Rusya, Suriye’nin merkezine ve kuzeybatısına hava saldırıları düzenledi

Rusya İdlib’in güneyinde kalan Cebel ez-Zaviye bölgesini bombaladı (İdlib haberleri)
Rusya İdlib’in güneyinde kalan Cebel ez-Zaviye bölgesini bombaladı (İdlib haberleri)
TT

Rusya, Suriye’nin merkezine ve kuzeybatısına hava saldırıları düzenledi

Rusya İdlib’in güneyinde kalan Cebel ez-Zaviye bölgesini bombaladı (İdlib haberleri)
Rusya İdlib’in güneyinde kalan Cebel ez-Zaviye bölgesini bombaladı (İdlib haberleri)

Rus ve Suriye rejiminin savaş uçakları geçtiğimiz saatlerde yoğun hava saldırıları gerçekleştirdi. Hedefte doğu Humus, Rakka ve Deyrizor idari bölgeleri içerisinde kalan Suriye Çölü’nde DEAŞ’a ait olduğu düşünülen yerler vardı. Bununla eş zamanlı olarak İdlib ve Halep kırsalı rejim güçleri ve ona bağlı milisler tarafından karadan bombardımana tutulurken, Rusya havadan İdlib'in güneyindeki Cebel ez-Zaviye bölgelerini vurdu. Bu sırada Türk güçlerine ait yeni bir askeri konvoy Suriye'nin kuzeyindeki Kefer Losin Sınır Kapısı’ndan giriş yaptı ve sevkiyat İdlib'in güneyinde kalan Cebel ez-Zaviye’deki bir dizi Türk askeri üsse dağıtıldı.
Doğu Humus'tan bir kaynak gelişmelere ilişkin yaptığı açıklamada:  “Suriye rejim güçlerine ait helikopterlerin eşliğinde Rus savaşçılar, makineli tüfek ve füzelerle yaklaşık 90 hava saldırısı gerçekleştirdi. Saldırılar sırasında güney tarafından Deyrizor ve Rakka kırsalında DEAŞ militanlarının konuşlandığı yerler ve ülkenin merkezindeki Humus Çölü’ndeki hedefler vardı. Rusya’nın ve rejim uçaklarının Suriye Çölü’nün ortasında DEAŞ kalıntılarının konuşlandığı yerlere düzenlediği saldırılar, İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) milislerine ve Dördüncü Tümen güçlerine ait büyük askeri takviyelerin gelişiyle eş zamanlı olarak Afgan Fatimiyyun Tugayı'na bağlı bir grupla temasın kesilmesinden sonra yapıldı. Suhne bölgesinden Irak-Suriye sınırına kadar uzanan alanlarda geniş çaplı bir arama operasyonu yapan güçler, gruba ulaşamadı” ifadelerini kullandı.
Kaynak “Rejim güçlerine bağlı Dördüncü Tümen'e ait büyük askeri kuvvetler, İran destekli milislerden oluşan askeri gruplar, Suriye Çölü’ndeki Lübnan Hizbullahı önümüzdeki birkaç gün içerisinde Suriye Çölü’nün ortasında Humus, Rakka ve Deyrizor illerine bağlı idari bölgeler içerisinde yeni bir arama-tarama operasyonu başlatmaya hazırlanıyor. Operasyonun amacı DEAŞ kalıntılarını bulup son faaliyetlerinin bir daha yaşanmasını önlemek. DEAŞ, Humus'un doğusunda Deyrizor-Suhne yolu üzerinde pusu kurup sürpriz saldırılar düzenleyerek rejime ait askeri konvoyları ve İran destekli milisleri hedef alıyor. Her saldırıda rejim ve İran destekli milislerin saflarında ölenler ve yaralananlar oluyor” dedi.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) yaptığı bir açıklamada “Dört gün önce Rus savaşçıları Suriye çölünde, Rusafa, Suhne ve Deyrizor çöllerinde 40'tan fazla hava saldırısı düzenledi. Böylece nisan ayının başından bu yana Rus savaş uçaklarının Suriye Çölü’ne düzenlediği baskınların sayısı neredeyse 172'ye ulaştı” ifadeleri kullanıldı.
İdlib kentinden ve Suriye’nin kuzeybatısından muhalif bir aktivist Mülhim el-Hasan yaptığı açıklamada “9 Nisan Cumartesi günü Rus savaşçıları, İdlib'in güneyindeki Cebel ez-Zaviye’deki Sufuhun, el-Fatira ve Fileyfil beldelerinin çevresindeki bölgelere yüksek patlayıcı etkisi olan termobarik füzelerle bir dizi hava saldırısı düzenledi. Bununla eş zamanlı olarak İdlib’in güneyindeki el-Bera, Deyir Sünbül, Fileyfil ve el-Fatira bölgelerinde top atışları yapıldı. Bu saldırıların sonucunda bir sivil hafif yaralandı. Saldırılarla paralel olarak Rus keşif uçakları, İdlib'in güneyindeki Cebel ez-Zaviye ve Hama'nın kuzeybatısındaki el-Gab Ovası bölgeleri üzerinde yoğun uçuşlar gerçekleştirdi” ifadelerini kullandı.
Hasan “Lazkiye kırsalındaki Cebel el-Ekrad (Kürtlerin Dağı) Kobani bölgesinde muhalif gruplar ile rejim güçleri arasındaki temas hatları, son birkaç saat içinde ağır toplar, tanklar ve roketatarların kullanıldığı şiddetli çatışmalara sahne oldu. Rejim bölgelerinden gelen haberler, rejim güçleri arasında yaralanmaların olduğuna işaret ediyor” dedi.
Hasan “Zırhlı araçlar, personel taşıyıcıları ve lojistik malzeme nakleden tırlardan oluşan yeni bir Türk askeri konvoyu, birkaç saat önce Suriye'nin kuzeyindeki Kefer Losin Sınır Kapısı’ndan Suriye topraklarına girdi. Sevkiyat, İdlib'in güneyindeki Cebel ez-Zaviye’deki bir dizi Türk askeri üssüne, mevzilerine ve Halep'in batısındaki üslere dağıtıldı. Bu, Türk kuvvetlerine ait bir askeri konvoyun 'M4' adıyla bilinen Halep-Lazkiye uluslararası karayolunun yakınındaki askeri mevzilere ulaşmasından birkaç gün sonra gerçekleşti” dedi.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre, Suriye'nin kuzeyindeki Halep kentinde cumayı cumartesiye bağlayan gece rejim güçlerine bağlı askeri güçlerle çıkan çatışmada İran'a bağlı milislere mensup iki kişi öldü ve bazıları da yaralandı. Halep’teki aktivistler olaya ilişkin yaptıkları açıklamada şu ifadeleri kullandılar:
“Rejim güçlerine bağlı Dördüncü Tümene mensubu askeri güçler, Halep'in merkezindeki geçiş bariyerinde durmayı reddeden İran destekli İmam Rıza Tugayları'na ait askeri araçlara ateş açtı. İki taraf arasında şiddetli çatışmalar yaşandı. Çatışmalar İmam Ali Rıza Tugayları'ndan iki unsurun ölümüne ve beş unsurun yaralanmasına yol açtı. Bölgede her iki tarafta da büyük bir teyakkuza geçildi. Ancak Rus askeri güçlerinin müdahalesi ile gerilime son verildi.”



