عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

BM Yemen Özel Temsilcisi Grundberg ateşkes konusunda iyimser

BM Yemen Özel Temsilcisi Grundberg, Yemen’de ateşkesin kararlılığı konusunda iyimser

Birleşmiş Milletler (BM) Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg (EPA)
Birleşmiş Milletler (BM) Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg (EPA)
    Aden / Ali Rebii
TT
TT

BM Yemen Özel Temsilcisi Grundberg ateşkes konusunda iyimser

Birleşmiş Milletler (BM) Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg (EPA)
Birleşmiş Milletler (BM) Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg (EPA)

Birleşmiş Milletler (BM) Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg, ülkenin işgal altındaki başkenti Sana'da Husi milis liderleriyle görüşmek üzere geçirdiği 3 günün ardından 13 Nisan’da şehirden ayrıldı. Grundberg 2 Nisan'da yürürlüğe giren ateşkesin kararlılığı konusundaki iyimserliğini dile getirirken Husiler kalıcı barış müzakereleri için Temsilci’ye şartlarını sundular.
BM temsilcisi, görevine atanmasından bu yana ilk kez ziyaret ettiği Sana'daki temaslarına, meşru olarak tanınmayan Husi hükümetinin dışişleri bakanı Hişam Şeref ve Husilerin Esir İşleri Ulusal Komitesi Başkanı Abdulkadir el-Murtaza ile görüşerek başladı. Grup tarafından Sana Merkez Bankası Başkanı olarak atanan Hişam İsmail de görüşmede hazır bulundu. Grundberg daha sonra ise Husi Yüksek Siyasi Konseyi başkanı Mehdi el-Mashat, darbe hükümeti Başbaşkanı Abdulaziz bin Habtur ve gruba sadık bazı siyasi liderlerle görüştü.
BM Yemen Özel Temsilcisi, ihlal raporlarına rağmen ateşkesin devam edeceğine dair iyimserliğini ifade ederken, Sana Havalimanı'ndan ayrılmadan önce gazetecilere verdiği demeçte şunları söyledi: “Sana Havalimanı'nın 6 yıldır ara verilen ticari uçuşlara açılması için çalışmalar ve hazırlıklar sürüyor. Taiz ve diğer illerde yolların açılmasına ilişkin bir konsensüs toplantısı düzenlemek için hazırlıklar var”.
Grundberg, Yemenli taraflara ateşkese uyma ve iyi niyetle diyalog çağrısında bulundu. Bu açıklama, BM Güvenlik Konseyi önünde beklenen verilmesi beklenen aylık brifingden önce geldi.
Aynı bağlamda, Husi milislerinin medya kaynakları şunları söyledi: “BM elçisi, Husi Yüksek Siyasi Konseyi başkanı Mehdi el-Maşat, yardımcısı Sadık Emin Ebu Ras, grubun meclis başkanı Yahya er-Ra'i, darbe hükümeti Başbaşkanı Abdulaziz bin Habtur ve yardımcısı Celal er-Ruveyşan ile görüştü”.
Husi kaynaklarına göre, milis liderleri BM elçisinin "Sana'ya Uluslararası Havaalanı ve Hudeyde limanlarının açılmasını içeren ateşkes uyarınca, üzerinde anlaşılan konuların başarıya ulaşması için doğru yönde" çalışmasını şart koşuyor. Milisler ayrıca BM yetkilisine, Riyad'da gerçekleşen yetki devri prosedürlerini ve Başkan Abdurabbu Mansur Hadi'nin yerini alacak bir Cumhurbaşkanlığı liderlik konseyi oluşturma prosedürlerini tanımadıklarını bildirdiler.
Ekonomik dosyada Grundberg, Sana'da grubun kontrolünde olan bankanın genel müdürlüğü görevine atanan Haşim İsmail ile görüştü. Husilere ait SABA haber ajansı şunları aktardı: “Hişam İsmail, elçiyle ekonomik ve insani dosyadaki öncelikleri ele aldı. İsmail görüşmede en önemli önceliklerden birinin kamu çalışanlarının ve emeklilerin maaşlarının ödenmesi ve sosyal güvenlik ödeneklerinin yatırılması olduğuna dikkat çekti”.
Husi kaynaklarına göre toplantıda, Eylül 2016'da merkez bankası işlevlerinin Aden'e devredilmesinin ardından “para politikasındaki mali bölünmeye” değinildi. Toplantıda para politikasını ve merkez bankasını birleştirmenin öneminden bahsedildi. Görünen o ki grup, meşru hükümetin maaşları akaryakıt vergileri, zekat ve ithalat vergilerinden elde ettiği devasa kaynaklardan ödemesini şart koşuyor.
Yemen'deki savaşın gidişatını sona erdirmek için ortaya konan BM çabalarına ve uluslararası baskıya rağmen, Yemen meselelerinin gözlemcileri, Husi grubunun darbeyi sona erdirmek için barış müzakerelerine katılma konusunda ciddi olmadığını düşünüyor. Gözlemciler milislerin saflarını yeniden savaşmak için düzenlemek üzere ateşkesi kullanacağından endişe ediyorlar.
BM elçisi Grundberg, Ramazan ayının başında yürürlüğe giren iki aylık bir ateşkes önermişti. Öneriye göre bu süre zarfında tüm kara, hava ve transit düşmanlıkların sona ermesi şartıyla Sana Havalimanı, belirli noktalara haftada iki uçuş düzenleyerek kısmen ticari uçuşlara açılacak. Bu süre zarfında 18 yakıt gemisinin milis kontrolündeki Hudeyde limanına girmesine izin verilmesinin yanı sıra Taiz vilayetinde ve grubun kuşattığı diğer Yemen bölgelerinde yolların açılması için müzakereler yapılacak.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
TT
TT

Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)

Avrupa Komisyonu Eşitlik, Hazırlık ve Kriz Yönetimi Komiseri Hadja Lahbib bugün yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze Şeridi’nde uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planlarının, hayat kurtaran yardımların bölgeye ulaşmasını engelleyeceğini belirtti.

Lahbib, X platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda, Avrupa Birliği’nin (AB) tutumunun net olduğunu vurgulayarak, “Sivil toplum kuruluşlarının mevcut haliyle kayıt altına alınması yasasının uygulanması mümkün değil” dedi.

Lahbib, insani yardımların önündeki tüm engellerin kaldırılması gerektiğini vurguladı ve “Uluslararası insancıl hukuk, herhangi bir belirsizliğe yer bırakmıyor; yardımlar ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmalı” ifadesini kullandı.

İsrail medyası, hükümetin dün yaptığı açıklamaya dayanarak, Sınır Tanımayan Doktorlar, ActionAid ve Oxfam gibi onlarca insani yardım örgütünün lisanslarının iptal edileceğini ve bunların ‘terörle bağlantılı’ olduğu gerekçesiyle kapatılabileceğini duyurmuştu.

Bazı uluslararası yardım kuruluşları, kayıtlarının iptal edilmesi riskiyle karşı karşıya bulunuyor. Eğer 31 Aralık’a kadar İsrail makamlarının belirlediği yeni kriterlere uyum sağlamazlarsa, 60 gün içinde faaliyetlerini durdurmak veya Gazze Şeridi ve Batı Şeria’daki çalışmalarına kısıtlama getirmek zorunda kalabilirler.

ARAP DÜNYASI

Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
TT
TT

Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)

Şarku’l Avsat Suriye devlet televizyonu El-İhbariyye'den aktardığı habere göre bugün (Çarşamba) Süveyda kentinde meydana gelen el bombası patlamasında bir kişi hayatını kaybetti, iki kişi yaralandı.

ARAP DÜNYASI

Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
TT
TT

Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)

Gazze Şeridi'ndeki Hamas hareketi, iki yıl süren İsrail savaşı sırasında liderlerinin suikastlara kurban gitmesinin ardından bir dizi liderlik değişikliği yaşıyor. Bu durum, hareketin eski lideri olan ve Ekim 2024'te Refah'ta İsrail güçleriyle çıkan çatışmalarda beklenmedik bir şekilde öldürülen Yahya Sinvar'a yakın kişilerin daha fazla öne çıkmasına neden oldu.

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynaklarına göre, serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, siyasi büro üyesi ve savaş öncesinde hareketin medya departmanından sorumlu olan serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, kendisi ve Sinvar'a yakın bir dizi kişinin Gazze Şeridi'ndeki hareketi yönetmekle görevlendirilmesinin ardından, Gazze Şeridi'ndeki siyasi bürosunun başına geçti. Bu kişilerin çoğu, Şeridin güneyindeki Han Yunus'ta yaşıyor.

Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)

2011 Gilad Şalit esir takasıyla serbest bırakılan eski bir mahkum olan el-Amudi, Gazze Şeridi yönetiminin merkez figürü haline geldi. İsrail hapishanelerinde kaldıkları süre boyunca ve serbest bırakıldıktan sonra Sinvar'a çok yakındı ve sık sık toplantılarına ve diğer etkinliklerine eşlik etti.

Bazı kaynaklar, Gazze Şeridi'nde siyasi büro için gerçek bir seçim yapılmadığını, bunun yerine sürecin atama, onaylama ve istişare yoluyla yürütüldüğünü söylüyor.

Bazı kaynaklar operasyonun “iç yönetmelikleri ihlal ederek” gerçekleştirildiğini söylerken, diğerleri amacın “iç eksiklikleri gidermek” olduğunu ve “seçilenlerin hepsinin Tevfik Ebu Naim, Salah Ebu Şarik ve diğerleri gibi Sinvar'a yakın kişiler olduğunu” açıkladı.

