Gösterilerde yaralanan ve tedavi masrafları devlet tarafından karşılanan Iraklı aktivistler Almanya’ya gitti

Kazımi, gösterilerde yaralananları ve ailelerini karşıladı (Irak Başbakanlığı)
Kazımi, gösterilerde yaralananları ve ailelerini karşıladı (Irak Başbakanlığı)
TT

Gösterilerde yaralanan ve tedavi masrafları devlet tarafından karşılanan Iraklı aktivistler Almanya’ya gitti

Kazımi, gösterilerde yaralananları ve ailelerini karşıladı (Irak Başbakanlığı)
Kazımi, gösterilerde yaralananları ve ailelerini karşıladı (Irak Başbakanlığı)

Irak’ta yolsuzluk, kötü yönetim, silahlı milislerin artan rolü ve devlet kontrolü dışındaki silahlara tepki olarak Ekim 2019’da başlayan protesto gösterileri sırasında ağır yaralanan aktivistlerden birkaçı tedavi görmek üzere dün (Cuma) Almanya’ya hareket etti.
Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi, önceki gün (Perşembe) gösterilerde yaralanan aktivistlerden birkaçını ve ailelerini yurtdışı seyahatleri öncesinde kabul etti. Kazımi görüşmede aktivistlerin “fedakarlıklarından, reformların yapılması ve vatandaşların haklı taleplerinin kabul edilmesi için sergiledikleri duruştan” övgüyle söz etti. Kazımi, misafirlerine geçmiş olsun dileklerini ileterek, yolculuklarının güvenli bir şekilde geçmesi temennisinde bulundu. Irak Sağlık Bakanlığı ve Başbakanlık Ofisi’nin bu süreçte gösterdikleri çabalara dikkat çeken Kazımi, “Sağlık Bakanlığı ve Başbakanlık Ofisi, vize alma ve bürokratik süreçlerin yavaş işlemesinin yanı sıra Koronavirüs salgını gibi küresel koşullar sebebiyle yolculuk işlemlerinde yaşanan yavaşlığı aşmak için iki kat çaba gösterdiler” dedi.
Bazı kaynakların aktardığına göre, tedavi görmek için ülkeden ayrılan aktvistlerin sayısı 11. Almanya’ya hareket eden aktivistler arasında sırtına kurşun isabet etmesinin ardından felç kalan ve iki yıl boyunca hasta yatağına mahkûm olan ünlü aktivist Kemil Kasım da bulunuyor. Kasım dün Facebook hesabından yaptığı paylaşımda, Almanya’daki tedavi yolculuğunun Cuma günü başlayacağını, masrafları devletin karşılayacağını, kendisine ve diğer kişilere belirli bir meblağ tahsis edildiğini ifade etti. Kemil tedavi masraflarının tahsis edilen meblağın üzerine çıkması halinde tedavisi için toplanan bağışların kullanılacağını ifade etti. Kemil 2020 yılında Şubat ayının başlarında Sadr Hareketi mensupları olduğu tahmin edilen bazı kişilerin protestoların kalesine dönüşen Sadreyn Meydanı’ndaki göstericileri dağıtmak ve onları meydandan çıkarmak için yaptıkları baskın sırasında yaralandı.
Almanya’ya tedavi için gidenler arasında Necef kentinden Ebu Zeynelabidin el-Husnavi de bulunuyor. Husnavi’nin aktardığına göre geçen yıl tedavisi için başlatılan geniş çaplı bağış kampanyasında 282 milyon Irak dinarı (175 milyon doların üstünde) toplandı. Şarku’l Avsat’a konuşan Husnavi, aktivistlerin ve bağışçıların Almanya’dan vize alamaması sebebiyle daha önce tedavi sürecini başlatamadıklarını söyledi. Husnavi, “Başbakan Kemil Kasım ve bir grup yaralıyı tedavi etme sözü verdi. Bu da vize alma işlemini kolaylaştırdı” dedi.
Kemil Kasım’ın nispeten büyük bir bağış toplanmasıyla ilgili konuşan Husnavi, “(Kemil için toplanan bağış meblağı) bu meblağı harcama veya geriye kalan diğer (Ekim protestolarındaki) engellilere bağışlama meselesi, geçirdiği felç sonucu iki yıldır yatakta olan Kemil’e kalmış. Irak hükümetinin tedavi amacıyla ayırdığı para yetmezse Kemil’in tedavisini tamamlaması için ihtiyaç duyacağı hangi para Almanya’ya gönderilecek?” ifadelerini kullandı.
Basında çıkan haberlerde Irak hükümetinin tedavi masrafları için ayırdığı paranın miktarı 120 ila 150 bin dolar arasında olduğu ifade ediliyor. Bununla birlikte Irak Bakanlar Kurulu Genel Sekreterliği Sözcüsü Haydar Mecid, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Bu miktar, yaranın ve gerekli tedavinin özelliğine göre maliyetlerdeki artış veya azalışa göre tahsis edilir. Sağlık Bakanlığı'ndaki özel komiteler tedaviye ihtiyacı olan çeşitli vatandaşları yurtdışına göndermektedir. Bu aktivistler Sağlık Bakanlığı komitelerinin kriter ve şartlarını karşılamıyordu. Aktivistlerin tedavisi için Başbakan tarafından tahsis edilen miktarlar özel bir istisnadır” dedi.
Mecid, konuşmasının devamında, “Devlet, yaralılara yakınlarından refakat edecek bir kişinin yolculuk ve konaklama masraflarını üstleniyor” dedi. Mecid ayrıca söz konusu gösterilerde hayatını kaybeden ailelere 10 milyon dinar, yaralıların ailelerine de 5 milyon dinar tahsis edildiğini aktardı.
Irak hükümeti geçen yıl yaralı göstericilerden oluşan ikinci grubu tedavi için yurtdışına gönderdiğini açıklamıştı. Dönemin Hükümet Sözcüsü yaptığı açıklamada, “Yurtdışına giden yaralı sayısı 26. Vakalar, felç, omurilik ve göz gibi tüm ciddi yaralanmaları içeriyor. İlk grupta yurtdışına giden yaralıların çoğu, gösteriler sırasında en çok ölü ve yaralı veren Zikar vilayetindendi” ifadelerini kullanmıştı.



Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
TT

Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)

Lübnan'da Hizbullah'ın çağrı cihazlarının ardından telsiz, radyo ve güneş enerjisi panellerinin patlatılmasıyla bölge topyekun savaşa doğru sürükleniyor. 

17 Eylül'de Hizbullah'ın kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı patlamalar yaşanmış, ikisi çocuk 12 kişi hayatını kaybetmiş, 2 bin 800 kişi de yaralanmıştı. 

Dün de ülkedeki telsiz, radyo ve güneş enerji sistemlerinde patlama gerçekleşti. En az 20 kişinin öldüğü, 450'den fazla kişinin de yaralandığı bildiriliyor. Lübnanlı yetkililer, olaydan İsrail'i sorumlu tutarken Tel Aviv'den henüz açıklama gelmedi.

Diğer yandan saldırıyla ilgili bilgiye sahip olan fakat adlarının gizli tutulmasını isteyen kaynaklar, Amerikan gazetesi New York Times'a (NYT) operasyonun ardında İsrail'in olduğunu doğruluyor. 

Mossad'ın BAC Consulting adlı bir paravan şirket kurduğu ve çağrı cihazlarını bubi tuzağına dönüştürerek Lübnan'a soktuğu iddia ediliyor. Macaristan merkezli bu paravan şirket, kağıt üstünde Tayvanlı Gold Apollo firması adına çağrı cihazı üretiyor. Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen İsrailli istihbaratçılar, buna ek olarak operasyonda en az iki paravan şirket daha oluşturulduğunu belirtiyor. 

Kaynaklar, AR-924 model numaralı cihazların bataryalarına patlayıcı bir madde olan pentaeritritol tetranitrat (PENT) yerleştirildiğini ve bunların 2022 yazında Lübnan'a gönderildiğini ifade ediyor.

Hizbullah, İsrail istihbaratı tarafından takip edilmemek için cep telefonlarını bırakıp çağrı cihazı kullanmaya başlamıştı. Kaynaklar, bu kararın ardından milyonlarca dolarlık yatırımla üretimin artırıldığını ve Lübnan'a bubi tuzağı haline getirilmiş binlerce cihaz sokulduğunu söylüyor.

Öte yandan ikinci dalga saldırıda telsiz ve güneş enerji panellerinin nasıl patlatıldığı henüz bilinmiyor.

NYT'nin patlayan telsizlerin görüntülerinden yola çıkarak yaptığı analizde, bunların çağrı cihazlarından daha ağır ve büyük olduğuna, bu yüzden daha fazla hasar yarattığına işaret ediliyor. 

Ayrıca telsizlerin patlamasıyla daha büyük yangınlar çıktığına, bunun da çağrı cihazlarına kıyasla telsizlere daha fazla patlayıcı yerleştirilmiş olabileceğini gösterdiğine dikkat çekiliyor.

Lübnan'ın açıkladığı rakamlara göre telsizlerin patlatılmasıyla en az 71 ev ve dükkanla 18 sivil araç ve motosiklet yandı. 

Telsizlerden bazılarında Japon firması Icom'un amblemi görülüyor. Ancak şirket, IC-V82 model numaralı telsizlerin ve bunlarda kullanılan bataryaların üretiminin neredeyse 10 yıl önce durdurulduğunu belirtiyor. Patlayıcıların bu cihazlara nasıl yerleştirildiğiyse henüz netleştirilemedi. Icom, bu telsizlerin sahte olabileceğini öne sürüyor.

Lübnan medyasındaki haberlerde, saldırıda en az iki güneş enerjisi panelinin de alev aldığı bildiriliyor. Saldırılarda çıkan küçük çaplı yangınların söndürüldüğü bildirilirken, patlamada bir kız çocuğunun yaralandığı aktarılıyor. Ancak bu panellerin infilak ettirilen diğer cihazların etkisiyle mi alev aldığı yoksa uzaktan kumandayla mı patlatıldığı belli değil. 

Amerikan düşünce kuruluşu Soufan Center'dan Clara Broekaert, CNN'e açıklamasında saldırı dalgasının Lübnan halkının psikolojisini olumsuz etkilediğini ve Hizbullah üzerinde misilleme baskısı oluşturduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor:

Saldırılarda günlük hayatın böylesine korkunç, beklenmedik ve geniş ölçekte kesintiye uğratılması, misilleme yapılmasına yönelik ekstra bir baskı yaratacaktır diye düşünüyorum. İnsanlar yaşananların hesabının sorulduğunu görmek istiyor.

Üst üste gelen saldırıların ardından dün Hizbullah, İsrail sınırındaki el-Merc bölgesine füze fırlattı. İkisi ağır 8 İsraillinin yaralandığı bildirilirken, bu kişilerin sivil veya asker olduğuna ilişkin bilgi paylaşılmadı.

Independent Türkçe, Times of Israel, New York Time, Japan Times, CNN, France 24