Kahire toplantısı Libya’da seçim uzlaşısını sağlamaya çalışıyor

BM heyetinin Kahire’deki toplantısının tek gündemi: seçim uzlaşısının sağlanması

BM heyeti ve Libya temsilcilerinin Mısır’ın başkenti Kahire’de düzenlediği toplantıdan bir kare (BM Heyeti)
BM heyeti ve Libya temsilcilerinin Mısır’ın başkenti Kahire’de düzenlediği toplantıdan bir kare (BM Heyeti)
TT

Kahire toplantısı Libya’da seçim uzlaşısını sağlamaya çalışıyor

BM heyeti ve Libya temsilcilerinin Mısır’ın başkenti Kahire’de düzenlediği toplantıdan bir kare (BM Heyeti)
BM heyeti ve Libya temsilcilerinin Mısır’ın başkenti Kahire’de düzenlediği toplantıdan bir kare (BM Heyeti)

Birleşmiş Milletler Heyeti, Mısır’ın başkenti Kahire’de düzenlenen, Temsilciler Meclisi ile Devlet Yüksek Konseyi temsilcilerinin katıldığı toplantının amacının, parlamento seçimlerinin gerçekleştirilmesine yönelik, anayasal zeminde bir anlaşma sağlanması olduğunu teyit etti. BM Libya Koordinatör Vekili Risdon Zninga, Libya Ulusal Ordusu (LUO) Komutanı Halife Hafter’in temsilcilerini, 5+5 Askeri Komite’den çekilmemeleri yönünde ikna girişiminde bulundu.  
Zninga, Ortak Askeri Komite'deki LUO temsilcilerini, Birleşmiş Milletler'in Sirte'deki ateşkes izleme biriminin çalışmalarını kolaylaştırmak da dahil olmak üzere, Birleşmiş Milletler ile işbirliğini sürdürmeye çağırdı. BM heyetinden yapılan açıklamada, Zninga’nın, Libya’nın doğusundaki Bingazi’de LUO yetkilileri ile görüştüğü ve ‘askeri komiteden çekilebilecekleri’ yönündeki açıklamayı değerlendirdiği ifade edildi. Zninga LUO yetkililerine, Birleşmiş Milletler’in ülkedeki ‘çözüm çabalarını’ destekleme taahhüdünü yineledi ve anlaşmazlıkların ‘diyalog yoluyla’ çözülmesinin önemini vurguladı. LUO temsilcileri ise Doğu Libya’daki mevcut belirsizlikleri ve bunun vatandaşların yaşam koşulları üzerindeki olumsuz etkilerini aktardı, askıda olan acil sorunların, 5+5 Askeri Komite’nin çalışmalarına ve güvenliği sağlamadaki olumsuz etkileri üzerinde durdu. Ayrıca Abdulhamid Dibeybe hükümetinin, önemli petrol üretiminin gerçekleştiği Doğu Libya’ya yönelik sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiğine işaret etti.  
LUO komuta kademesi, Dibeybe’nin hükümeti Fethi Başağa’ya devretmemesi ve ordu personelinin maaşlarını ödememesi nedeniyle, Halife Hafter’den, merkezi hükümete petrol ve gaz gönderimini durdurmasını ve Trablus-Bingazi Akdeniz sahil karayolunu kapatmasını talep etmişti.  
Bu arada, Kahire’deki Birleşmiş Milletler heyeti dün, Libya’da ‘genel seçimlerin’ gerçekleştirilebilmesi için anayasal zemin bulmak amacıyla düzenlenen toplantının ikinci gününde fotoğraflar paylaşmakla yetindi. BM heyetinden yapılan kısa açıklamada, Birleşmiş MilletlerLibya Özel Temsilcisi Stephanie Williams tarafından Kahire’de başlatılan ‘istişare toplantılarının’, "güvenilirlik, şeffaflık ve kapsayıcılık ile karakterize edilen özgür seçimler için anayasal bir temel oluşturmayı amaçladığı’’ belirtildi. Açıklamada Willams’ın şu sözlerine yer verildi: ‘’Tüm Libya halkı, ülkeyi etkileyen sorunların nihai çözümünün, sağlam bir anayasal temele ve seçim sürecinin korunmasını temsil eden bir seçim çerçevesine dayanan seçimlerden geçtiğine inanıyor. Temsilciler Meclisi ve Devlet Konseyi’nin tutumu, Libya’da oy kullanmak için kayıt yaptıran 2,8 milyon vatandaşı desteklemek için son derece önemlidir. Ayrıca Mısır hükümetine, iki konsey arasındaki mevcut diyalog turuna ev sahipliği yaptığı ve Birleşmiş Milletlerin Libya’da istikrarlı bir gelecek sağlama çabalarını desteklediği için teşekkür ediyorum”.  
Öte yandan, görevden alınan Libya Müftüsü Sadık el-Giryani, Kahire’de düzenlenen istişare toplantısını eleştirdi. Ulusal bir televizyona açıklama yapan Giryani, Temsilciler Meclisi ve Devlet Yüksek Konseyi’nden hala istifa etmemiş kişileri tanımadığını belirtti ve medya kuruluşlarından bu kişileri konuk almamalarını istedi.  
Bu arada, Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ‘Hayat Dönüş’ kalkınma projesi kapsamında, Trablus eski kentteki çalışmaları denetledi. Dibeybe burada yaptığı konuşmada, kalkınma ajansına verdikleri destekleri sürdüreceklerini ve ajansın çalışmalarını tamamlayabilmesi için belirlenen mali ödeneklerin aktarıldığını belirtti.



