Netanyahu ve Bennett arasındaki atışma, Gazze ile ateşkes çabalarını tehdit ediyor

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta geçen Pazar günü ‘Filistinli Esirler Günü’ münasebetiyle düzenlenen geçit töreninde görev alan "İslami Cihad" üyeleri (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta geçen Pazar günü ‘Filistinli Esirler Günü’ münasebetiyle düzenlenen geçit töreninde görev alan "İslami Cihad" üyeleri (AFP)
TT

Netanyahu ve Bennett arasındaki atışma, Gazze ile ateşkes çabalarını tehdit ediyor

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta geçen Pazar günü ‘Filistinli Esirler Günü’ münasebetiyle düzenlenen geçit töreninde görev alan "İslami Cihad" üyeleri (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta geçen Pazar günü ‘Filistinli Esirler Günü’ münasebetiyle düzenlenen geçit töreninde görev alan "İslami Cihad" üyeleri (AFP)

İsrail savaş uçakları geçtiğimiz Pazartesi günü erken saatlerde, İsrail’e doğru fırlatılan füzeye Gazze Şeridi’ne hava saldırısı düzenleyerek karşılık verdi. Mısır hükümeti bölgede sükuneti korumak için çaba harcarken, İsrail hava saldırısında, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kentindeki bir güvenlik noktasını hedef aldı. Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları ise hava savunmasının İsrail uçaklarına cevap verdiğini duyurdu.
İsrail, geçtiğimiz Pazartesi akşamı Gazze Şeridi'nden güneydeki kasabalara doğru ateşlenen bir roketi imha etti. Ardından İsrail, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kentindeki bir güvenlik noktasını hedef aldı. Bunun üzerine Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, hava savunmasının İsrail uçaklarına cevap verdiğini duyurdu.
Kassam Tugayları’ndan yapılan açılamada şu ifadelere yer verildi:
“Hava savunmamız, Salı sabahı, yerel saatle tam 01.35'te Gazze Şeridi semalarındaki Siyonist savaş uçaklarına, Rus yapımı ‘Strela-2’ omuzdan ateşlenen ‘karadan havaya’ uçaksavar füzeleriyle karşılık vermiştir.”
İsrailli askeri uzmanlar Rus yapımı silah hakkında bazı bilgiler paylaştı. Strela-2 uçaksavar füzelerinin Filistinli grupların yeteneklerinden daha yüksek bir seviyede olduğunu vurgulayan uzmanlar, bu füzelerin Soğuk Savaş'ta merkezi bir rol oynadığını, orduların elinde önemli bir silah olduğunu ve 1972'den beri bölgesel veya iç çatışmalar yaşayan birçok ülkede halen kullanımda olduğunu söyledi. Uzmanların aktardığına göre söz konusu füzeler ağırlık olarak 10 kilogramı geçmezken, 4,2 kilometre menzile sahip, kızılötesi güdüm sistemi ile çalışıyor ve yüksek patlayıcı savaş başlıklarını bünyesinde bulunduruyor.

Bennett ve Netenyahu arasında gerilim artıyor
Gazze’deki gelişmeler aynı zamanda İsrail Başbakanı Naftali Bennett ve eski Başbakan Binyamin Netanyahu arasında da tartışma konusu oldu. Bennett ve Netanyahu birbirlerini Gazze'deki gruplara karşı zayıf tutum benimsemekle suçladı.
Her iki taraftan da bazı politikacılar, bu suçlamaların bölgede güvenlik sorununa yol açacağı endişesini dile getirdi.
Netanyahu, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada rakibi Bennett’in Hamas karşısında başarısız olduğunu dile getirdi. Netanyahu’nun partisi Likud ise resmi internet sitesinden yaptığı yazılı açıklamada şu ifadelere yer verdi:
“Yetersiz hükümet zorluklar karşısındaki başarısız performansı ile şimdi açığa çıkıyor. İsrail düşmanları, hükümetin ne kadar zayıf olduğunu fark ettikleri için başlarını kaldırıyorlar. Hamas tarafından düzenlenen roket saldırısına verdiği gülünç ve cılız tepkiden dolayı düşmanlar hükümetin zayıf olduğuna giderek daha fazla ikna oluyorlar.”
Bennett ise sosyal medyadan yaptığı paylaşımda Netanyahu ve partisi Likud'a sert sözlerle yüklendi. İsrail Başbakanı’nın açıklamasında şu ifadeler yer aldı:
“Senin zamanında Gazze Şeridi'ndeki terör örgütleri güney İsrail sakinlerine 13 bin roket fırlattı ve bin 500 silahlı operasyon gerçekleştirdi. 45 bin dönüm tarla ve bağı yangın çıkaran balonlarla ve başka yöntemlerle yaktı. Yönetiminiz sırasında 238 İsrailli öldürülürken bin 700 kişi farklı derecelerde yaralandı. Üstüne üstlük dolarla dolu bavulların Hamas ve çalışanlarına aktarılmasına izin verdiniz. Netanyahu'nun mirası, Kudüs'e (Hamas) roketler fırlatmak, Lod ve Akka'daki Yahudi vatandaşlara karşı saldırılar düzenlemek ve İsrail'in kendi içindeki savaş alevlerini tutuşturmak şeklinde kendini gösteriyor. Başarısız olan sensin (Netanyahu), Hamas karşısında başarısızlıklar kaydeden sensin ve bunu biz telafi etmek istiyoruz.”
Likud Partisi, dün öğleden sonra yaptığı açıklamada Bennett'e şu sözlerle yanıtı verdi:
“Başbakan Netanyahu'nun güçlü politikası ve onun liderliğindeki Operasyon (Çitlerin Muhafızları Operasyonu) sayesinde elde edilen aylarca süren sükuneti bizden devraldın. Son kullanma tarihin geçti ve zayıf hükümetinin ömrü tükendi.”
İsrail ordusu, bölgede tansiyonun artabileceği beklentisiyle kuvvetlerinin Batı Şeria, Kudüs ve Gazze Şeridi'nde yüksek teyakkuzda olduğunu duyurdu. Mısır, tüm cephelerde iki taraf arasındaki sükuneti yeniden sağlamaya çalışırken, Bennett ve Netanyahu arasındaki çatışmanın şiddetlenmesinden endişe ediyor.



