عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Sudan: Özel Mahkeme Beşir hakkındaki iddianameyi kabul etti

Sudan’da özel bir mahkeme Beşir ve diğer sanıklarla ilgili iddianameleri kabul etti

Sudan: Özel Mahkeme Beşir hakkındaki iddianameyi kabul etti
    Hartum / Muhammed Emin Yasin
TT
TT

Sudan: Özel Mahkeme Beşir hakkındaki iddianameyi kabul etti

Sudan: Özel Mahkeme Beşir hakkındaki iddianameyi kabul etti

Sudan’da Hartum Özel Yetkili Mahkemesi 30 Haziran 1989 yılında gerçekleşen askeri darbeyi planlama ve düzenleme aşamalarında devrik lider Ömer el-Beşir’in ve diğer eski yetkililerin parmağının bulunduğunu ortaya çıkaran ses kaydı ve video kanıtlarının yer aldığı iddianameyi kabul etti. İddianamenin diğer kısımlarıyla ilgili karar ertelendi. 1989 darbesi sonrası Müslüman Kardeşler Teşkilatı’nın (İhvan-ı Muslimin) Sudan kolu Ulusal İslami Cephe Sudan’da yönetime el koymuştu. İslamcı parti kamuoyunda “İslami Hareket” olarak tanınıyor.
Başkent Hartum'daki Subay Eğitim Enstitüsü'nde kurulan Hartum Özel Yetkili Mahkemesi, gazeteci Ahmed el-Bilal et-Tayyib’in Ömer el-Beşir’le yaptığı röportaja delil olarak yer verilen iddianameyi kabul etti. Söz konusu röportajda Beşir’in ve İslami Hareket’in diğer yetkililerinin askeri darbe planlama ve düzenleme aşamalarında aldıkları roller detaylı bir şekilde anlatılıyor.
Duruşma oturumu, Beşir ve bazı sanıkların Kovid-19’a yakalanması sebebiyle ertelenmişti.
Mahkeme Başkanı ve Yüksek Mahkeme Hâkimi Mevlana Hüseyin el-Cak eş-Şeyh, Savcılığın sanıklar hakkında hazırladığı iddianamelerin mahkeme tarafından şeklen kabul edildiğini ve söz konusu röportaj videosunda görünüş itibariyle “oynama, dublaj veya montaj” yapılmadığı yönünde kanaat bildirdi. Şeyh, mahkemenin bu videoyu 7 numaralı iddianame olarak kabul ettiğini söyledi.
Savcılık mahkemeye sunulan CD’lerin temel bilgiler içeren belgeler olduğunu, 1994 tarihli İspat Kanunun 6. Maddesi tarafından desteklendiğini ve İspat Kanunu maddelerinin hükümlerine göre bunların sıradan belgeler olduğunu belirtti. Savcılık mahkemeden iddianameleri şeklen kabul etmesini talep ederek, takdir yetkisinin mahkemeye ait olduğunu kaydetti.
Müfettiş, soruşturma ve inceleme komisyonunun birinci ve ikinci anayasa kararnamelere ulaştığını ve üzerlerinde üçüncü sanık Ömer el-Beşir'in imzasının bulunduğunu bildirdi. Söz konusu kararnameler uyarınca o dönem Anayasa askıya alındı, Kurucu Meclis feshedildi, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu görevden alındı, siyasi partiler ve sendikalar kapatıldı ve binaları ile mallarına el konuldu. Müfettiş, komisyonun eski "Yüzleşme" adındaki televizyon programında eski Cumhurbaşkanı Beşir ile özel röportajın videosuna ulaştığını aktardı. Beşir’in söz konusu videoda diğer sanıklarla birlikte 1989 darbesini planlama ve uygulama aşamalarının detaylarını anlattığı belirtildi. Müfettiş, soruşturma ve inceleme komisyonunun Sudan Dokümantasyon Dairesi’nde bulunan ve Halk Kongresi Partisi yöneticisi sanık İbrahim es-Senusi ile gerçekleştirilen bir röportajın yer aldığı Al Tayyar gazetesinin 12 Kasım 2010 tarihli 444. sayısına ulaştığını aktardı. Senusi bu röportajında İslamcıların silahlı kuvvetlerdeki askeri örgütlenmesinden ve sanık Osman Ahmed Hasan'dan bayrağın sanık Ömer el-Beşir'e teslimine kadar geçen süredeki örgüt liderliğinden bahsediyor.
Beşir, İslami Hareket’in dönemin lideri Hasan et-Turabi’nin planladığı ve organize ettiği askeri darbe ile yönetime el koydu. Darbeye Sudan İslami Hareketi mensubu onlarca sivil ve asker katıldı. Beşir Vatanı Kurtarma Devrimi adıyla da bilinen liderlik konseyi başkanı ve aynı yıl içinde cumhurbaşkanı oldu.
Beşir ve beraberindeki 27 sanık 11 Nisan 2019’daki halk devriminin ardından görevden alınarak Hartum’un Bahri semtinde bulunan Kuber Merkez Hapishanesi’ne gönderildi. Sanıklar halk hareketi sırasında işlenen göstericilerin öldürülmesi, terör ve diğer suçlarla karşı karşıya.
Sanıklar arasında Beşir’in yanı sıra merhum Hasan et-Turabi’nin kurduğu Halk Kongresi Partisi yöneticilerinden Ali el-Hac, İbrahim es-Senusi, Ömer Abdulmaruf ile eski rejim yetkililerinden Ali Osman, Nafi Ali Nafi, Avad el-Caz, Ahmed Muhammed el-Feşaşuviye bulunuyor.
Mahkemenin bu tutumu, 1989 darbesinden bu yana işlenen eylemlerin Beşir rejiminin düşmesiyle son bulduğu kanaatine ve dava açmanın Anayasa Belgesi'ne, 1983 tarihli Ceza Kanunu’na ve Sudan Silahlı Kuvvetleri Kanunu’na dayanmasının bir sonucu kabul ediliyor.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

