Yemen Meclisi, Başkanlık Konseyi’ne güvenoyuna hazırlanıyor

Aden'deki Yemen Meclisi, Başkanlık Konseyi’ne ve hükümete güvenoyuna hazırlanıyor

Yemen Meclis Başkanı Sultan el-Burkani ve Temsilciler Meclisi üyeleri dün geçici başkent Aden'e vardı (Saba Net)
Yemen Meclis Başkanı Sultan el-Burkani ve Temsilciler Meclisi üyeleri dün geçici başkent Aden'e vardı (Saba Net)
TT

Yemen Meclisi, Başkanlık Konseyi’ne güvenoyuna hazırlanıyor

Yemen Meclis Başkanı Sultan el-Burkani ve Temsilciler Meclisi üyeleri dün geçici başkent Aden'e vardı (Saba Net)
Yemen Meclis Başkanı Sultan el-Burkani ve Temsilciler Meclisi üyeleri dün geçici başkent Aden'e vardı (Saba Net)

Yemen Meclisi’nden temsilciler, hükümet ve Şura Meclisi üyeleri dün Başkanlık Konseyi'nin şehre dönüşüne hazırlık kapsamında geçici başkent Aden'e geldi. Eski Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi'nin yetkilerinin devredilmesi kapsamında anayasal yeminin edilmesi ve hükümete güven verilmesi yönünde bir oturumun düzenlenmesi bekleniyor.
Şarku'l Avsat’a konuşan hükümet kaynakları, Meclis Başkanı Sultan el-Burkani’nin Konsey Başkanlığı heyeti üyeleri ve geri kalan temsilciler, aynı zamanda Şura Meclisi üyeleri ile birlikte Suudi başkenti Riyad'dan Aden'e geldiğini bildirdi. Konsey Başkanlığındaki Reşad el-Uleymi ve yedi temsilcisinin daha sonra güvenlik önlemleri kapsamında geri dönmesi bekleniyor.
Husi milisleri, 2020'nin sonunda Riyad’dan dönerek Aden Uluslararası Havalimanı’na varan Yemen hükümetini balistik füzelerle hedef almıştı. Bakanlardan yaralanan olmamış, ancak sivillerden onlarca yaralı ve can kaybı kaydedilmişti.
Yemen Temsilciler Meclisi tarafından yapılan basın açıklamasında, başkanı ve üyelerinin geçici başkent Aden'e dönüşünün buradaki tüm devlet kurumlarının iyileştirilmesi çerçevesinde geldiği belirtildi. Açıklamada meclisin çeşitli konuları tartışmak, birimleri ve komitelerini oluşturmak için ikinci toplantısının ilk oturumunu düzenleyeceği bilgisi de yer aldı. Aynı zamanda “Başkanlık Konseyi, meclis huzurunda anayasal yeminini edecek. Hükümetin açıklaması dinlenecek, üzerine tartışılacak ve hükümete güven verilecek. Konsey ayrıca düzenlenecek oturumlarında ulusal arenadaki genel duruma ilişkin bir dizi konuya değinecek. Bu konulara yakından bir göz atacak ve vatandaşların durumunu denetleyecek” ifadelerine başvuruldu.
Açıklamaya göre Temsilciler Meclisi ve devlet kurumlarının geçici başkent Aden'e dönüşü, devletin restorasyonunun tamamlanması, ekonomik zorlukların üstesinden gelinmesi, yaşam standartlarının iyileştirilmesi açısından bir sonraki aşamadaki ulusal eylemde yeni ve niteliksel bir yola girişi temsil ediyor.
Yemenliler, kurtarılan bölgelerde güvenliğin ve hizmetlerin sağlanması ve ekonominin iyileştirilmesi için Başkanlık Konseyi, temsilciler, hükümet ve tüm devlet liderliğinin dönüşüne güveniyor. Gözlemciler ise Birleşmiş Milletler (BM) gözetimindeki mevcut ateşkes anlaşmasının çatışmayı sona erdirme ve Husi milislerinin karşı çıktığı geçiş sürecini yeniden tesis etme yolunda büyük bir adım sayılacağı beklentisinde.
Şarku’l Avsat’ın yerel kaynaklardan bildirdiğine göre Eski Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi, Körfez İşbirliği Konseyi'nin (KİK) Riyad'da sponsorluğunu üstlendiği, Yemenliler arasında kaydedilen istişarelerde tüm yetkilerini tamamen ve geri dönülmez bir şekilde Başkanlık Konseyi’ne devreden bir cumhurbaşkanlığı kararnamesi yayınlamıştı. Konsey üyeleri Sultan Ali el-Arade, Tarık Muhammed Salih, Abdurrahman Ebu Zura, Osman Huseyin Mucella, Aydaros Kasım ez-Zebidi, Ferec el-Bahseni ve Abdullah el-Uleymi Bavezir'den oluşuyor. Üyelerin çoğu sahada aktif olan liderler.
Başkanlık Konseyi Başkanı Reşad el-Uleymi, bu yöndeki ilk açıklamasında konseyin Husi milisler ile savaşı sona erdirmek ve devleti yeniden kurmak için bir barış konseyi olacağını vurgulamış, aynı zamanda darbeci grubu barışa zorlamak için gerekirse askeri güce başvurma ihtimaline açık kapı bırakmıştı.
BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg’in önerdiği iki aylık ateşkes 2 Nisan’da yürürlüğe girmişti. Bu kapsamda Sana Havalimanı’nın belirli noktalara uçuş düzenlemeye başlaması, 18 yakıt gemisinin Hudeyde limanına girişine izin verilmesi üzerine durulmuş, Taiz’deki kuşatmanın kaldırılması ve iller arası yolların açılmasının görüşüleceği bir toplantı düzenlenmesi öngörülmüştü.
Birçok gözlemci söz konusu ateşkesin Husilere yeni bir savaş için nefeslenme imkanı sağlayacağından korkarken Yemen Silahlı Kuvvetleri’ne bağlı medya merkezinin bildirdiğine göre askeri bir kaynak ise “BM Yemen Özel Temsilcisi’nin ateşkes ilan edildiğinden bu yana Husi milislerinin kaydettiği bariz ihlallere göz yumma girişimini kınıyoruz” açıklamasında bulundu.
Başkanlık Konseyi tarafından temsil edilen siyasi ve askeri liderliği Husi milislerinin fırsatçılığına karşı net bir tavır almaya çağıran kaynak, “Husi grubu barışa varmak istemediğini, aksine savaşa hazırlandığını son iki haftadır gösteriyor” ifadelerine başvurdu.
Yemen Ordusu Basın Ofisi’nin bildirdiğine göre Yemen ordusu güçleri, Husi milislerinin söz konusu ateşkesi yalnızca geçtiğimiz Cuma günü 61 kez ihlal ettiğini belgeledi. İhlaller arasında, çeşitli silahlarla tüm cephelerde ordu mevzilerine ateş açılması, hem beşeri hem de mühimmat takviyesinin iki katına çıkarılması ve temas hatlarındaki ihlaller yer alıyor.



