Mısır’da bir ekonomi araştırmacısının gözaltındayken ölümü tartışma yarattı

Mısırlı araştırmacı Eymen Hudhud (HudHud’un Facebook hesabından alınan bir fotoğraf)
Mısırlı araştırmacı Eymen Hudhud (HudHud’un Facebook hesabından alınan bir fotoğraf)
TT

Mısır’da bir ekonomi araştırmacısının gözaltındayken ölümü tartışma yarattı

Mısırlı araştırmacı Eymen Hudhud (HudHud’un Facebook hesabından alınan bir fotoğraf)
Mısırlı araştırmacı Eymen Hudhud (HudHud’un Facebook hesabından alınan bir fotoğraf)

Mısırlı ekonomi araştırmacısı Eymen Hudhud'un ölümüyle ilgili yapılan resmi açıklamalar ve aile üyelerinin ifadeleri, Hudhud’un hangi şartlar altında öldüğü konusunda çelişki olduğunu gösterdi.
Mısır İçişleri Bakanlığı aracılığıyla yapılan resmi açıklamada, Hudhud’un geçtiğimiz Şubat ayından bu yana yargı kararıyla bir psikiyatri kurumunda gözaltında tutulduğu belirtilirken ailesinin bir takım şüpheleri vardı. Hudhud’un erkek kardeşi, yaklaşık iki ay önce ağabeyi kaybolduğu için ilgili kurumlara başvurduğunu, ancak bir sonuç alamadığını söyledi. Mısır İçişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Kahire'nin merkezindeki Zamalek bölgesinde bulunan bir sitenin güvenlik görevlisinin 6 Şubat'ta bir şahsın (Hudhud) evlerden birinin kapısını kırmaya çalıştığı ve sorumsuz davranışlarda bulunduğu gerekçesiyle polisi aradığı, olay yerine gelen polisin söz konusu şahıs hakkında yasal işlemler yaptığı, daha sonra Cumhuriyet Savcılığı kararıyla şahsın akıl ve ruh sağlığı hastanesine yatırıldığı kaydedildi.
Mısır basını olayı haber olarak geçti ve İçişleri Bakanlığı’nın olayla ilgili açıklamasını aktardı. Mısır İçişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Hudhud’un ölümüne değinilmedi, ancak (Mısır’da terör örgütü olarak kabul edilen) Müslüman Kardeşler Teşkilatı’na (İhvan) bağlı bazı sayfaların sosyal medyada Hudhud’un ortadan kaldırıldığına dair dolaşan iddiaların gerçeği yansıtmadığı belirtildi.
Eymen Hudhud’un avukat olan kardeşi Ömer Hudhud, Fransız Haber Ajansı’na (AFP) yaptığı açıklamada, “Geçtiğimiz Cumartesi günü, cesedini Abbasiye Akıl Sağlığı Hastanesi’nden almamız için bir telefon aldık. Resmi soruşturma belgelerine göre kardeşim 5 Mart'ta ölmüş” ifadelerini kullandı. Avukat Hudhud, İçişleri Bakanlığı'nın açıklamasıyla ilgili olarak ise “Neredeydi? Eğer bir daireye girdiyse, bu, bir davada suçlandığı ve gözaltı yerinin bilindiği anlamına gelir” dedi. Hudhud ailesinin, Eymen Hudhud’un ölüm nedenini öğrenmek için cenazenin adli tıp doktoru tarafından incelenmesini talep ettiğini de sözlerine ekledi.
Öte yandan Mısır İnsan Hakları Örgütü, Mısır Cumhuriyet Savcısına Hudhud'un ölümünü araştırma çağrısında bulundu. Hudhud'un ölümü hakkında ‘ciddi endişeleri’ olduğunu ifade eden örgüt, Hudhud’un gözaltına alınmasına veya ölümüne yol açan bir hata veya ihmalin olduğunun kanıtlanması durumunda ‘gerekli cezai tedbirlerin alınması’ gerektiğini vurguladı.  Mısır basınının aktardığı bilgilere göre Hudhud, Kahire Amerikan Üniversitesi'nden mezun oldu ve liberal çizgideki Reform ve Kalkınma Partisi'nin (RDP) bir üyesiydi.  Ayrıca, RDP’nin Başkanı, eski milletvekili ve şu an İnsan Hakları Konseyi Ulusal üyesi olan Muhammed Enver Sedat için ekonomi politikası danışmanı olarak çalıştı.



Yeni ateşkes önerisi ile Witkoff'un orijinal önerisi arasında hangi farklar var?

Dün çekilen ve Gazze Şeridi'nin yıkık binalarının ardında güneşin batışını gösteren bir fotoğraf (AFP)
Dün çekilen ve Gazze Şeridi'nin yıkık binalarının ardında güneşin batışını gösteren bir fotoğraf (AFP)
TT

Yeni ateşkes önerisi ile Witkoff'un orijinal önerisi arasında hangi farklar var?

