Yeni bir dönem için Yemen müzakereleri...

Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad, Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi'nin (KİK) ev sahipliğinde yapılan ve yetki devriyle sona eren istişarelerin sonuçlanmasından bu yana, siyasi ve aşiret bileşenlerinin temsilcilerinin, birliği vurgulamak ve ortak zorluklarla yüzleşmek üzere Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi'nin bir dizi lideriyle yaptıkları müzakerelere tanık oluyor.
Yemenli politikacılar, Yemen’deki Başkanlık Konseyi Başkanı Reşad Muhammed el-Uleymi'nin ilk açıklamasında bahsettiği Barış ve Güç Konseyi kavramını geliştirmek için bu toplantıların gerekli olduğuna inanıyor.
Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi Başkan Yardımcısı Tarık Salih, çeşitli zorluklar karşısında safları sıklaştırma, yan yana durma ve devlet kurumları ve birliğin güçlendirilmesinin önemini vurguladı.
Salih, Hudeyde Valisi Dr. Hasan et Tahir, birkaç Temsilciler Meclisi ve Şura Konseyi üyesi ve Yemen müzakerelerine katılan bazı yerel yöneticiler ile yaptığı görüşmede, Konsey'in kurulduğu hedeflere ulaşma çabalarını desteklemek için halkın tüm güçlerinin çabalarını birleştirmenin öneminin altını çizdi.
Aynı bağlamda Tarık Salih, Savunma Bakanı Korgeneral Muhammed Ali el-Makdişi tarafından temsil edilen Savunma Bakanlığı heyeti ile bir araya geldi.
Resmi kaynakların aktardığına göre Tarık Salih görüşmenin ardından yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Silahlı kuvvetlerin tüm birimleri, Husilerin ateşkes ihlallerine karşı savaşmaya hazır olmalı ve savaş, taktik ve moral düzeyindeki hazırlıklarını artırmalı. Milislerin sahada herhangi bir ilerleme kaydetmelerini engellemek önemli.”
Saba haber ajansının aktardığına göre, Savunma Bakanlığı heyeti, Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi'nin oluşumu vesilesiyle Tuğgeneral Tarık Salih'e tebriklerini iletti.
Savunma Bakanlığı liderlik heyeti Ramazan ayının başında ilan edilen ateşkeste Husi darbe milislerinin sürekli ihlalleri ışığında askeri durumdaki son gelişmeleri gözden geçirerek, Başkanlık Konseyi'nin direktiflerine bağlılığını ve kendisine verilen ulusal görevleri yerine getirmesinin gereğini vurguladı.
Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi Başkan Yardımcısı Tümgeneral İdris ez-Zübeydi, Savunma ve İçişleri Bakanları ile bir araya geldi. Söz konusu Bakanlar Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi'nin kurulması vesilesiyle Zübeydi’yi tebrik ettiler ve konseyin direktiflerine ve kendilerine emanet edilen ulusal görevlerin yerine getirilmesine bağlılıklarını teyit ettiler.
Diğer yandan, Yemen Meclis Başkanı Şeyh Sultan el-Burkani, Savunma Bakanı Korgeneral Muhammed Ali el-Makdişi ile yaptığı görüşmede, askeri gelişmeler, muharebe operasyonları alanı ve ateşkes anlaşmasının uygulanmasının ilerleyişi hakkında bilgi aldı.
Temsilciler Meclisi Başkanı, Yemen'in güvenliği ve istikrarı için tüm siyasi, sosyal ve sivil bileşenlere seslenerek daha fazla uyum çağrısında bulundu. Burkani, Suudi Arabistan liderliğindeki Arap koalisyonunun, ülkelerine, Yemen'i ve kimliğini korumak için verdikleri destekten dolayı teşekkür ve takdirlerini ifade etti.
Yemen halkının tarihindeki bu kritik aşamada silahlı güçlerin ve güvenlik güçlerinin omuzlarına yüklenen sorumluluğa işaret eden Burkani, “Yemen bayrağının ülkenin her yerinde dalgalanabilmesi, Yemen halkının hak ve özgürlüklerine kavuşabilmesi, daha fazla saha zaferi elde edilmesi, anayasal meşruiyetin geri kazanılması ve Yemen halkının acılarının hafifletilmesi için kardeş ve dostların desteğinden yararlanmak önemli” diye konuştu.
Yemenli yazar ve siyasetçi Lütfi Numan, Yemenli taraflar arasında devam eden görüşmeler hakkında Şarku'l Avsat'a verdiği röportajda şunları söyledi: “Karamsarlık çölünde ve savaş meydanlarında uzun zaman geçirdikten sonra iyimserlik istasyonlarına gitmemize engel hiçbir şey yok. Amaç ve saf birliğine dayanan ve çatışma, farklılık ve eşitsizlik aşamasından kaynaklanan eski alerjilerin bir kısmını ortadan kaldıran bu tür toplantıların yapılması gerekli hale geliyor. Daha önce de söylediğimiz gibi Yemenliler birbiri ile kaynaşıyor ve hiçbir şey olmamış gibi görüşüyor. Uzun ayrılığın ardından müzakerelerin belki de en önemli nedeni, Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi Başkanı Dr. Reşad el-Uleymi'nin ilk açıklamasında değindiği; ulusal birlik temelinde ideolojik ve politik olarak farklı olanın yakınsaması ve somutlaşmayan Barış ve Güç Konseyi konseptini geliştirme ve bugünü tasfiye ettikten sonra geleceği inşa etmek üzere geçmişin farklılıklarının aşılması hevesi.”

