عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Kudüs’te Etiyopyalılar ile Kıptiler arasında çatışma

İsrail mahkemesi,Deyrüssultan Manastırı’nın mülkiyeti davasında Kıptiler lehine karar vermişti. Ancak polis iki taraf arasındaki çatışmaya seyirci kalıyor.

Deyrüssultan Manastırı konusunda Habeş ve Kıpti rahipler arasındaki çatışmalar (The Independent Arabia)
Deyrüssultan Manastırı konusunda Habeş ve Kıpti rahipler arasındaki çatışmalar (The Independent Arabia)
TT
TT

Kudüs’te Etiyopyalılar ile Kıptiler arasında çatışma

Deyrüssultan Manastırı konusunda Habeş ve Kıpti rahipler arasındaki çatışmalar (The Independent Arabia)
Deyrüssultan Manastırı konusunda Habeş ve Kıpti rahipler arasındaki çatışmalar (The Independent Arabia)

Amal Şehade
Kudüs, her yıl olduğu gibi bu yıl da Kıpti Deyrüssultan meydanında bir grup Etiyopyalı ile Kıpti rahipler arasında çatışmalara sahne oldu. Kıptiler, İsrail'in Etiyopyalılara verdiği desteği ve alanı kontrol altına almaya çalışmalarına sessiz kalışını protesto etmek için Kıpti Kudüs Metropoliti Anba Antonios ile birlikte Deyrüssultan meydanında oturma eylemi düzenledi. İsrail Yüksek Mahkemesi daha önce, Etiyopyalıların buraya ulaşmasını veya blgede bulunmasını engelleme kararı almıştı. Ancak İsrail güvenlik servisleri çatışmaları önlemek konusunda herhangi bir müdahalede bulunmuyor.
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı haberde açıklamalarda bulunan, Kutsal Kabir Kilisesi anahtarını korumakla görevli Edib el-Hüseyni şunları syledi:
“İsrail, Etiyopyalıların Kıptilerin bu mülkiyet üzerindeki yasa dışı ısrarına tolerans gösteriyor. İki taraf arasında gergin bir atmosfer yaşanıyor. Her yıl Paskalya öncesinde bir grup Etiyopyalı provokatif bir şekilde bu meydana geliyor. Kıptilerin talebine cevap vermeden ibadetlerini yapmak için burada çadır kuruyorlar. Mülkiyet sahiplerinin çadırı kaldırarak manastırdan ayrılması ise gerginliğe ve saldırılara kadar varan tartışmalara yol açıyor.”
Bu yıl Deyrüssultan meydanında geniş bir alanı kaplayan, büyük bir çadır kuran Etiyopyalıların iki taraf arasındaki anlaşmayı ihlal ederek Etiyopya bayrağını asması üzerine gerginlik patlak verdi. Hüseyni’nin aktardığına göre bunun üzerine öfkelenen Kıptiler, aslında Etiyopyalıların alanı terk etmesi talebinden vazgeçerek mütevazı büyüklükte bir çadır kurmalarına izin vermişti.


Kıptilerin Deyrüssultan’ın duvarları üzerine resmettiği Mısır bayrağı. (The Independent Arabia)

Geçtiğimiz yıl İsrail Dışişleri ve İçişleri Bakanlıkları ile temasa geçtiğini, Yüksek Mahkeme'nin kararını uygulayacaklarına dair kendisine söz verdiklerini söyleyen Anba Anba Antonios ancak herhangi bir gelişme olmadığın söyledi. Geçtiğimiz hafta da ziyaret ettiği İsrailli yetkililerin aynı sözlerini tekrarladıklarını, buna rağmen bir gelişme olmadığını kaydetti.
Bu yıl geri adım atılmayacağını vurgulayan Anba Antonios, Kıptilerin Etiyopya bayrağını kaldırmaları halinde buna iyi niyetle karşılık vereceklerini ve Mısır bayrağı çizimini kaldıracaklarını vurguladı.  