Kremlin, sadece Ukrayna meselesine odaklanmayan kapsamlı bir Rus-Amerikan zirvesi istiyor

Türk Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, İstanbul'da Rus-Ukrayna müzakerelerine başkanlık ediyor (Reuters)
Türk Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, İstanbul'da Rus-Ukrayna müzakerelerine başkanlık ediyor (Reuters)
TT

Kremlin, sadece Ukrayna meselesine odaklanmayan kapsamlı bir Rus-Amerikan zirvesi istiyor

Türk Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, İstanbul'da Rus-Ukrayna müzakerelerine başkanlık ediyor (Reuters)
Türk Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, İstanbul'da Rus-Ukrayna müzakerelerine başkanlık ediyor (Reuters)

Moskova ve Washington arasında, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD Başkanı Donald Trump'un bir araya gelmesi gerektiğine dair karşılıklı açıklamalar, Rusya ile Ukrayna arasında İstanbul'da doğrudan müzakerelerin başlamasıyla birlikte büyük ilgi gördü. İki tarafın öncelikleri arasında büyük farklılıklar göze çarptı. Trump, “Ukrayna'daki barış sürecini ilerletecek” hızlı bir toplantının önemine vurgu yaparken, Kremlin “masadaki tüm konuları, Ukrayna'daki durum da dahil olmak üzere, ele alacak kapsamlı bir zirve için hazırlıkların ve titiz çalışmaların başlatılması” gerektiğini vurguladı.

