BM Yemen Temsilcisi Grundberg ateşkes sağlamak için Aden’de

Yemen’de Husilerin ateşkesi bozan ihlalleri ortasında Birleşmiş Milletler (BM) Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg, kalıcı bir ateşkese dönüşmesini umduğu iki aylık ateşkesi geliştirme çabalarının bir parçası olarak 18 Nisan’da geçici başkent Aden’e ulaştı.

BM Temsilcisi’nin Yemen hükümetinin liderleri ve Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi üyeleri de dahil olmak üzere etkin taraflarla görüşmesi beklenirken, Riyad’da Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi Başkanı Reşad el-Uleymi ve Dışişleri Bakanı Avad bin Mubarek ile araya geldi.

BM Özel Temsilcisi’nin Twitter’daki resmi hesabından yapılan açıklamaya göre Uleymi ile yapılan görüşmede ‘ateşkes anlaşmasının uygulanması’ ele alındı. Ayrıca müzakere yoluyla siyasi bir çözüme ulaşmak için ateşkes sağlamanın önemine dikkat çekildi.

Kaynaklara göre Özel Temsilci ile Dışişleri Bakanı Avad bin Mubarek arasındaki görüşmede ise Yemen arenasındaki genel gelişmeler, çeşitli yollarla ateşkesi sürdürmenin yolları ve özellikle de kuşatma altındaki Taiz şehrinin yollarının açılması meseleleri görüşüldü.

SABA Haber Ajansı’na göre Avad bin Mubarek, ateşkesin önceliklerinden biri olarak Taiz şehrine uzanan yolların ve koridorların açılması gerektiğine dikkati çekerken, bunun yedi yıldır kuşatma altında olan milyonlarca vatandaşı rahatlatmak için insani bir talep olduğunu vurguladı.

Bakan, Husi milislerin ateşkes ihlallerinin tehlikeleri ve hükümetin ‘barış için bir umut penceresi olarak’ ateşkes sağlama arzusu hakkında konuşurken, Husilerin ateşkesi istismar etmesinin engellenmesi gerektiğini vurguladı.

Bakan, hükümetin Hudeyde limanlarına akaryakıt gemileri göndermedeki rolüne ve kabul eden ülkelerdeki ilgili makamlarla koordineli olarak Sana Havalimanı’na (ve havalimanından) uçuşlar gerçekleştirme çabalarına değindi. Avad bin Mubarek ayrıca, Yemenlilerin kanlarının akmasını durdurmak, acılarına son vermek ve güvenlik ve istikrar özlemlerini gerçekleştirmek için Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi Başkanı ve üyeleri tarafından diplomatik çabalarla temsil edilen siyasi liderliğin kararlılığına dikkati çekti.

BM Temsilcisinin Riyad’daki hareketleri ve Aden’e gidişi, hükümetin ve parlamentonun geri dönüşü ve Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi’nin bazı liderlerinin geçici başkent Aden’e yönelmesinden bir gün sonra geldi. Meclis oturumunun hazırlıkları tüm hızıyla devam ederken, milletvekillerinin anayasa yemini etmesi ve hükümete güven vermesi bekleniyor.

Grundberg, çabalarının 2 Nisan’dan bu yana yürürlükte olan kırılgan ateşkese dayalı kalıcı barış istişarelerini başlatmak için bir çerçeve üzerinde uzlaşı sağlanarak, bir atılımla sonuçlanmasını umuyor.

Taraflarca üzerinde mutabık kalınan BM ateşkesi, karada, havada ve denizde saldırgan eylemlerin durdurulmasını sağlarken, Hudeyde’ye 18 yakıt gemisinin girişine ve Sana Havalimanı’na ve buradan Kahire ve Amman’a haftada iki ticari uçuşun gerçekleşmesine izin veriyor. Aynı şekilde Sözcü Muhammed Abdusselam Falita’nın Twitter üzerinden yaptığı açıklamaya göre Husi milislerin ‘ateşkesin ihlali’ olarak nitelendirdiği uçuşları gerçekleştirmek için Mısır’ın başkenti Kahire ve Ürdün’ün başkenti Amman ile düzenlemeler hala devam ediyor.

Yemen sokaklarındaki siyasi ve hükümet liderlerinin Aden’e dönüşü konusunda iyimserlik yaşanırken, bu durumun hizmetler, güvenlik, çalışan maaşları ve kurumsal reform dosyalarını ele almaya başlama olasılığı açısından olumlu bir gelişme olması bekleniyor. Gözlemciler ise özellikle günlük onlarca ihlal raporları ortasında Husi milislerin ateşkese karşı çıkmasından endişe ediyor.

Öyle ki Yemen ordusuna bağlı askeri medya, milislerin savaşın tüm cephelerinde ateşkesi ihlal etmeye devam ettiğini bildirdi. 16 Nisan Cumartesi günü Ulusal Ordu güçleri, Husi milislerin 87 ihlal gerçekleştirdiğini tespit etti.

Yemen Silahlı Kuvvetleri Medya Merkezi’nin haberine göre Taiz ekseni cephelerinde 29, Taiz’in batısındaki el-Barah ekseninde ve Hudeyde’nin güneyindeki Hays’ta 24, Marib’in güney ve kuzeybatı cephelerinde 12, Hacca’nın batısındaki Harad ve Beni Hasan cephelerinde 18 ve el-Cevf’in doğu cephelerinde 4 ihlal gerçekleşti.

Rapor, ihlallerin silahlı kuvvetler tarafından engellenen Husi silahlı gruplarına sızmaya yönelik iki girişimi kapsadığını, ilk girişimin Marib’in güneyindeki el-Ayraf’ta bulunan askeri bölgelere, ikinci girişimin ise doğu cephesindeki Taiz’de bulunan askeri bölgelere yönelik olduğunu belirtti. Rapora göre Husi milisler, Hacca vilayetinin batısındaki Harad cephesinde ordu güçlerinin mevzilerine yönelik tekrarlı keskin nişancı operasyonları gerçekleştirdi.

Yemen ordusu, Husi milisleri çoğu cepheye keşif uçağı fırlatmakla suçlarken, bazı saha raporları ise Husi milislerin, yürürlüğe girmesinden bu yana ateşkese yönelik yaklaşık 2 bin ihlal gerçekleştirdiğini gösteriyor.

Bu ihlallere rağmen BM ve Özel Temsilci Grundberg, anlaşmanın geri kalan hükümlerini uygulamaya, özellikle Husi kontrolündeki ve Yemen hükümeti kontrolündeki bölgeler arasındaki geçişleri açmaya ve şehirdeki kuşatmayı kaldırmaya çalışırken ateşkesi hala kararlı olarak nitelendiriyor.