عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

İsrail işgal güçleri Batı Şeria ile ‘sınır boşluklarını’ kapatmaya başladı

İsrail Batı Şeria'da 32 Filistinliyi tutukladı (WAFA)
İsrail Batı Şeria'da 32 Filistinliyi tutukladı (WAFA)
    Tel Aviv / Şarku’l Avsat
TT
TT

İsrail işgal güçleri Batı Şeria ile ‘sınır boşluklarını’ kapatmaya başladı

İsrail Batı Şeria'da 32 Filistinliyi tutukladı (WAFA)
İsrail Batı Şeria'da 32 Filistinliyi tutukladı (WAFA)

İsrail ordusuna bağlı birlikler, Filistinli işçilerin İsrail’e girişlerini önlemek için Batı Şeria ile İsrail arasındaki sınır duvarındaki boşlukları kapatma faaliyetlerine başladı. Bu gelişme öncesinde İsrail Güvenlik ve Siyasi İşler Kabinesi, Ayrım Duvarı’nın bazı bölümlerinin inşasını tamamlamak için 360 milyon İsrail şekeli (110 milyon dolar) olarak tahmin edilen ek bir bütçe ayırmaya karar verdi. İsrail güçleri, işçilerin İsrail’e geçiş için kullanması amacıyla Filistinlilerin geçen yıllarda duvarda açtığı binlerce deliği kapatmak ve askeri kontrol noktasındaki kuyruktan kaçınmak için çalışma ekiplerini görevlendirdi. Onlarca kilometreye kadar uzanan bu boşluklardan geçiş, genellikle İsrail’deki Filistinli işçilerin acil ihtiyaçlarına göz kapatan ordunun gözü önünde gerçekleşiyor. Bu durum, resmi izinleri olmayan birçok işçinin bu duvarları kullanmasına neden oluyor. Ancak Hadera ve Tel Aviv’de düzenlenen iki silahlı saldırının faillerinin, bu boşluklar aracılığıyla Batı Şeria’nın kuzeyine ulaştıkları ortaya çıkınca ordu, medya organları üzerinden geniş çaplı eleştirilere maruz kaldı. Bu çerçevede Güvenlik Kabinesi, geçişleri engelleme ve Ayrım Duvarı’nın 40 kilometrelik bazı bölümlerinin onarımını tamamlama kararı aldı. İsrail Güvenlik Kabinesi oturumuna başkanlık eden Başbakan Naftali Bennett, boşlukların kapatılmasının Filistinlilerin İsrail güvenliğini tehdit etmesini önlemek için en iyi çözüm olduğunu belirtti. Bennett, bu faaliyete ‘son iki hafta içinde gerçekleştirilen eylemler gibi gelecekte de eylemler gerçekleştirmeyi planladığına inanılan yaklaşık bin Filistinli genci tutuklamak için’ askeri saha faaliyetlerinin eşlik edeceğini vurguladı.
İsrail ordusu, işgal altındaki Batı Şeria’da bulunan temas bölgesinde konuşlandırılmış güçlerine, iki haftadan az bir süre içerisinde üçüncü kez takviyede bulundu. Ordu sözcüsü, “Genelkurmay Başkanlığı’nda durum değerlendirmesi sonucunda, bu boşlukların tekrar açılmaması için 3 taburun daha temas hattına itilmesine karar verildi” dedi.
Ordu, İsrail şehirlerinde düzenlenen 4 silahlı saldırının ve 14 İsraillinin ölümüne yol açan 11 bıçaklı saldırının ardından genel olarak Batı Şeria ve özel olarak da kuzey bölgesinde misilleme operasyonlarını sürdürüyor. İsrail ordusu, bu dönemde Doğu Kudüs de dahil olmak üzere Batı Şeria’da 17 Filistinliyi öldürdü. İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz, 11 Nisan’da yaptığı açıklamada, İsrail güvenlik birimlerinin eylemleri engellemeye yönelik sürekli operasyonlarının bir parçası olarak, işgal altındaki Batı Şeria, Kudüs ve 48 Filistin Yerleşim Bölgesi’nde Filistinlilere karşı güç kullanımı konusunda kendisi veya hükümet tarafından herhangi bir siyasi kısıtlamanın olmadığını belirtti. Gantz, İsrailli askeri gazetecilere yaptığı açıklamada, ordunun ve operasyonlara katılan güvenlik birimlerinin kullandığı güç miktarını belirleyecek tek faktörün ‘operasyon ihtiyacı’ olduğunu vurguladı. Benny Gantz, istihbaratı ‘tutuklama gibi saldırgan amaçlar için’ kullandıklarını dile getirirken, “İster İsrail içerisinde ister Yahudiye ve Samarya Bölgesi’nde (Batı Şeria) ve isterse de temas hattı boyunca (işgal altındaki Batı Şeria’da Yeşil Hat boyunca Ayrım Duvarı’na bitişik alanlar) olsun, bölgeye büyük kuvvetler takviye ettik” dedi.
İsrail ordusunu güçlendirmeye devam edeceklerini vurgulayan Savunma Bakanı, “Sahadaki mevcut durumu iyileştirmek için bir mühendislik çalışmasına başlayacağız. Bildiğiniz üzere dün iki engel oluşturma kararı aldık. Bunların biri kuzeyde diğeri güneyde (Filistinlilerin hareketini kısıtlamak ve İsrail’e girişlerini engellemek için işgal altındaki Batı Şeria’nın kuzey ve güneyindeki güvenlik engellerine atıfta bulundu)” ifadelerini kullandı. Savunma Bakanı Gantz, “İnşaat mümkün olan en kısa sürede başlayacak. Aynı temas hattı boyunca durumu iyileştirmeye çalışacağız” şeklinde konuştu. Gantz ayrıca, halk ile terör eylemlerinin failleri arasında ve farklı coğrafi bölgeler arasında ayrım yaparken, “Cenin bölgesinde büyük bir terör faaliyeti olduğunu biliyoruz. Bu nedenle bu bölge, bölgedeki ekonomik hasar da dahil olmak üzere kapsamlı askeri faaliyetlere tabidir” dedi.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Unutulmuş Ukrayna savaşı daha tehlikeli ve zor olandır

