamada, “Geçiş süreci görevinin uygulanarak tamamlanması için yönetim Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi’den Başkanlık Konseyine devredilecektir” ifadesi kullanıldı.
Cumhurbaşkanı Hadi söz konusu duyuru öncesinde Yardımcısı Ali Muhsin el-Ahmer’i görevden aldığını ilan etmişti.
Kuveyt Dışişleri Bakanlığı, tarafından bugün yapılan açıklamada karardan duyulan memnuniyete vurgu yapılarak, Yemen’de kapsamlı bir siyasi çözüme ulaşma konusunda görevlerini yerine getirmesini sağlamak için Başkanlık Konseyi’ne ve destekleyici kuruluşlarına verilen destek ifade edildi.
Ürdün Dışişleri ve Gurbetçi İşleri Bakanlığı da, Cumhurbaşkanı Hadi’nin Yemen anayasası ve Körfez girişiminin şartlarının ve yürütme mekanizmalarının uygulanmasına uygun olarak kurulan Başkanlık Konseyi’ne tüm yetkilerini devretmesinin memnuniyetle karşılandığını bildirdi.
Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Genel Sekreteri Dr. Nayef el-Hacraf, Yemen’de güvenlik ve istikrarı sağlama ve Yemen krizini sona erdirme konularında görevlerini yerine getirebilmesi için Başkanlık Konseyi’ni desteklediklerini söyledi.
Dr. Hacraf, Reşad el-Uleymi başkanlığındaki Başkanlık Konseyi ve üyelerine, özellikle bu tarihi aşamada ulusal sorumluluklarını yerine getirmeleri, Yemen ve kardeş halkına hizmet etmeleri konusunda başarılar diledi.
Arap Birliği Genel Sekreterliği’nden bir kaynağa göre, Genel Sekreter Ahmed Ebu Gayt, Başkanlık Konseyi’ni destekleyerek, bu kararın Yemen hükümetinin meşruiyetinin somut bir örneği olduğunu dile getirdi.
Başkanlık Konseyi’nin Yemen’in barışa ulaşmasına katkıda bulunacağına dair umudunu ifade eden Ebu Gayt, Yemenli taraflara, halkın çektiği acıları sona erdirmek ve ülkede istikrar ve güvenliği yeniden tesis etmek için müzakerelere girmeye hazırlık olarak mevcut ateşkesi sürdürmeye çağırdı.
Arap Parlamentosu da Hadi’nin kararını memnuniyetle karşılayarak, Başkanlık Konseyi’ne tam desteği ifade etti.
Arap Parlamentosu, Suudi Arabistan’ın Yemen ekonomisine 3 milyar dolarlık acil destek sağlama kararına ve Yemen ekonomisini desteklemek için gerekli mali kaynakları harekete geçirmek için uluslararası bir konferans düzenleme çağrısına da övgüde bulundu.
Hizbullah savaşçılarını Lübnan ordusuna entegre etme fikri gerçeklerle çarpışıyorhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5134482-hizbullah-sava%C5%9F%C3%A7%C4%B1lar%C4%B1n%C4%B1-l%C3%BCbnan-ordusuna-entegre-etme-fikri-ger%C3%A7eklerle
Hizbullah savaşçılarını Lübnan ordusuna entegre etme fikri gerçeklerle çarpışıyor
21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın Hizbullah savaşçılarının, 1990 iç savaşından sonra olduğu gibi Lübnan ordusuna entegre edilmesi önerisi siyasi çevrelerde ve uzmanlar arasında tartışma konusu oldu.
Ordunun çeşitli sebeplerle bu savaşçıları bünyesine katamaması nedeniyle öneri henüz yaygın kabul görmezken, uzmanlar bu meselenin doğuracağı sonuçlar konusunda uyarıda bulundu. Bunun ‘silahlarını devlete teslim etmesi karşılığında Hizbullah için bir teselli ödülü’ olduğunu belirten uzmanlar, ‘dini emir alan ve ideolojik inanca sahip olan unsurların orduda yer alamayacağını’ vurguladı.
Cumhurbaşkanı Avn basına verdiği demeçte, “Ordu içinde Hizbullah savaşçılarından oluşan bağımsız bir birim oluşturmak mümkün değil. Ancak 1990'ların başında Lübnan'daki iç savaşın sonunda çeşitli taraflarla olduğu gibi üyeleri orduya katılabilir ve kurslara tabi tutulabilir” ifadelerini kullandı.
Bu öneriyi yorumlayan Güçlü Cumhuriyet Bloğu Milletvekili Giyas Yazbek, ordunun ‘Hizbullah'ın dış uzantılarla ordusunu oluşturduğunu iddia ettiği 100 bin savaşçıyı absorbe edemeyeceğini’ söyledi. Şarku’l Avsat'a konuşan Yazbek, “Hizbullah'ın 25 bin savaşçısı olsa bile, şu anda subaylarının ve üyelerinin maaşlarını dış yardımlarla güvence altına almaya çalışan askeri kuruma bunları dahil etmek imkânsız” dedi.
Yazbek, ‘ordunun cumhurbaşkanı ve hükümetle birlikte geliştirdiği ulusal güvenlik stratejisinin henüz Lübnan'ın ordu ve güvenlik güçlerinin sayısına olan ihtiyacını belirlemediğini’ vurguladı. Yazbek, “Sınırlarımızı çizdiğimizde, savaşın nedenlerini ortadan kaldırdığımızda ve Lübnan'da siyasi bir çözüme doğru ilerlediğimizde, ordunun mevcut subay ve personel sayısı yeterli olacak ve artacaktır” şeklinde konuştu.