Finansman kaynakları tükenen Hamas, gençleri silah altına almaya yöneldi

Hamas, savaşın uzamasıyla birlikte ağır krizlerle karşı karşıya kaldı (AFP)
Hamas, savaşın uzamasıyla birlikte ağır krizlerle karşı karşıya kaldı (AFP)
TT

Finansman kaynakları tükenen Hamas, gençleri silah altına almaya yöneldi

Hamas, savaşın uzamasıyla birlikte ağır krizlerle karşı karşıya kaldı (AFP)
Hamas, savaşın uzamasıyla birlikte ağır krizlerle karşı karşıya kaldı (AFP)

Hamas Hareketi, Gazze Şeridi’nde 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana aralıksız devam eden savaşın uzamasıyla birlikte İsrail'e karşı savaşı finanse etmek için kaynaklarının tükenmesi sorunuyla karşı karşıya kaldı. Bu durum, Hamas’ın 40 yıllık tarihinde en büyük zorlukları yaşayarak savaşmaya devam etmek ve Gazze'nin işlerini yönetmek zorunda kalmasına neden oluyor.

İsrailli eski ve mevcut yetkililer, Hamas'ın askeri kanadının zayıflaması ve mali kaynaklarının tükenmesi nedeniyle savaşçılarına yeterli maaş ödeyemez hale gelmesi üzerine gözetleme ve İsrail askerlerinin kullandığı yollara patlayıcı yerleştirme gibi görevler için gençleri silah altına almaya çalıştığını öne sürdüler.

Şarku’l Avsat’ın ABD merkezli Washington Post gazetesinden aktardığı ha bere göre, Hamas'ın tarihindeki en kötü mali ve idari krizi yaşadığını ve İsrail'e karşı savaşmaya devam etmek ve Gazze Şeridi'ni yönetmek için gerekli kaynakları sağlamakta büyük zorluk çekiyor. Gazeteye göre Hamas, İsrail güçleri tarafından tahrip edilen tünelleri ve yeraltı komuta merkezlerini de telafi edemedi. İsrailli eski bir üst düzey istihbarat subayı olan Oded Ailam gazeteye verdiği demeçte, Hamas'ın tünellerini yeniden inşa edemediğini ve yüksek eğitimli savaşçılarına maaş ödemediğini, sadece hayatta kalmaya çalıştıklarını söyledi.

Ailam, Filistin polisi ve Gazze'den iki kaynak, Hamas yönetiminin 2007 yılından beri iktidarda olduğu Gazze'de polis ve bakanlık çalışanlarının maaşlarını ve öldürülen üyelerinin ailelerine ölüm tazminatı ödemelerini sürdüremez hale geldiğini vurguladı.

Filistinli yazar İbrahim el-Medhun, Washington Post’a yaptığı açıklamada, Hamas’ın bir yıldan fazla sürecek bir savaşa hazırlıklı olmadığını belirterek bazı temel hizmetleri sürdürmeye çalışırken ve iktidarının imajını korumak amacıyla, çöp toplama ve jeneratör yakıt yönetimi gibi temel yerel hizmetleri sunan acil durum komiteleri kurarken, idari harcamaları ve maaşları düşürmek gibi kemer sıkma önlemleri almak zorunda kaldığını belirtti.

Hamas, 7 Ekim 2023'te İsrail'e saldırarak Gazze'de yıkıcı bir savaş başlattı. Bu saldırı sonucunda yaklaşık bin 200 kişi öldü ve 250 kişi esir alınarak Gazze'ye rehin olarak götürüldü. O tarihten beri İsrail'in Gazze Şeridi'nde yürüttüğü savaş çoğu kadın ve çocuk olmak üzere58 binden fazla Filistinlinin ölümüne yol açtı.

İsrailli askeri yetkililer, Hamas'ın çatışmalar sırasında liderlerinin ve silah stoklarının yüzde 90'ını kaybettiğini söylüyor. Savaşın ilk aşamasında Hamas, para ve malzemeleri yeraltında depolamak gibi bir önlem alsa da bu kaynaklar tükenmeye başladı. İsrail ordusunun WhatsApp grubunda geçtiğimiz yılın mart ayında yayınlanan bir açıklamaya göre İsrail askerleri Gazze'nin kuzeyindeki Şifa Hastanesi'nin altındaki tünellerden 3 milyon dolardan fazla para ele geçirdi.

Arabulucular, Hamas Hareketi ve İsrail arasında 60 günlük ateşkesin sağlanması için müzakereleri sürdürürken bir yandan İsrail, Hamas üzerindeki baskısını korumak garantilemek istiyor, diğer yandan Hamas bir çıkış yolu arıyor. Tüm taraflar müzakerelerde ilerleme kaydedildiğini vurgulasa da anlaşmaya varılması halen uzak bir ihtimal olarak görünüyor.