Mescid-i Aksa Vakfı: İsrail, namaz kılmak isteyen binlerce kişinin Mescid-i Aksa’ya girişini engelledi

İsrail güçleri geniş çaplı tutuklama dalgası başlatmak amacıyla Batı Şeria bölgelerini abluka altına aldı.

Kubbetu’s Sahra önünde Ramazan ayının ilk cuma namazını kılan Filistinliler (AFP) (AP)
Kubbetu’s Sahra önünde Ramazan ayının ilk cuma namazını kılan Filistinliler (AFP) (AP)
TT

Mescid-i Aksa Vakfı: İsrail, namaz kılmak isteyen binlerce kişinin Mescid-i Aksa’ya girişini engelledi

Kubbetu’s Sahra önünde Ramazan ayının ilk cuma namazını kılan Filistinliler (AFP) (AP)
Kubbetu’s Sahra önünde Ramazan ayının ilk cuma namazını kılan Filistinliler (AFP) (AP)

İsrail işgal güçlerinin Batı Şeria’nın her tarafında asker konuşlandırması, alarm durumuna geçmesi, geçiş noktaları kurması ve geçişlere izin vermemesi gibi uygulamalar nedeniyle dün Ramazan ayının ilk cuma namazında Mescid-i Aksa’da ibadet edenlerin sayısında, geçmiş yıllara kıyasla büyük bir düşüş gözlemlendi.
Mescid-i Aksa Vakfı Müdürü Şeyh Ömer el-Kisvani, dün (cuma) yaptığı açıklamada, “Bugün Aksa’da namaz kılmak için 130 binden fazla kişinin gelmesini bekliyorduk. Ancak geçiş noktalarının artırılması sebebiyle sayı 80 bindi” dedi.
Mescid-i Aksa’ya yönelik ziyaretlere getirilen kısıtlamaların bunda büyük bir payı olduğunu söyleyen Kisvani, “Ramazan ayı Kudüs ve Aksa’nın ayıdır” ifadesini kullandı. Kisvani radikal Yahudilerin Aksa’ya baskın düzenlemeleri için kışkırtılmasından tamamen işgalci İsrail hükümetini sorumlu tuttuklarını belirterek, Yahudi yerleşimcileri kurbanların kesildiği şu anki durumu suiistimal etme niyetlerine karşı uyardı.
İşgal makamları, Tel Aviv’de yaşanan saldırıların ardından Ramazan ayına özel olarak geçişleri kolaylaştırma konusundaki taahhütlerinin büyük bir bölümünü iptal etti. İsrail, özel izin alanlar da dahil olmak üzere 13 ila 50 yaş aralığındaki erkeklerin Kudüs’e girişlerini yasakladı. Batı Şeria’daki Müslümanlar, koronavirüs salgının başından bu yana Mescid-i Aksa’ya girişlerinin engellenmesinden şikayet ediyor. Tek ümitleri dün Aksa’ya ulaşabilmekti. Ancak işgal polisinin kurduğu geçiş noktaları ve Kudüs, Eski Şehir ve Aksa sokaklarında gezen devriyeler Batı Şerialı Müslümanların Aksa’ya ulaşmasını engelledi.
İşgal makamları dün savaş durumlarında olduğu gibi alarm seviyesini en yükseğe çıkardı. Batı Şeria dört bir yandan abluka altına alındı. Ayrıca Beni Barak ile Tel Aviv’deki saldırganların kullandığı Batı Şeria’nın kuzeyindeki bölgeler ile Kudüs çevresinde de güvenlik kordonu oluşturuldu. İşgal güçlerinin Filistinli gençler arasında geniş çaplı tutuklama dalgası başlatması tansiyonun yükselmesine yol açtı.
İsrail Ordu Sözcüsü, siyasi karar alıcıların talimatı üzerine Cenin yakınındaki Celeme (Gilboa) geçiş noktasının kapatıldığını duyurdu. Bu geçiş noktası, İsrail vatandaşı Filistinlilerin (1948 Arapları) Batı Şeria’ya geçişte kullandığı en önemli kapı ve Cenin ile köylerindeki sakinlerinin geçim kaynağı olma özelliğine sahip. Tel Aviv’deki siyasi kaynaklar, bu hareketliliğin sebeplerinden birinin Yahudi yerleşimcilere güven aşılamak olduğunu belirtti. 23 Mart’ta Beerşeba'da düzenlenen eylemden bu yana son iki hafta içinde psikolojik destek alan öğrencilerin sayısının giderek arttığı ifade ediliyor. Söz konusu hareketliliğin arkasında ayrıca Filistinliler ile Yahudi yerleşimciler arasında intikam eylemlerinin gerçekleşmesi olasılığı bulunuyor.
Söz konusu hareketlilik, İsrail hükümet yetkililerinin Tel Aviv eyleminden sonra Filistinlileri ‘uzun ve zorlu bir savaş’ ile tehdit ettiği bir dönemde geldi. İsrail Başbakanı Naftali Bennett, yaptığı açıklamada, “Tel Aviv'de ve ülke genelinde, daha fazla olayların çıkmasına ve bu süreci taklit edecek eylemlerin gerçekleştirilmesine hazırlık olarak azami dikkat gösteriyoruz. Ölümcül terörizme karşı savaşımız uzun ve zor. Ancak bu savaşı biz kazanacağız” dedi. Bennett, bu tür eylemleri engellemeleri için güvenlik teşkilatlarına özgürce hareket etme izni verdiğini belirtti. İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid, “Terörle hep birlikte mücadele edeceğiz ve mukavemet gösterenleri saklandıkları her yerde vuracağız. Onları gönderenleri ve işbirlikçilerini her yerde bulacağız ve sokaklarda sükûneti yeniden sağlayana dek dinlenmeyeceğiz” ifadelerini kullandı. İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz, tutuklu Filistinlilerin sayısının 200’e ulaştığını ve bu sayı bine ulaşana kadar tutuklamaların süreceğini ifade etti. Gantz, “Eylem dalgasına karşı saldırı, savunma ve istihbarat operasyonlarımızı genişleteceğiz. Eylemlerin faillerinden ve onları gönderenlerden alacağımız bedel ise ağır olacaktır. Buna nerede ihtiyaç olursa orada çalışmaya devam edeceğiz” dedi.
İsrail hükümet yetkililerin açıklamaları sahaya da yansıdı. Nitekim işgal güçleri, yerleşim yerlerinin ve işgal baskısının kapsamının genişletilmesini protesto için her hafta rutin bir şekilde düzenlenen barışçıl protesto yürüyüşünü dün dağıtırken Yahudi yerleşimcilerin de işgal askerlerine destek verdiği görüldü. Kefer Kadum’daki haftalık protesto yürüyüşüne yönelik işgal güçlerinin müdahalesi sırasında vücuduna plastik kaplı metal mermi isabet eden 4 genç yaralandı. Dün sabah saatlerinde Ramallah’ın kuzeyindeki Turmus Aya beldesinin girişinde 2 Filistinli vatandaş bir Yahudi yerleşimcinin silahla ateş açması sonucu yaralandı. Ramallah’ın batısındaki Harbesa Beni Haris köyü yakınında bulunan Ayn Eyub yol ayırımında Yahudi Yerleşimciler Filistinli bir kadının aracına taş atarak saldırdı. Nablus’un doğusundaki Beyt Decen’deki protesto yürüyüşüne işgalci güçlerin müdahalesi sonucu onlarca Filistinli yaralandı. Tulkarm kentinin batısında düzenlenen yürüyüşte ise vücutlarına gerçek mermi isabet eden 3 genç yaralandı.



Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
TT

Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)

Gazze Şeridi’nde şu anda tıkanma yaşayan ateşkes anlaşması, Hamas’ın ikinci aşamada öngörülen idari ve güvenlik düzenlemelerine ilişkin çekinceleri ve kamuoyuna yansıyan talepleriyle yeniden gündeme düştü. Bu gelişme, ABD’den ikinci aşamaya geçiş konusunda ‘perde arkasında’ yürütülen çabalara dair açıklamaların yapıldığı bir döneme denk geldi.

Hamas’ın dün açıkladığı ve silahsızlanma, barış konseyi, istikrar güçleri ile Gazze Şeridi’nin yönetimi için bir komite oluşturulmasına ilişkin dört ana başlığı içeren bu çerçeveye dair değerlendirmelerde görüş ayrılığı yaşanıyor. Şarku’l Avsat’a konuşan bazı uzmanlar, söz konusu taleplerin ikinci aşamaya geçişi zorlaştıran krizleri ortaya koyduğunu ve hareketin üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik manevralar olduğunu savunurken, diğerleri ise İsrail kaynaklı engellere rağmen Hamas’ın anlaşmayı uygulama konusunda ciddiyetini yansıttığı görüşünü dile getiriyor.

ABD Başkanı Donald Trump tarafından önerilen ve geçtiğimiz ekim ayında Gazze’de ateşkes sağlanmasına temel oluşturan barış planı, başkanlığını Trump’ın üstleneceği bir barış konseyi kurulmasını, bu konseyin Filistinli teknokratlardan oluşan bir komiteyi denetlemesini, Hamas’ın silahsızlandırılmasını, savaş sonrası Gazze yönetiminde rol almamasını ve istikrar güçlerinin konuşlandırılmasını öngörüyor.

