Tahran nükleer dosyada tekrar atağa geçiyor

Reisi, nükleer sektörünü barışçıl amaçlar doğrultusunda geliştirme hakkından feragat etmeyeceklerini ifade ederken, ABD’li yetkililere yeni ‘yaptırım’ kararı geldi

İbrahim Reisi, İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed İslami ile birlikte (AFP)
İbrahim Reisi, İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed İslami ile birlikte (AFP)
TT

Tahran nükleer dosyada tekrar atağa geçiyor

İbrahim Reisi, İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed İslami ile birlikte (AFP)
İbrahim Reisi, İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed İslami ile birlikte (AFP)

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi dün yaptığı açıklamada “Tahran nükleer sektörünü barışçıl amaçlar doğrultusunda geliştirme hakkından feragat etmeyecek. 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmayı canlandırmak için yapılan müzakerelerde yer alan bütün taraflar buna saygı duymalı” ifadelerini kullandı.
Öte yandan İran dün, aralarında eski ABD Genelkurmay Başkanı George William Casey, eski ABD Başkanı Donald Trump'ın avukatı Rudy Giuliani, eski ABD Afganistan Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Austin Scott, eski ABD Ticaret Bakanı Wilbur Ross ve aralarında eski ABD büyükelçilerinin de olduğu 15 ABD’li yetkiliye yaptırım uygulama kararı aldığını duyurdu. Söz konusu karar, 2015 nükleer anlaşmasını yeniden canlandırma amacıyla aylardır yapılan müzakerelerin askıya alındığı sırada geldi.
Listeye dahil edilen yetkililerin neredeyse tamamı, İranlı yetkililere, politikacılara ve şirketlere yaptırım uygulayan ve İran ile büyük güçler arasındaki nükleer anlaşmadan çekilen Trump’ın yönetiminde çalışıyordu.
Şarku'l Avsat'ın İran Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan ve yerel medya kuruluşları tarafından yayınlanan açıklamasından aktardığı bilgilere göre, listeye alınan bu ABD’li yetkililer, İran’a karşı ‘terörist grupları ve terör eylemlerini’ desteklemenin yanı sıra bölgede ve Filistin halkına karşı İsrail’in ‘baskıcı eylemlerine’ arka çıkmakla suçlandılar.
İran ile ABD arasında nükleer anlaşmayı kurtarmak için Viyana'da 11 aydır devam eden dolaylı müzakereler yakın zamanda askıya alındı. Her iki taraf da ‘birbirleri için kalan sorunları çözmek için siyasi kararlar alması gerektiğini’ söylüyor.
İran ocak ayında benzer bir yaptırım hamlesinde bulunarak, Devrim Muhafızları Ordusu’nun (DMO) İran sınırları dışındaki operasyonlarının beyni Kasım Süleymani’nin 2020 yılında Bağdat'ta ABD’ye ait bir insansız hava aracı (İHA) saldırısında öldürülmesine misilleme olarak, çoğu ABD ordusundan olmak üzere 51 ABD’liye yaptırım uygulamıştı. Geçen yıl İran, Trump ve birkaç üst düzey ABD yetkilisine de yaptırım uygulamıştı.



Yahudi yerleşimcilerin gözü Gazze’de: “İsrail ordusu da arkamızda”

İsrail ordusunun savaşın başından beri düzenlediği saldırılarda çoğu kadın ve çocuk 50 binden fazla Filistinli öldürüldü (Reuters)
İsrail ordusunun savaşın başından beri düzenlediği saldırılarda çoğu kadın ve çocuk 50 binden fazla Filistinli öldürüldü (Reuters)
TT

Yahudi yerleşimcilerin gözü Gazze’de: “İsrail ordusu da arkamızda”

İsrail ordusunun savaşın başından beri düzenlediği saldırılarda çoğu kadın ve çocuk 50 binden fazla Filistinli öldürüldü (Reuters)
İsrail ordusunun savaşın başından beri düzenlediği saldırılarda çoğu kadın ve çocuk 50 binden fazla Filistinli öldürüldü (Reuters)

Yahudi yerleşimciler, "Gazze Şeridi’ne dönüş" için sınır bölgelerine yakın yerlere taşınıyor.

ABD merkezli Yahudi Telgraf Ajansı’nın (JTA) haberinde, Yahudi yerleşimci örgütü Nachala’nın, Gazze sınırındaki Sa’ad bölgesinde Hamursuz Bayramı kutlaması yaptığı yazılıyor.

Bunun Yahudiler için bir “Gazze’ye dönüş” çağrısı anlamı taşıdığına dikkat çekilen haberde, yasadışı yerleşimcilerin bir haftalığına bölgede kamp kurduğu aktarılıyor. Analizde, İsrail’deki Nachala ve benzeri örgütlerin Hamursuz Bayramı’nı “hem sembolik bir kurtuluş hem de yeni yerleşim alanları kurmak için bir katalizör olarak gördüğü” yazılıyor.

Pesah ya da Fısıh diye de bilinen Yahudi bayramı, Mısır’da kölelikten kurtulan Antik İsraillilerin göç hikayesini anmak için genellikle bir hafta süren törenlerle kutlanıyor.

1968'de İsviçreli turist kılığına giren bazı Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria’daki El Halil’de Hamursuz Bayramı kutlaması yapmış, daha sonra şehirden çıkmayarak bazı bölgeleri işgal etmeye başlamıştı.

1975'te de Gush Emunim adlı yerleşimci örgüt, Batı Şeria'nın kuzeyinde, daha sonra Nachala'nın kurucusu Daniella Weiss'ın belediye başkanlığı yaptığı Kedumim'e dönüşecek bölgede Hamursuz Bayramı kutlamıştı. Kedumim'de 5 bine yakın Yahudi yerleşimci bulunuyor.

Nachala’dan aktivist Arbel Zak, 7 Ekim 2023’te başlayan Gazze savaşından bu yana Batı Şeria’da yaklaşık 80 yerleşim yeri kurulduğunu söylüyor. Yerleşimcilerin bir sonraki hedefinin Gazze olduğunu belirtiyor.

Nachala üyelerinden Ben Kamon, eşi ve 4 çocuğuyla Batı Şeria'daki Eli yerleşim bölgesinden Gazze’ye daha yakın konumdaki Zimrat’a taşındığını söylüyor. Bölgede, Gazze’ye yerleşmek isteyen “öncüler” için hazırlanmış geçici konaklama yerleri var.

Aktivist Batel Moshe, sınırdaki geçici yerleşim kamplarında 30 ailenin konakladığını belirtiyor. Yerleşimci, 800 ailenin daha Gazze’ye yerleşmek için Nachala’ya kayıt yaptırdığını ifade ediyor ve ekliyor:

Bizi arayıp çocukları için Gazze’den daire almak isteyenler bile oldu.

Radikal sağcı Nachala aktivisti Ben Naeh, İsrail Savunma Kuvvetleri’nden (IDF) subayların geçici kampları ziyaret ettiğini, kendilerine destek verdiğini savunuyor:

Gazze’den çıkarken buraya geldiler ve bize oraya geri dönmemiz gerektiğini söylediler.

Independent Türkçe, Yahudi Telgraf Ajansı, Jewish Chronicle