عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Arap dünyasından Yemen Başkanlık Konseyi’ne tam destek

Yemen Başkanlık Konseyi üyelerinin Temsilciler Meclisi'nde yemin etmesine Körfez ülkelerinden destek geldi

Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı ve üyeleri, Aden'de yemin ettikleri meclis oturumu sırasında (Saba)
Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı ve üyeleri, Aden'de yemin ettikleri meclis oturumu sırasında (Saba)
    Riyad / Şarku’l Avsat
TT
TT

Arap dünyasından Yemen Başkanlık Konseyi’ne tam destek

Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı ve üyeleri, Aden'de yemin ettikleri meclis oturumu sırasında (Saba)
Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı ve üyeleri, Aden'de yemin ettikleri meclis oturumu sırasında (Saba)

Arap ve Körfez ülkeleri, Yemen Başkanlık Konseyi üyelerinin dün Temsilciler Meclisi'nde yemin etmesini ve ülke tarihindeki bu önemli aşamanın başlamasını memnuniyetle karşıladı. Bunu güvenlik ve istikrarı sağlayacak bir dönüm noktası olarak değerlendirdi. Arap ve Körfez ülkeleri ayrıca bu gelişmeyi uzun süredir devam eden krizi sona erdirmek için önemli bir adım olarak nitelendirdi.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan bin Abdullah, Yemenli partilerin ülkenin çıkarlarını korumak ve halkın güvenlik ve istikrar beklentilerini karşılamak konusuna önem verdiğini ifade etti. Prens Faysal, Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı ve üyelerini Aden'de anayasa yemini etmeleri dolayısıyla tebrik ederek Suudi Arabistan'ın Yemen halkının en büyük destekçisi olduğunu ve olmaya da devam edeceğini vurguladı.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada da Riyad yönetiminin Konsey Başkanı ve üyelerini Temsilciler Meclisi'nde anayasal yemin etmeleri vesilesiyle tebrik ettiği, tüm Yemenli tarafların milli iradeye sahip çıkmaları temennisinde bulunduğu kaydedildi.
Dışişleri Bakanlığı, Suudi Arabistan'ın Yemen'de güvenlik ve istikrarı sağlayacak, halkına hizmet edecek ve hedefleri gerçekleştirecek etkili politikaların ve girişimlerin uygulanmasında görevlerini yerine getirmesini sağlamak için Cumhurbaşkanı, Başkanlık Konseyi ve diğer bağlı kurumlara tam desteğini yineledi.
Yemen'deki Başkanlık Konseyi Başkanı Reşad el-Uleymi ve Konsey üyeleri, geçici başkent Aden’deki meclis önünde anayasal yemin etti. Yemin töreni Konsey Başkanı Şeyh Sultan el Barakani, Bakanlar Kurulu, Şura Meclisi, Yüksek Yargı, Yüksek Seçim Kurulu ve Askeri İşler Komisyonu başkanı huzurunda gerçekleşti.
Kuveyt Dışişleri Bakanlığı, Yemen Başkanlık Konseyi'ne ulusal görev ve sorumluluklarını yerine getirmede, Yemen'in güvenliğini, istikrarını ve egemenliğini korumada ve kardeş halkın umut ve özlemlerini gerçekleştirmede başarılar diledi. Açıklamada, Kuveyt'in Yemen krizini sona erdirme, güvenlik ve istikrarı sağlayarak görevlerini yerine getirmesinde Başkanlık Konseyi'ne verdiği desteğe vurgu yapıldı.
Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Genel Sekreteri Dr. Nayef el-Hacraf, Yemen Başkanlık Konseyi’nin anayasal yeminini memnuniyetle karşılayarak bunu önemli bir dönüm noktası olarak değerlendirdi. KİK’in Yemen’de güvenlik ve istikrarı sağlayarak krizi sona erdirecek her adımda destek sağlayacağını ifade eden Hacraf, böylece kardeş Yemen halkını kalkınma ve barış içinde yaşayacağını vurguladı.
Bahreyn’in Suudi Arabistan Büyükelçisi Şeyh Ali bin Abdulrahman bin Ali Al Halife, Bahreyn'in Yemen Cumhuriyeti'nin güvenliği ve istikrarı konusundaki hassasiyette ve hedeflerin gerçekleştirilmesinde Başkanlık Konseyi'ne verdiği desteği bildirdi.
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Genel Sekreteri Hüseyin İbrahim Taha, Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Reşad el-Uleymi ve Konsey üyelerinin geçici başkent Aden'de yemin etmelerini memnuniyetle karşıladı.Taha, İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreterliği'nin, Yemen tarihinde yeni bir aşama ve barışçıl bir çözüm için yeni ufuklar açacak önemli bir başarı olan Konsey'in oluşumu hakkında olumlu haberler aldığını vurguladı.Genel Sekreter, Yemen’in krize son vermek, güvenlik, istikrar ve ekonomik ve sosyal kalkınmayı sağlamak için çeşitli düzeylerde göstereceği çabaları sabırsızlıkla beklediğini belirtti.
Arap Parlamentosu da Yemen Başkanlık Konseyi'nin anayasal yeminini, güvenlik ve istikrarı sağlayacak ve uzun süredir devam eden Yemen krizini sona erdirecek bir dönüm noktası ve gerçek bir başlangıç olarak gördüğünü açıkladı. Arap Parlamentosu bugün yaptığı açıklamada, geçici başkent Aden'de gerçekleştirilen oturumda Yemen Parlamentosu önünde anayasal yemin edildikten sonra Başkanlık Konseyi ve destekleyen oluşumlara dayanışmasını ve tam desteğini yineledi.
Körfez Girişimi’nin temsil ettiği referanslar, kapsamlı Yemen ulusal diyalogunun sonuçları ve Güvenlik Konseyi'nin 2216 sayılı kararı uyarınca Yemen krizini sona erdirme arzusunu bildiren Arap Parlamentosu, Yemen'in birliğini ve toprak bütünlüğünü garanti eden, halkının güvenlik, barış ve istikrar isteklerini karşılayan barışçıl çözüm çabalarına yönelik sağlam duruşunu ve desteğini vurguladı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