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi başkanlığındaki Kürt heyeti arasında, ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack'ın da katıldığı görüşme Şam'da başladı.

Görüşme, eş-Şera ve Abdi'nin 10 Mart'ta ABD himayesinde imzaladıkları ve ‘sınır kapıları, havaalanı, petrol ve doğalgaz sahaları dahil olmak üzere Suriye'nin kuzeydoğusundaki tüm sivil ve askeri kurumların Suriye devletinin idaresine dahil edilmesini’ öngören bir dizi maddeden oluşan anlaşmadan dört ay sonra gerçekleşti.

Ancak Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi daha sonra anayasal deklarasyon ve çeşitliliği yansıtmadığını söylediği bir hükümetin kurulması nedeniyle Suriye yönetimini eleştirdi. Geçtiğimiz ay Kürt güçleri ‘demokratik ve adem-i merkeziyetçi’ bir devlet talep etmiş, Şam da buna yanıt olarak ülkede ‘bölücü bir gerçeklik dayatma girişimlerini’ reddettiğini açıklamıştı.

Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığı habere göre adının açıklanmasını istemeyen bir Kürt kaynak, “SDG liderinin başkanlığındaki bir Kürt heyeti bugün DEAŞ’la Mücadele Uluslararası Koalisyonu (DMUK) temsilcilerinin eşliğinde Şam'a gitti ve şu anda Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile görüşüyor. Görüşmede ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack da yer alıyor” ifadelerini kullandı.

Toplantının gündemi hakkında bilgi sahibi olan kaynak, ‘görüşmelerde dört ana dosyanın ele alındığını, bunların Suriye devletinin yapısı, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ile Şam hükümeti arasındaki ilişki, ekonomi ve askeri güç olduğunu’ söyledi.

Çatışmaların patlak vermesinden önce onlarca yıl ötekileştirme ve dışlanmaya maruz kalan Kürtler, yeni yönetimin karar alma mekanizmasını merkezileştirme ve kilit unsurları geçiş sürecinin yönetiminden dışlama girişimini eleştiriyor.

Abdi, mayıs sonunda bir televizyon kanalına verdiği röportajda, “Şam ile vardığımız mutabakata bağlıyız ve şu anda uygulama komiteleri aracılığıyla bu anlaşmayı hayata geçirmek için çalışıyoruz” dedi. Abdi ayrıca, tüm bileşenlerin tam haklarla yaşadığı ve hiç kimsenin dışlanmadığı adem-i merkeziyetçi bir Suriye’ye olan bağlılığını vurguladı.

Eş-Şera'nın Şam'a gelişinden kısa bir süre sonra tüm silahlı askeri grupları dağıtacağını açıklamasına rağmen, ABD destekli Kürtler, 2019'da son kalesinden çıkarılana kadar DEAŞ'la mücadelede etkili olduğunu kanıtlayan organize askeri güçlerini korumakta ısrar ediyor.

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi, Şam'ın ihtiyaç duyduğu büyük petrol ve doğalgaz sahaları da dahil olmak üzere kuzey ve doğu Suriye'nin büyük bölümünü kontrol ediyor.

Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani daha önce Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ile imzalanan anlaşmanın şartlarının uygulanmasının ‘ertelenmesinin’ ülkedeki ‘kaosu uzatacağı’ uyarısında bulunmuştu.

Yeni bir dönem için Yemen müzakereleri...