Lübnan İletişim Bakanı, Şarku’l Avsat’a konuştu: Seçimleri yapabilmek için, zamları erteleme düşüncesindeyim

Lübnan İletişim Bakanı Johnny el-Karm (Twitter)
Lübnan İletişim Bakanı Johnny el-Karm (Twitter)
TT

Lübnan İletişim Bakanı, Şarku’l Avsat’a konuştu: Seçimleri yapabilmek için, zamları erteleme düşüncesindeyim

Lübnan İletişim Bakanı Johnny el-Karm (Twitter)
Lübnan İletişim Bakanı Johnny el-Karm (Twitter)

Lübnan'da internet hizmetleri, telekomünikasyon ve ön ödemeli kartlar için tarife yükseltme takvimi yaklaşıyor. İletişim Bakanı Johnny el-Karm, 1 Haziran’dan itibaren tarifeyi artırma kararı aldığını, ancak görüşülmesi ve kararın onaylanması için Bakanlar Kurulu’na havale edildiğini açıkladı. Bakan, telekomünikasyon sektörünün devamlılığını sağlamak ve yüksek maliyetler sonucunda çökmesini önlemek için bu adımın gerekli olduğunu vurguladı.
Şarku’l Avsat’a konuşan el-Karm, “Cep telefonu şirketleri ‘Alfa’ ve ‘Touch’, 1 Mayıs’tan önce fiyatları artıramayacaklarını açıkladı. Yasama seçimleri, 15 Mayıs’ta yapılacağı için seçimleri yapabilmek için fiyat artışlarını 1 Haziran’a erteleme kararı aldım. Ama tabii ki bu konudaki nihai karar Bakanlar Kurulu'na ait” ifadelerini kullandı.
Tarife artırıldıktan sonra faturanın hesaplanma şekli hakkında ise Karm, “Konu, hala Bakanlar Kurulu’nda tartışılıyor. Projelerden biri, faturayı 3 veya 4’e bölmek ve ardından bir döviz platformu fiyatı üzerinden lira olarak ödemek” dedi. Johnny Karm, tüm rakamları uygun kararı alması için Bakanlar Kurulu’na sunacağını vurguladı.
Karm ayrıca, “Bir döviz platformu fiyatını ortalama fiyat olarak 20 bin Lübnan lirası bazında hesaplarsak, 100 dolarlık bir banknot 500 bin ila 600 bin Lübnan lirası arasında olacaktır” şeklinde konuştu.
Şu anda döviz platformunda bir dolar 20 bin Lübnan lirası civarında. Fiyat, paralel piyasada dolar kuruna göre değişiyor. Dolayısıyla 100 dolar olan telefon faturası, Bakanlar Kurulu’nun 4’e bölge kararı alması halinde 551 bin Lübnan lirası olacak. Ancak fatura bölümü, 3 olursa maliyet 735 bin Lübnan lirası olacak.
Johnny Karm, ‘vatandaşların koşullarını’ takdir ettiğini söylerken, “Alfa ve Touch şirketleri, anonim şirketlerdir. Yani bakanlık devletten telekomünikasyon sektörünü finanse etmek için bir avans talep edemez. Aynı şekilde bu, elektrik gibi diğer sektörlerde de oluyor” dedi. Karm ayrıca, “Şirketin iflası, kapılarının kapanması anlamına gelecek. Devlete güvenemeyeceğimiz ve uluslararası destek almadığımız için kendimize güvenmek zorundayız. Bugün öncelik sektörün devamlılığı” ifadelerini kullandı.
Ogero ve Alfa ile Touch şirketlerindeki internet tarifesinin iki buçuk kattan fazla artırılmasına ilişkin olarak ise Karm, “Artış oranı bu kadar olacak. Detaylı olarak kurumsal internetin maliyeti iki buçuk kattan fazla olurken, ev interneti ve kamusal paketlerin maliyeti daha az olacak” dedi.
Ön ödemeli internet paketleri çerçevesinde Karm, cep telefonu şirketlerine 4,5 dolarlık ön ödemeli bir kart ve vatandaşların ay boyunca WhatsApp’a bağlanabilmelerini sağlayacak 500 MB internet sağlamaları çağrısı yaptı. Bakan, “Hücresel sektörün devamlılığını sağlamak nasıl bizim için gerekliyse, abonelerin şebekeye bağlanabilmelerini sağlamak için de imkansızı yapmak bizim görevimizdir” şeklinde konuştu.
Lübnanlı çalışan Canan’ın açıklamasına göre ekonomik ve yaşamsal krizlerden bitkin düşen çok sayıda Lübnanlı, ‘gereksiz’ ek yükleri omuzlayamayacak. Bu nedenle Şarku’l Avsat’a ‘en ucuz ön ödemeli kart paketinden memnun kalacağını’ söyleyen Canan, “Maaşlarını dolar olarak alanlar muhtemelen telefon ve internet faturalarını ödeyebilecekler, ama bizim gibi maaşlarını ulusal para biriminde alanlar kemer sıkmaya mecbur kalacak” şeklinde konuştu.
Öte yandan Lübnanlı Layal, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada bazı Lübnanlıların bu yüksek faturaları isteksizce ödemek zorunda kalacağını söyledi. Bir medya kuruluşu için her gün telefon görüşmesi yapması gereken ve işini uzaktan tamamlamak için interneti kullanan bir gazeteci de ‘maliyeti ne olursa olsun’, çalışma araçlarından vazgeçemeyeceğini dile getirdi.