Moskova, 3 yıl sonra yapılan ilk müzakere turunda büyük bir ilerleme beklentisi konusunda temkinli davranırken, “uzlaşma mekanizması” belgeleri hazırladığını doğruladı, ancak Kiev'in niyetinden şüphe duyduğunu ve Ukrayna ile Avrupa'daki müttefiklerinin davranışlarının “öngörülemez” olduğunu söyledi.

gthyjucd
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan (ortada), 2022'de İstanbul'da yapılan görüşmeler öncesinde Rus ve Ukrayna heyetlerini karşılarken (AP)

Kremlin, Trump'un Putin ile acil bir toplantı çağrısına hızlı yanıt verdi. ABD Başkanı, Birleşik Arap Emirlikleri ziyareti sırasında gazetecilere, Putin ile beklenen toplantı ayarlandığı anda “iki ila üç hafta içinde dünyanın daha güvenli bir yer haline geleceğine” inandığını söyledi.

Cuma günü, mümkün olan en kısa sürede Rus cumhurbaşkanı ile doğrudan görüşmeler yapmaya çalıştığını belirterek, Putin'i yakında arayabileceğini ifade eden Putin, “Bunu yapmanın zamanının geldiğini düşünüyorum. O ve ben bir araya geleceğiz ve bence sorunu çözeceğiz ya da çözemeyebiliriz. En azından öğrenmiş olacağız, çözemezsek de çok ilginç olacak" dedi.

 Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in sözcüsü Dmitry Peskov, ”Bu tür toplantılar geniş çaplı hazırlık ve titiz bir çalışma gerektirir" dedi. Taraflar arasındaki görüş ayrılığı, uzun zamandır beklenen zirveden beklenen hedefler konusunda olduğu anlaşılıyor. Trump Ukrayna ve güvenlik konularına odaklanırken, Kremlin zirvenin kapsamlı olması ve tarafların gündemindeki tüm konuları ele alması gerektiğini savundu.

Peskov, “Böyle bir toplantı kesinlikle gerekli. Ancak böyle bir zirve için iyi bir hazırlık yapılmalı ve somut sonuçlar alınmalı. Zirveye her zaman uzmanlar düzeyinde müzakereler ve istişareler ile uzun ve yoğun hazırlıklar eşlik eder, özellikle de Rusya ve ABD başkanları arasında bir zirve toplantısı söz konusu olduğunda. İki başkanın kişisel görüşmesi, hem ikili ilişkiler açısından hem de uluslararası meseleler ve bölgesel sorunlar, tabii ki Ukrayna krizi de dahil olmak üzere, en üst düzeyde ciddi bir tartışma ve görüşme açısından gereklidir” dedi.

Peskov, Avrupa'nın güvenliği konusuna da değinerek, Avrupa kıtasının stratejik istikrarıyla ilgili meselelerin bir an önce tartışılmaya başlanması gerektiğini söyledi.

Moskova, müzakere hatlarını ayırmak amacıyla Avrupa taraflarının İstanbul müzakerelerine katılmasını reddetmişti. Moskova'ya göre, İstanbul müzakereleri Ukrayna'da bir çözüm mekanizması oluşturmayı amaçlarken, Avrupa'nın güvenliği konusundaki tartışmalar, Moskova'nın Batı ile ilişkilerinin temellerinin belirlenmesi ile bağlantılı, bağımsız bir müzakere süreci gerektiriyor. Peskov, şu anda askıya alınmış olan Rusya-NATO Konseyi'nin yeniden çalışmaya başlamasının olasılığıyla ilgili bir soruya yanıt olarak, “Güvenlikle ve Avrupa kıtasındaki istikrar süreciyle ilgili tüm konuların en kısa sürede tartışılması gerekiyor” dedi.

fghyju
Türk Dışişleri Bakanı Hakan Fidan (sağda) İstanbul'da Rus müzakere heyeti başkanı Vladimir Medinsky ile bir araya geldi (Reuters)

Bloomberg ajansının bir kaynağa dayandırdığı habere göre ABD'nin Ukrayna'daki çatışmayı çözmek için Rusya ve NATO Konseyi'nin yeniden faaliyete geçmesi önerisini tamamladı.

Öte yandan, Rusya Dışişleri Bakanlığı Özel Temsilcisi Rodion Mironov, Trump'ın Ukrayna'daki uzlaşma sürecine doğrudan müdahalesinin önemini azalttı. Kiev rejiminin ihlalleri ve suçları dosyasından sorumlu büyükelçi, Moskova'nın ABD yönetiminin Ukrayna'daki çatışmayı barışçıl bir şekilde çözme arzusunu yüksek takdirle karşıladığını, ancak ayrıntılara, pratik yaklaşımlara, ciddi ve kararlı çalışmaya ihtiyaç duyduğunu ve bu çalışmaya hazır olduğunu belirtti.