Mülkiyeti geri alma hakkı
Etiyopyalılar ile Kıptiler arasında Deyrüssultan’ın mülkiyeti konusunda yaşanan anlaşmazlık, 1970’lerden bu yana sürüyor. Etiyopyalılar, İsrail hükümeti ve polisinin desteği ile buranın kontrolünü ele geçirmek istiyor. Nitekim Falaşa Yahudilerinin İsrail'e transferi konusunda İsrail ile Etiyopya arasında varılan anlaşmanın ardından Tel Aviv, Deyrüssultan’ın mülkiyetine yönelik söz vermişti.

 Etiyopyalılar ile Kıptiler arasındaki anlaşmazlık 1970’lere dayanıyor. (The Independent Arabia)

Ancak bu karara karşı çıkan Kıptiler ise İsrail Yüksek Mahkeme’ye dilekçe vererek mülkün kendilerine geri verilmesini, Etiyopyalı rahiplerin buraya Etiyopya bayrağı asmalarının engellenmesini talep etmişti. Mahkeme bu talebe yanıt verdi. Ancak bu yönde bir adım atılmadı.

Bitmeyen sürtüşme
Yüksek Mahkeme’nin 1970’de aldığı karardan bu yana süren gerginlik, Etiyopyalı rahip gruplarının buraya gelişi ile daha da artıyor. İki taraf arasında neredeyse her yıl çatışmalar ve sürtüşmeler yaşanıyor.  
Oturma eylemi yapan Kıptiler, Yüksek Mahkeme’nin aldığı karar uygulamaya konmadan buradan ayrılmayacaklarını vurguluyor.

Coğrafi önemi
Bin 800 metrekarelik bir alan üzerinde yer alan, batısında Kutsal Kabir Kilisesi, kuzeyinde de Aziz Antonius Manastırı’nın yer aldığı Deyrüssultan Manastırı, Kutsal Kabir Kilisesi ile bağlantısı dolayısıyla Kıptiler için büyük bir öneme sahip. Yaklaşık 4,5 metre yüksekliğinde bir duvarla çevrili, etrafa yayılmış yapılardan oluşan manastırda Kıptilere özel üç kapı mevcut.
Aslında her ne kadar karar 1970’lerde alınsa da Manastırın mülkiyeti konusundaki tartışma 17’inci yüzyıla kadar uzanıyor. Mısır’a göre Etiyopya Kilisesi, Roma ve Ermeni kiliselerine borçlarını ödeyememesi üzerine 1654'te manastırlarını kaybetmişti. Ardından Etiyopyalılar, Deyrüssultan Manastırı’nın bazı odalarında geçici olarak misafir olarak bulundu. Kıptiler kendi mülkiyetlerini savunmak için bu bilgiye dayanıyor.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Samir Caca Şarku’l Avsat’a konuştu: Savaştan sonra Hizbullah ‘devletçiğinin’ geri dönmesini kabul etmeyeceğiz

Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Dr. Samir Caca (Lübnan Kuvvetleri Partisi)
Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Dr. Samir Caca (Lübnan Kuvvetleri Partisi)
TT
TT

Samir Caca Şarku’l Avsat’a konuştu: Savaştan sonra Hizbullah ‘devletçiğinin’ geri dönmesini kabul etmeyeceğiz

Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Dr. Samir Caca (Lübnan Kuvvetleri Partisi)
Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Dr. Samir Caca (Lübnan Kuvvetleri Partisi)

Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Dr. Samir Caca, Lübnanlı yetkililerin Lübnan topraklarında cereyan eden İran-İsrail savaşından kaynaklanan tehlikelere karşı ‘kör’ davranmasına karşı uyarıda bulunarak, ‘devlet kavramını yeniden tesis eden ve ateşkesin önünü açan tarihi bir pozisyon alınması’ gerektiğini vurguladı. “Hizbullah'ın performansıyla temsil edilen devletçik kavramı Lübnan'ı mevcut duruma getirdi” diyen Caca, ‘daha fazla ölüm ve felakete gidildiği’ uyarısında bulundu. Caca, “Lübnan dalgalı bir denizde yol alan kaptansız ve dümensiz bir gemi gibi oldu” ifadesini kullandı.