İsrail saldırganlığı karşısında Suriye'nin seçenekleri

 İsrail'in Suriye'ye saldırıları (Arşiv-Suriye İnsan Hakları Gözlemevi)
 İsrail'in Suriye'ye saldırıları (Arşiv-Suriye İnsan Hakları Gözlemevi)
TT
TT

İsrail saldırganlığı karşısında Suriye'nin seçenekleri

 İsrail'in Suriye'ye saldırıları (Arşiv-Suriye İnsan Hakları Gözlemevi)
 İsrail'in Suriye'ye saldırıları (Arşiv-Suriye İnsan Hakları Gözlemevi)

Mecid Kayalı

Mevcut koşullar altında İsrail, Hamas ve Hizbullah'ın gücünü ve konumunu zayıflattıktan, Suriye rejimi çöktükten ve İran'ın Arap Maşrık (Levant) ülkelerindeki nüfuzunu sonlandırdıktan veya sınırlandırdıktan sonra, bölgede politik ve güvenlik açısından yeni bir stratejik gerçeklik dayatmaya çabalıyor. Hatta Aksa Tufanı’nın, ABD'nin sınırsız desteği de dahil ortaya çıkardığı sonuçlardan yararlanarak, bu bölgede bir tür kırılgan rejimler kurmak için müdahalelerde bile bulunuyor.

Siyasi düzeyde İsrail, yalnızca zayıf ve dağılmış Arap sistemine karşı değil, aynı zamanda diğer iki bölge ülkesine, yani Türkiye ve İran'a karşı da bölgede daha güçlü bir bölgesel devlet veya baskın bir devlet olarak kendini dayatmaya çalışıyor. İsrail'in Türkiye ile sorunu, Türkiye'nin yeni Suriye'deki siyasi, ekonomik ve askeri ağırlığının azaltılmasıyla ilgili ise İran ile sorunu, İran'ın nükleer ve füze programlarını çökertme ve kendisini sınırları içine hapsetmekte ısrar etmesinden kaynaklanıyor. Filistinlilere gelince, İsrail onları siyasi denklemden silmeye, bağımsız bir Filistin varlığını engellemeye ve nehirden denize kadar üzerlerindeki hakimiyetini sağlamlaştırmaya çalışıyor.

