5+5 Ortak Askeri Komite’den Hafter’e petrol ihracatını durdurması talebi

5+5 Ortak Askeri Komite’de yer alan Libya Ulusal Ordusu heyeti (LUO Genel Komutanlığı)
5+5 Ortak Askeri Komite’de yer alan Libya Ulusal Ordusu heyeti (LUO Genel Komutanlığı)
TT

5+5 Ortak Askeri Komite’den Hafter’e petrol ihracatını durdurması talebi

5+5 Ortak Askeri Komite’de yer alan Libya Ulusal Ordusu heyeti (LUO Genel Komutanlığı)
5+5 Ortak Askeri Komite’de yer alan Libya Ulusal Ordusu heyeti (LUO Genel Komutanlığı)

Libya Ulusal Ordusu (LUO) Genel Komutanlığı’nın 5 + 5 Ortak Askeri Komite’de yer alan heyeti, Mareşal Halife Hafter'den petrol ve doğalgaz ihracatını durdurmasını ve Libya'nın doğusu ile batısını birbirine bağlayan sahil yolunu kapatmasını istedi. Heyet bu taleplerini, Abdulhamid ed-Dibeybe’nin başbakanı olduğu Ulusal Birlik Hükümeti’nin (UBH) meşru kararlara riayet etmemesi ve iktidarı Temsilciler Meclisi (TM) tarafından atanan Fethi Başağa hükümetine devretmeyi reddetmesi ile gerekçelendirdi.
Dün akşam bir toplantı yapan Genel Komutanlığa bağlı 5+5 Ortak Askeri Komite heyeti, Ekim 2020'de Cenevre'de ateşkes anlaşmasının imzalanmasından bu yana Komite'nin yaptığı çalışmalardan bahsetti. UBH’nin ‘Libya’nın fonlarını, bu fonların sistematik olarak yağmalanması, hükümet kurumları ve bakanlarda yaşanan yolsuzluklar ve adam kayırmacılıkla çarçur ettiğini’ söyleyen heyet, Dibeybe hükümetini 5+5 Ortak Askeri Komite’nin çalışmalarını engellemek ve Libya'nın ulusal güvenliği için bir tehdit oluşturmakla suçladı.
Başbakan Dibeybe’nin sözünden dönerek daha önce düzenlenmesi planlanan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olduğunu, kişisel amaçlar ve kazanımlar için bir savunma bakanı atamayı reddettiğini belirten 5+5 Ortak Askeri Komite’nin LUO Heyeti, Dibeybe’nin ordu mensuplarının maaşlarını birçok kez kesintiye uğrattığını ve son dört aydır maaşların ödenmediğini söyledi. Dibeybe’nin, ordunun terörle mücadelede ve organize suçların yuvası haline gelen petrol sahalarını ve ülke sınırlarını güvence altına almadaki önemli milli rolünü görmezden geldiğini öne süren heyet, “Tüm bu suistimaller, siyasi anlaşmanın yanı sıra uluslararası ve ulusal ilkeler ve tüzükler çerçevesinde insan haklarının açıkça ihlal edilmesidir” ifadelerini kullandı.
Heyet, ayrıca LUO lideri Mareşal Halife Hafter’i, talepleri karşılanana kadar Libya’nın doğu ile batısı arasındaki uçak seferlerini askıya almaya ve tüm faaliyetleri durdurmaya çağırdı.
Libya'nın doğusu ile batısını birbirine bağlayan sahil yolu, LUO’nun Nisan 2019'da başkent Trablus'a karşı başlattığı savaş nedeniyle kapatıldıktan iki yıl sonra geçtiğimiz yıl Haziran ayında yeniden açılmıştı.
Libya'da daha önce bir ateşkes anlaşması imzalandı. Anlaşmada, tüm paralı askerlerin ve yabancı savaşçıların Libya topraklarından kara, deniz ve hava yoluyla çıkarılmalarının yanı sıra askeri birliklerin ve silahlı grupların ateşkesin imzalandığı tarihten itibaren en fazla 3 ay içinde kışlalarına dönmeleri dahil olmak üzere beş madde yer aldı.
5+5 Ortak Askeri Komite’nin LUO heyeti ayrıca, komite tarafından oluşturulacak bir hücreye bağlı, sınırlı sayıda askerden oluşan bir askeri birlik kurulması, olası ihlallerin sınırlandırılmasına ve Libya'da basında yer alan haberlerdeki gerginliğin ve nefret söyleminin daha fazla yaygınlaşmasının durdurulmasına katkı sağlayacak bir güç olarak çalışması kararı aldı. Heyet, söz konusu askeri gücün ihtiyaç duyduğu malzemelerin tüm taraflar ve yetkililer tarafından temin edilmesini şart koştu.



Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
TT

Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)

Sudan'ın batısındaki el-Faşir kentinde yaşayan 8 yaşındaki Muhammed, kolu şarapnel parçalarıyla delik deşik olmasına rağmen tedavi edilebildiği için şanslı kişilerden biri. Diğer savaş yaralıları ise kentin kuşatılmış olması ve tıbbi ekipman eksikliği nedeniyle tedavisi zor olan daha ciddi yaralanmalardan mustarip.

İki yıldır orduya karşı savaşan Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) geçtiğimiz hafta, sağlık sisteminin de çöktüğü Kuzey Darfur'un başkenti ve çevresinde kanlı bir saldırı başlattı. HDK'nin geniş Darfur bölgesinin başkentine yönelik tekrarlanan saldırıları sivillerin her türlü hareketini riskli hale getirdi. Ayrıca tüm sağlık tesisleri bombalandı ya da saldırıya uğradı.

cdfrgt
Hartum Uluslararası Havalimanı'nda hasarlı bir uçak (AFP)

Muhammed'in babası 27 yaşındaki İsa Said, bölgedeki iletişim tamamen kesildiği için Starlink aracılığıyla AFP'ye yaptığı açıklamada, “Eski bir hemşire olan komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurduk, ancak Muhammed’in eli şişti ve ağrı nedeniyle geceleri uyuyamıyor” dedi.

Mayıs 2024'ten bu yana HDK tarafından kuşatma altında bulunan el-Faşir'in diğer sakinleri gibi İsa da oğlunu hiçbir hastanenin acil servisine götüremiyor. Bu hafta el-Faşir'e kaçan insani yardım koordinatörü Muhammed, yüzlerce yaralının şu anda şehirde mahsur kaldığını bildirdi.

Tedavi için şifalı bitkiler

Muhammed, HDK'nin el-Faşir'in 15 kilometre güneyindeki Zemzem Kampı’na düzenlediği ölümcül saldırı sırasında kalçasından vuruldu. Güvenlik nedeniyle tam adını açıklamaktan kaçınan Muhammed, “İnsanlar evlerinde özel olarak tedavi görüyor” dedi.

İnsani yardım kaynaklarına göre yüz binlerce insan Birleşmiş Milletler (BM) tarafından kıtlık yaşandığı ilan edilen Zemzem Kampı’ndan kaçarak el-Faşir şehrine sığındı.

El-Faşir'de insanlar, ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle, kurşun ve mermi parçalarından kaynaklanan yanık ve yaraları tedavi etmeye ve ilk yardım sağlamaya çalışıyor.

29 yaşındaki Muhammed Ebkar, bacağından vurulduğunda ailesi için su getirmeye çalıştığını anlattı. Ebkar, “Komşularım beni evin içine taşıdı. Yine komşularım, vücudumdaki kırıkları tedavi etmesi için tahta ve bez parçaları kullanarak atel tedavisi yapan diğer komşumuzu aradı. Sorun şu ki, kırık tedavi edilse bile kurşun halen bacağımda” ifadelerini kullandı.

Muhammed, şehirde tıbbi malzeme son derece sınırlı olsa da, parası olsaydı gazlı bez veya ağrı kesici almak için birini göndermenin mümkün olabileceğini, ancak genellikle malzeme bulunmadığını, bu nedenle tedavinin mevcut imkanlarla yapıldığını söyledi.

Dezenfektan olarak tuz

Birleşmiş Milletler (BM) pazartesi günü, HDK’nin el-Faşir ve çevresindeki göçmen kamplarına yönelik son saldırılarında 400'den fazla kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'na (UNICEF) göre en az 825 bin çocuk dünyadaki cehennemde sıkışıp kaldı. UNICEF, el-Faşir’i kuşatmış olan HDK tarafından gerçekleştirilecek geniş çaplı bir saldırının yıkıcı sonuçlar doğurabileceğini kaydetti.

dfgrthy
El-Faşir'deki insani durum felaket boyutuna ulaştı. (Arşiv – Şarku’l Avsat)

11 ay süren kuşatma ve iki yıl süren savaşın ardından el-Faşir sakinlerinin çoğu, bombardımandan korunmak için genellikle aceleyle çukurlar kazıp üzerlerini kum torbalarıyla örterek doğaçlama barınaklar inşa etti.

Çarşamba günü Hana Hamad'ın evine isabet eden bir top mermisi kocasını karnından yaraladı. AFP'ye konuşan 34 yaşındaki kadın, “Komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurmaya ve yarayı antiseptik olarak sofra tuzuyla tedavi etmeye çalıştık. Ama ertesi sabah kocam öldü” dedi.

Yatalak olan bir başka hasta ise ‘insanları kurtarabilecek herkesin acil müdahalede bulunması’ çağrısında bulundu.

Sınır Tanımayan Doktorlar, insani yardım çağrısında bulundu. Misyon Başkanı Rasmani Kabore, “El-Faşir'e giden yollar kapalı. Ne olursa olsun orada mahsur kalarak açlık çeken bir milyon insana gıda ve ilaç ulaştırmak için hava operasyonları başlatılmalıdır” şeklinde konuştu.