İsrail'in gizli çalışmalar yürüten Birim 504’ü işte bunu yapıyor

Birim 504, 30 Haziran 1948 tarihinde İsrail ordusu istihbarat teşkilatı bünyesinde kuruldu (İsrail ordusu resmi internet sitesi)
Birim 504, 30 Haziran 1948 tarihinde İsrail ordusu istihbarat teşkilatı bünyesinde kuruldu (İsrail ordusu resmi internet sitesi)
TT
TT

İsrail'in gizli çalışmalar yürüten Birim 504’ü işte bunu yapıyor

Birim 504, 30 Haziran 1948 tarihinde İsrail ordusu istihbarat teşkilatı bünyesinde kuruldu (İsrail ordusu resmi internet sitesi)
Birim 504, 30 Haziran 1948 tarihinde İsrail ordusu istihbarat teşkilatı bünyesinde kuruldu (İsrail ordusu resmi internet sitesi)

Emel Şehade

İsrail, Aksa Tufanı Operasyonu’nun ilk gününden itibaren askeri ve istihbarat araçlarını kullanarak faaliyetlerini, özellikle istihbarat alanında, yoğunlaştırdı. Bilindiği üzere 7 Ekim 2023 tarihindeki olaylar, Gazze Şeridi’nin güneyine doğru en güvenli sınırların ihlal edilmesini engelleyemeyen büyük bir istihbarat başarısızlığıyla sonuçlanmış ve ardından henüz sona ermeyen bir savaş patlak vermişti.

Bu yılın başlarından bu yana, bir yandan Lübnan ile ateşkes anlaşmasına varılması ve diğer yandan Suriye’de Beşşar Esed rejiminin çöküşüyle İsrail'in kuzeyinde bulunan bu iki bölge, İsrail istihbarat teşkilatlarının hedefine girdi. Bu istihbarat teşkilatları, İsrail'in düşman olarak gördüğü ve halkının güvenliği ile sınırları için tehlike arz eden örgütlerin liderlerini ortadan kaldırmak ve bu örgütlerin kapasitelerini zayıflatmak ve yok etmek gibi hedeflerini gerçekleştirmek için çalışıyorlar.