UCM kararı, İsrail'e ambargo uygulanmasını sağlayabilir mi?

STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
TT

UCM kararı, İsrail'e ambargo uygulanmasını sağlayabilir mi?

STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)

Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM), Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında çıkardığı tutuklama emrinin yankıları sürüyor. 

İsrail'in köklü gazetelerinden Haaretz'in savunma analisti Amos Harel'in kaleme aldığı yazıda, UCM kararının İsrail'e karşı silah ambargosu taleplerini artırabileceğine dikkat çekiliyor.  

Gazetenin görüştüğü Kudüs merkezli düşünce kuruluşu İsrail Demokrasi Enstütüsü'nden Eran Şamir-Borer, UCM'nin kararını eleştirirken, sürecin bu noktaya varmasında Tel Aviv yönetiminin yol açtığına işaret ediyor. 

Analist, İsrail'de Gazze savaşıyla ilgili bağımsız bir inceleme yürütülse UCM'nin böyle bir karar vermek durumunda kalmayacağını savunarak şunları söylüyor: 

Devlet hiçbir şey yapmadı, kafasını kuma gömdü.

Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki Aksa Tufanı operasyonuyla patlak veren Gazze savaşında muhalefet kanadı, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu liderliğindeki radikal sağcı koalisyonun kararlarının incelenmesi için defalarca komisyon kurulmasını talep etmişti. Ancak Netanyahu, araştırma komisyonu kurulmasına savaş bitene kadar karşı olduğunu söylemişti. 

İsrail'in ekonomi gazetelerinden Globes'taki analizde UCM kararının, İsrail'in Gazze işgalini eleştirenlerle Tel Aviv'e silah satışının yasaklanmasını isteyenlerin elini güçlendirdiği yorumu paylaşılıyor. 

Haberde, İsrail'in askeri teçhizatının yüzde 30'unun Almanya tarafından gönderildiği hatırlatılıyor. UCM kararının, Berlin hükümetinin İsrail'e silah tedariki konusundaki ısrarcılığının zayıflamasına yol açabileceği değerlendirmesi yapılıyor. 

UCM'nin merkezi Hollanda'nın Lahey şehrinde yer alıyor. Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, mahkemenin tutuklama emrini uygulayacaklarını duyurmuştu. 

Ancak sivil toplum kuruluşları (STK), Hollanda'nın İsrail'e silah gönderen ülkeler arasında yer aldığına dikkat çekerek ambargo talebiyle Lahey'de hükümete karşı dün dava açtı. Mahkeme, talebe ilişkin kararını 13 Aralık'ta açıklayacak.

Diğer yandan Times of Israel, UCM kararından önce de son dönemde İsrail'e silah tedarikinin durdurulması çağrılarının arttığına işaret ediyor. Haberde, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın İsrail'e ambargo talep ettiği mektubu 1 Kasım'da Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği'ne gönderdiği hatırlatılıyor. Ortak mektupta aralarında Rusya ve Çin'in de yer aldığı 52 ülkenin imzası var. 

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da geçen ayki açıklamasında Gazze savaşının sonlandırılması için İsrail'e silah ambargosu çağrısı yapmıştı. Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Macron'a destek verirken, Netanyahu açıklamaya tepki göstermişti. 

İsrail'in en büyük silah tedarikçisi olan ABD, UCM'yi kuran Roma Statüsü'ne taraf değil. ABD Başkanı Joe Biden, UCM kararını "rezalet" diye nitelerken, Netanyahu mahkemeyi "Yahudi düşmanlığıyla" suçlamıştı. İsrail de üye devletler arasında yer almıyor ve UCM'nin yargı yetkisini tanımıyor.

Independent Türkçe, Haaretz, Globes, Times of Israel, AP