Güvenlik açısından İsrail, yalnızca ordusunun prestijini yeniden kazanmasını sağlamayı veya yakın çevresinde herhangi bir askeri gücün belirmesini engellemek için önleyici savaşlara girişmeyi amaçlamıyor. Aynı zamanda Suriye ve Lübnan'da, kendine hayati bir alan yaratmaya çalışıyor. Gazze ve Batı Şeria'da oluşturulacak tampon bölgelerle birlikte, bu alan Suriye’de Dera, Kuneytra ve Suveyda illeri, Lübnan'da, Litani Nehri'nin kuzeyindeki Evveli Nehri sınırlarına kadar olan bölge dahil olmak üzere 60 kilometre derinlikte. Adı geçen iki ülkeye zaman zaman düzenlediği askeri saldırıların açıklaması da budur. Bu saldırılarla sanki hem devlet hem de milis güçler düzeyinde kendisi ile çatışmada askeri seçeneğin sonunu hazırlıyor.

Ancak İsrail, radikal hükümetinin savaşı sürdürme, Suriye, Lübnan, Gazze ve Batı Şeria’yı silahsızlandırma veya silahları sınırlandırma talebi konusundaki ısrarından da anlaşılacağı üzere, ayrıca Suriye ve Lübnan'daki mezhepsel ayrışmalara yatırım yaparak, komşu rejimlerin yapılarını değiştirmek için mevcut Arap, bölgesel ve uluslararası koşulları kullanmayı amaçlıyor. Böylece mezhepçi/Yahudi devleti karakterini genelleştirmeye çalışıyor. Zira Arap Maşrık ülkelerinin de kendisine benzemesi, onu Arap coğrafyasında bir Yahudi devleti olarak istisnai durumundan kurtaracaktır. Azınlıkları korumak ile övünmesinin anlamı da belki budur.

İsrail, tarih boyunca jeopolitik önemi nedeniyle, şu aşamada Suriye'ye diğer ülkelerden daha fazla odaklanıyor. Çünkü zorlu bir geçiş sürecinden yaşıyor ve Esed rejiminin bıraktığı ağır mirasın yükünü her düzeyde taşıyor.

Bu bakış açısının İsrail'de aşırı milliyetçi ve dinci sağın ideolojik cephaneliğinin her zaman bir parçası olduğu biliniyor. Bu, bazılarının inandığı gibi Suriye'yi sadece coğrafi olarak değil, aynı zamanda ve en önemlisi toplumsal düzeyde de bölmeyi amaçlıyor.

Tarih boyunca sahip olduğu jeopolitik önem nedeniyle, İsrail'in şu aşamada Suriye'ye diğer ülkelerden daha fazla odaklandığı aşikâr. Çünkü zorlu bir geçiş sürecinden geçiyor ve Esed rejiminin geride bıraktığı ağır mirasın yükünü her düzeyde taşıyor. Yani bu dönem, İsrail'in Suriye'yi devlet ve halk olarak zayıflatması, gelecekte de siyasi, ekonomik ve sosyal güç elde etme kabiliyetini sınırlaması için en uygun dönemdir.

İsrail'in Suriye'ye yönelik müdahale ve saldırılarını, öncelikle terörist ve cihatçı etkinin artması korkusuyla örtbas ettiğini belirtmekte fayda var. İkinci gerekçesi, İsrail'e karşı düşmanlık beslediğini varsaydığı, sanki bu konuda İran'ın yerini alabilecekmiş gibi algıladığı Türkiye'nin nüfuzunun artmasını engellemek. Üçüncüsü, yeni Suriye rejiminin, İsrail'e karşı savaşmayacağına dair İsrail'i rahatlatacak ölçüde kesin işaretler vermemesi. Dördüncüsü, bölgedeki yeni denklemler ve gelişmeler doğrultusunda Suriye'yi İsrail ile normalleşme dalgasına çekmek.

