Yeni bir dönem için Yemen müzakereleri...

Cumhurbaşkanlığı Komuta Konseyi Başkan Yardımcısı Tümgeneral İdris ez-Zübeydi, Savunma Bakanı öncülüğündeki Bakanlık heyeti ile yaptığı görüşmede (SABA)
Cumhurbaşkanlığı Komuta Konseyi Başkan Yardımcısı Tümgeneral İdris ez-Zübeydi, Savunma Bakanı öncülüğündeki Bakanlık heyeti ile yaptığı görüşmede (SABA)
TT

Yeni bir dönem için Yemen müzakereleri...

Cumhurbaşkanlığı Komuta Konseyi Başkan Yardımcısı Tümgeneral İdris ez-Zübeydi, Savunma Bakanı öncülüğündeki Bakanlık heyeti ile yaptığı görüşmede (SABA)
Cumhurbaşkanlığı Komuta Konseyi Başkan Yardımcısı Tümgeneral İdris ez-Zübeydi, Savunma Bakanı öncülüğündeki Bakanlık heyeti ile yaptığı görüşmede (SABA)

Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad, Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi'nin (KİK) ev sahipliğinde yapılan ve yetki devriyle sona eren istişarelerin sonuçlanmasından bu yana, siyasi ve aşiret bileşenlerinin temsilcilerinin, birliği vurgulamak ve ortak zorluklarla yüzleşmek üzere Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi'nin bir dizi lideriyle yaptıkları müzakerelere tanık oluyor.
Yemenli politikacılar, Yemen’deki Başkanlık Konseyi Başkanı Reşad Muhammed el-Uleymi'nin ilk açıklamasında bahsettiği Barış ve Güç Konseyi kavramını geliştirmek için bu toplantıların gerekli olduğuna inanıyor.
Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi Başkan Yardımcısı Tarık Salih, çeşitli zorluklar karşısında safları sıklaştırma, yan yana durma ve devlet kurumları ve birliğin güçlendirilmesinin önemini vurguladı.
Salih, Hudeyde Valisi Dr. Hasan et Tahir, birkaç Temsilciler Meclisi ve Şura Konseyi üyesi ve Yemen müzakerelerine katılan bazı yerel yöneticiler ile yaptığı görüşmede, Konsey'in kurulduğu hedeflere ulaşma çabalarını desteklemek için halkın tüm güçlerinin çabalarını birleştirmenin öneminin altını çizdi.
Aynı bağlamda Tarık Salih, Savunma Bakanı Korgeneral Muhammed Ali el-Makdişi tarafından temsil edilen Savunma Bakanlığı heyeti ile bir araya geldi.
Resmi kaynakların aktardığına göre Tarık Salih görüşmenin ardından yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Silahlı kuvvetlerin tüm birimleri, Husilerin ateşkes ihlallerine karşı savaşmaya hazır olmalı ve savaş, taktik ve moral düzeyindeki hazırlıklarını artırmalı. Milislerin sahada herhangi bir ilerleme kaydetmelerini engellemek önemli.”
Saba haber ajansının aktardığına göre, Savunma Bakanlığı heyeti, Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi'nin oluşumu vesilesiyle Tuğgeneral Tarık Salih'e tebriklerini iletti.
Savunma Bakanlığı liderlik heyeti Ramazan ayının başında ilan edilen ateşkeste Husi darbe milislerinin sürekli ihlalleri ışığında askeri durumdaki son gelişmeleri gözden geçirerek, Başkanlık Konseyi'nin direktiflerine bağlılığını ve kendisine verilen ulusal görevleri yerine getirmesinin gereğini vurguladı.
Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi Başkan Yardımcısı Tümgeneral İdris ez-Zübeydi, Savunma ve İçişleri Bakanları ile bir araya geldi. Söz konusu Bakanlar Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi'nin kurulması vesilesiyle Zübeydi’yi tebrik ettiler ve konseyin direktiflerine ve kendilerine emanet edilen ulusal görevlerin yerine getirilmesine bağlılıklarını teyit ettiler.
Diğer yandan, Yemen Meclis Başkanı Şeyh Sultan el-Burkani, Savunma Bakanı Korgeneral Muhammed Ali el-Makdişi ile yaptığı görüşmede, askeri gelişmeler, muharebe operasyonları alanı ve ateşkes anlaşmasının uygulanmasının ilerleyişi hakkında bilgi aldı.
Temsilciler Meclisi Başkanı, Yemen'in güvenliği ve istikrarı için tüm siyasi, sosyal ve sivil bileşenlere seslenerek daha fazla uyum çağrısında bulundu. Burkani, Suudi Arabistan liderliğindeki Arap koalisyonunun, ülkelerine, Yemen'i ve kimliğini korumak için verdikleri destekten dolayı teşekkür ve takdirlerini ifade etti.
Yemen halkının tarihindeki bu kritik aşamada silahlı güçlerin ve güvenlik güçlerinin omuzlarına yüklenen sorumluluğa işaret eden Burkani, “Yemen bayrağının ülkenin her yerinde dalgalanabilmesi, Yemen halkının hak ve özgürlüklerine kavuşabilmesi, daha fazla saha zaferi elde edilmesi, anayasal meşruiyetin geri kazanılması ve Yemen halkının acılarının hafifletilmesi için kardeş ve dostların desteğinden yararlanmak önemli” diye konuştu.
Yemenli yazar ve siyasetçi Lütfi Numan, Yemenli taraflar arasında devam eden görüşmeler hakkında Şarku'l Avsat'a verdiği röportajda şunları söyledi: “Karamsarlık çölünde ve savaş meydanlarında uzun zaman geçirdikten sonra iyimserlik istasyonlarına gitmemize engel hiçbir şey yok. Amaç ve saf birliğine dayanan ve çatışma, farklılık ve eşitsizlik aşamasından kaynaklanan eski alerjilerin bir kısmını ortadan kaldıran bu tür toplantıların yapılması gerekli hale geliyor. Daha önce de söylediğimiz gibi Yemenliler birbiri ile kaynaşıyor ve hiçbir şey olmamış gibi görüşüyor. Uzun ayrılığın ardından müzakerelerin belki de en önemli nedeni, Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi Başkanı Dr. Reşad el-Uleymi'nin ilk açıklamasında değindiği; ulusal birlik temelinde ideolojik ve politik olarak farklı olanın yakınsaması ve somutlaşmayan Barış ve Güç Konseyi konseptini geliştirme ve bugünü tasfiye ettikten sonra geleceği inşa etmek üzere geçmişin farklılıklarının aşılması hevesi.”