Savaşın patlak vermesinden bu yana 21 aydan fazla bir süredir, bazıları açık, bazıları gizli olan birimler, belirli operasyonların, özellikle de İsrail'in gerçekleştirdiği suikastların yürütülmesini sağlamak için bilgi toplama, rapor hazırlama ve örgütlerin hareketlerini izleme çalışmaları yürütüyor. Bu birimlerin başında faaliyet gösterdiği yıllar boyunca ‘Birim 154’, ‘İstihbarat 10’, ‘Sessizlik Birimi’ ve ‘İnsan İstihbarat Grubu’ gibi çeşitli isimlerle anılan ‘İnsan ve İstihbarat Soruşturma Birimi - Birim 504’ (HUMINT 504) geliyor. Askeri istihbarat bölümünün seçkin birimi olarak kabul edilen bu birimin görevleri arasında İsrail dışında İsrail adına çalışacak gizli ajanlar bulunması ve çalıştırılması da bulunuyor.

Birim 504, son iki ayda, İsrail'in son derece başarılı bulduğu birçok operasyona imza attı. Bunların sonuncusu pazartesi gecesi Suriye'de gerçekleşti. İsrail ordusu, İran'a bağlı olduğunu ve İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun (DMO) Kudüs Tugayı tarafından yönlendirildiğini iddia ettiği bir hücreyi çökertti.

Ayrıntılı araştırmada, Birim 504'ün bir süredir Suriye'nin güneyindeki çeşitli bölgelerde faaliyet gösterdiği ortaya çıktı. İsrail ordusu, bir yandan İsrail sınırlarını tehdit eden düşman örgütlerin bu bölgede faaliyet göstermesine izin vermeyeceğini, diğer yandan azınlıkları, özellikle de Dürzileri korumak için bu kararı aldığını açıkladı.

ghyjuıko
Birim 504, 300 Filistinlinin tutuklanmasında görev alırken sorguları sırasında tüneller, depolar ve askeri çalışma yöntemleri hakkında bilgi edindi (İsrail ordusu resmi internet sitesi)

Birim 504, görevleri kapsamında, hem güney Suriye'de saha araştırmacılarını görevlendirerek hem de ajanlarını çalıştırarak bu hücre hakkında bilgi ve ayrıntılar topladı. Uygulanan prosedüre göre birim çeşitli kaynaklardan bilgi toplar ve bu bilgileri Suriye, Lübnan veya diğer ülkelerde operasyonlar yürütecek askeri ekipler veya tugaylara yardımcı olmak için orduya aktarır.

Pazartesi Gecesi Operasyonu’nda, 210. Tümen komutasındaki Aleksandroni Tugayı, Birim 504 tarafından iki ayı aşkın bir süre boyunca toplanan bilgilere dayanarak harekete geçti.

Bu operasyon, diğer birimler gibi bilinmeyen istihbarat biriminin arkasında duran onlarca operasyondan biriydi. İsrail ordusu, bu birimin en doğru bilgileri sağladığını ve ajanların operasyonun başarısında büyük rol oynadığını belirtti.

Haganah’ın kökleri

Suriye'nin güneyindeki hücrenin çökertilmesi, bir haftadan kısa bir süre içinde gerçekleştirilen ve Birim 504’ün istihbarat raporlarına dayanan ikinci operasyondu. Birim 504, İsrail'e tehdit oluşturdukları gerekçesiyle aranan kişiler hakkında kesin bilgiler sağladı. İsrail ordusu, Birim 504’ün de katkıda bulunduğu ve farklı örgütlerin en fazla sayıda üyesine ulaşılmasının amaçlandığı bu operasyonlar sonucunda tutuklanan Suriyelilerin sayısını açıklamadı.

Birim 504, Lübnan ve Suriye'deki operasyonların yoğunlaşmasının ardından son aylarda İsrail manşetlerine taşındı. Bu süreçte İsrail, önemli askeri görevlerle görevlendirilmiş kişilerin yanı sıra İsrail ordusuna karşı savaşan hücrelerin de öldürüldüğünü duyurdu.

Birim 504, 30 Haziran 1948'de ordu istihbaratı bünyesinde kuruldu. Bir yıldan kısa bir süre sonra doğrudan askeri istihbarat bölümüne bağlı hale geldi ve ‘İstihbarat 10’ adını aldı. Çok önemli istihbarat bilgileri toplamayı başardı.

