Mısır: Bir yılda 30 milyon doz yerli aşı üreteceğiz

Aşıları korumak için kurulan soğutma kompleksinin açılış töreninden bir kare (Mısır Sağlık Bakanlığı)
Aşıları korumak için kurulan soğutma kompleksinin açılış töreninden bir kare (Mısır Sağlık Bakanlığı)
TT

Mısır: Bir yılda 30 milyon doz yerli aşı üreteceğiz

Aşıları korumak için kurulan soğutma kompleksinin açılış töreninden bir kare (Mısır Sağlık Bakanlığı)
Aşıları korumak için kurulan soğutma kompleksinin açılış töreninden bir kare (Mısır Sağlık Bakanlığı)

Mısır, bir yıl içinde 30 milyon doz yerel aşı (Vacsera-Sinovac) üreteceğini duyurdu. Mısır Sağlık Bakanlığı, ‘Mısır, Afrika kıtası düzeyinde yerel aşıların üretimi ve imalatı için bölgesel bir merkez olmak üzere’ açıklamasında bulundu.
Mısır'da aşıları korumak için kurulan lojistik soğutma kompleksinin açılış töreni gerçekleştirildi. Törene Mısır Yüksek Öğretim ve Bilimsel Araştırmalar Bakanı Dr. Halid Abdulgaffar, Çin'in Mısır Büyükelçisi Liao Liqiang, Mısır Konsolide Tedarik Kurumu Başkanı Bahaeddin Zeydan ve Mısır Biyolojik Ürünler ve Aşılar Holding Şirketi (VACSERA) CEO’su Heba Vali katıldı. Mısır'ın Pekin Büyükelçisi Muhammed el-Bedri ve Çinli şirket Sinovac'ın bir dizi temsilcisi ise açılış törenine video konferans aracılığıyla katıldılar.
Yüksek Öğretim ve Bilimsel Araştırmalar Bakanı Dr. Halid Abdulgaffar, “Kompleksin açılışı, aşı üretimi alanında Sinovac ve Vascera arasındaki stratejik ortaklık ilişkisinin birinci yıl dönümünün kutlanmasıyla aynı zamana denk geldi. İki şirket arasındaki ortaklık sonucunda 30 milyon doz (Vaccira-Sinovac) aşısı üretilirken ayrıca çeşitli aşı ve serum türlerini üretme teknolojisinin Mısır'a aktarılması planlandı” dedi.
Sinovac ve Vascera arasındaki ortaklığın, Mısır'ın aşı üretim merkezi haline gelmesini ve Afrika kıtasındaki ülkelerin ihtiyaçlarını karşılamasını hedefleyen devlet stratejisi çerçevesinde 150 milyon doz kapasiteli hammaddeyi koruma konusunda önemli olduğunu dile getiren Abdulgaffar, aynı zamanda söz konusu aşıların ve serumların Dünya Sağlık Örgütü spesifikasyonlarına uygun olarak soğutulması ve korunması için bir lojistik kompleksi kurulması konusunda bu ortaklığın önemli olduğunu kaydetti.
Bakan Abdulgaffar, Çin tarafıyla işbirliğinin Mısır devletinin aşı transferi ve üretim teknolojisi alanında 6 lider ülke arasına yerleşmesine katkıda bulunduğunu açıkladı.
Mısır'ın Pekin Büyükelçisi Muhammed el-Bedri, aşı üretimi alanında Mısır ve Çin arasındaki verimli işbirliğine övgüde bulundu. Bu işbirliğinin, iki ülke arasındaki işbirliği stratejisinin önemli bir parçası olan lojistik kompleksin kurulması sonucunu doğurduğunu söyleyen Bedri, ülkesinin aşı üretiminde bölgesel bir merkez haline gelmesine yardımcı olma yoluyla istenen hedeflere ulaşılması için Sinovac ile yapılan büyük işbirliğine övgüde bulundu.
Diğer yandan, Çin'in Kahire Büyükelçisi Liao Liqiang, Afrika kıtası düzeyinde aşıları korumak için en büyük kompleks olacağından, bu lojistik kompleksin Mısır'ın aşı koruma alanındaki yeteneklerini artırmadaki rolünün önemine dikkati çekti. Liqiang, sağlık alanında ortak işbirliği çerçevesinde koronavirüsle mücadele için ortak çaba gösterilmesinin önemini vurguladı.
Mısır’ın ekonomik büyümeyi ve vatandaşların sağlığını koruyabilen salgınla mücadele stratejisini öven Çin büyükelçisi, ülkesinin pandeminin başlangıcından bu yana Mısır ile işbirliği yapma ve 4 parti aşı ve Mısır'ı maske üretiminde desteklemek konularındaki istekliliğinin altını çizdi. Liqiang iki halk arasındaki dayanışma kapsamında Mısır'a ayrıca 60 milyon doz koronavirüs aşısının verilmesinin planlandığını kaydetti.
Mısır Sağlık Bakanlığı'ndan dün yapılan açıklamada, "Mısırlı Vacsera şirketi ile Çinli Sinovac şirketi arasındaki ortak iş birliğinin 2021 yılının Nisan ayında, yerel olarak antiviral aşılar üretmek için teknoloji transferi anlaşmasının imzalanmasıyla başladı” ifadeleri yer aldı.



Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
TT

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Lübnan genelinde Hizbullah çağrı cihazları ve telsizlerine yönelik eşi benzeri görülmemiş güvenlik ihlali ve salı ile çarşamba günleri binlerce eş zamanlı patlama, kişisel cep telefonlarının ne kadar tehlikeli olduğu ve nasıl uzaktan patlatılabildiği konusunda birçok soruyu gündeme getirdi.

Cep telefonu bataryaları son derece yanıcı kimyasallardan üretilir, ancak bir kontrol ünitesi doğrudan bataryaya bağlıdır ve bataryayı güvende tutmak için özel bir yazılımla donatılmıştır.

DeepSAFE Technology'nin kurucusu ve McAfee, Intel ve Nokia'da güvenlik ve koruma araştırmaları eski başkanı olan Ahmed Sallam'a göre bu kontrol ünitesi, en önemlisi tüm üniteyi bataryanın sıcaklığını ateşleme noktasına yükseltebilecek kötü amaçlı yazılım içeren başka bir ünite ile değiştirmek olan çok sayıda hackleme yöntemi ile kötü niyetli olarak manipüle edilebilir. Bu, Lübnan vakasında olduğu gibi belirli cihazları hedef almak için yapılabilir.

grbtny
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarında hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninden (AFP)

Şarku’l Avsat'a konuşan Sallam, “Kötü niyetli bir şekilde üretilebilen bataryalar da var. Bunlar ya sıcaklığı belirli bir dereceye yükselterek ya da patlatma sistemini harekete geçiren bir ünite aracılığıyla ateşlenebilen patlayıcı maddeler içerirler. Tüm bunlar, radyo dalgaları ya da herhangi bir kablosuz elektrik dalgası yoluyla uzaktan sinyal alabilen harici bir iletişim ünitesi ile bataryaya içeriden bağlı çok küçük bir kontrol ünitesi yerleştirilerek yapılabilir” ifadelerini kullandı.

Sallam sözlerini şöyle sürdürdü: “Dış dünya ile iletişim olmasa da patlamalar senkronize edilebilir. Kötü amaçlı yazılım, tıpkı saatli bombaların çalıştığı gibi, tüm patlamaların aynı anda gerçekleşmesi için belirli bir anı bekleyebilir.”

Los Angeles'taki California Üniversitesi Kimya Bölümü'nde yardımcı doçent olan ve pil geliştirme ve üretiminde uzmanlaşmış bir ABD şirketi olan Nanotech Energy'nin bilim ve teknoloji şefi Maher el-Kady, “Lübnan'daki patlamalar tesadüfen değil, kasıtlı olarak meydana geldi. Büyük olasılıkla cihazlara uzaktan etkinleştirilen bir kontrol devresi yerleştirilmişti. Bu da patlamaların senkronizasyonunu açıklıyor” şeklinde konuştu.

cdvfgthy
Lübnan Ordusu tehlikeli gördüğü telsiz ve çağrı cihazlarını imha etmek üzere topluyor. (AFP)

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Kady, “Herhangi bir bataryanın patlamasına yol açabilecek birkaç mekanizma vardır. Bunlardan ilki, mobil cihazın ya da elektrikli otomobilin bataryaya metal bir cismin girmesine yol açan bir kazaya maruz kalması ya da batarya parçalarının sıkışmasına ve parçalarının tahrip olmasına yol açan yüksek orandaki basınç yahut da bataryanın yüksek bir yerden düşerek parçalarının tahrip olmasıdır. İki olasılık daha var: Birincisi bataryanın sıcaklığının çok yüksek oranlara çıkmasına neden olarak patlamasına yol açan harici bir katalizörün varlığı ve ikincisi de bataryanın içindeki pozitif terminalin negatif terminale bağlanmasına yol açan harici bir etkileyicinin varlığıyla ilgili” ifadelerini kullandı.

