İran nükleer anlaşmaya ulaşılamayacağı görüşünde

ABD’nin tavrı sertleşmeye devam ediyor.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price. (Reuters)
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price. (Reuters)
TT

İran nükleer anlaşmaya ulaşılamayacağı görüşünde

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price. (Reuters)
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price. (Reuters)

ABD, 2015 nükleer anlaşmasının yeniden yürürlüğe girmesi için Tahran tarafından yapılan talebini kabul etmedi.
Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Tahran, nükleer müzakerelerde anlaşmaya varılmasının ancak ‘oldukça uzak bir zamanda’ gerçekleşebileceğini ve Washington’ın anlaşmayı geciktirdiğini bildirdi.
Viyana’da yaklaşık 1 yıl önce başlayan müzakerelerde taraflar halen bir sonuca varamadı. Müzakereler hakkında yapılan olumlu açıklamaların ardından Tahran ve Washington arasında fikir ayrılıkları ortaya çıktı.
Müzakerelere İran, Fransa, Almanya, Rusya, İngiltere ve Çin’den üst düzey temsilcilerin yanı sıra Avrupa Birliği’nin aracılığı ile ABD katılıyor.
Avrupa Birliği Dış İlişkiler Servisi Genel Sekreter Yardımcısı ve Siyasi Direktörü Enrique Mora, anlaşmazlıkların çözülmesi için taraflar arasında iletişim kuruyor.
Washington, 2018 yılında anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmiş ve İran’a yeniden yaptırım uygulamaya başlamıştı. İran ise aşamalı olarak anlaşmadaki yükümlülüklerini yerine getirmeyi bırakmıştı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price duruma ilişkin şu açıklamada bulundu:
“İran, nükleer anlaşmada yaptırımların kaldırılmasını istiyorsa nükleer anlaşmanın da dahil olduğu endişelerimize yanıt vermeli. Bu konuları iyi niyetli bir şekilde, iş birliği içerisinde müzakere etmeliler.”
Tahran, nükleer anlaşmada fikir birliğine varılması için ABD’nin Devrim Muhafızları’nı ‘yabancı terör örgütleri’ listesinden çıkarılmasını istiyor.
Price ise konuya  ilişkin “Tahran, birçok konudaki fikrimizi biliyor” dedi. Ayrıca ABD’nin nükleer anlaşma konusunda tüm senaryolara hazır olduğunu vurguladı.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatibzade’nin açıklaması ise şöyle oldu:
“İran ve ABD arasında birden fazla çözülmesi gereken konu var. Mora’nın geçtiğimiz haftalarda bizi ziyaret etmesinden önce ve sonra Washington’a ilettiği mesajlar, bu sorunların çözüme kavuşacağını göstermiyor.”
Hatibzade ayrıca ABD’nin İran’ı taleplerine uygun bir yanıt vermediği için yaşanan gecikmelerden de sorumlu olduğunu söyledi.
Müzakerelerde İran’ın nükleer faaliyetlerinde yükümlülüklerini yeniden yerine getirmesi, Tahran’a  yönelik yaptırımların kaldırılmasını ve ABD’nin anlaşmaya geri dönmesi amaçlanıyor.



İsrail gazetesi, İsrail’in CENTCOM Komutanı Corella görevden ayrılmadan önce İran'ı vurmayı istediğini yazdı

ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı General Michael Corella (Reuters)
ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı General Michael Corella (Reuters)
TT

İsrail gazetesi, İsrail’in CENTCOM Komutanı Corella görevden ayrılmadan önce İran'ı vurmayı istediğini yazdı

ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı General Michael Corella (Reuters)
ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı General Michael Corella (Reuters)

İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth, İsrail'in ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı General Michael Corella’sız ‘İran'ı vurmak istemediğini’ yazdı.

Gazete, ABD ve İsrail'in kilit bir müttefiki olan General Corella'nın İran'ın nükleer tesislerine yönelik ortak bir saldırıyı desteklediğini ve İsrailli yetkililerin General Corella'nın görev süresinin sona ermesine birkaç ay kala Tahran'a karşı harekete geçmeyi istediğini ve ABD’li Generalin askeri bağlantılarıyla ‘bölgesel bir şemsiye’ inşa ettiğini kaydetti.

