ABD uyduları imha etmeyecek

ABD Başkanı Joe Biden’ın Yardımcısı Kamala Harris. (AP Arşiv)

ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, ülkesinin uydu yok etmeye yönelik füze denemesi yapmayacağını açıkladı.
Kaliforniya’daki Vandenberg Hava Kuvvetleri Üssü’nü ziyareti sırasında açıklamalarda bulunan Harris, tüm ülkeleri dünyanın yörüngesinde tehlikeli enkazlar ile dolmaması için sorumluluk üstlenmeye davet etti.
 Harris’in ziyareti, Rusya’nın Sovyet Rusya döneminden kalma ve artık hizmette olmayan bir uyduyu imha etmesinden 5 ay sonra gerçekleşti. Sz konusu adım ile bin adet büyük enkaz yörüngede dağılmıştı.
Söz konusu uydu, Ukrayna’nın işgali için başlatılan operasyonlardan 3 ay önce imha edildi. Harris, Rusya’yı uzayda enkaz kirliliğine neden olmak ve diğer ülkelerin uydularını ve astronotların hayatını tehlikeye sokmakla suçladı.
ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA) Başkanı Bill Nelson da uydunun imha edilmesini ‘sorumsuzca ve tehlikeli bir hareket’ olarak değerlendirmişti.
ABD’nin istihbarat, iletişim, savunma gibi çeşitli alanlarda kullandığı onlarca uydusu bulunuyor. Rusya, Çin ve bazı ülkeler, ABD’nin uydularının olası saldırılara karşı savunmasız olduğu öne sürerek modern savaşların uzayda da gerçekleşebileceğini bildirmişti. Çeşitli kurumların araştırmasına göre Çin, 2007 yılında bir uyduyu imha etti ve 3 bin enkaz yörüngeye dağıldı. Hindistan da 2019 yılında bir uydusunu imha etmişti. Hindistan’ın bu adımı, uluslararası arenada kınanmıştı.
ABD geçmişte  füze imha etmesine rağmen Rusya ve Çin’e aynı konuda eleştiride bulundu. ABD, 1985 ve 1986 yıllarında uydularını yok etmek için deneyler yapmıştı. Hükümet, 2008 yılında bir uyduyu yok etmek için savaş gemisinden füze fırlatmıştı.
Harris, ABD’nin uydu imha etmeme sözü veren ilk ülke olduğunu belirterek diğer yönetimlere de aynı sözün verilmesi için çağrıda bulundu.
Harris, “Uluslararası ortaklarımız, uyduları imha etmemek için çalışmalar yürütmekle oldukça ilgili. Yeni kurallar oluşturmalıyız ve bu konuda öncülük etmeliyiz” dedi.
Uzmanlar, ABD’nin açıklamasının Çin, Rusya ve Washington’ın müttefikleri üzerinde bir baskı oluşturmasını bekliyor.
Ancak uyduların imha edilmesinin tek yolu füze kullanmak değil. Uyduların sinyalini bozmak ve siber saldırı düzenlemek gibi yollar da mevcut. ABD, diğer ülkelerin Ay’daki faaliyetlerini düzenlemek için başlattığı Artemis Anlaşması ile müttefikleri birlikte çalışıyor. Artemis ile özel şirketlerin Ay’dan kaynak çıkarılması ve çatışmaların önlenmesi için güvenli bölgelerin oluşturulmasını hedefliyor. Ayrıca ülkelerin uzaydaki planları konusunda şeffaf davranması ve yeni gelişmeleri paylaşması da amaçlanıyor.