عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Gösterilerde yaralanan ve tedavi masrafları devlet tarafından karşılanan Iraklı aktivistler Almanya’ya gitti

Kazımi, gösterilerde yaralananları ve ailelerini karşıladı (Irak Başbakanlığı)
Kazımi, gösterilerde yaralananları ve ailelerini karşıladı (Irak Başbakanlığı)
    Bağdat / Fadıl en-Neşmi
TT
TT

Gösterilerde yaralanan ve tedavi masrafları devlet tarafından karşılanan Iraklı aktivistler Almanya’ya gitti

Kazımi, gösterilerde yaralananları ve ailelerini karşıladı (Irak Başbakanlığı)
Kazımi, gösterilerde yaralananları ve ailelerini karşıladı (Irak Başbakanlığı)

Irak’ta yolsuzluk, kötü yönetim, silahlı milislerin artan rolü ve devlet kontrolü dışındaki silahlara tepki olarak Ekim 2019’da başlayan protesto gösterileri sırasında ağır yaralanan aktivistlerden birkaçı tedavi görmek üzere dün (Cuma) Almanya’ya hareket etti.
Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi, önceki gün (Perşembe) gösterilerde yaralanan aktivistlerden birkaçını ve ailelerini yurtdışı seyahatleri öncesinde kabul etti. Kazımi görüşmede aktivistlerin “fedakarlıklarından, reformların yapılması ve vatandaşların haklı taleplerinin kabul edilmesi için sergiledikleri duruştan” övgüyle söz etti. Kazımi, misafirlerine geçmiş olsun dileklerini ileterek, yolculuklarının güvenli bir şekilde geçmesi temennisinde bulundu. Irak Sağlık Bakanlığı ve Başbakanlık Ofisi’nin bu süreçte gösterdikleri çabalara dikkat çeken Kazımi, “Sağlık Bakanlığı ve Başbakanlık Ofisi, vize alma ve bürokratik süreçlerin yavaş işlemesinin yanı sıra Koronavirüs salgını gibi küresel koşullar sebebiyle yolculuk işlemlerinde yaşanan yavaşlığı aşmak için iki kat çaba gösterdiler” dedi.
Bazı kaynakların aktardığına göre, tedavi görmek için ülkeden ayrılan aktvistlerin sayısı 11. Almanya’ya hareket eden aktivistler arasında sırtına kurşun isabet etmesinin ardından felç kalan ve iki yıl boyunca hasta yatağına mahkûm olan ünlü aktivist Kemil Kasım da bulunuyor. Kasım dün Facebook hesabından yaptığı paylaşımda, Almanya’daki tedavi yolculuğunun Cuma günü başlayacağını, masrafları devletin karşılayacağını, kendisine ve diğer kişilere belirli bir meblağ tahsis edildiğini ifade etti. Kemil tedavi masraflarının tahsis edilen meblağın üzerine çıkması halinde tedavisi için toplanan bağışların kullanılacağını ifade etti. Kemil 2020 yılında Şubat ayının başlarında Sadr Hareketi mensupları olduğu tahmin edilen bazı kişilerin protestoların kalesine dönüşen Sadreyn Meydanı’ndaki göstericileri dağıtmak ve onları meydandan çıkarmak için yaptıkları baskın sırasında yaralandı.
Almanya’ya tedavi için gidenler arasında Necef kentinden Ebu Zeynelabidin el-Husnavi de bulunuyor. Husnavi’nin aktardığına göre geçen yıl tedavisi için başlatılan geniş çaplı bağış kampanyasında 282 milyon Irak dinarı (175 milyon doların üstünde) toplandı. Şarku’l Avsat’a konuşan Husnavi, aktivistlerin ve bağışçıların Almanya’dan vize alamaması sebebiyle daha önce tedavi sürecini başlatamadıklarını söyledi. Husnavi, “Başbakan Kemil Kasım ve bir grup yaralıyı tedavi etme sözü verdi. Bu da vize alma işlemini kolaylaştırdı” dedi.
Kemil Kasım’ın nispeten büyük bir bağış toplanmasıyla ilgili konuşan Husnavi, “(Kemil için toplanan bağış meblağı) bu meblağı harcama veya geriye kalan diğer (Ekim protestolarındaki) engellilere bağışlama meselesi, geçirdiği felç sonucu iki yıldır yatakta olan Kemil’e kalmış. Irak hükümetinin tedavi amacıyla ayırdığı para yetmezse Kemil’in tedavisini tamamlaması için ihtiyaç duyacağı hangi para Almanya’ya gönderilecek?” ifadelerini kullandı.
Basında çıkan haberlerde Irak hükümetinin tedavi masrafları için ayırdığı paranın miktarı 120 ila 150 bin dolar arasında olduğu ifade ediliyor. Bununla birlikte Irak Bakanlar Kurulu Genel Sekreterliği Sözcüsü Haydar Mecid, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Bu miktar, yaranın ve gerekli tedavinin özelliğine göre maliyetlerdeki artış veya azalışa göre tahsis edilir. Sağlık Bakanlığı'ndaki özel komiteler tedaviye ihtiyacı olan çeşitli vatandaşları yurtdışına göndermektedir. Bu aktivistler Sağlık Bakanlığı komitelerinin kriter ve şartlarını karşılamıyordu. Aktivistlerin tedavisi için Başbakan tarafından tahsis edilen miktarlar özel bir istisnadır” dedi.
Mecid, konuşmasının devamında, “Devlet, yaralılara yakınlarından refakat edecek bir kişinin yolculuk ve konaklama masraflarını üstleniyor” dedi. Mecid ayrıca söz konusu gösterilerde hayatını kaybeden ailelere 10 milyon dinar, yaralıların ailelerine de 5 milyon dinar tahsis edildiğini aktardı.
Irak hükümeti geçen yıl yaralı göstericilerden oluşan ikinci grubu tedavi için yurtdışına gönderdiğini açıklamıştı. Dönemin Hükümet Sözcüsü yaptığı açıklamada, “Yurtdışına giden yaralı sayısı 26. Vakalar, felç, omurilik ve göz gibi tüm ciddi yaralanmaları içeriyor. İlk grupta yurtdışına giden yaralıların çoğu, gösteriler sırasında en çok ölü ve yaralı veren Zikar vilayetindendi” ifadelerini kullanmıştı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Sivil Demokratik İttifak, Sudan'da askeri bir çözümün imkansızlığını vurguluyor