Büyükelçi, ABD'nin son birkaç ay içinde Rusya'ya karşı tutumunu kökten değiştirdiğini ve siyasi bir çözüm arzusunu vurgulayarak, bu arzuyu elbette çok takdir ettiklerini, ancak Trump'ın kişisel müdahalesinin bu aşamada gerekli olmadığınıda ifade etti.

ABD başkanının “o olmadan hiçbir şey başaramayız” şeklindeki açıklamasına ise bu müzakereler Trump'un katılımı olmadan da yürütülebilir, Trump'un kişisel katılımı doğal olarak beklenmiyordu, çünkü bu bir Rus girişimi” şeklinde yorumladı. Özel Temsilcisi Rodion Mironov, "Bu, ortak bir tutum oluşturmak, uzlaşma seçenekleri bulmak, bunları sınıflandırmak, kağıda dökmek ve projeler haline getirmek için yapılması gereken iş müzakereleridir. 2022'deki önceki müzakere turunda olduğu gibi, tarafların baş harfleriyle imzaladıkları belirli bir belge ortaya çıktı; bu nedenle, müzakere ekipleri şu anda bu görevi yerine getirmek için çağrıldı" şeklinde konuştu.

dfgthy
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskiy'nin birleştirilmiş fotoğrafı (AFP)

Aynı zamanda, büyükelçi, ABD'nin Kiev rejimi üzerindeki etkisinin küçümsenemeyeceğini vurguladı. Bu nedenle, Miroşnik'e göre, Washington'un Ukrayna'ya barışçıl çözüm seçenekleri araması için baskı yapmaya devam etmesi faydalı olacaktır.

Kapalı kapılar ardında süren müzakerelerin gidişatı hakkında Miroşnik, Moskova'nın sunduğu önerilerle ilgili bazı ayrıntıları açıkladı. İstanbul'daki Rus ve Ukrayna müzakere gruplarının Ukrayna'daki çatışmayı çözmek için bir mekanizma bulma şansı olduğunu söyledi.

Ukraynalı bir yetkili, Fransız haber ajansı AFP'ye verdiği demeçte, Rusya'nın İstanbul'daki görüşmelerde Ukrayna'ya “kabul edilemez” taleplerde bulunduğunu ve bu taleplerin Kiev'in daha fazla toprak vermesini de içerdiğini söyledi. Yetkili, “Rus heyet üyeleri, toplantı öncesinde görüşülenlerin ötesine geçen kabul edilemez talepler sundu” dedi. Bu talepler arasında ateşkes anlaşmasına varılması için Ukrayna'nın kontrolündeki geniş toprakların Ukrayna güçleri tarafından boşaltılması da yer alıyor. Kaynak, bu taleplerin “kabul edilemez” olduğunu ve müzakereleri rayından çıkarmayı amaçladığını belirtti.

Ukraynalı bir yetkili, “İlk aşamayı geçmeliyiz, yani barış için bir anlaşmaya varmalıyız, yani uzlaşma mekanizmasını oluşturmalıyız ve her iki tarafta oluşturulan gruplar bunu yapmaya tamamen muktedir” dedi.

Kaynaklar müzakere ekiplerinin Rusya ve Ukrayna'nın kabul edebileceği ve uluslararası toplumun da kabul edeceği bir model geliştirebileceklerini söyledi. Rus yetkili, "Moskova İstanbul'da müzakereleri düzenlemek için elinden geleni yaptı. Tartışmaya sunulan belgeler çerçevesinde somut öneriler içeren metinler sunduk, ancak sorumsuz, tutarsız ve öngörülemez bir rakibin davranışlarından ve tutumundan sorumlu tutulamayız. Kiev'in Rusya ile Ukrayna arasında İstanbul'da düzenlenen barış görüşmelerini bir tür tiyatro gösterisine dönüştürmeye çalıştığını, ancak başarısız oldu” dedi.

Miroşnik, ülkesinin ateşkesin geçici olarak durdurulmasını reddettiğini yineledi ve Avrupa'nın 30 günlük ateşkes önerisinin Kiev'e yeniden silahlanma ve yeni bir tırmanışa geçme imkanı vereceğini, bunun barışa doğru bir adım olmadığını söyledi.

Miroşnik, “Ukrayna tarafının ateşkesin sadece konumlarını daha da güçlendirmek, siperler inşa etmek, silahlanmak, kuvvetlerini ve kaynaklarını yeniden toplamak vb. için gerekli olduğunu açıkça anlıyoruz. Yani bir ay içinde yeni bir tırmanışa geçmek için. Bu adımın uzlaşma yönünde değil, tam tersi yönde olduğu açıktır” şeklinde konuştu.