Lübnanlı politikacıları ve yetkilileri neler olup bittiğinin farkında olmamakla suçlayan Caca şu ifadeleri kullandı: “Bölgede büyük bir savaş yaşanıyor ve Lübnan'da olanlar da bu savaşın bölümlerinden biri. Bu savaş bir yanda İran ve bölgedeki vekil güçleri ile diğer yanda arkasında ABD, Avrupa ve diğer ülkelerin bulunduğu İsrail arasında yaşanıyor. Lübnan'ı bu savaştan çıkarmak için her türlü çabayı göstermek yerine, hiçbir şey olmamış gibi davranıyoruz. Lübnanlı yetkililer kendi dar düşüncelerine göre hareket ediyor ve adeta bir ‘yardım komitesine’ dönüştüler. Bugün Lübnan'da var olan otorite türünü özetlemek istersek, bunun bir hükümet ya da devlet değil bir ‘yardım komitesi’ olduğunu söyleyebiliriz.”

Nasrallah ve Lübnan'ın kararı

Caca, Genel Sekreter Hasan Nasrallah'ın öldürülmesinden sonra Hizbullah için işlerin değiştiğini ‘üzüntüyle’ belirterek şöyle dedi: “Seyyid Hasan varken, bir yerlerde neler olup bittiğine dair Lübnanlıların bir görüşü olduğunu ve onun (Nasrallah) İran'ın kararında söz sahibi olduğunu düşünüyordum. Ancak şimdi karar tamamen İran'ın oldu. Kalan Hizbullah grupları İranlı subaylar tarafından yönetiliyor. Bu nedenle savaş tamamıyla İran'ın çıkarlarına göre yürütülüyor.”

Tüm darbelere rağmen Hizbullah'ın örgütsel olarak çökmediğine inanan Caca, “Hizbullah'ın güneydeki savaş grupları merkezi olmayan bir kararla savaşıyor ve büyük bir kısmı halen mevcut. Bu güçlerin İranlı subaylarla yakın ilişki içinde olduklarını unutmamalıyız. Bu yüzden İran son savaşçıya kadar savaşmaya devam edecek” dedi.

rhyjukı
Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Dr. Samir Caca (Lübnan Kuvvetleri Partisi)

Öte yandan Caca, Hizbullah'ın askeri yapısının açıkça zarar gördüğüne dikkat çekti. Caca, “Avrupa ve hatta İsrail merkezlerinde yapılan araştırmalara göre Hizbullah'ın İsrail'e günde 2 bin ila 3 bin arasında füze fırlatması gerekiyordu, ancak bunun gerçekleşmediğini görüyoruz. Maalesef bilinen ve net bir güç dengesi var. İranlılar Lübnan topraklarında kalanlarla ve Lübnanlı gençlerle mücadeleye devam edecekler. İran Dışişleri Bakanı ve Meclis Başkanı'nın bir hafta içinde Lübnan'ı ziyaret ederek sanki savaşı denetlemek için buradaymış gibi davranmaları da gösteriyor ki, çatışma artık İran tarafından yönetiliyor” değerlendirmesinde bulundu.

Her düzeyde felaket

Caca bir kez daha mevcut otoritenin siyasi performansına döndü ve sorumluları suçladı: “Her düzeyde bir felaketle karşı karşıyayız. Yetkililer sanki olup bitenlerle hiçbir ilgileri yokmuş gibi davranıyorlar. Geçen yaz ABD Özel Temsilcisi Amos Hochstein Lübnan'a gelip 1701 sayılı kararın uygulanmasını gündeme getirdiğinde, yetkililer düğmeye basıp sorumluluklarından kaçıyorlardı. Şahsen birden fazla yetkiliyle konuştum ve işlerin bugün gördüğümüz yöne doğru gittiği konusunda onları uyardım ama yanıt vermediler.”