Telefon gümrüğü
Öte yandan bazı Lübnanlıların kullandığı telefonlar, Lübnan gümrük ücretlerinin ödenememesi dolayısıyla çalışmayı bıraktı. Telefonunu Birleşik Arap Emirlikleri’nden satın alan Mia, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, 30 gün içerisinde ‘Lübnan postası’ aracılığıyla gümrük ücretlerini ödemesini, aksi taktirde cihazın ağ bağlantısının kesileceğini hatırlatan bir mesaj aldığını belirtti.
İletişim Bakanı Johnny Karm ise “Cep telefonu için gümrük ödemesi kararı, son dönemde donduruldu. Biz bütçeyi incelerken, Lübnan gümrüğünün kararı yeniden aktifleştirmek istemesi sonrasında bu eylem yeniden başladı” dedi.
Karm, “Cep telefonunun gümrük vergisi, resmi döviz kurundaki telefon fiyatının 5 katı kadardır. Yani fiyatı bin dolar olan bir telefonun bin 500 veya 75 bin döviz kuru üzerinden 50 dolar gümrük maliyeti olacaktır” şeklinde konuştu.



Lübnan halkı elektrik krizinin çözümünü buldu: Güneş enerjisi

Beyrut’un doğusunda bulunan Lübnan Elektrik Şirketi’nin çevresindeki güneş panelleri (AFP)
Beyrut’un doğusunda bulunan Lübnan Elektrik Şirketi’nin çevresindeki güneş panelleri (AFP)
TT

Lübnan halkı elektrik krizinin çözümünü buldu: Güneş enerjisi

Beyrut’un doğusunda bulunan Lübnan Elektrik Şirketi’nin çevresindeki güneş panelleri (AFP)
Beyrut’un doğusunda bulunan Lübnan Elektrik Şirketi’nin çevresindeki güneş panelleri (AFP)

Lübnanlı Vesim, güneş enerjisine dayanan bir elektrik üretim sistemi kurduğu 2021 yazından beri cep telefonu dükkanındaki elektrik aboneliğine gerek duymuyor. Yeni sistem, paralel şebekeye ihtiyacını ortadan kaldırdı ve devlet elektriğine olan bağımlılığını azalttı. Şarku’l Avsat’a konuşan Vesim, iki yıl önce elektrik şebekesinin tamamen hizmet dışı kalmasına yol açan krizin “kendilerini alternatif bulmaya ittiğini” ve artık “elektriğin geliş saatleri ile hiç ilgilenmediğini” söyledi.

Güneş enerjisi, 2021 yazında gittikçe kötüleşen elektrik kesintileriyle yaşanan daimi bir krizin ardından Lübnanlıların başvurduğu en büyük alternatif oldu. O dönem elektrik kesintilerine akaryakıt sıkıntısının da eşlik etmesi paralel ağın jeneratörlerinin kapanmasına yol açtı. Lübnanlılar aylarca karanlıkta yaşadı. Daha sonra 2021 sonbaharında akaryakıtın ve 2022 sonbaharında yaklaşık 50 kat artan elektriğin dolar üzerinden fiyatlandırılmasının ardından ülke toparlanmaya başladı. Bu, Enerji Bakanlığı’nın Lübnan bölgelerine göre şu anda günlük beş saatten fazla elektrik vermeye devam etmesini sağladı.

Kriz olmasaydı Vesim, güneş enerjisi sistemini kurmayı düşünmezdi. Vesim “Yılın bu zamanında devletin elektrik sayacını tamamen kapatıyorum. Kışın ise buna birkaç saat ihtiyacım oluyor” dedi. Böylece Vesim, enerji tüketim faturasını düşürmüş ve elektrik fiyatlarının yükselmesi ışığında ekstra bir tasarruf sağlamış oluyor.

