Tunus’ta ders kitaplarının basım ihalesini Türk firmasının kazanması tartışma yarattı

Tunus’ta ders kitaplarının basım ihalesini Türk firmasının kazanması tartışma yarattı
TT

Tunus’ta ders kitaplarının basım ihalesini Türk firmasının kazanması tartışma yarattı

Tunus’ta ders kitaplarının basım ihalesini Türk firmasının kazanması tartışma yarattı

Tunus’ta önümüzdeki eğitim öğretim yılında kullanılacak ders kitaplarının basımı için düzenlenen uluslararası ihaleyi bir Türk firmasının kazanması, Tunuslu matbaa sahipleri, hükümet yetkilileri ve Tunus Eğitim Bakanlığı arasında sert tartışmalara yol açtı.
Tartışmaya katılanlar, bu önemli finansal anlaşmanın onlarca yıldır olduğu gibi yerel matbaa sahipleriyle yapılması gerektiğini ifade ettiler.
Eğitim Bakanlığı matbaa sahiplerine, Tunus’ta yaşanan mali kriz sebebiyle kitap basım anlaşması fiyatının düşürülmesi çağrısında bulunmuş ancak, matbaacılar ders kitaplarının maliyetini ve ürünlerin kalitesine bağlılık bahanesiyle anlaşma fiyatını düşürmeyi reddetti. Bu durum, Eğitim Bakanlığı’nın ders kitaplarının basımı için uluslararası bir ihale düzenlemesine neden oldu. İhaleyi bir Türk firmasının kazanması ise Tunuslu matbaacılar arasında sıkıntı yarattı. Tunuslu matbaacılar, kitap basımını yabancı bir tarafa verilemeyecek ‘egemenlik meselesi’ olarak değerlendirdi.
Tunus medya kaynakları, hükümete bağlı Kamu Anlaşmaları Takip ve İnceleme Komitesi’nin, bu dosyanın tekrar incelenmesi için Tunus Bakanlar Konseyi’ne nakledilmesini talep ettiğini bildirdi. Kaynaklara göre, Komite ihaleyi almaya yönelik detayların incelenmesini, Türk tarafının ders kitaplarını zamanında teslim etme taahhüdünün kapsamının kontrol edilmesini ve kitabın basımını yurt dışında yapılması kararının Tunus matbaa sahiplerinin mali durumu üzerindeki etkisinin incelenmesini talep etti.
Söz konusu anlaşma yaklaşık 13,7 milyon ders kitabının basımını ele alıyor. Türk firmasının kazandığına yönelik ihalenin sonuçları Mart ayında açıklandı. Özellikle de Tunuslu bir firmanın teklifi ile Türk firmanın teklifi arasındaki farkın küçük olması nedeniyle ülkede tartışma çıktı.
Sanayi ve Ticaret Federasyonu’na bağlı Tunus Ders Kitabı Üretimi Odası, devlet kurumlarının Türk firmasının anlaşmayı kazandığını açıklandığı sırada sunduğu verilere zıt veriler sundu. Ders Kitabı Üretimi Odası, Ulusal Pedagoji Merkezi tarafından açıklandığına göre, Tunus matbaalarının ihale öncesindeki teklifinin 45 milyon dinarı değil, 34,9 milyon dinarı geçmediğini vurguladı. Ulusal Pedagoji Merkezi, devlet kurumlarını kamuoyunu yanıltmakta ısrar etme ve şüphe ve şaşkınlık yaratan nedenlerle, gerçekleri saklama ve çarpıtma ithamında bulundu. Merkez aynı zamanda, Tunus Eğitim Bakanlığını, Ulusal Pedagoji Merkezi’nin görüşlerini ve matbaa sahiplerinin sesinin Bakanlar Kurulu’na ulaşmasına izin vermemekle suçladı.
Ders Kitabı Üretimi Odası, kitap üretiminde kullanılan kağıt maliyetinin bir kısmını karşılayan Ulusal Destek Fonu’nun müdahalesinin ardından, Tunuslu firmanın teklifi ile Türk firmanın teklifi arasındaki farkın çok az olduğunu ortaya çıkardı. Genel olarak Tunuslu firmanın teklifinin 41,2 milyon Tunus dinar, Türkiye’nin Türk firmanın teklifinin ise 42,5 milyon Tunus dinar olarak tahmin edildiği belirtildi. Türk firmanın kazanması durumunda, Tunus Pedagoji Merkezi, finansal kaynak açmak için yaklaşık bir milyon dinar ve sevkiyat sırasında kalite kontrol şirketinin yararına yaklaşık 425 bin dinar dahil olmak üzere ek finansal giderler üstlenecek. Ayrıca kredinin açıldığı günden çalışmaların tamamlanmasına kadar döviz kurundan elde edilen işlem tutarındaki farkı da karşılaması gerekecek.