Caca, ‘hükümetin ve devletin Lübnan'ı çıkmazdan kurtarmak için hiçbir şey yapamayacağı’ görüşüne katılmayarak şunları söyledi: “Siyasi otorite her şeyi yapabileceğini unuttu ve biz de onunla birlikte unuttuk. Hükümet toplanmalı ve olup bitenlerin devam etmesini kabul etmediğini söylemeli. Orduyu konuşlandırma kararı almalı ve İsrail'in tutumuna bakmaksızın 1701 sayılı kararı uygulama niyetini beyan etmelidir. Çünkü bir yerden başlamak zorundadır. Hükümetin ordudan Hizbullah'la çatışmasını istemesi gerektiğini söylemiyorum ama bir yerden başlaması gerekiyor... Bu bir kararla başlamalı. Çünkü karar vericiler kararlarından vazgeçtiler ve bunun nelere yol açtığını gördük. Hükümet derhal toplanmalı ve uygun kararları almalı. Parlamento da toplanmalı ve Lübnan'ın karar alma mekanizmasını yeniden kurması için hükümeti destekleyecek bir tavsiyede bulunmalı.”

1559 sayılı karar... Savaş halen devam ederken

Caca, silahlı milislerin silahsızlandırılmasını öngören 1559 sayılı kararın uygulanması çağrısında bulunduğu için aldığı bazı eleştirilere şöyle yanıt verdi: “Bu 20 yıldır bizim mantığımız, yeni bir mantık değil. Bu söylemi benimsemekte geç kalanlar devleti yönetenler. Savaşı durdurmak için önerimizi sunduk ama beğenmediler. Bize kendi önerilerini sunsunlar. Lübnan'da halen savaşın nasıl sona erdirileceğini tartışacak bir uluslararası temsilci yok. Dolayısıyla bu yıkıcı savaşı durdurmak için harekete geçmek bize düşüyor.”

‘Lübnan'da herhangi bir tarafın niyetini görmediği için’ iç barıştan korkmadığını vurgulayan Caca, “Bu, özellikle Lübnan halkının yaklaşık yarısının yerinden edilmesi nedeniyle bazı sorunların ortaya çıkmasını engellemiyor. Ancak bu, ordu ve güvenlik güçlerinin kontrol edebileceği ve önleyebileceği bir şey. Mevcut mülteci krizi hiç de 2006'daki gibi değil. Bu kriz aylarca sürebilir ve ciddi bir sosyal krize yol açabilir” şeklinde konuştu.

‘Savaşın sona ermesinden sonra Hizbullah'ın iç bölgelere gerilemesinden’ korkmadığını belirten Caca, “Savaş bittikten sonra, nasıl biterse bitsin, savaştan önce Lübnan'da var olan duruma dönmek söz konusu olamaz. Bu durumun bizi nereye getirdiğini gördük ve devamını kabul edemeyiz. Kararın devletin dışında olduğu ve Hizbullah'ın barış ve savaş kararlarını aldığı bu muğlak durumu kabul edemeyiz. Bunun bizi nereye götürdüğünü gördük” ifadelerini kullandı.

Boşalan cumhurbaşkanlığı

Yaklaşık iki yıldır boş olan cumhurbaşkanlığı konusunda ise Caca, “Meclis Başkanı Nebih Berri cumhurbaşkanını seçmemiz gerektiği görüşündeydi, ancak İranlıların gelişinden sonra fikrini değiştirdi. Şimdi ateşkesten önce bir cumhurbaşkanı seçemeyeceğimiz konuşuluyor” dedi.

Caca ‘seçimlerin dayandırılması gereken koşulları’ özetleyerek, ‘herhangi bir adayın öncelikle Taif Anlaşması’na, ikinci olarak da uluslararası kararlara bağlı olması gerektiğini’ ileri sürdü. Caca, ‘ateşkesi sağlamanın en hızlı yolunun bir cumhurbaşkanı seçmek olduğu’ görüşünü yineledi.