Uzmanlara göre cep telefonları hacklenebilir. Ayrıca üretim ya da tedarik aşamalarından herhangi birinde ya da internet üzerinden erişilerek patlatılmak üzere içlerine kötü niyetli yazılımlar entegre edilebilir.

El-Kady, kasıtlı bir dış neden olmaksızın, üretim hataları nedeniyle bir pilin patlama olasılığının 10 milyon pil başına bir pili geçmediği konusunda kamuoyuna güvence verirken, pillerin 150 santigrat derecenin üzerine çıkabilen yüksek sıcaklıklara dayanmasını sağlamak için titiz testler yapıldığını da belirtti. Ancak bu durum, çağrı cihazlarında ve modern mobil cihazlarda bulunan lityum-iyon pilleri ‘saatli bomba’ olarak tanımlamasına engel olmadı. “Pil patlamalarının neden olduğu hasar, pilin boyutuna ve kullanıcının konumuna veya insan vücudunun hayati organlarından herhangi birine ne kadar yakın olduğuna bağlıdır” diyen el-Kady, elektrikli arabalar söz konusu olduğunda durumun daha da kötüleşeceğini, çünkü batarya boyutlarının bir cep telefonu bataryasının 5 bin ila 7 bin katına ulaşabileceğini belirtti.

Tedarik zincirleri

Yaşananların tekrarlanmasının nasıl önlenebileceği konusunda ise Sallam, tedarik zincirinin güvence altına alınması gerektiğine işaret ederek, Lübnan'a gelen cihazlarda olası değişiklikleri kontrol etmenin ve içlerine yeni bileşenler yerleştirilip yerleştirilmediğini test etmenin birçok yolu olduğunu açıkladı.

 

ascdvrg
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Teknik olarak, hassas bir terazi kullanılarak, ne kadar küçük olursa olsun cihazın ağırlığındaki herhangi bir değişiklik tespit edilebilir, böylece üzerinde herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığı anlaşılabilir. Bu hassas terazi, başta batarya olmak üzere her bir birimin ağırlığını doğru bir şekilde hesaplamak için kullanılmalıdır. X-ray ve CT Scan gibi radyolojik cihazların yanı sıra patlayıcılar için kimyasal tespit üniteleri de kullanılabilir ve tüm bu teknik araçlar genellikle havaalanlarının içinde kullanılır. “Lübnan örneğinde meselenin ele alınışında büyük bir güvenlik açığı olduğunu düşünüyorum” diyen Sallam, herhangi bir patlayıcı maddenin varlığını ya da yokluğunu teyit etmek için kullanılabilen teknolojilerin mevcut olduğunu vurguladı.

fvrbgty
Çağrı cihazı patlamalarının kurbanları (AP)

Medya kuruluşlarına göre, Lübnan'daki çağrı cihazları Tayvanlı bir şirket tarafından tasarlanmış ve Avrupa'da bilinmeyen başka bir şirkete üretim lisansı verilmişti. Bu nedenle üretim güvenliği ve uygulama kalitesi ile ilgili konular tespit edilememiş olabilir.

Genel olarak çağrı cihazları, ister alıcı uçta tek yönlü bir bağlantı olsun, ister alıcı ve verici uçta iki yönlü bir bağlantı olsun, iletişim sürecini kontrol etmek için bir sunucuya ihtiyaç duyar. Ancak Sallam'a göre bu sunucular veri tabanlarına sahip ve genellikle siber saldırılara ve hacklere karşı savunmasız olan dijital işletim sistemlerini çalıştırıyor.

“Çağrı cihazları tedarik zinciri boyunca değiştirilebilir, aynı şey sunucular için de geçerli olabilir” diyen Sallam, cihazların kendilerinin de değiştirilebileceğini ve üretim süreçleri ya da nakliye ve tedarik zincirleri sırasında ‘kötü niyetli’ yazılımlar eklenebileceğini açıkladı.