Hizbullah savaşçılarının durumu
Askeri uzman Halid Hamade'ye göre, ‘Taif Anlaşması'ndan sonra silahlı milislerin dağıtılmasında olduğu gibi bugün de Hizbullah savaşçılarının orduya alınması önerisi, Cumhurbaşkanı'nın Hizbullah'ı silahlarını devlete teslim etmeye ikna etme çabaları bağlamında Hizbullah için bir teselli ödülüdür.’
Hamade, ‘Hizbullah savaşçılarının orduya entegre edilmesinin, özellikle ateşkes anlaşmasının imzalanmasının ardından yaşanan gelişmelerden sonra, birçok engelle karşı karşıya olduğunu’ savundu.
Hizbullah Genel Sekreteri Haşim Safiyuddin'in 24 Şubat 2025 tarihinde Lübnan'ın güneyindeki Deyr Kanun en-Nahr kasabasında düzenlenen cenaze töreni sırasında Hizbullah üyeleri (Reuters)
“İç savaşın sona ermesinin ardından Lübnan devletinin yüzlerce milisi orduya ve güvenlik güçlerine katmayı başardığı doğrudur, ancak Hizbullah'ın durumuyla karşılaştırma yapmak artık mümkün değildir” diyen Hamade, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Ulusal Mutabakat Belgesi imzalandığında milis liderleri belgeyi tanıdı, milislerin feshedildiğini duyurdu, silahlarını gönüllü olarak devlete teslim etti ve siyasi sürecin bir parçası oldu. Hizbullah ise ateşkes anlaşmasını tanımıyor ve silahlarını teslim etmeyi kabul etmiyor. Dolayısıyla siyasi sürecin bir parçası haline geldiğini ve artık askeri bir kanadı olmadığını kabul etmeden milislerini orduya dahil etmekten bahsetmek bağlamdan kopuktur.”
Hizbullah'ın ideolojisi
Yazbek'e göre Hizbullah'ın ideolojisi, savaşçılarının orduya entegrasyonunun önündeki en büyük engel. Yazbek, “Hizbullah, Lübnan'ı İran'ın uzantısı olan coğrafi bir nokta olarak görüyor. Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım'ın silahları teslim etmeyeceğini ve silahların devletin elinde olmasıyla ilgili konuşmalarla ilgilenmediğini açıklamasının da gösterdiği gibi bu doktrin halen varlığını sürdürüyor” ifadelerini kullandı.
24 Şubat 2025 tarihinde düzenlenen cenaze töreninde eski Hizbullah Genel Sekreteri Haşim Safiyuddin'in tabutunu taşıyan Hizbullah savaşçıları (AP)
‘Lübnan iç savaşı sırasında milisleri olan ve devlet şemsiyesi altına giren liderlerin Lübnanlı liderler olduğunu, kararlarının Lübnanlıların kararı olduğunu’ hatırlatan Hamade, “Hizbullah ise organik olarak bölgesel bir otoriteye bağlıdır ve hem Lübnan içinde hem de dışında tehlikeli askeri ve güvenlik rolleri oynamıştır” dedi. Hizbullah'ın ‘Tahran'dan ayrıldığını, yerel bir siyasi bileşen olmayı kabul ettiğini ve askeri kolunu feshettiğini açıklamadığına, böylece savaşçılarının ordu içinde absorbe edilmesi konusunun tartışılabileceğine’ dikkat çeken Hamade sözlerini şöyle sürdürdü: “Veliyyül Fakih tarafından verilen ve uygulanması gereken meşru yetki çerçevesinde faaliyet gösteren askeri bir grup ile anayasal makamlar tarafından demokratik mekanizmalar çerçevesinde alınan siyasi bir karar çerçevesinde faaliyet gösteren başka bir grubu uzlaştırmak nasıl mümkün olabilir? İster sivil idarelerde ister güvenlik kurumlarında milislerin devlete entegre edilmesi deneyimi tekrarlanabilecek kadar başarılı oldu mu?”
Ordu disiplini
Bazılarının iddia ettiği gibi iç savaş sürecindeki milislerin orduya alınmadığını belirten Yazbek, ‘güvenlik ve askeri kurumlara alınanların Lübnan'ı yöneten Suriye rejimine yakın olduğunu, ülkenin egemenliği için savaşan ve Suriye işgaline karşı çıkanların ise kovalandığını, hapsedildiğini ve birçoğunun Lübnan'ı terk etmek zorunda kaldığını’ vurguladı. Yazbek ayrıca, ‘ordu personeli tarafından uygulanan disiplinin Hizbullah savaşçıları için geçerli olmadığını, çünkü milislerin orduyla, ordunun da onlarla uyumlu olmadığını’ belirtti.
Hamade, “Hizbullah savaşçılarının Lübnan ordusuna ve diğer devlet kurumlarına dahil edilmesinin artıları ve eksileri ne olursa olsun, doğru yol Hizbullah'ın silahlarını devlete teslim etmesiyle başlamalı. Hizbullah üyeleri Lübnan toplumundan izole edilmiş bir grup değildir ve topluma entegre edilmelidir. Ancak Hizbullah’ın silahlarını teslim etmesi için bir tür ayartma olarak özümsenmeleri konusunu gündeme getirmekte acele etmek hedefe ulaşılmasını sağlamayacaktır. Gerekli olan, Hizbullah’ın öncelikle devleti, silahların yalnızca devletin elinde olmasını, savaş ve barış kararının devletin elinde olduğunu ve bu konuda meydana gelebilecek herhangi bir düzenlemenin başlangıcı olarak uluslararası kararları uygulama ihtiyacını tanımasıdır” dedi.