Lübnanlılar, 15 yıl önce elektrik arzındaki düşüş ve ciddi bir karne olgusunun yayılmasından bu yana enerji için alternatifler aramaya alıştılar. O zamanlar mahalle ve kasabalardaki elektrik jeneratörlerinin sağladığı paralel şebeke, karneye karşı pratik bir alternatifti ve elektrik kesintisi anında Lübnan halkının enerji ihtiyacını karşılıyordu. Ancak bu, 2021’den önce yardımcı bir unsur görevi görüyordu. Devletin elektrik şebekesi, neredeyse tamamen hizmet dışı kaldı; çünkü hükümet Lübnan Elektrik Şirketi’ne fon vermeyi reddetti ve bu durum Enerji Bakanlığı’nın elektrik ücretlerine zam yapmasına neden oldu.

Artık elektrik faturaları, kamu çalışanlarının gücünü aştığı ve çoğu kamu çalışanının aylık gelirinin yaklaşık yüzde 20’sine denk geldiği için Lübnan halkı, elektrik faturalarının yükselmesinden şikayet etse de, elektrik tedarikinin yeniden başlaması, Lübnanlılara, devletin elektrik şirketine göre kat be kat fiyatlandırma yapan jeneratör ağlarını kullanmayı bırakma imkanı sağladı. Lübnan Elektrik Şirketi’nde bir kilovat saatin fiyatı tüketim ölçeğine göre 0,10 ile 0,27 dolar arasında değişirken, paralel şebekede bir kilovat saatin fiyatı 0,45 ile 0,70 dolar arasında değişiyor. Ancak yeni olan şu ki, son dönemde jeneratör aboneliklerinin artması devlet şebekelerinin tedariğindeki eksiği kapattı.

Bu gerçek karşısında birçok kişi güneş enerjisi ile elektrik üretme seçeneğine başvurdu. Lübnan bakanlıklarındaki uzmanlara ve yetkililere göre, bu sisteme başvuran Lübnanlıların oranı nüfusun yüzde 40’ından fazlasına tekabül ediyor. Bu da bölgedeki en temiz enerji üretme oranını ortaya çıkarıyor. Ancak bu alternatife yönelmenin arkasında çevreci bir yaklaşımdan ziyade bir ‘ihtiyaç durumu’ söz konusu. Belediyeler kapsamında kırsal kesimde binaların büyük bir kısmına ve su çıkarma tesislerinin yakınlarına sulama ve içme suyu temini amacıyla kurulan enerji panelleri görülürken, uluslararası destek, kuyulardan su çıkarmak ve bunu insanlara ulaştırmak için güneş enerjisine dayalı üretim istasyonlarının teminine yardımcı oldu.

fdvfgfr
Lübnan evlerinin çatılarını kaplayan güneş panelleri (Merkeziyye Haber Ajansı)

‘Pratik bir alternatif’ olarak nitelendirilen bu durum, ülkede elektrik enerjisi sağlama yarışını da beraberinde getirdi. Jeneratör sahipleri bazı mahallelerde günde 16 saate varan elektrik enerjisi sağlarken, Enerji Bakanlığı, başta Irak’tan olmak üzere finansman kaynakları ve ertelenmiş krediler sağlayarak elektrik üretimini artırmayı hedefliyor.

Lübnan Enerji ve Su Kaynakları Bakanı Velid Fayyad, cuma günü Irak Petrol Bakanı Hayyan Abdulgani ile Lübnan’a petrol türevleri sağlamak için bir mutabakat zaptı imzaladı. Anlaşma, Lübnan’a Irak akaryakıtı sağlama anlaşmasının süresini uzatmayı ve miktarı yükseltmeyi hedefliyo. Ayrıca, Lübnan’da elektrik üretim tesislerinin işletilmesi için uygun petrol türevleri ile değiştirmek üzere Lübnan’a yeterli miktarda ham petrol tedariki için yeni bir ticari anlaşma da imzalandı.

Yeni anlaşma, Lübnan’a yılda 2 milyon ton ham petrol sağlanmasını öngörüyor. Bu miktar, Enerji Bakanlığı tarafından elektrik üretim tesislerinin durumuna göre değiştirilecek. Miktarın yılda 1 milyondan 2 milyon tona çıkması, akaryakıt üretim istasyonlarından günde 10 saatten fazla elektrik tedariki sağlanması anlamına geliyor.