23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
TT
TT

Unutulmuş Ukrayna savaşı daha tehlikeli ve zor olandır

23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)

Refik Huri

Ukrayna savaşı, bazen unutulmuş bir savaş gibi görünse de Gazze ve Lübnan’daki savaştan ve İran'ın başını çektiği tüm “direniş ekseninden” çok daha tehlikelidir. Burada Ortadoğu için yeni bir sahne ya da büyüklerin onayladığı bir bölgesel güvenlik sistemine götürecek beklentiler olmaksızın çok fazla gürültü, slogan ve yıkım var. Gazze, savaş bitmeden sona erdi ve kimse onu yönetmeye hazır değil. Önceki “statüko”nun geri gelmesi yönündeki bahisler arasında, herhangi bir siyasi sempati olmaksızın ya da herhangi bir ülke İsrail ile ilişkilerinin gidişatında herhangi bir değişikliğe gitmeden Lübnan neredeyse tamamen yerle bir oldu. Ama Ukrayna'da oyun daha büyük.

Bu, kıtalararası balistik füzelerle ve Rusya'nın nükleer tehdidinin eşiğinde yürütülen bir savaş. Avrupa'yı kontrol etme ve yeni bir çok taraflı dünya düzeni kurma konusunda belirleyici bir savaş. Hayati bir jeopolitik ve stratejik konum ile bağlantıyı sağlama veya koparma savaşı. Zira Başkan Carter döneminde Ulusal Güvenlik Danışmanı olan Profesör Zbigniew Brzezinski'nin tekrarladığı gibi, “Ukrayna olmadan Rusya'nın imparatorluk olmaktan çıktığı” tarihsel bir gerçektir. Tıpkı Batı'nın, Moskova'nın bir imparatorluk olmasını engellemek için Ukrayna'yı Rusya'dan uzaklaştırmakta ısrar etmesi gibi, Başkan Putin de imparatorluğu kurmak için Ukrayna'yı geri almakta ısrar etti. Eski Almanya Şansölyesi Angela Merkel, başından beri bunu fark etmişti ve bunun nedenle anılarında Putin'i kızdırmamak için Ukrayna'nın NATO'ya katılımını ertelemeye çalıştığını söylüyor. Sovyetler Birliği ile Batı arasındaki Soğuk Savaş'ın sona ermesinden yıllar sonra, Rusya ile Batı arasında sıcak bir vekâlet savaşının yaşanması da bu nedenle kaçınılmaz.

ABD ile Çin arasında, Çin'in Tayvan'ı zorla ilhak etmeye karar vermesi durumunda daha da kızışabilecek soğuk savaşın kaçınılmazlığı da buradan kaynaklanıyor. Sahne her şeyi anlatıyor; ABD dünyanın zirvesinde endişeli ve gergin iken, Çin zirveye ulaştıktan sonra kendinden emin ve sakin. Rusya, korkutan ve korkan rolünde seferberlik halinde. NATO'nun kapısına kadar genişlemesinden korkuyor ve NATO'nun Ukrayna'yı kabul etmeyi düşünmesini engellemek için aceleyle savaşa girerek korkutuyor.

ABD, tüm uyarılara rağmen güçlünün yükselen güçten korkmasını simgeleyen “Thucydides” tuzağına düştü. Tarihçilere göre bu, Atina ile Sparta arasında yaşananların bir örneğidir. Güçlü Atina Sparta'nın artan gücünden korktuğu için kendisine savaş açmıştı. Ancak Çin, her ne kadar daha büyük, daha geniş bir tuzağa hazırlanıyor olsa da bu tuzağa düşmemeye çalışıyor.