Netanyahu'nun tehditlerinin ardından İsrail Gazze'de saldırılarını arttırdı

Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
TT

Netanyahu'nun tehditlerinin ardından İsrail Gazze'de saldırılarını arttırdı

Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Hamas üzerindeki askeri baskıyı iki katına çıkarma tehdidinin ve hükümetindeki bakanların Hamas’ın Filistinli tutukluların serbest bırakılmasını ve savaşın sona erdirilmesini öngören kapsamlı bir anlaşmaya varma talebini reddederek Gazze Şeridi'nin tamamını işgal etme çağrılarının ardından İsrail işgal güçleri, Gazze Şeridi'ndeki saldırılarını arttırarak dün daha fazla can kaybına neden oldu.

Filistinli tıbbi kaynaklara göre dün şafak vaktinden bu yana Gazze Şeridi'nin farklı bölgelerine düzenlenen çok sayıdaki hava saldırısı, topçu bombardımanı ve insansız hava aracı (İHA) ile açılan ateş sonucunda 30'dan fazla Filistinli hayatını kaybetti.

Aynı istatistiklere göre kurbanların çoğu Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus ile Gazze şehrinin doğusundaki Şucaiyye ve et-Tuffah mahallelerindendi.

Gazze'deki Filistin Sağlık Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana İsrail tarafından Gazze Şeridi’ne düzenlenen bombardımanlarda ölenlerin sayısının 51 bin 201'e, yaralananların sayısının ise 116 bine yükseldiği bildirildi.

