Zehirli kurbağa yavrularının yamyamlık savaşından nasıl galip çıktığı anlaşıldı

Araştırma ekibi, Güney Amerika’ya özgü zehirli ok kurbağalarına odaklandı

Parlak mavi rengiyle öne çıkan zehirli ok kurbağaları, Guyana, Surinam, Brezilya ve Venezuela'nın doğu kısmında yaşıyor (Wikimedia Commons)
Parlak mavi rengiyle öne çıkan zehirli ok kurbağaları, Guyana, Surinam, Brezilya ve Venezuela'nın doğu kısmında yaşıyor (Wikimedia Commons)
TT

Zehirli kurbağa yavrularının yamyamlık savaşından nasıl galip çıktığı anlaşıldı

Parlak mavi rengiyle öne çıkan zehirli ok kurbağaları, Guyana, Surinam, Brezilya ve Venezuela'nın doğu kısmında yaşıyor (Wikimedia Commons)
Parlak mavi rengiyle öne çıkan zehirli ok kurbağaları, Guyana, Surinam, Brezilya ve Venezuela'nın doğu kısmında yaşıyor (Wikimedia Commons)

Finlandiya’daki Jyväskylä Üniversitesi’nden bilim insanları, zehirli bir kurbağa türünün yavruları arasındaki "yamyamlık savaşına" ışık tuttu.
Araştırmacılar, iribaşlar arasında ölümüne savaş diye niteledikleri mücadeleden sağ çıkan yavruların hayatta kalmasını sağlayan faktörleri irdeledi.
Araştırma ekibi, Güney Amerika’ya özgü zehirli ok kurbağalarının Latince adı Dendrobates tinctorius olan bir türüne odaklandı.
Bu kurbağa türü, yavrularını metamorfoz geçirene, yani iribaş durumundan yetişkin kurbağalara dönüşme sürecine girene dek ortak kullanılan ufak su havuzlarına hapsediyor.
Bu türün iribaşları saldırgan yamyamlar diye niteleniyor ve söz konusu küçük su havuzlarındaki kaynaklar çok sınırlı.
Dolayısıyla bireylerin metamorfoza kadar hayatta kalabilmesi için çetin bir rekabete girmesi gerekiyor. Ölümüne savaştan sağ çıkan bir ya da birden fazla birey kurbağaya dönüşebiliyor. Bazen yamyam iribaşların birbirlerinin yaşamasına izin verdiği durumlar da oluyor.
Finlandiyalı araştırmacılar, iribaşlar arasındaki rekabeti ve bunların aldığı kararları hangi faktörlerin şekillendirdiğini görmek istedi.
Bu büyük mücadelede genellikle daha iri olan yavrular daha cılız olanları yiyor. Ancak Behavioral Ecology adlı hakemli bilimsel dergide yayımlanan bulgular, akrabalık ilişkilerinin de iribaşın yenme olasılığını etkilediğini gösterdi.
Gözlemler, iribaşların kardeş olmadığı yabancı iribaşlara, küçük kardeşlerine kıyasla daha saldırgan davrandığını ortaya koydu.
Diğer bir deyişle, yamyam iribaşlar kardeşlerini ayırt edebiliyor ve davranışlarını buna göre uyarlayabiliyordu.
Yeni gözlemler sayesinde bilim insanlarının iribaşları doğal ortamlarında bulması ve gözlemlemesi de kolaylaşacak.
Zira bu durum, ebeveyn kurbağaların yavrularını bırakacakları havuzu nasıl seçtiğine dair de fikir verebilir.
 