Hamas’ın Gazze’deki lideri Halil el-Hayye, hareketin kuruluşunun 38. yıl dönümünde yaptığı açıklamada, silahın işgal altındaki halklar için uluslararası hukukla güvence altına alınmış bir hak olduğunu belirterek, bu hakkın korunmasını ve bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını güvence altına alan her türlü önerinin incelenmesine açık olduklarını ifade etti.

El-Hayye, Trump planında yer alan ve ABD Başkanı’nın liderliğinde kurulması öngörülen barış konseyinin görevinin, ateşkes anlaşmasının uygulanmasını gözetmek, finansmanı sağlamak ve Gazze Şeridi’nin yeniden imarını denetlemek olduğunu vurguladı. Filistinliler üzerinde ‘her türlü vesayet ve manda uygulamasını’ ise reddettiklerini söyledi.

Gazze Şeridi’nin yönetimi için Filistinli bağımsız isimlerden oluşan bir teknokratlar komitesinin derhal kurulması çağrısında bulunan el-Hayye, Hamas’ın tüm alanlardaki yetkileri bu komiteye devretmeye ve görevlerini kolaylaştırmaya hazır olduğunu kaydetti. Kurulması planlanan uluslararası gücün görevinin ise Gazze sınırlarında ateşkesi korumak olması gerektiğini vurguladı.

El-Hayye ayrıca, arabuluculara ve özellikle ‘temel garantör’ olarak nitelendirdiği ABD yönetimi ile Başkan Trump’a, İsrail’i anlaşmaya saygı göstermeye ve uygulamaya zorlamak için çalışmaları, anlaşmanın çöküşe sürüklenmesine izin vermemeleri çağrısında bulundu.

asdfr
Başlarında yük taşıyan kadınlar, Gazze Şeridi'nin güneyinde yerinden edilmiş Filistinlilere barınak sağlamak için temizlenmiş araziye kurulan çadırların önünden geçiyor. (AFP)

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk geçen hafta yaptığı açıklamada, ateşkesin ilan edilmesinden bu yana Gazze’de sarı hattın gerisinde kalan bölgede 350’den fazla İsrail saldırısının belgelendiğini ve en az 121 Filistinlinin hayatını kaybettiğini söyledi. Öte yandan Hamas liderlerinden Raid Saad, cumartesi günü İsrail’in Gazze’de aracını hedef alan saldırısında öldürüldü.

İsrailli yetkililer, ABD yönetiminin Gazze’de savaşı sona erdirmeyi amaçlayan planın ikinci aşamasını şekillendirmek üzere çalışmalar yürüttüğünü ve çok uluslu uluslararası gücün gelecek aydan itibaren bölgede göreve başlamasının planlandığını belirtti. İsrail Yayın Kurumu’na göre, ABD’li yetkililer bu bilgileri son günlerde yapılan görüşmelerde İsrailli muhataplarına iletti.

İsrail Kanal 14 televizyonu, kasım ayının sonlarında yaptığı bir haberde, ABD’nin uluslararası istikrar gücünün Gazze’de konuşlandırılması için tarih olarak ocak ayının ortasını belirlediğini, nisan ayı sonunu ise bölgedeki silahsızlanma sürecinin tamamlanması için nihai takvim olarak öngördüğünü aktarmıştı. Kanal, bu hedeflerin gerçeklikten kopuk bir beklenti olduğunu ve sürecin yeniden ertelenebileceğini kaydetmişti.

El-Ehram Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde İsrail meseleleri uzmanı olan Mısırlı analist Dr. Said Ukkaşe, Hamas’ın ortaya koyduğu çerçevenin ikinci aşamada ilerleme ihtimalinin zayıf olduğunu gösterdiğini ve bunun daha fazla İsrail saldırısını tetikleyebileceğini savundu. Ukkaşe, bu tutumun, tehlikeli koşullar altında ilerleyen ikinci aşama yükümlülükleri öncesinde Hamas üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik ‘manevralar’ olduğunu ifade etti.

Hamas dosyasına odaklanan Filistinli siyaset analisti İbrahim el-Medhun ise İsrail’in anlaşmayı sabote etmeye yönelik tekrarlanan engellerine rağmen ikinci aşamaya geçilmesi ve uygulanmasının kaçınılmaz olduğunu dile getirdi. Silah meselesine ilişkin olarak Hamas’ın, Filistin iç kamuoyunda derinlemesine bir diyalog yürüttüğünü, Kahire’deki arabulucularla da şeffaf ve açık görüşmeler yaptığını belirten el-Medhun, tüm taraflarca kabul edilebilecek bir vizyonun şekillenebileceğini ve hareketin barış güçlerinin varlığına açık olduğunu söyledi.