ABD merkezli New York Times (NYT) gazetesi dün yayınladığı bir haberde General Michael Corella’nın İsrail'in ABD savunma güçleri içindeki en güçlü müttefiklerinden biri ve ABD ordusu içinde İran'ın nükleer tesislerine karşı İsrail ile ortak bir saldırı çağrısında bulunan tek ses olduğunu yazdı.

efrgthy
CENTCOM Komutanı General Michael Eric Corella, Ürdün'ün başkenti Amman'daki bir hava üssünde düzenlenen basın toplantısında konuşurken, 12 Eylül 2022 (Reuters)

Yedioth Ahronoth, Hamas’ın 7 Ekim 2023’te İsrail’e yönelik saldırısından bu yana General Corella'nın, ABD uçak gemilerinin bölgeye konuşlandırılması da dâhil olmak üzere ABD ile İsrail arasındaki askeri koordinasyonun güçlendirilmesinde önemli bir rol oynadığını belirtti.

General Corella şimdi, görev süresinin bitmesine sadece birkaç ay kala, Washington'da İran'a karşı koordineli bir askeri harekat için baskı yapan bir grup isme liderlik ediyor. Ancak, Donald Trump'ın yönetiminde diplomasiden yana olan diğer isimler bu tutuma karşı çıkıyor.

Şarku’l Avsat’ın NYT'den aktardığı habere göre son aylarda ABD içindeki tartışmalar, General Corella'nın başını çektiği ve ortak bir askeri saldırıdan yana olanlar ile İran'ın nükleer hırslarını engellemek için diplomasiden yana olanlar olmak üzere iki tarafa bölündü. Sonunda Başkan Donald Trump ikinci tarafın yanında yer alarak İsrail'in Tahran’a karşı operasyon planlarını erteledi.

Basında yer alan haberlere göre İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Trump'ı operasyonu onaylamaya ikna etmek için son bir çabayla Washington'a gitti, ancak başarısız oldu.

NYT'ye konuşan İsrailli yetkililer, İsrail ordusunun hava saldırısı ve özel kuvvetlerin ortak saldırısını içeren bir plan geliştirdiğini, fakat bu planın ekim ayına kadar operasyonel olarak hazır olmayacağını söyledi.

Sonuç olarak İsrail, ABD'nin desteğine ihtiyaç duyduğu tek taraflı bir hava saldırısı planlamaya yöneldi.

General Corella ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ABD'nin böyle bir durumda İsrail’e nasıl yardımcı olabileceğini değerlendirdi. ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), bölgeye iki uçak gemisi, Patriot ve THAAD füze sistemleri ve bombardıman uçakları gönderdi. Bu hareketlilik, İsrail'in İran’a karşı olası saldırısına hazırlık olarak yorumlandı.

İsrailli savunma analistlere göre İran'ın nükleer programına yönelik başarılı bir saldırı ihtimali hızla azalıyor.

İsrail’in ve ABD’nin istihbarat kaynaklarına göre İsrail'in Gazze'deki son askeri kazanımları, İran'daki iç karışıklık ve mevcut jeopolitik uzlaşıların birleşimi, etkili bir saldırı için nadir bir fırsat sunuyor. Halefinin kim olacağı belirsizliğini koruduğu için General Corella görevi bıraktığında bu fırsat dramatik bir şekilde zayıflayabilir.

General Corella, işbirlikçi ve kuralsız olmayan liderlik tarzı, orta düzey İsrailli generallere doğrudan ulaşması ve onların görüşlerini alması nedeniyle hem Tel Aviv'de hem de Washington'da büyük övgü topluyor.

gtyhujı
CENTCOM Komutanı General Michael Corella (AP)

CENTCOM, General Corella döneminde büyük bir teknolojik dönüşüm geçirerek siber altyapısını geliştirdi. CENTCOM içinde özel bir teknoloji bölümü kuruldu. General Corella, tüm bunları yaparken bir yandan da Husiler, Iraklı milisler ve İran'a karşı günlük operasyonları yürüttü.

Yedioth Ahronoth gazetesi haberinde şu ifadelere yer verdi:

“General Corella, CENTCOM Komutanlığı görevini sonlandırmaya hazırlanırken, halefinin İran'a karşı aynı saldırgan tutumu sürdürüp sürdürmeyeceği ve görevinden ayrılmasıyla İsrail'in İran’a karşı olası askeri operasyon fırsatının kaybolup kaybolmayacağı soruları gündemde kalmaya devam ediyor.”