Tunus: Bin 424 kaçakçılık operasyonu engellendi
İnsan Hakları Genel İdaresi Müdürü ve İçişleri Bakanlığı Sözcüsü Yargıç Fazile el-Halifi, dün başkent Tunus’ta düzenlediği basın toplantısında, bakanlığın, 2019 ile 2021 yılları arasındaki dönemde, doğrudan veya insan hakları örgütleri veya avukatlar aracılığıyla bin 85 şikayet dilekçesi aldığını, bu dilekçelerden 782’sinin değerlendirildiğini belirtti.
Öte yandan Halifi, gazetecilere ve medya çalışanlarına yönelik saldırıların artmasının ardından Bakanlığın, bilgilerin tek bir taraftan ve resmi kaynaklar üzerinden sağlanır hale gelmesi için yerel ve yabancı medyayla ilişkiler kurmaya çalıştığını ve İçişleri Bakanlığı ile medya arasında iletişimsizlikten kaçınılmasının istendiğini belirtti.
Tunus İçişleri Bakanlığı’nın Kara Sınırları Dairesi Müdürü Kayser Şafta, Tunus Ulusal Muhafızlarının yılbaşından 20 Nisan’a kadar bin 424 kaçakçılık operasyonunu engellediğini açıkladı. Şafta, güvenlik birimlerinin toplam mali değeri 42 milyon Tunus dinarını (yaklaşık 15 milyon dolar) aşan kaçakçılık ürünlerine ve araçlarına el koyduğunu belirtti.
Tunus İçişleri Bakanlığı, tekelcilere ve vurgunculara karşı mücadeleyle ilgili olarak, 1 Ocak’tan başlayarak 20 Nisan’a kadar bin 961 tutanak tutulduğunu duyurdu.
Aynı dönemde güvenlik birimleri 2 milyon 886 bin 814 ton sübvansiyonlu ürüne el koydu. El konulan ürünler arasında temel gıda maddesi miktarı bir milyon 471 bin 898 tona ulaştı. El konulan hububat ve yem miktarı ise 109 bin 538 tona ulaştı.



Suriye'nin yeni güvenlik güçleri kimlerden oluşuyor ve ne gibi zorluklarla karşı karşıyalar?

Suriye'deki yeni yönetim, önceki dönemin ordu ve güvenlik birimlerinin lağvedildiğini açıkladı. (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye'deki yeni yönetim, önceki dönemin ordu ve güvenlik birimlerinin lağvedildiğini açıkladı. (Suriye İçişleri Bakanlığı)
TT

Suriye'nin yeni güvenlik güçleri kimlerden oluşuyor ve ne gibi zorluklarla karşı karşıyalar?

Suriye'deki yeni yönetim, önceki dönemin ordu ve güvenlik birimlerinin lağvedildiğini açıkladı. (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye'deki yeni yönetim, önceki dönemin ordu ve güvenlik birimlerinin lağvedildiğini açıkladı. (Suriye İçişleri Bakanlığı)

Suriye'de Alevilerden sonra Dürzilerle yaşanan kanlı çatışmalar, yeni güvenlik güçlerinin çekirdeğini oluşturan savaşçıların kimliği ve kontrolünü tüm Suriye coğrafyasına yaymaya çalışan yeni yönetimin onları kontrol etme kabiliyeti hakkında soru işaretleri yaratıyor.

Bu gruplar kimler? Nasıl faaliyet gösteriyorlar? Hangi bölgeler yetkililerin kontrolü dışında kalıyor?

Yeni güvenlik güçleri kimlerden oluşuyor?

Beşşar Esed'in 8 Aralık'ta devrilmesinden yaklaşık iki ay sonra Ahmed eş-Şera liderliğindeki yeni yönetim, önceki dönemin ordu ve güvenlik birimlerinin lağvedildiğini duyurdu.