Independent Türkçe, Science Daily



Bilim insanları "boş boş oturan" robot süpürgelere başka işler yaptırmayı önerdi

Bilim insanları, robot süpürgelerin çalışmadığı süreyi en aza indirmek amacıyla bir Roomba'yı evcil hayvanlarla oynamak da dahil 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı (Unsplash)
Bilim insanları, robot süpürgelerin çalışmadığı süreyi en aza indirmek amacıyla bir Roomba'yı evcil hayvanlarla oynamak da dahil 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı (Unsplash)
TT

Bilim insanları "boş boş oturan" robot süpürgelere başka işler yaptırmayı önerdi

Bilim insanları, robot süpürgelerin çalışmadığı süreyi en aza indirmek amacıyla bir Roomba'yı evcil hayvanlarla oynamak da dahil 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı (Unsplash)
Bilim insanları, robot süpürgelerin çalışmadığı süreyi en aza indirmek amacıyla bir Roomba'yı evcil hayvanlarla oynamak da dahil 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı (Unsplash)

Araştırmacılar, robot süpürgelerin bitki sulamak gibi basit ev işlerini yapacak şekilde modifiye edilebileceğini ortaya koydu.

Bath Üniversitesi'ndeki bilgisayar bilimcilerden oluşan bir ekip, bir Roomba'yı, boşta kaldığı saatlerde faydasını en üst düzeye çıkarmak amacıyla 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı.

Yeni işlevler arasında telefonları şarj etmek, evcil hayvanların canlı görüntüsünü sağlamak, ekranları duvarlara yansıtmak ve rahatsızlık verebilecek kişileri engellemek yer alıyor.

Araştırmacılar robot süpürgenin nispeten basit bazı değişikliklerle gerçekleştirebileceği, üzerine takılı bir lazer kalemle kedilerle oynamak ve arabadan eve alışveriş torbası taşımak gibi yüzün üzerinde görev belirledi. 

Bath Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri Bölümü'nde doktora öğrencisi olan ve modifikasyonları bulan Yoshiaki Shiokawa "Elektrikli robot süpürgeler ve çim biçme makineleri gibi mobil ev robotları sınırlı, tek görevli cihazlar olarak algılanıyor ancak pratik görevlerde yeterince kullanılmadıklarına dair güçlü bir argüman var. Günün büyük bir bölümünde boş boş oturuyorlar" diyor.

Onları bir dizi ek işlevi yerine getirmek üzere evde fiziksel olarak gezinecek şekilde programlayarak kullanımlarını temel görevlerinin ötesine taşımalıyız. Roomba'lar ev asistanlarına dönüştürülebilseydi hanelerin ne kadar daha verimli çalışacağını bir düşünün.

Shiokawa, robot süpürgelerin halihazırda günde ortalama sadece 1 saat 47 dakika temizlik yaptığını, bunun da büyük miktarda değerlendirilmeyen potansiyel anlamına geldiğini belirtiyor.

Araştırmacılar tarafından önerilen diğer uygulamalar arasında kayıp eşyaları aramak, kargoları alıp teslim etmek ve "kart oyunu oynamak" var.

Benzer işlevler robotik çim biçme makineleri gibi diğer ev robotlarına da eklenebilir.

Bath Bilgisayar Bilimleri Bölümü öğretim üyesi Dr. Adwait Sharma, "Boş durdukları vakit, değer katan etkileşimler için benzersiz fırsatlar sunuyor ve günlük hayatımıza sorunsuz bir şekilde uyum sağlayabilen uyarlanabilir robotlara ve entegre sistemlere yönelik artan ihtiyaçla uyumluluk gösteriyor" diyor.

Örneğin bir robot süpürge boş zamanlarını ev güvenliğini izlemek, bitkileri sulamak veya oturan yaşlı bir kişinin ayağa kalkmasına yardım etmek için kullanabilir. Bu görevler robotun gelişmiş sensörlerinin yanı sıra hareket kabiliyetinden de yararlanır.

vfgbhyju
Araştırmacılar robot süpürgeler için 104 potansiyel uygulama belirledi ( Bath Üniversitesi)

Bilim insanları geliştirilmiş robotu "Beyond vacuuming: How can we exploit domestic robots’ idle time?" (Süpürmenin ötesinde: Ev robotlarının boş zamanlarından nasıl faydalanabiliriz?) başlıklı yeni bir makalede detaylandırıyor.

Çalışma bu hafta Japonya'nın Yokohama kentinde düzenlenen CHI Bilgisayar Sistemlerinde İnsan Faktörleri Konferansı'nda sunuldu.

Independent Türkçe