Sudan’ın eski Başbakanı Abdullah Hamduk, Londra'da daha önce düzenlenen bir konferans sırasında sivil liderlerle birlikte poz verdi. (Şarku’l Avsat)
Sudan’ın eski Başbakanı Abdullah Hamduk, Londra'da daha önce düzenlenen bir konferans sırasında sivil liderlerle birlikte poz verdi. (Şarku’l Avsat)
TT
TT

Sivil Demokratik İttifak, Sudan'da askeri bir çözümün imkansızlığını vurguluyor

Sudan’ın eski Başbakanı Abdullah Hamduk, Londra'da daha önce düzenlenen bir konferans sırasında sivil liderlerle birlikte poz verdi. (Şarku’l Avsat)
Sudan’ın eski Başbakanı Abdullah Hamduk, Londra'da daha önce düzenlenen bir konferans sırasında sivil liderlerle birlikte poz verdi. (Şarku’l Avsat)

Sudan'da eski Başbakan Abdullah Hamduk liderliğindeki Sivil Demokratik İttifak, müzakereler yoluyla savaşın derhal durdurulması çağrısında bulundu. Askeri çözümlerin imkansızlığını vurgulayan ittifak, devrik Devlet Başkanı Ömer el-Beşir liderliğindeki eski rejiminin yıkılması ve Ulusal Kongre Partisi'nin yasaklanması, askeri ve güvenlik kurumlarının yeniden inşa edilmesi ve yapılandırılması, ülkeyi beş yıl boyunca yönetecek geçici bir sivil hükümetin kurulması ve özgür ve adil seçimlere hazırlanılması çağrısını yineledi. İttifak ayrıca uzlaşmaya dayalı bir ulusal proje üzerinde istişarede bulunmaları için vizyonunu siyasi ve sivil güçlere sunma sözü verdi.

