5+5 Ortak Askeri Komite’den Hafter’e petrol ihracatını durdurması talebi

5+5 Ortak Askeri Komite’de yer alan Libya Ulusal Ordusu heyeti (LUO Genel Komutanlığı)
5+5 Ortak Askeri Komite’de yer alan Libya Ulusal Ordusu heyeti (LUO Genel Komutanlığı)
TT

5+5 Ortak Askeri Komite’den Hafter’e petrol ihracatını durdurması talebi

5+5 Ortak Askeri Komite’de yer alan Libya Ulusal Ordusu heyeti (LUO Genel Komutanlığı)
5+5 Ortak Askeri Komite’de yer alan Libya Ulusal Ordusu heyeti (LUO Genel Komutanlığı)

Libya Ulusal Ordusu (LUO) Genel Komutanlığı’nın 5 + 5 Ortak Askeri Komite’de yer alan heyeti, Mareşal Halife Hafter'den petrol ve doğalgaz ihracatını durdurmasını ve Libya'nın doğusu ile batısını birbirine bağlayan sahil yolunu kapatmasını istedi. Heyet bu taleplerini, Abdulhamid ed-Dibeybe’nin başbakanı olduğu Ulusal Birlik Hükümeti’nin (UBH) meşru kararlara riayet etmemesi ve iktidarı Temsilciler Meclisi (TM) tarafından atanan Fethi Başağa hükümetine devretmeyi reddetmesi ile gerekçelendirdi.
Dün akşam bir toplantı yapan Genel Komutanlığa bağlı 5+5 Ortak Askeri Komite heyeti, Ekim 2020'de Cenevre'de ateşkes anlaşmasının imzalanmasından bu yana Komite'nin yaptığı çalışmalardan bahsetti. UBH’nin ‘Libya’nın fonlarını, bu fonların sistematik olarak yağmalanması, hükümet kurumları ve bakanlarda yaşanan yolsuzluklar ve adam kayırmacılıkla çarçur ettiğini’ söyleyen heyet, Dibeybe hükümetini 5+5 Ortak Askeri Komite’nin çalışmalarını engellemek ve Libya'nın ulusal güvenliği için bir tehdit oluşturmakla suçladı.
Başbakan Dibeybe’nin sözünden dönerek daha önce düzenlenmesi planlanan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olduğunu, kişisel amaçlar ve kazanımlar için bir savunma bakanı atamayı reddettiğini belirten 5+5 Ortak Askeri Komite’nin LUO Heyeti, Dibeybe’nin ordu mensuplarının maaşlarını birçok kez kesintiye uğrattığını ve son dört aydır maaşların ödenmediğini söyledi. Dibeybe’nin, ordunun terörle mücadelede ve organize suçların yuvası haline gelen petrol sahalarını ve ülke sınırlarını güvence altına almadaki önemli milli rolünü görmezden geldiğini öne süren heyet, “Tüm bu suistimaller, siyasi anlaşmanın yanı sıra uluslararası ve ulusal ilkeler ve tüzükler çerçevesinde insan haklarının açıkça ihlal edilmesidir” ifadelerini kullandı.
Heyet, ayrıca LUO lideri Mareşal Halife Hafter’i, talepleri karşılanana kadar Libya’nın doğu ile batısı arasındaki uçak seferlerini askıya almaya ve tüm faaliyetleri durdurmaya çağırdı.
Libya'nın doğusu ile batısını birbirine bağlayan sahil yolu, LUO’nun Nisan 2019'da başkent Trablus'a karşı başlattığı savaş nedeniyle kapatıldıktan iki yıl sonra geçtiğimiz yıl Haziran ayında yeniden açılmıştı.
Libya'da daha önce bir ateşkes anlaşması imzalandı. Anlaşmada, tüm paralı askerlerin ve yabancı savaşçıların Libya topraklarından kara, deniz ve hava yoluyla çıkarılmalarının yanı sıra askeri birliklerin ve silahlı grupların ateşkesin imzalandığı tarihten itibaren en fazla 3 ay içinde kışlalarına dönmeleri dahil olmak üzere beş madde yer aldı.
5+5 Ortak Askeri Komite’nin LUO heyeti ayrıca, komite tarafından oluşturulacak bir hücreye bağlı, sınırlı sayıda askerden oluşan bir askeri birlik kurulması, olası ihlallerin sınırlandırılmasına ve Libya'da basında yer alan haberlerdeki gerginliğin ve nefret söyleminin daha fazla yaygınlaşmasının durdurulmasına katkı sağlayacak bir güç olarak çalışması kararı aldı. Heyet, söz konusu askeri gücün ihtiyaç duyduğu malzemelerin tüm taraflar ve yetkililer tarafından temin edilmesini şart koştu.



Irak'ta bir alışveriş merkezinde çıkan yangında yaklaşık 60 kişi hayatını kaybetti

TT

Irak'ta bir alışveriş merkezinde çıkan yangında yaklaşık 60 kişi hayatını kaybetti

Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)
Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)

Irak İçişleri Bakanlığı tarafından bugün yapılan açıklamaya göre, Bağdat'ın 170 km güneydoğusundaki Vasıt vilayetinin merkezinde beş katlı bir ticaret merkezinde çıkan yangında 61 kişi hayatını kaybetti.

Irak televizyonlarında yer alan haberlere göre Kut kentindeki alışveriş merkezinde çıkan yangında yaşamını yitirenlerin sayısı 77'ye yükseldi.