Husiler Yemen’in kabile yapısıyla oynuyor

Haşd kabilesi liderlerinden birinin cenazesine katılan kalabalık, Husiler karşısındaki endişesini dile getirdi (Twitter)
Haşd kabilesi liderlerinden birinin cenazesine katılan kalabalık, Husiler karşısındaki endişesini dile getirdi (Twitter)
TT

Husiler Yemen’in kabile yapısıyla oynuyor

Haşd kabilesi liderlerinden birinin cenazesine katılan kalabalık, Husiler karşısındaki endişesini dile getirdi (Twitter)
Haşd kabilesi liderlerinden birinin cenazesine katılan kalabalık, Husiler karşısındaki endişesini dile getirdi (Twitter)

Yemen toplumunu mezhepçi olarak yeniden yapılandırmak ve onlarca yıldır var olan kabile oluşumlarına paralel bloklar oluşturmak amacıyla Husi milisler, kontrolündeki çoğu vilayette kabile yapısını bozmaya devam ediyor. Tanınmış kabile liderlerini ortadan kaldırmak ve sahip oldukları iktidar gücüyle ve bu liderlerden kalan parayla konumlarını güçlendirmek için yoğun şekilde çalışıyor.

Sana’daki iki kabile mensubu, Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada, Husi milislerin, başkentin kontrolünü ele geçirmelerinden bu yana mezhepsel değişiklikler yapmaya çalıştıkları şehirde toplumsal ve kabile yapısını bozmaya çalıştıklarını söyledi.

xzasdwefr
Yemen’deki kabile konseyleri, çatışmaların çözümü ve sosyal dayanışma için bir forumdur (Facebook)

Kaynaklara göre grup, mezhepçi projeyle eski ittifaklara bağlı olan ve altmışlardan beri Cumhuriyetçi sisteme bağlı figürlerle hesaplaşmak için bunları kullanan bazı kabile figürlerinde de olanlar gibi, soy olarak kendilerini takip eden paralel kabile oluşumları yaratmaya çalışıyor.

Siyasi kaynaklar, Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada Husilerin bu yaklaşımını doğruladı. Kaynaklar, milislerin şu anda mezhep ve soylarını takip eden kabile oluşumları oluşturmaya çalıştığını söyledi. Kaynaklara göre Husiler, devlet kurumlarına paralel oluşumlar kurarken, sivil toplum kuruluşlarını ve hatta siyasi partileri kendi kontrol alanlarında kopyalarken de aynı şeyi yaptı. Parti ve kuruluşların fonlarına, mallarına, merkezlerine el koydu. Onları kendi programlarına göre çalışmaya ve banka hesaplarından harcama yapmalarına izin verilmesine karşılık tüm pozisyonlarını desteklemeye mecbur etti. Ayrıca birçok önde gelen hayır kurumu ve onlara bağlı kuruluşa da el attı.