Suriye'nin İsrail'in bu pusuları ve müdahaleleri karşısındaki sorunu, bitkin ve güçsüz olması ve onu parçalanmaya sürükleyen etkenlerin varlığıdır. İsrail ile hegemonya mücadelesi veren bölgesel güçlerin ortadan kalkması veya zayıflamasıdır. İran, tüm milis güçlerinin başına gelenlerden sonra artık kendi bekasıyla ilgileniyor. Siyasi ve ekonomik baskı altında olduğu gibi, nükleer ve füze programlarının belini kıracak olası bir saldırı tehdidiyle de karşı karşıya.

Suriye için mümkün olan ve en güvenli seçenek, onu iki yönden güçlendirmektir: Birincisi, devleti bir kurumlar ve hukuk devleti olarak inşa etmek, Suriyeliler her anlamda bir halk olsun diye vatandaşlığa dayalı bir toplum tesis etmektir

Türkiye’ye gelince, Suriye liderliğini kucaklamasına veya desteklemesine rağmen, ABD'nin desteklediği İsrail politikalarına karşı fazla bir şey yapması mümkün değil. Türkiye, NATO'nun önemli bir üyesi ve Suriye'ye olan ilgisi büyük ölçüde, hemen yanı başında bağımsız bir Kürt oluşumunun kurulmasını engellemekle sınırlı. Söylemi ne olursa olsun Suriye'deki rolünü sadece yumuşak güç, ekonomik imkânlar, altyapı ve hatta güvenlik güçlerinin eğitimi ile sınırlıyor.

Bu durum karşısında Suriye'nin seçenekleri sınırlı ve kısıtlı görünüyor; yorgun, bitkin ve parçalanmış, siyasi, ekonomik ve sosyal olarak acilen toparlanmaya ihtiyaç duyan bir Suriye gerçeğinde askeri seçeneği önermek pervasızlıktır. Şarku'l Avsat'ın al Majalla'dan aktardığı analize göre buna ilave olarak, Suriye ordusunun kapasitesinin ve altyapısının tahrip edilmesinden ve İsrail’in uzun elinin İran'a kadar bütün Ortadoğu'ya uzanabildiği ortaya çıktıktan sonra, savaşacak gücü ve kapasitesi de yok.

Dolayısıyla Suriye için mümkün olan ve en güvenli seçenek, onu iki yönden güçlendirmektir: Birincisi, devleti kurumlar ve hukuk devleti olarak inşa etmek, ikincisi de Suriyeliler her anlamda bir halk olsun diye vatandaşlığa dayalı bir toplum tesis etmektir. Kastettiğimiz, Suriye'de coğrafi bölünmüşlüğü reddedip, merkezi bir devlete yönelmekten bahsetmekle yetinmenin mümkün veya yeterli olmadığıdır. Çünkü böyle bir devlet ne bir güç göstergesidir ne de birlik göstergesidir, önemli olan halkın birliğidir. Bu da ancak etnik, mezhepsel ve siyasal ayrımlardan uzak, özgür ve eşit yurttaşlardan oluşan bir devletin kurulmasıyla gerçekleşebilir. İsrail devletinin kuruluşundan bu yana ihmal edilen veya bastırılan, İsrail'e karşı en etkili silah da budur.

İkinci boyut, Suriye'nin uluslararası, bölgesel ve Arap dünyasıyla ilişkilerinin güçlendirilmesini, dünyaya ve gerçekliğe karşılık vermesini ve uyum sağlamasını gerektiriyor. Çünkü böyle bir uyum, İsrail'in öne sürdüğü argümanları elinden alacaktır.

Burada Suriye'nin şu anda bir geçiş sürecinde olduğunu, Suriye'nin ve halkının geleceğinin, bu süreci sağlam ve doğru temeller üzerinde geçirmesinin belirleyeceğini kastediyoruz.

*Bu analiz Şarku'l Avsat tarafınadan Londra merkezli al Majalla dergisinden çevrilmiştir.