Yeni bir teknik

Şarku’l Avsat muhabiri, dün gece, Gazze şehrinin doğusunda yer alan Zeytun, Şecaiyye ve et-Tuffah mahallelerinin her noktasını vuran İsrail’in saldırılarının yoğunluğu açısından zor geçtiğini, özellikle et-Tuffah Mahallesi ve Yafa Caddesi çevresi ile Gazze şehrinin orta kesimlerine yakın bölgelerden çok sayıda insanı kaçmaya zorladığını bildirdi.

İsrail, 18 Mart'ta çatışmaların yeniden başlamasından bu yana İsrail askerleri arasında yaşanan ilk ölümcül olay olan, Hamas üyeleri ile İsrail askerleri arasında et-Tuffah Mahallesi’nin doğusunda yaşanan çatışmalarda bir İsrail askerinin ölmesi ve dört askerin yaralanmasından bir gün bu bölgelere saldırdı.

İsrail askerleri coğrafi olarak, ateşle korudukları, ancak asker bulundurmadıkları kuzeybatı bölgeleri dışında Refah şehrinin tamamını karadan kontrol ediyorlar. Refah şehrini Han Yunus'tan ayıran ve ‘Morag Koridoru’ olarak bilinen bölgede konuşlanmış durumdalar.

sdfgthy
Dün Gazze’nin kuzey yakınlarında İsrail’e ait askeri bir aracı taşıyan bir tır (Reuters)

İsrail kara kuvvetleri, Gazze Şeridi'nin kuzeyini orta kesimlerden ve güneyden ayıran Netzarim Koridorunda konuşlu olsa da bölgede tam kontrol sağlanmış değil, Reşid sahil yolu halen açık durumda. İsrail kara kuvvetleri aynı zamanda Şucaiyye ve et-Tuffah mahallelerinin dış bölgelerinde de konuşlu ve buradaki operasyonlar, kuzeydeki Beyt Hanun ve Beyt Lahiye semtlerinin dış mahallelerindeki diğer askeri birlikler gibi yavaş ve temkinli bir şekilde yayılıyor.

Operasyonlarında yeni bir taktiksel yaklaşım benimseyen İsrail güçleri, bir yandan Hamas'ı yavaş ilerleyen kara operasyonlarıyla baskı altına almayı hedeflerken, diğer yandan da bomba ya da patlayıcıları tespit etmek amacıyla geriye kalan binaları ve evleri havaya uçurmak için patlayıcı robotlar kullanıyor.

Öte yandan İsrail güçleri, Gazzelilerin evlerine dönmelerini engellemek için onların evlerini yıkmayı ve buraları yaşanmaz alanların ve belki de gelecekte girmelerinin yasak olduğu tampon bölgelerin bir parçası haline getirmeyi amaçlıyor.

Hamas'a baskı

Başta Netanyahu olmak üzere İsrailli yetkililer, Hamas üzerinde baskı kurmak amacıyla operasyonları yoğunlaştırmayı planladıklarını açıkladılar. Netanyahu cumartesi akşamı yaptığı açıklamada, İsrail güçlerine Hamas üzerindeki baskıyı her zamankinden daha fazla arttırmaları talimatını verdiğini ve İsrail'in mutlak zafer elde edene kadar savaşmaya devam etmekten başka çaresi olmadığını söyledi. ‘Katiller’ dediği kişilere teslim olmayacağını ve herhangi bir dikteye boyun eğmeyeceğini vurgulayan Netanyahu, Hamas tarafından ‘kapsamlı anlaşma’ olarak adlandırılan anlaşma kapsamında yeniden belirlenen koşulları reddettiğini belirtti.