Dün çekilen ve Gazze Şeridi'nin yıkık binalarının ardında güneşin batışını gösteren bir fotoğraf (AFP)
Dün çekilen ve Gazze Şeridi'nin yıkık binalarının ardında güneşin batışını gösteren bir fotoğraf (AFP)

Herkes Hamas Hareketi ve diğer Filistinli grupların kabul ettiklerini bildirdikten sonra, arabulucuların Gazze Şeridi'nde geçici ateşkes için sunduğu son teklife İsrail'in vereceği yanıtı bekliyor.

Yeni öneri 60 günlük ateşkes öngörüyor. Çeşitli taraflar, bu yeni önerinin birkaç ay önce ABD Başkanı Donald Trump'ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un sunduğu öneriden çok da farklı olmadığını ve arabulucuların her iki tarafın da kabul etmesi umuduyla öneride birkaç kez değişiklik yaptığını vurguladı.

dfgtyu
Dün Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nın batısında İsrail’in hava saldırıları düzenlediği bölgeden kaçan bir kadın ve çocuk (AFP)

Katar Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Macid el-Ensari dün yaptığı açıklamada, Hamas'a Gazze'de ateşkes için sunulan önerinin, Filistinlilerin kanının dökülmesini önlemek için ‘mümkün olan en iyi seçenek’ olduğunu ve Hamas'ın bu öneriye son derece olumlu yanıt verdiğini söyledi. İsrail'in daha önce kabul ettiği öneriyle neredeyse aynı olan ve Hamas'ın kabul ettiği öneri, İsrail'in daha önce kabul ettiği öneriyle yüzde 98 aynı içeriğe sahip.

Peki, orijinal öneri ile güncellenmiş versiyonu arasında hangi farklar var?

Garantiler

Hamas ve daha önce İsrail tarafından sunulan önceki değişikliklerin bir kısmını içeren yeni öneri, ABD dahil arabulucuların garantisiyle 60 gün süreyle ateşkesin sağlanmasını, ikinci aşama müzakerelerin derhal başlatılmasını ve müzakereler devam ettiği sürece ateşkesin sürdürülmesini öngörüyor.

Orijinal öneri ise herhangi bir güvenceye atıfta bulunmuyor, müzakereler devam ettiği sürece ateşkesin devam edeceğini belirtmiyor, tarafları müzakereleri sürdürmeye çağırmakla yetiniyordu.

Hayatta kalan ve ölen rehineler

Yeni öneri, ilk gün ve ellinci günde iki grup halinde 10 İsrailli rehinenin salıverilmesi ve bunun karşılığında İsrail hapishanelerinde bulunan belirli sayıda Filistinli tutuklunun serbest bırakılmasını içeriyor. Serbest bırakılması istenenler arasında ömür boyu ve ağır hapis cezasına çarptırılmış yaklaşık 140 Filistinli tutuklunun yanı sıra, 15 yıldan fazla hapis yatmış 60 kişi, kadınlar, çocuklar ve 7 Ekim 2023 tarihinden sonra Gazze'den tutuklanan diğer kişiler de yer alıyor.

Orijinal öneri ise önceki anlaşmadaki takas şartlarıyla aynı şekilde, ilk gün rehinelerin tamamının serbest bırakılmasını öngörüyordu.

dfgthy
Dün Han Yunus’ta çadırlarına düzenlenen İsrail saldırısında hayatını kaybeden Filistinlilerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)

Ateşkesin yedinci günden otuzuncu gününe kadar İsrailli 18 rehinenin cesetleri de iki aşamada teslim edilecek. Bunun karşılığında belirli sayıda Filistinlinin cesedi teslim edilecek. Orijinal öneride her İsrail cesedi karşılığında yaklaşık 10 Filistinli cesedinin teslim edilmesi öngörülüyordu.

İnsani yardımlar

Orijinal ve yeni teklifler, insani yardımların ilk günden itibaren derhal ve bol miktarda sağlanmasını öngörüyor.

sdfrgt
Dün Gazze Şeridi'nin orta kesimlerindeki Deyr el-Belah'a havadan yapılan yardımlar (AP)

İsrail'in çekilmesi

İki öneri, İsrail güçlerinin geçtiğimiz mart ayında ateşkesin ihlal edilmesinden önceki duruma geri dönmesini, bazı bölgelerde yaklaşık bir kilometre, diğer bölgelerde ise daha az veya daha fazla olmak üzere önceden belirlenmiş mesafelerde geri çekilmesini öngörüyor.

dfgthyu
Dün İsrail'in Gazze sınırında zırhlı bir askeri personel taşıyıcı tarafından gerçekleştirilen bir manevra (Reuters)

İsrail, arabulucuların son önerisinde yer alan ve Hamas'ın 4 hafta önce üzerinde değişiklikler yaptığı haritaya göre Morag Koridoru yakınlarındaki Refah'ın çeşitli bölgelerinde kalarak varlığını sürdürecek.

Ayrıca Gazze’nin yönetimi savaşın ertesi günü, Hamas ve Filistinli grupların silahları ve kaderini belirleyecek konular da dahil olmak üzere kapsamlı anlaşmanın şartları çerçevesinde tartışılacak.