Kamala Harris, Hamursuz Bayramı davetinde işgal altındaki Filistin topraklarında üretilen şarabı ikram etti

ABD Başkan Yardımcısı'nın düzenlediği yemekteki şarabın "siyasi ifade niteliğinde olmadığı" savunuldu

ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris ve eşi Doug Emhoff'un ikram ettiği şarap, sosyal medyada tartışma yarattı (Twitter / @SecondGentleman)
ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris ve eşi Doug Emhoff'un ikram ettiği şarap, sosyal medyada tartışma yarattı (Twitter / @SecondGentleman)
TT

Kamala Harris, Hamursuz Bayramı davetinde işgal altındaki Filistin topraklarında üretilen şarabı ikram etti

ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris ve eşi Doug Emhoff'un ikram ettiği şarap, sosyal medyada tartışma yarattı (Twitter / @SecondGentleman)
ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris ve eşi Doug Emhoff'un ikram ettiği şarap, sosyal medyada tartışma yarattı (Twitter / @SecondGentleman)

ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, Hamursuz Bayramı başlangıcı kutlamasında Batı Şeria'daki yasadışı yerleşimlerde üretilen şarabı ikram edince eleştirilerin hedefi oldu.
Cuma günü Hamursuz Bayramı için evlerinde bir yemek düzenleyen Harris ve eşi Doug Emhoff'un şarap seçimi siyasi bir tartışma yarattı.
Çiftin Twitter'da paylaştığı fotoğraflarda Psagot Winery şirketinin ürettiği şarabı ikram etmeleri dikkat çekti.
Bu şirketin tesislerinin bir kısmı, İsrail'in Batı Şeria'daki yasadışı yerleşimlerinde yer alıyor.
Harris olaya ilişkin yorum yapmazken, danışmanı Herbie Ziskind "Hamursuz Bayramı'nda ikram edilen şarapla herhangi bir siyasi ifade niteliğinde değildir" dedi.
Geçen yıl İsrail'in Batı Şeria'daki tartışmalı bölgede 3 bin yeni yerleşim yeri kurmayı planladığını açıklaması, ABD Başkanı Joe Biden hükümeti tarafından büyük tepkiyle karşılanmıştı.
Arap Amerikan Enstitüsü Başkanı James Zogby, şarap seçimine tepki göstererek "Psagot'nun şarap bağları Filistinlilerden çalınan topraklarda yer alıyor" dedi.
Şirket, 2020'de eski ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun adını taşıyan bir şarap serisi piyasaya sürmesiyle de gündem olmuştu.

Seri, Pompeo'nun 1978'de İsrail'in Batı Şeria'daki yerleşimlerini "uluslararası hukuka aykırı" olarak tanıyan Hansell Mutabakatı'na katılmadıklarını söylemesi üzerine hazırlanmıştı.
Eski ABD Başkanı Donald Trump hükümetinde çalışan Pompeo'nun açıklaması İsrail tarafından memnuniyetle karşılanırken, Filistinli yetkililerden büyük tepki toplamıştı.
Pompeo, 2020'de dönemin İsrail Büyükelçisi David Friedman'la şirketin şarap tesislerini de ziyaret etmişti. Psagot şirketi daha sonra Friedman adına da bir şarap serisi çıkarmıştı.
Harris ve Emhoff çiftinin bu şirketin şaraplarını ikram etmesine ilişkin paylaşımında Friedman, "Gelecek yıl ABD Başkan Yardımcısı ve eşine Psagot Winery'den ‘Friedman' şaraplarını servis etmelerini öneririm. Taraflı olabilirim fakat bence tadı çok iyi" ifadelerini kullandı.

15-23 Nisan arasında kutlanan ve İsrailoğulları'nın Mısır'dan göçünü konu edinen Hamursuz Bayramı'nda mayalanmış gıdaların yenmesi dinen yasak.
1967'deki Altı Gün Savaşı'nda İsrail'in Batı Şeria'yı işgal etmesinden bu yana, bölgede kurulan 145 yerleşim alanında 600 binden fazla Yahudi'nin yaşadığı düşünülüyor. Birleşmiş Milletler ve Filistin yönetimi başta olmak üzere uluslararası kamuoyunun büyük çoğunluğu buradaki yerleşimleri yasadışı olarak nitelerken, İsrail bu toprakların kendisine ait olduğunu savunuyor.
Independent Türkçe, New York Post, Times of Israel, BBC



İsrail'in İran'ın en ağır tahkimatlı Fordo Nükleer Tesisi’ni yok etmek için neye ihtiyacı var?

Fordo Nükleer Tesisi’nin uydu görüntüsü (Reuters)
Fordo Nükleer Tesisi’nin uydu görüntüsü (Reuters)
TT

İsrail'in İran'ın en ağır tahkimatlı Fordo Nükleer Tesisi’ni yok etmek için neye ihtiyacı var?

Fordo Nükleer Tesisi’nin uydu görüntüsü (Reuters)
Fordo Nükleer Tesisi’nin uydu görüntüsü (Reuters)

New York Times, İran'ın Fordo Nükleer Tesisi’nin ülkedeki diğer nükleer tesislere kıyasla en güçlendirilmiş tesis olduğuna dair analitik bir araştırma yayınladı.