Sivil Demokratik İttifak, savaşların sona erdirilmesi ve sivil devletin yeniden kurulması için bir siyasi vizyon belgesinin tamamlandığını duyurarak, ülkeyi krizlerden çıkaracak ortak bir vizyon üzerinde anlaşmaya varmak amacıyla bu belgeyi tüm siyasi güçlere sunma niyetinde olduğunu açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın ulaştığı belgede, Sudan'daki çatışmanın ne kadar sürerse sürsün askeri yollarla çözülemeyeceği, acıları sona erdirmek ve ülkenin birliğini korumak için tek seçeneğin savaşı derhal sona erdirmek ve Sudanlıların öncülüğünde kapsamlı ve güvenilir bir barış süreci başlatmak olduğu, bunun da insani ve ateşkes bileşenleriyle krizin köklerine inen siyasi bir çözüme ve sivil bir siyasi sürecin oluşturulmasına yol açacağı belirtiliyor.

Sivil Demokratik İttifak sürecin kalıcı bir ateşkese, kapsamlı bir barış anlaşmasının imzalanmasına, geniş bir mutabakata dayalı geçiş dönemi anayasal düzenlemelerine geçişe, Aralık Devrimi’nin sivil ve demokratik geçiş yolunda restorasyonuna, siyaset ve ekonomiye müdahale etmeyen birleşik, profesyonel ve milliyetçi bir güvenlik ve askeri sistemin yeniden inşa ve tesis edilmesine yol açmasını bekliyor.

Bir adalet sistemi inşa etmek

Belge, ihlalcileri sorumlu tutan ve mağdurlara adalet sağlayan bir adalet sisteminin kurulmasının ve savaşın etkilerini tasfiye etmek, yeniden inşa etmek ve ülkeyi adil demokratik seçimlere götürmek için tam yetkiye sahip bir geçiş dönemi sivil otoritesinin oluşturulmasının önemini vurguluyor. Vizyona göre, barış süreci net kriterlere ve siyasi güçler, silahlı mücadele hareketleri, sivil toplum, profesyoneller, sendikalar ve direniş komiteleri tarafından temsil edilen, paydaşların katıldığı halk tarafından desteklenen, bilinen ve belirli taraflara dayanmalıdır.

frghr
Kasım 2024'te Sudan'ın Etiyopya sınırındaki el-Kalabat kasabasında Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) tarafından yönetilen bir kampta yerinden edilmiş Sudanlılar (AFP)

Belge, ‘siyasi süreci uydurma ve sahte cephelerle boğma’ çabalarını reddederken, Ulusal Kongre Partisi, İslami Hareket ve onların cephelerinin savaşı ateşledikleri ve devam etmesi için çalıştıkları için ödüllendirilmelerini de reddediyor ve hesap vermeleri gerektiğini vurguluyor. Vizyon, genel seçimlerle sona erecek beş yıllık bir geçiş dönemi boyunca ülkeyi yönetecek ve ardından seçilmiş hükümet tarafından yönetilecek ikinci bir beş yıllık kurucu dönemle devam edecek olan geçiş dönemi yönetim düzeylerini ‘federal, bölgesel ve yerel’ olarak tanımlıyor.

Geçiş hükümetinin görevleri arasında, ateşkesi sürdürmek, güvenlik ve askeri sistemi inşa ve tesis etmeyi içeren güvenlik düzenlemelerini uygulamak, silahları toplamak, hukukun üstünlüğünü uygulamak, insani müdahaleyi sağlamak, savaşın yıktıklarını yeniden inşa etmek, gerçeğin ortaya çıkarılmasını, faillerin sorumlu tutulmasını, tazminatları, cezasızlığın önlenmesini, ulusal ekonominin desteklenmesini, kötüleşmesinin durdurulmasını ve yolsuzlukla mücadeleyi içeren bir geçiş dönemi adaleti ve ulusal uzlaşma sürecini başlatmak yer alıyor.

Vizyona göre geçiş dönemi görevleri arasında devletin sivil ve yargı kurumlarında reform yapılması, bağımsızlıklarının ve etkinliklerinin sağlanması, baskı araçlarının ortadan kaldırılması, Ekim 2021 darbesinden kaynaklananlarla yüzleşilmesi, ciddi bir ulusal diyalog için ortamın hazırlanması ve sivil ve demokratik bir devlette vatandaşların isteklerini yansıtan kalıcı bir anayasanın hazırlanması yer alıyor.