Şarku’l Avsat’ın Indpedent Arabia’dan akatardığı habere göre Birim 504, İsrail’in kurulmasından önce faaliyet gösteren paramiliter grup Haganah’ın (İbranice'de ‘savunma’ anlamına gelir) kökleri olarak kabul ediliyor. Haganah, İsrail'in kurulmasını engellemeye çalışan Filistinliler ve isyancılarla savaşmak için Yahudi gençleri silah altına alan bir örgüttü.

frgfr
İsrail ordusu, baskılar sonucu bu yılın başlarında bu birimde görev yapmak üzere kadın askerleri de kabul etmeye başladı (İsrail ordusu resmi internet sitesi)

Birim 504, diğer İsrail istihbarat kurumlarıyla koordineli olarak çalışır ve İsraillilerin “birimin saha araştırmacıları” olarak adlandırdıkları kişilerin faaliyetlerinin yanı sıra, çevre ülkelerde ve Batı Şeria'da ajanlar edinip, onları yönetiyor.

İsrail ordusuna göre birim gizli ajanları işe alıyor ve kendi elemanları ile buluşarak onlara bilgi edinme konusunda eğitim veriyor.  Ordunun verdiği bilgiye göre bu birimdeki subay ile ajan arasındaki ilişki, yıllarca süren güvene dayanıyor. İsrailli birçok subay, bu ilişkinin ordunun saha operasyonlarını destekleyen benzeri görülmemiş istihbarat başarılarına katkıda bulunduğunu vurguladı.

Bu birime katılmak için başvuran onlarca asker, birimlerinin seçiminin son derece özenli ve dikkatli bir şekilde yapıldığını vurgulayan ordu tarafından reddediliyor. Bu birime girenler, önce Golani Elit Tugayı'nda bir ön eğitimden geçiyor. Ardından bu eğitimler arasında ordunun terörle mücadele ve İsrail içinde ve dışında gizli operasyonlar olarak adlandırdığı faaliyetler de bulunuyor.

İstihbarat çalışmaları ve saha araştırmalarının yanı sıra, birim üyeleri sahadaki her istihbarat operasyonunun ilk aşamasını oluşturur. Öncelikle, operasyon için gerekli bilgileri toplamada en başarılı ajanlar aranır, ardından subaylar onlara eşlik ederek, ordunun operasyonu başlatmasından sonuna kadar konumun belirlenmesini ve iletişim araçlarının koordinasyonunu sağlarlar.

Bu yılın başlarında, askerlerin aylarca süren savaşın yarattığı baskıya maruz kalması nedeniyle, İsrail tarihinde daha önce görülmemiş bir durum yaşandı. İsrail ordusu, ilk kez bu birimde görev yapmak isteyen kadın askerleri kabul etti. Kadın askerler, subaylarla birlikte askeri istihbarat bölümündeki savaş birimleri ve araştırma bölümlerine, iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet’e ve hava ve deniz kuvvetlerinin istihbarat ekiplerine istihbarat sağlamada görev alıyor.

İzinsiz girişler ve belge toplama

Öte yandan Birim 504’ün saha çalışmalarının yanı sıra bir grup müfettiş, savaş sırasında esir alınan Filistinli, Lübnanlı ve Suriyelilerle ilgili soruşturmalarını yoğunlaştırarak, hedeflerine ulaşmak için hayati bir kaynak oluşturdu.

Bu birimin, İsrail dışındaki son derece hassas yerlerde gizli baskınlar ve belge toplama operasyonlarına da katkıda bulunduğu ve bunun ayrıntılarının askeri istihbaratın çok gizli dosyalarında saklandığı açıklandı.

İsrail ordusunun iddiasına göre 7 Ekim 2023'te Aksa Tufanı Operasyonu’yla savaşın patlak vermesinden bu yana Birim 504’ün en önemli operasyonlarını şöyle sıralayabiliriz:

- Hamas, Hizbullah ve Suriye'deki savaşçıların tutuklanması ve sorgulanması.

- Operasyon alanında yapılan doğrudan soruşturmalar, 300 Filistinlinin tutuklanmasındaki katkısı. Tutuklanan Filistinliler soruşturma sırasında tüneller, depolar ve çalışma yöntemleri hakkında bilgi verdiler.

- On yılı aşkın bir süre sonra Gazze'deki ajan ağının etkinleştirilmesine katkıda bulunmanın yanı sıra ajan edinme ve istihbarat çabalarının genişletilmesi.

Son olarak Birim 504’ün yöneticileri son dönemde tuğgeneral yardımcılığına terfi edilerek ödüllendirildi.