Netanyahu hükümetindeki aşırı sağcı bakanlar bu konuşmayı överken, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Gazze'deki askeri operasyonların sürdürülmesi ve yoğunlaştırılması, herhangi bir müzakerenin kabul edilmemesi ve Gazze Şeridi'nin tamamen işgal edilerek askeri yönetimin kurulması için çalışılması çağrısında bulundu. Buna karşın İsrailli gazeteciler ve analistler, İsrail için askeri ve ekonomik risklere değindiler.

dfgthyu
İleri karakol kurmak için Gazze'ye geçmeye çalışan radikal Yahudi yerleşimciler, Şubat 2024 (DPA)

İsrail askerleri, Gazze Şeridi'nin yüzde 30 ila 40'ını etkin bir şekilde kontrol ediyor. Bu durum yerleşimcilerin liderlerini ve onları destekleyen bakanları, 2005 yılında boşaltılan Gazze Şeridi'nde yerleşim inşaatlarının yeniden başlatılması çağrısında bulunmaya teşvik ediyor.

Giderek kötüleşen insani kriz

İsrail'in İbranice yayın yapan haber sitesi Walla, İsrail ordusunun, Hamas'ın gücünü zayıflatmak ve yönetimini sarsmak amacıyla, Gazze'deki bölgeleri daha ufak bölgelere ayırmak amacıyla daha büyük operasyonlara hazırlandığını bildirdi. Walla’nın aktardığına göre bu çerçevede sivil şirketler tarafından işletilen ve doğrudan sivillere gıda yardımı dağıtacak merkezlerin kurulması da söz konusu.

İsrail, Hamas'a baskı uygulamak için sivilleri yerlerinden ederek ve evlerini yıkarak operasyonlarında açıkça sivilleri hedef alıyor. Ayrıca ablukayı sıkılaştırarak ve yardım ve ticari ürünlerin girişini engelleyerek onları açlığa mahkum ediyor.

Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı’na (UNRWA) göre 90 binden fazlası kendisine ait 115 barınakta olmak üzere, yaklaşık 420 bin kişi yeniden başlayan saldırıların ardından yerinden edilmiş durumda ve askeri operasyonlar ve insani yardım girişinin engellenmesi sonucunda insani koşullar hızla kötüleşiyor.

Öte yandan Dünya Gıda Programı (WFP) tüm tarafları sivillere öncelik vermeye ve Gazze Şeridi'ndeki insani yardım çalışanlarını korumaya çağırdı. WFP, İsrail tarafından Gazze Şeridi’nde yürütülen savaş nedeniyle insani acıların daha da arttığını vurguladı.

WFP tarafın dün yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

Gazze'deki aileler bir sonraki öğünlerinin nereden geleceğini bilmiyorlar. WFP tüm taraflara sivillerin ihtiyaçlarına öncelik vermeleri, insani yardım çalışanlarının korunmasını sağlamaları ve Gazze'ye derhal yardım girmesine izin vermeleri çağrısında bulunuyor.

sdfgrthy
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat Mülteci Kampı’nda ücretsiz gıda dağıtım noktasının önünde bekleyen Filistinliler, 12 Nisan 2025 (AFP)

Gazze Elektrik Kurumu (GEDCO) tarafından dün yapılan açıklamada ise Gazze Şeridi'nde yaklaşık 18 aydır elektrik kesintisi yaşandığı ve bu süre zarfında Gazzelilerin 1,88 milyar kilowatt saatten (kWsa) fazla elektriği kullanmaktan mahrum kaldığını bildirdi.

Bu uzun süreli kesinti, başta sağlık, su ve sanitasyon olmak üzere hayati öneme sahip alanları çöküşün eşiğine getirdi. Çünkü temel altyapıyı çalıştıracak enerji kaynağı yok ve kötüleşen insani durumla birleştiğinde salgın hastalıklar ve yetersiz beslenme riski artıyor.

İsrail, 2 Mart'ta Gazze'ye tam bir abluka uygulayarak ateşkesle birlikte yeniden başlayan uluslararası yardımların girişini engelledi. Ayrıca Gazze’nin başlıca deniz suyunu tuzdan arındırma tesisine giden elektriği de kesti.

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), bu hafta insani durumun savaşın başlamasından bu yana geçen 18 ayın en kötü halinde olduğu uyarısında bulundu. Gazze'ye herhangi bir malzemenin geçişine izin verilmesinin üzerinden bir buçuk ay geçtiğini vurgulayan OCHA, bu durumun bugüne kadarki en uzun süreli tedarik kesintisi olduğunun altını çizdi.