Beşir rejiminin yıkılması

Vizyon, el-Beşir rejiminin lağvedilmesini, feshedilmiş Ulusal Kongre Partisi ve cephelerinin siyasi faaliyetlerinin yasaklanmasını, derneklerinin, örgütlerinin ve cephelerinin yeniden tescil edilmesinin veya kayıt altına alınmasının engellenmesini ve ister kendi adına ister cephelerinden herhangi birinin adına kayıtlı olsun, fonlarının ve hisselerinin Maliye Bakanlığı’na teslim edilmesini vurguluyor.

gfgf
Eski Devlet Başkanı Ömer el-Beşir, 2019'da devrilmesinin ardından yargılanması sırasında (Facebook)

Belgeye göre geçiş hükümeti, bağımsız seçim komisyonu kurarak, şeffaf bir seçmen kütüğü hazırlayarak, siyasi ve medya özgürlüklerini garanti altına alarak ve barış ve sivil geçiş için bölgesel ve uluslararası desteği harekete geçirebilecek dengeli bir dış politika yoluyla uluslararası toplumla diyaloğu teşvik ederek, ülkeyi özgür ve adil seçimlere hazırlayacaktır.

Vizyon, savaşların sona erdirilmesi, Sudan devletinin yeniden kurulması, ülkenin toprakları, kaynakları, hava ve deniz sahası üzerinde birliğinin ve egemenliğinin sağlanması, geçiş döneminde halkın otoritenin kaynağı olması, ordunun yönetime katılmaması, tüm din ve inançlara eşit mesafede duran ve dini, bölgesel, sosyal, ekonomik veya engelliliğe dayalı ayrımcılık olmaksızın hak ve görevler için vatandaşlığı esas alan sivil bir devlet inşa edilmesi için temeller ve ilkeler öngörüyor.

Vizyon ayrıca yönetim şeklini, bölgelerin siyasi, ekonomik ve kültürel işlerini yönetme haklarını tanıyan, tüm yetki düzeylerinde adil katılım haklarını garanti altına alan, kaynakların adil paylaşımı ilkesini benimseyen, dengeyi sağlayan, çeşitliliğe ve tarihi mağduriyetlere cevap veren, adaleti, eşitliği ve iyi yönetişimi yücelten, ulusal ilkelere ve uluslararası standartlara dayalı bir güvenlik ve askeri sistem kuran ve devlet kurumlarının bağımsızlığını sağlayan bir ‘federal sistem’ olarak tanımlıyor.

Dengeli dış politika

Belge, ülke çıkarlarını dikkate alan, bölgesel ve uluslararası barış ve güvenliği destekleyen, başkalarının işlerine karışmaktan kaçınan, iyi komşuluk ilkesine dayanan ve terörizm, aşırıcılık, sınır ötesi suçlar ve yasadışı göçle mücadele eden dengeli bir dış politika çağrısında bulunuyor.

grt
Sudan'ın yeni başbakanı, Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan’ın önünde yemin etti. (SUNA)

Vizyon, Sudan’da devam eden savaşı, ülkenin birliğini tehdit eden, tehlikeli senaryolara kapı açan ve benzeri görülmemiş bir insani felakete neden olan ‘varoluşsal bir savaş’ olarak tanımladı. Savaşın özünde Aralık Devrimi’ni tasfiye etmeyi ve devrimin özgürlük, barış ve adalet hedeflerine ulaşacak sivil ve demokratik bir geçişin önünü tıkamayı amaçladığına dikkat çekildi.

Belgeye göre çatışmaları durdurma ihtiyacı, savaşların nedenlerini ve etkilerini ele alan sürdürülebilir barışçıl çözümlerin benimsenmesinde ve değişim yolunu tamamlayan ve adalet, vatandaşlık ve demokrasi devleti kuran kapsayıcı bir proje aracılığıyla ülkenin rönesansını yeniden tesis etmesinde yatıyor. Sivil Demokratik İttifak, ülkeyi kaos ve parçalanmaya rehin bırakmayı reddettiğini yineleyerek, vizyonunu siyasi ve toplumsal güçler için stratejik bir siyasi çerçeve olarak ortaya koyarak ‘kader savaşında’ mücadele edeceğini belirtti.