Dünyanın en büyük karbon yakalama makinesi İzlanda'da 'dondu'

Küresel ısınmayı durdurmaya çalışan devasa cihaz alışılmadık derecede soğuk hava karşısında diz çöktü

Dondurucu soğuklar, şimdi İzlanda kışının aşırı soğuğuyla başa çıkmaları için geliştirilen parçaları etkiledi (Climeworks)

The Independent'ın haberine göre, dünyanın en büyük karbon giderme makinesini işleten şirket, İzlanda'daki dondurucu havanın cihazı durdurması üzerine ekipmanda değişiklikler yapmak zorunda kaldı.
Reykjavik'in dışındaki Orca makinesi son haftalardaki arızalar sonucu programın gerisinde kalıyor ve her yıl havadan 4 bin ton karbondioksit giderme hedefine hâlâ ulaşamadı.
İsviçreli Climeworks şirketi tarafından işletilen ve Eylül 2021'de kullanılmaya başlanan sistem, havayı dev pervaneler ve kumaş tüpler aracılığıyla çekerek çalışıyor. Hava, nitrojen ve oksijen gibi diğer gazları serbest bırakırken CO2'yi seçerek yakalayabilen kimyasal filtrelerle temas ettiriliyor.
Ardından saf CO2 gazı suyla karıştırılıyor ve iki yıl içinde mineralize olarak bazalta dönüşeceği bazalt kayanın derinliklerine enjekte ediliyor.
Ne var ki New Scientist'te yer alan habere göre, İzlanda'nın soğuk havası aksaklıklara yol açtı.
Bu yıl görülen özellikle soğuk kış, dondurucu soğuktan daha çok etkilenen tahrik kayışları gibi parçalarda temel mekanik sorunlara neden oldu.
Climeworks'te iklim politikaları yöneticisi olan Christoph Beuttler, "Yüksek teknolojili şeyler değil. Havaya uyum sağlamak için temelde yatan teknolojiyi değil, çevresindeki teknolojinin parçalarını yeniden tasarlamak zorunda kaldık" dedi.
Bazı parçalarda yapılan değişikliklerden sonra, sistem yine beklendiği gibi çalışıyor.
Beuttler, "Bu, parçaları hemen yerleştirip deneyim kazanmanın ne kadar önemli olduğuna dair çok iyi bir örnek" diye ekledi.
Cihaz dünyada bu türdeki en büyük makine olmasına rağmen hala küçük ölçekte çalışıyor. Tam kapasiteye ulaştığında bile yılda 4 bin ton CO2 emerek 2020'de toplam 31,5 milyar ton olan küresel salımların çok küçük bir kısmıyla başa çıkabilecek.
Ne var ki karbon yakalama teknolojisi, en başta insanların salımlarda radikal kesintilere gitmesinin yanı sıra ormanların genişletilmesi, deniz çayırı yataklarının ve turba bataklıklarının yenilenmesi gibi sera gazlarını emmeye yönelik doğal çözümlerle birlikte iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir araç olarak kabul ediliyor.
Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) son raporunda iklimi değiştiren gazların atmosferden giderilmesini sağlamak için karbon yakalama teknolojisine ihtiyaç duyulmasının "neredeyse kaçınılmaz" olduğunu belirtmiş fakat bu teknolojinin fosil yakıtlara bağımlılığın mümkün olan en kısa sürede sona erdirilmesinin ve salımların azaltılmasının yerine geçmemesi gerektiği uyarısını yapmıştı.
New Scientist'e göre Climeworks, Orca'nın 10 katı kapasiteye sahip olabilecek "Mammoth" (Mamut) adlı daha büyük bir proje planlıyor.