Başarısız bir girişim

Husi milisler, geçtiğimiz günlerde tarihsel olarak İmami düşünceye karşıtı duruşlarıyla bilinen ve bu rejimin devrilmesinde rol oynayan başlıca kabilelerden olan Haşd kabilesi üzerinde söz konusu eylemleri gerçekleştirme çabalarında başarısız oldu. Kabile içerisinden kaynaklar, milislerin, Haşd kabilesinin kollarının ve bileşenlerinin bağlılıkları ışığında başarısızlıklarını önceden sezdikten sonra bu girişimden geri adım attıklarını söyledi. Kaynaklara göre bu nedenle grup, destekçilerinden birini kabilenin başına geçirmeye fikrinden vazgeçti.

Milisler, kabile oluşumlarının yerel liderlerini, ‘savaşçıları harekete geçirmekte başarısız olmakla ve mezhepsel eğilimlerine bağlılıklarında samimiyetsiz olmakla’ suçladıktan sonra bu uygulamayı, Sana’yı çevreleyen bölgelere ve kabile merkezlerine, özellikle el-Mahvit, Damar ve Hucce vilayetlerine kadar genişletti. Kaynaklara göre bu amaçla, Kabile İşleri Kurumu ve vilayetlerin valileri üzerindeki kontrolünü, kabile veya sosyal oluşumların tepesindeki sadıkları arasından liderler atamak için kullandı.

zaxsd
Husi yandaşları, grubun Yemen’i yönetmesini kutluyor (EPA)

Damar vilayetindeki kabilelerin ileri gelenlerinden biri, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada başkenti kontrol ettikten sonra milislerin ilk olarak (1962 Devrimi’nden önce Yemen’in yöneticileri olan) Zeydî İmamlara sadakatleriyle tanınan kabile liderlerine yöneldiğini, onları silahlandırdığını ve onlara yönetim ve savaşçıları seferber etme imkânı verdiğini söyledi. Ayrıca Yemenlilere karşı savaşlarında yakıt olarak hizmet etmesi için bu bölgelerden daha fazla insanın savaş eğitim kamplarına ve yazlık merkezlerine gönderilmesini sağlayarak, sadakatine güvenmediği kabile birimlerini değiştirdiğini belirtti.

Toplumsal barışa yönelik tehdit

Kabile kaynakları, bu önlemlerin toplumsal barış üzerindeki tehlikesi konusunda uyarı yaptı. Çatışma belirtilerinin birden fazla bölgede ortaya çıktığını söyleyen kaynaklar, Husi milislerin, bir Husi vaizin köye atanmasını amaçlayan bir baskın ve saldırı kampanyasının ardından, Damar vilayetinin el-Hada ilçesine bağlı Sablah köyünden yaklaşık 15 kişiyi kaçırdığını belirtti.

Köylüler, geçtiğimiz dönem boyunca, köylerini herhangi bir mezhepçi veya siyasi çatışmadan uzak tutmaya çalıştı. Ancak milislerin saflarında savaşan bir grubun köye dönüşü üzerine sorun çıkmaya başladı ve savaşçılar, Husi sülalesinden bir vaizin atanması için çabaladı.

Sana’nın 100 km güneyindeki Zamar vilayetinden kaynaklara göre Husi milislerin kendi saflarında savaşmaları için kutuplaştırdığı unsurlar, köye döndüklerinde milis komutanının fotoğraflarını ve ‘Humeyni çığlığı’ sloganını okullarda yaymaya başladı. Daha sonra mezhepçiliği kışkırtarak köy camisinde zorla vaiz görevlendirdiler. Ancak halk, okuduğu ilk Cuma hutbesinde Husi vaize karşı çıktı. Hutbe, Hz. Muhammed’in ashabına karşı aşağılayıcı sözler içeriyordu.

asdewf
Damar sakinlerinden oluşan kalabalıklar, Husilere meydan okuyarak, Ramazan ayında teheccüd namazı kılarken (Twitter)

Köylülerin tavrı, milisleri öfkelendirdi. Öyle ki Husi milisler, köylüleri boyun eğdirmek amacıyla vilayetteki Husi sülalesine mensup liderlerden biri olan Ebu Haşim el-Banus liderliğinde bir askerî harekât çağrısı yaptı. Ayrıca halktan, milislerden özür dilemeleri için vilayetin yönetim merkezine gitmeleri istendi. Ancak vatandaşlar, bunu kabul etmeyince köyden çıkan güçlere takviye yapıldı. Daha sonra grubun silahlı adamları köydeki evlere baskın düzenleyerek yaklaşık 15 kişiyi bilinmeyen bir yere götürdü.

Öte yandan İbb, el-Beyda ve Sana vilayetlerindeki toplumsal şahsiyetler, milislerin takip ettiği yönelimin tehlikesinden ve hanedan ideolojisine sadık bir toplumsal taban yaratma amacından beslenen toplumsal çatışmanın büyük yansımaları konusunda uyarıda bulunuyor.