Biden yönetimi Çin ile ilişkileri üç şekilde özetliyor: rekabet, husumet ve iş birliği. Trump yönetimi ise daha büyük bir şeyden söz ediyor. Başkan Şi Cinping iş birliği arzusunu kullanıyor ancak pratikte “dünyayı yeniden oluşturmak, Batı değerlerini uluslararası kurumlardan kovmak ve doları tahtından indirmek” istiyor. Stanford Üniversitesi'nden ve “Çin'e Göre Dünya” kitabı yazarının Elizabeth Economy’nin söylediğine göre, Şi ayrıca, “Kuşak ve Yol, küresel büyüme, küresel güvenlik ve küresel medeniyet” programlarını gerçekleştirmek için uluslararası uzlaşma çağrısında bulunuyor. Bu ise kısaca, sadece çok kutuplu bir sistemden ibaret olmayan yeni bir dünya düzenidir.

Ancak ABD'de ve tabii ki Avrupa'da, Çin ile anlaşmayı savunanlar da az değil. G7 ve G20 arasında ABD ve Çin’den oluşan “G2” fikrini öne sürenler var. Nitekim tarihçi Adam Tur, “Çin'in tarihsel yükselişine uyum” çağrısında bulundu. Siyaset bilimci Graham Allison, “Asya'daki Çin etkisinin” kabul edilmesi çağrısında bulundu. Ancak olumsuz dalga da artıyor. Tufts Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü Michael Buckley, “hayati çıkarların çatıştığına ve iki ülkenin sistemlerinde bunun güçlü köklere sahip olduğuna, güç dengesinde büyük bir değişiklik olmadan düşmanlığın azaltılamayacağına, düşmanlığın iki tarafın birbirini yanlış anlamasından değil, birbirini iyi tanımasından kaynaklandığına” inanıyor. Dahası eski ulusal güvenlik danışman yardımcısı Matt Pottinger ve eski kongre üyesi Mike Gallagher Çin ile rekabeti yönetmeyi reddedip, Pekin ile çatışmacı bir söylem ve böylece “rekabeti kazanmayı” talep ediyorlar.

Şi’ye gelince Çin'in yükselişte, ABD'nin ise düşüşte olduğuna inanıyor. Çin Komünist Partisi'nin 2021 yılında yayınlanan “100 Yıllık Resmi Tarihçe”sinde şu ifadelere yer verildi: “Çin, dünya sahnesinde merkeze eskisinden daha yakın. Kendi doğuşuna hiçbir zaman bugün olduğundan daha yakın olmamıştı.”  Şi'nin istediği, Çin ile savaşın üzerinde çok fazla duman görmek isteyen ABD ile “dumansız bir savaş” kazanmaktır. Gerçek şu ki her zaman soğuk savaş zihniyetinden uzaklaşma çağrısında bulunan Çin, ABD’ye karşı bir soğuk savaş başlattı. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia'dan aktardığı analize göre ABD'ye karşı koymak ve dünyadaki Amerikan hegemonyasını zayıflatmak için Rusya ile “sınırsız ortaklık” kurmayı tercih etti. Her ne kadar Çin, Kuşak ve Yol çerçevesinde yüzden fazla ülke ile anlaşmalar imzalamış olsa da Pew Vakfı'nın 2023 yılında tüm kıtalardan 24 ülkede yaptığı kamuoyu yoklaması, katılımcıların yüzde 22'sinin Çin'i tercih ettiğini, yüzde 60'ının ise ABD'ye olumlu baktığını ortaya koydu.

Oyun ikili bir oyun değil, üçlü bir oyun; Çin ve Rusya, ABD'ye karşı. Sıcak arena Ukrayna savaşı nedeniyle Avrupa, Gazze ve Lübnan savaşları nedeniyle de Ortadoğu ise ekonomik ve jeopolitik rekabetin soğuk arenası, Küresel Güney olarak adlandırılan bölgedir. Ama bu, Hindistan, Güney Afrika, Brezilya ve Endonezya gibi rolleri olan büyük ülkeleri içerdiğinden coğrafi olarak tamamen güneyli değil. Aynı zamanda İran, Türkiye ve İsrail gibi rolleri olan bölge ülkelerini de içeriyor.

Hiç kimse bir soğuk savaşı tamamen kazanamaz. İlk soğuk savaş bile bir ölü ve bir yaralı ile sona erdi. Zafer coşkusu ve “tarihin sonu” konuşmalarının ardından yaşanan olayların da doğruladığı gibi, ölen Sovyetler Birliği, yaralı ise ABD’deydi.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia'dan çevrilmiştir.