Araştırmaya göre Fordo Nükleer Tesisi herhangi bir saldırıdan korunmak için bir dağın derinliklerine inşa edildi. Sadece ABD ordusu buraya ulaşabilecek 30 bin poundluk bir bombaya sahip. ‘Bunker buster’ (Sığınak avcısı) olarak bilinen bu bomba, derin yeraltı sığınaklarını ya da yüksek korumalı tesislerde gömülü silahları yok etmek üzere tasarlanmış. Fordo bölgesini imha edebilecek tek havadan atılan bombanın bu olduğuna inanılıyor.

Bombanın kalın bir çelik gövdesi var ve benzer büyüklükteki çok amaçlı bombalardan daha az patlayıcı içeriyor. Ağır muhafazalar, patlamadan önce toprağa, kayaya ya da betona nüfuz ederken mühimmatın bozulmadan kalmasını sağlar. Boyutu (20 feet uzunluğunda, 30 bin pound) ise onu sadece ABD'nin B-2 hayalet bombardıman uçağının taşıyabileceği anlamına geliyor.

 Fordo uranyum zenginleştirme tesisi (AFP)Fordo uranyum zenginleştirme tesisi (AFP)

İsrail'in Fordo'yu tek başına yok edemeyeceği görüşü yaygın. Askeri yetkililere göre ABD, İsrail'e sığınak imha bombası vermeyi reddetti ve İsrail'in bu bombayı taşıyabilecek ağır bombardıman uçakları yok. Ancak İsrail, İran'ın en gelişmiş santrifüjlerini içeren tesisi çalıştırmak için gerekli enerji santrallerini vurabilir. Fordo yakınlarındaki tesislerin hedef alınması tesisin uranyum zenginleştirmeye devam etme kabiliyetini önemli ölçüde yavaşlatabilir.

Fordo'nun vurulması İran'ın nükleer silah üretme kabiliyetini yok etmeye yönelik her türlü çabanın merkezinde yer alıyor. Mart 2023'te Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Fordo'da yüzde 83,7 saflıkta zenginleştirilmiş uranyum tespit ettiğini bildirdi ki bu oran nükleer silah yapmak için gereken yüzde 90 zenginleştirme seviyesine yakın. İran ise nükleer teknolojiyi silah yapımında değil barışçıl amaçlarla kullanmayı amaçladığını savunuyor.

ABD, olası askeri operasyonları desteklemek için yakıt ikmal uçakları ve ilave savaş uçakları da dahil olmak üzere Ortadoğu'daki askeri kabiliyetlerini arttırmaya devam ederken, Başkan Donald Trump İsrail'e sığınak delici bombalar tedarik etmekten kaçınma politikasını değiştirmedi.

Bu bağlamda Trump'ın ilk döneminde ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı olan Joseph Votel şunları söyledi: “İsraillilere bu silahları vermeme politikasını sık sık izledik, çünkü kullanmalarını istemiyoruz.”

Sığınak delici bombalarını caydırıcı ve ulusal güvenliğin hayati bir unsuru olarak gören Washington, İsrail'e İran ile savaş başlatmasını teşvik edecek bir silah vermek istemiyordu.

 İsrail’e ait bir F-35 savaş uçağı Netanya şehri üzerinde yakıt ikmali yapıyor. (AFP)İsrail’e ait bir F-35 savaş uçağı Netanya şehri üzerinde yakıt ikmali yapıyor. (AFP)

Tesisin tahkimatı

İran, Fordo Nükleer Tesisi’ni, saldırıya uğramasını ve Irak'ın inşa etmekte olduğu ancak 1981 yılında yer üstünde inşa edildiği için İsrail güçleri tarafından kolayca imha edilen Tammuz Nükleer Santrali’nin akıbetine uğramasını önlemek için yer altında inşa etti.

Şarku’l Avsat’ın New York Times’tan aktardığına göre İsrail yıllar içinde Fordo'yu vurmak için çeşitli planlar geliştirdi. Barack Obama yönetimindeki üst düzey yetkililere sunulan bir plana göre, komandoları taşıyan İsrail helikopterleri bölgeye gidecek ve burayı havaya uçuracaktı. İsrail geçen yıl Suriye'de benzer bir operasyonu başarıyla gerçekleştirmiş ve Hizbullah'a ait bir füze üretim tesisini imha etmişti.

Votel'in halefi Kenneth F. McKenzie, “İsrailliler son dönemde çok sayıda gizli operasyon gerçekleştirdi ama sorun şu ki Fordo Nükleer Tesisi çok zor bir hedef olmaya devam ediyor” dedi.

İsrail'in ABD Büyükelçisi Yechiel Leiter pazar günü bir televizyon kanalına verdiği demeçte, “Fordo Nükleer Tesisi ile başa çıkmamızı sağlayacak seçenekler mevcut. Her şey havalanıp uzaktan bombalamaya bağlı değil” ifadelerini kullandı.