Suriye Genel Güvenlik Dairesi mensupları (Suriye İçişleri Bakanlığı)Suriye Genel Güvenlik Dairesi mensupları (Suriye İçişleri Bakanlığı)

Yeni yönetim ayrıca, İdlib'de Esed'i deviren son saldırıya liderlik eden Ahmed eş-Şera liderliğindeki Heyetu Tahriru’ş-Şam (HTŞ) da dahil olmak üzere tüm silahlı grupların dağıtılmasına karar verdi.

Daha sonra yetkililer, dağılmayı kabul eden grupları Savunma Bakanlığı'na dahil etti ve yeni bir ordu ve güvenlik güçleri oluşturma çabalarının bir parçası olarak Genel Güvenlik Dairesi için gönüllülere kapı açtı.

Suriye Savunma Bakanlığı, diğer grupların yanı sıra ülkenin güneyindeki Dera ve kuzeyindeki Ankara destekli grupları da kapsıyordu. Bunlar arasında 2018'de çekilene kadar kalesi Şam'daki Doğu Guta olan Ceyşu’l İslam da bulunuyor.

Bu gruplar silahlarını muhafaza etti ve eski orduya ait karargahları koruyan birliklerle birlikte kendi karargahlarında konuşlanmayı sürdürdü.

Suriye Genel Güvenlik Dairesi mensupları bir kampta (Suriye İçişleri Bakanlığı)Suriye Genel Güvenlik Dairesi mensupları bir kampta (Suriye İçişleri Bakanlığı)

Ancak HTŞ ve müttefiki gruplar, özellikle İdlib'deki kalelerinde ve Şam'daki güç merkezinde güvenlik konusunda halen üstünlüğe sahip.

Şam çevresinde elit güçler olarak kabul edilen bir dizi grup, çeşitli karargahlarda konuşlanmış durumda ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı koruyor. Genel Güvenlik Dairesi, Şam da dahil olmak üzere birçok bölgede devriye geziyor ve kontrol noktaları kuruyor.

AFP'ye konuşan Suriye uzmanı Lars Hauch, “HTŞ aralık ayında Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı ele geçirdiğinde, hızla devletin dilini ve sembollerini benimsedi” diyerek, bu hamlenin ‘kendisine hiçbir bedel ödemeden meşruiyet görüntüsü verdiğini’ söyledi.

Suriye Genel Güvenlik Dairesi mensupları (Suriye İçişleri Bakanlığı)Suriye Genel Güvenlik Dairesi mensupları (Suriye İçişleri Bakanlığı)

Hauch, “Genel Güvenlik Dairesi gibi kurumsallaşmış isimler taşıyan kuruluşlar aslında HTŞ’nin savaş birimlerinin çekirdeğinden oluşuyor” dedi. Genel Güvenlik Dairesi, eş-Şera'nın en etkili askeri kolu.

Hauch, Savunma Bakanlığı'na katılan gruplarla ilgili olarak şunları söyledi: “Göstermelik entegrasyonlarına rağmen, çoğunluğu halen asıl liderlerine sadık. Bakanlık resmi ve merkezi bir kurum olarak değil, daha çok HTŞ tarafından yönetilen bir operasyon odası gibi çalışıyor.”

Suriye'deki yeni yönetim, önceki dönemin ordu ve güvenlik birimlerinin lağvedildiğini açıkladı. (Suriye İçişleri Bakanlığı)Suriye'deki yeni yönetim, önceki dönemin ordu ve güvenlik birimlerinin lağvedildiğini açıkladı. (Suriye İçişleri Bakanlığı)

Peki ya performansları nasıl?

Şam'a geldiklerinden bu yana yeni yetkililer, azınlıkların endişeleri arasında tüm toplulukları koruma sözü verirken, uluslararası toplum da tüm bileşenleri geçiş sürecine dahil etmeye çağırdı ve yaptırımların kaldırılmasını siyasi performanslarının izlenmesine bağladı.

Eş-Şera, birliğin ve iç barışın korunmasının ve hakları koruyan yeni bir devlet inşa edilmesinin önceliğini defalarca vurguladı.