Kaynaklar, el-Amudi'nin şu anda Gazze'deki Hamas içinde “devrim” olarak nitelendirilebilecek bir harekete öncülük ettiğini söylüyor. Özellikle İsrail saldırılarında yaralanan ilçe idari organlarının başındaki bazı yerel liderleri görevden aldı ve yerlerine atamalar yaptı. Savaş sırasında sorumluluklarının bir kısmından vazgeçen diğer kişiler için de aynı şeyi yaptı. Suikasta uğrayan, başka nedenlerle görevden alınan veya farklı görevlere atanan eski liderlerin yerine geçecek kişileri aramaya devam ediyor.

Bazı kaynaklara göre, bu adımlar Gazze Şeridi içindeki yerel Hamas liderlerinin yanı sıra yurtdışındaki liderler arasında da öfkeye yol açtı. Şeridin dışındaki siyasi büro üyelerinden bazıları yerel liderlere, "Olanlar kabul edilemez ve iç hukuka aykırıdır; önümüzdeki günlerde hareketin liderinin seçilmesini beklemeliyiz ki, bir yıl sonra yapılacak genel seçimlere kadar bazı bölgelerin liderliğindeki boşlukların geçici olarak doldurulması konusunda bir anlaşmaya varılabilsin" şeklinde bilgi verdi.

İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)

Kaynaklar, Gazze Şeridi'ndeki Hamas içinde siyasi düzeyde hüküm süren "kaosun" aksine, askeri kanadında istikrarlı bir durumun söz konusu olduğunu ve yeniden yapılanmanın sorunsuz ve sistematik bir şekilde devam ettiğini belirtiyor. İzzeddin Kassam Tugayları'nın yeni Genelkurmay Başkanı İzzeddin Haddad'ın savaş sırasında suikasta kurban giden veya öldürülenlerin yerine yeni atamalar yapmak üzere bir dizi toplantı düzenlediğini ve çeşitli kararlar aldığını ifade ediyorlar. Ayrıca, tüm taraflarla sürekli iletişim kurarak siyasi düzeydeki farklılıkların veya anlaşmazlıkların üstesinden gelmeye ve böylece her düzeyde istikrarı sağlamaya çalışıyor.

Kaynaklara göre Haddad, bazı bölgelerdeki tugay komutanları da dahil olmak üzere çeşitli liderlik pozisyonlarındaki boşlukları doldurmak için çalışırken, asıl komutanlarının suikast sonucu öldürülmesinin ardından bu tugayları yönetmek üzere atanmış diğer kişileri de görevde tutuyor.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu, İzzeddin Haddad'ın komuta ettiği Gazze Şehri Tugayı hariç, suikast sonucu öldürdü. Yerine Muhanned Receb atandı.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu suikastla öldürdü. Bunun istisnası, Muhannad Receb'ın yerine geçen İzzeddin el-Haddad'ın komutasındaki “Gazze Şehri Tugayı”ydı.

Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)

Çeşitli kanatları ve kademeleriyle Hamas, İsrail'in çeşitli kaynaklarını hedef alması sonucu mali krizden muzdarip olmuş durumda. Bununla birlikte, savaş sırasında veya sonrasında, farklı oranlarda ve zamanlarda da olsa, maaş ve ödenekleri tamamen kesmedi.

Gerçekte Hamas, 7 Ekim 2023 saldırısının ardından, 1987'deki kuruluşundan bu yana eşi benzeri görülmemiş son derece karmaşık bir dönemle karşı karşıya. Hareketin gözlemcilerine göre, Gazze Şeridi'ne sınır komşusu İsrail tesislerine ve kasabalarına yönelik saldırılarla başlayan bu saldırı, İsrail'i uzun süreli bir savaşa sürükledi.

Yazar ve siyasi analist Mustafa İbrahim, hareketin “askeri yenilginin, örgütsel tükenmişliğin, siyasi karmaşanın ve geleceği ile rolü hakkındaki varoluşsal kaygının iç içe geçtiği bir aşamaya girdiği” değerlendirmesinde bulunuyor.

İbrahim, İsrail savaşının, Hamas'ın siyasi büro üyelerinin ve Gazze Şeridi'ni yıllarca yöneten idari komitelerin başkanlarının çoğunu kaybetmesinin ardından, liderlik ve karar alma yapısını vurduğunu açıkladı. Bu durum, doldurulması kolay olmayan derin bir liderlik boşluğu yarattı ve hareket içinde geleceği ve bir sonraki aşama hakkında anlaşmazlıkları ortaya çıkardı: Bu bir yönetim aşaması mı, örgütsel hayatta kalma aşaması mı yoksa sadece uzun süreli bir krizi yönetme aşaması mı olacak?

Hamas'tan birkaç kaynak Şarku’l Avsat'a şunları söyledi: "İşlerin iyi ve sorunsuz gittiğini söylemek mümkün değil. Birçok zorluk var ve yaşananlar, hiçbir şey bırakmayan ve hareketin liderlerinin çoğunun suikastına neden olan yıkıcı bir savaşın ışığında normal. Geniş bir liderliğe ve Filistin içinde ve dışında geniş bir halk tabanına sahip bir hareket için liderlik boşluğu normaldir ve bir yıl sonra kapsamlı seçimler yapılana kadar mevcut farklılıklar da normaldir."