Hamas’ın ortaya koyduğu bu çerçeveye arabulucuların henüz yorum yapmadığı bir ortamda, Mısır Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati’nin, İngiliz mevkidaşı Yvette Cooper ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde Gazze’de geçici bir uluslararası istikrar gücünün konuşlandırılmasının önemini vurguladığını bildirdi. Abdulati, ateşkesin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve Trump planının ikinci aşamasına ilişkin yükümlülüklerin uygulanmasının önemine dikkat çekti.

Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) düzenlenen Sir Bani Yas Forumu’na katılımı sırasında konuşan Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesinin gerekliliğini ve uluslararası istikrar gücünün oluşturulmasının önemini yineledi.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, cuma günü gazetecilere Gazze anlaşmasındaki gelişmelere ilişkin yaptığı açıklamada, “Barış anlaşmasının ikinci aşamasına yönelik olarak şu anda perde arkasında çok sayıda sessiz planlama yürütülüyor… Kalıcı ve sürdürülebilir bir barış sağlamak istiyoruz” ifadelerini kullandı.

ABD’nin Wall Street Journal gazetesi, cumartesi günü yetkililere dayandırdığı haberinde, Trump yönetiminin Gazze Şeridi’nde istikrarı sağlamak amacıyla bir ABD’li generalin komutasında 10 bin askerden oluşan çok uluslu bir güç oluşturmayı hedeflediğini aktardı. Haberde, bazı ülkelerin, gücün görev kapsamının Hamas’ın silahsızlandırılmasını da içerebileceğine yönelik çekinceleri nedeniyle henüz asker göndermediği belirtildi.

Gazete ayrıca ABD Dışişleri Bakanlığı’nın, Gazze’de konuşlandırılması planlanan bu güç için yaklaşık 70 ülkeden askerî veya mali katkı talebinde bulunduğunu, ancak yalnızca 19 ülkenin asker göndermeye ya da ekipman ve lojistik destek gibi farklı şekillerde katkı sunmaya istekli olduğunu yazdı.

Ukkaşe, Trump’ın 29 Aralık’ta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yapacağı görüşmede ikinci aşamanın başlatılması için baskı kuracağını öngörerek, İsrail’in bu aşamaya girmeyi kabul edeceğini ancak çekilmelerin uygulanmasına ilişkin müzakerelerin süresiz biçimde uzayabileceğini söyledi.

El-Medhun ise Kahire’nin İsrail kaynaklı engellerin farkında olduğunu ve anlaşmanın başarısızlığa uğramasına yol açabilecek muhtemel İsrail gerekçelerini ortadan kaldırmak için ikinci aşamaya geçişin hızlandırılmasını talep edeceğini ifade etti.


Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
TT

Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)

Tunus'un merkezindeki Kayravan şehrinde, cumartesi akşamı, polis ve gençler arasında art arda ikinci gece çatışmalar yaşandı.

Ailesinin ifadesine göre, çatışmalar bir kişinin polisin kovalamacası ve ardından kendisine yönelik şiddet sonucu ölmesinin ardından patlak verdi. Ölen kişinin akrabaları, ehliyetsiz motosiklet kullandığını ve bir polis aracı tarafından takip edildiğini söylüyor. Ardından dövülerek hastaneye kaldırılan adam, hastaneden kaçmayı başardı. Cumartesi günü geçirdiği kafa travması sonucu hayatını kaybetti.

Tunus'ta da yüzlerce kişi, muhalefet dernekleri ve partilerinin çağrısına yanıt olarak, dördüncü hafta üst üste başkentte "özgürlükleri savunmak ve Cumhurbaşkanı Kays Said'in politikalarını protesto etmek" amacıyla gösteri düzenledi.


Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
TT

Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)

Lübnan-İran ilişkileri çok hassas bir aşamaya geldi ve şu anda, İran liderliği kararını verip Lübnan işlerine müdahalesini durdurmadığı sürece, kontrolden çıkma ve önlenemez olumsuz sonuçlar doğurma riskiyle karşı karşıya. Önde gelen bir siyasi kaynak Şarku’l Avsat'a durumu böyle aktardı. İran'ın Beyrut'taki elçileri müdahaleyi reddederken, Lübnan'daki resmi makamlar müdahaleyi kanıtlayan delillere sahip olduklarını vurguluyor.

Kaynak, İran'ın müdahalesine örnekler verdi; bunlardan ilki, resmi davet olmadan elçilerin gelmesiydi ve resmi görüşmelerinin çoğunun, Hizbullah, Hamas ve İslami Cihad hareketlerinin önderliğindeki görüşmelerini haklı çıkarmak için siyasi bir kılıf sağlama bağlamında kaldığını vurguladı.