Ancak Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'ne (SOHR) göre 7 ve 8 Mart tarihlerinde kıyı bölgesinde çoğu alevi bin 700'den fazla kişinin ölümüne neden olan mezhep çatışmaları ve cinayetler geniş çaplı kınamalara yol açtı.

Silahlı kişiler, sivil kıyafetli insanları hakaret edip dövdükten sonra yakın mesafeden ateş ederek öldürdüklerini videolarla belgeledi.

SOHR’a göre Dürzi militanlarla yaşanan ve her iki taraftan yaklaşık 100 savaşçının öldüğü son çatışmalarda, AFP'nin doğrulayamadığı videolarda eş-Şera yanlısı savaşçıların mezhepçi sloganlar attığı ve Dürzi tutuklulara hakaret ettiği belgelendi.

Hauch, ülkedeki yaygın mezhepsel gerilimlerin ortasında, “En korkunç ihlaller az sayıda ama güçlü aşırılık yanlıları tarafından işleniyor” dedi.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre Askeri uzman Riyad Kahveci yaptığı açıklamada, “Silahlı grup savaşçılarının üniformalarını değiştirmeleri ve ulusal bir ordunun askerleri gibi davranmaları gerekiyor” ifadesini kullandı.

Kahveci, “Buna karşılık yetkililer de eski savaşçıların rehabilitasyonunu ve entegrasyonunu hızlandırmalı, içerde ve dışarda güven inşa etmek için Suriye'nin tüm bileşenlerinden yeni unsurlar almalıdır. Ordunun doktrini sivil devleti korumak ve halkını ve tüm bileşenlerini savunmak etrafında dönmelidir” şeklinde konuştu.

Yetkililer, devrik lider Beşşar Esed'e sadık militanları, üyelerine ölümcül saldırılar düzenleyerek Suriye kıyı kesimindeki şiddeti körüklemekle suçladı.

Şam kırsalındaki Ceramana ve Sahnaya bölgelerindeki çatışmaları da ‘yasadışı grupların’ kendi savaşçılarını hedef alarak körüklediğini söylediler.

Hangi bölgeler yetkililerin kontrolü dışında?

Suriye’deki yeni yönetim, birden fazla tarafa bağlı silahlı grupların varlığı ve halk desteğine sahip olmadığı bölgeler nedeniyle Suriye topraklarının tamamına nüfuz etmesini engelleyen önemli güvenlik sorunlarıyla karşı karşıya.

Kuzeydoğu Suriye'de Kürt savaşçıların varlığı, Kürt özyönetim kurumlarının yıl sonuna kadar devlete entegre edilmesini öngören bir anlaşma imzalamış olsalar da geçiş dönemi yönetimini zorluyor. Ancak Kürtler, eş-Şera’nın reddettiği ademi merkeziyetçi bir sistem talep ediyor ve aralarında kadınların da bulunduğu iyi eğitimli askeri güçlerini korumak istiyorlar.

Suriye'deki Dürzilerin kalesi olan güneydeki Suveyda'da, dini otoriteler ve Dürzi gruplar perşembe günü Suriye devletinin ‘ayrılmaz bir parçası’ olduklarını ve ondan ‘kopmayı’ reddettiklerini yinelediler. Devlete, varlığını ancak vilayetteki unsurlar aracılığıyla etkinleştirmesi çağrısında bulundular.

Suriye Genel Güvenlik Dairesi mensupları bir askerî geçit töreni sırasında (Suriye İçişleri Bakanlığı)Suriye Genel Güvenlik Dairesi mensupları bir askerî geçit töreni sırasında (Suriye İçişleri Bakanlığı)

Son çatışmalardan önce yüzlerce savaşçı Genel Güvenlik Dairesi ve Savunma Bakanlığı'na katılmıştı.

Hauch'a göre eş-Şera'nın kontrolü Şam ve İdlib dışında ‘halen nispeten sınırlı.’ Silahlı grupların tam entegrasyonunun olmamasından kaynaklanan belirsizlik ona ‘kontrolünü dayatmak için güç kullanma’ imkânı veriyor.

Ayrıca söz konusu belirsizlik, kendisini ‘aşırılık yanlılarını, kontrolden çıkmış komutanları ve diğer militanları kontrol altına alabilecek tek figür’ olarak sunmaya devam etmesini sağlıyor.