Vasıt vilayetindeki yerel yetkililer daha önce kentteki bir alışveriş merkezinde gece çıkan yangında yaklaşık 50 kişinin hayatını kaybettiğini ve yaralandığını açıklamıştı.

ukılo
Irak Sivil Savunma İdaresi ekipleri, Kut yangınını söndürmeye ve mahsur kalan vatandaşları kurtarmaya çalışıyor. (INA)

Şarku’l Avsat’ın Irak Haber Ajansı’ndan (INA) aktardığına göre Vali Muhammed Cemil el-Meyyahi yaptığı açıklamada, “Vasıt vilayetindeki büyük bir ticaret merkezinde meydana gelen trajik yangında şehit olan ve yaralananların sayısı yaklaşık 50 kişiye ulaştı” ifadelerini kullandı.

3 günlük yas ilan edildi

Eyalette 3 günlük yas ilan edildiğini belirten Vali, ‘ilgili makamların yangının nedenlerini araştırmaya devam ettiğini ve ilk sonuçların 48 saat içinde açıklanacağını’ kaydetti.

Vali, “Yerel makamlar olayla ilgili olarak bina sahibi ve alışveriş merkezi hakkında yasal işlem başlattı” dedi.

Kut'taki bir AFP muhabiri, ilk raporların yangının altı katlı binanın birinci katında çıktığını ve büyüyerek son kata kadar yayıldığını gösterdiğini belirtti.

AFP muhabiri, şehirdeki bir hastanede yanmış cesetler gördüğünü, hastanenin sabah saat 4’e kadar yaralı taşıyan ambulanslarla dolu olduğunu ifade etti.

Çoğu zaman güvenlik standartlarının göz ardı edildiği ülkede son yangın dün geç saatlerde çıktı. Raporlara göre yangın, 5 katlı binada bulunan Corniche Hipermarket’in birinci katında çıktıktan sonra tüm binaya yayıldı. Yangının nedeni henüz bilinmiyor, ancak kurtulanlardan biri AFP'ye yaptığı açıklamada bir klimanın patladığını söyledi.

ıdfgbh
Yangında hayatını kaybeden kurbanların cenaze töreninden... 17 Temmuz 2025. (Reuters)

51 yaşındaki Ali Kazım, alışveriş merkezi ile kurbanların nakledildiği hastane arasında gidip geldi ve kaybolan akrabasını, eşini ve üç çocuğunu aradı. Alışveriş merkezinde, kurtarma ekipleri enkaz altında kurbanları ararken, bir ambulans da yakınlarda bekliyordu. Akrabasının cep telefonunun olayın başından beri kapalı olduğunu söyleyen Kazım, “Ailesi dünden beri ona ulaşmaya çalışıyor ama başaramıyor. Onlara ne olduğunu bilmiyoruz” dedi. AFP muhabiri olay yerinde yangının kontrol altına alındığını, ancak binanın cephesinin kül olduğunu bildirdi. İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Bu acı yangın, çoğu yoğun duman nedeniyle boğularak hayatını kaybeden 61 masum vatandaşın hayatına mal oldu. Bunların arasında kimliği bilinmeyen 14 yanmış ceset de bulunuyor” denildi.

kıloşp
Yangında hayatını kaybedenlerin cenaze törenine katılan yakınları... 17 Temmuz 2025 (Reuters)

“Kaçamadık”

INA daha sonra bir sağlıkçı kaynaktan ‘kurbanların sayısının 63 ölü ve 40 yaralı olduğunu’ aktardı. AFP’ye konuşan bir sağlıkçı kaynak, kimliği belirlenemeyen çok sayıda ceset olduğunu doğruladı. İçişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, sivil savunma ekiplerinin restoran ve süpermarket bulunan binada mahsur kalan ‘45'ten fazla kişiyi’ kurtardığını belirtti. AFP muhabiri, adli tıp kurumunda sevdikleri hakkında bilgi almak için bekleyen kurbanların yakınlarını gördüğünü bildirdi. Bazıları yıkılmıştı. Yerde oturan bir adamın kendine vurup bağırdığı görüldü. 50'li yaşlarında bir doktor olan Nasır el-Kureyşi, yangında 5 aile ferdini kaybettiğini söyledi. AFP’ye konuşan el-Kureyşi, “Başımıza bir felaket geldi... Evdeki elektrik kesintilerinden kaçmak için akşam yemeği yemek üzere alışveriş merkezine gittik... İkinci katta bir klima patladı, ardından yangın çıktı ve kaçamadık.”

Gevşek güvenlik kuralları

45 yaşındaki Mutaz Kerim, üç akrabasının kayıp olduğunu öğrendikten sonra gece yarısı alışveriş merkezine koştu. Saatler sonra, ikisinin cesetleri yanmış haldeyken kimliklerini tespit etti. Bunlardan biri, üç gün önce bu alışveriş merkezinde çalışmaya başlamıştı. Adli tıp kurumunun önünde, kayıp olan üçüncü akrabası hakkında bilgi almak için beklerken öfkeyle şöyle dedi: “Yangınları söndürmek için bir sistem yok.”

df bgfr
Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)

Son günlerde sıcaklıkların yükselmesi ile Irak'ın çeşitli bölgelerinde mağaza ve depolarda yangınlar çıktı.

Petrol kaynakları açısından zengin olan Irak'ta, özellikle inşaat ve ulaştırma sektörlerinde güvenlik kurallarına çoğu zaman uyulmuyor. Ayrıca ülke, on yıllardır süren çatışmaların sonucu olarak çökmüş bir altyapıya sahip ve bu da sık sık yangınların ve diğer ölümcül felaketlerin meydana gelmesine neden oluyor.

Eylül 2023'te, Irak'ın kuzeyindeki Kerkük’te bir düğün salonu yangını çıktı ve 134 kişi hayatını kaybetti. Yetkililer, yangının havai fişekler ve yanıcı inşaat malzemeleri nedeniyle çıktığını bildirdi.