Fas’ta 6 milyon sigara kullanıcısı endişeleri artırıyor

Ekonomik ve Sosyal Konsey, bağımlılığı hastalık olarak tanımayı önerdi

Fas'ta 18 yaş altı 500 bin kişi sigara kullanıyor (EPA)
Fas'ta 18 yaş altı 500 bin kişi sigara kullanıyor (EPA)
TT

Fas’ta 6 milyon sigara kullanıcısı endişeleri artırıyor

Fas'ta 18 yaş altı 500 bin kişi sigara kullanıyor (EPA)
Fas'ta 18 yaş altı 500 bin kişi sigara kullanıyor (EPA)

Fas Ekonomik ve Sosyal Konseyi tarafından yayınlanan araştırma sonuçları, 6 milyon Faslının sigara içtiğini ve bunların 500 bininin ise 18 yaşın altında olduğunu ortaya koydu.
Konsey, önceki gün yayınlanan ‘Bağımlılık Yapıcı Davranışlarla Yüzleşme: Durumun Gerçeği ve Öneriler’ başlıklı raporunda, Fas'ta damar içi madde kullanan yaklaşık 15 bin 500 kişinin olduğu ve hepatit C ile enfekte olanların yüzde 57'sinin bu gruptan olduğu açıklandı. Ayrıca, eğitim alan küçüklerin yüzde 9'undan fazlası en az bir kez esrar kullandığını kaydetti. Buna ek olarak Konsey, 3,3 milyon Faslının oynadığı bahis oyunlarıyla ilgili başka bir bağımlılık türüne de dikkati çekti.
Fas Ekonomik ve Sosyal Konseyi Başkanı Ahmet Rıza Şami, Rabat'ta düzenlediği basın toplantısında bazı noktalara vurgu yaparak, bu rakamların endişe verici olduğunu belirtti. Ayrıca, bağımlıların zihinsel ve psikolojik bütünlükleri ile fiziksel sağlıkları üzerindeki korkunç yansımalarının ele alınması gerektiğine değindi. Bağımlılığın yüksek finansal maliyeti nedeniyle ortaya çıkan yansımaların aileye ve topluma yayıldığı konusunda da uyarıda bulundu.
Konsey, uyuşturucu madde kullanımı veya bağımlılığın yasal olarak sigorta, sağlık sigortası ve sosyal güvenlik kurumu tarafından karşılanabilecek tedavi gerektiren hastalık olarak tanınmasını tavsiye etti.
Bir yandan Konsey, uyuşturucu kullanıcılarına tedavi görme hakkı veren yasal hükümlerin sistematik olarak uygulanmasına izin vermek için ceza kanununun gözden geçirilmesini talep ederken, diğer yandan uyuşturucu ve kaçakçılık yapan şebekelere karşı cezaların arttırılmasına yönelik Ceza Kanunu’nun gözden geçirilmesini talep etti.
Konsey, potansiyel olarak bağımlılık yapan yasal araçlardan (tütün, alkol, at yarışı bahisleri, piyangolar, spor bahisleri) devletin elde ettiği gelirin sabit bir yüzdesini (yüzde 10) tedavi, araştırma ve önlemede kullanılmasını önerdi.
Konsey, bu araçların, devletin mali gelirinin yaklaşık yüzde 9'unu ve gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) yüzde 3'ünü temsil eden 32 milyar dirhemden (3,2 milyar $) daha fazla olduğunu belirtti.
Konsey ayrıca, bağımlılıkla mücadele uzmanlığının ve bu alanda verilen üniversite diplomasının yasal olarak tanınmasını ve bu uzmanlıkla ilgili meslekler (psikoterapistler, uğraşı terapistleri ve diğerleri) için temel düzenlemelerin kabul edilmesini tavsiye etti. Atılacak adımın, bu alanda yetenekli insan kaynaklarının oluşmasına katkı sağlayacak.
Aynı zamanda Konsey, çocuklarda bağımlılık yapan davranışlara da odaklanılması gerektiğine dikkati çekti. Örneğin, konsey bağımlılık yapan madde kullanan ergenlerin yüzde 30 ila 50'sinin çok çeşitli bilişsel ve davranışsal bozukluğuna neden olan ‘dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğundan mustarip olduğunu belirtti.



Netanyahu’dan Gazze Şeridi'ni tamamen işgal etme tehdidi... ‘Stratejik tuzak’ uyarıları arasında yeni bir iddia

Gazze Şeridi sınırındaki İsrail tankları (AFP)
Gazze Şeridi sınırındaki İsrail tankları (AFP)
TT

Netanyahu’dan Gazze Şeridi'ni tamamen işgal etme tehdidi... ‘Stratejik tuzak’ uyarıları arasında yeni bir iddia

Gazze Şeridi sınırındaki İsrail tankları (AFP)
Gazze Şeridi sınırındaki İsrail tankları (AFP)

Gazze Şeridi'ne karadan ve havadan yardım girişine izin verilmesine yönelik ani kararın ardındaki nedenlere ilişkin açıklamalar farklılık gösterse de, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu kararını verdi. Netanyahu, yaklaşık iki milyon Filistinlinin hayatını tehdit eden kıtlık uyarıları üzerine, savaşı durdurmak ve daha fazla yardımın girmesine izin vermek için, Gazze Şeridi'nin tamamını işgal etmeyi hedefleyen bir plan benimsedi.

İsrail medyası, Netanyahu'nun konuyla ilgili bir karar almak üzere bugün hükümetiyle bir toplantı yapacağını ve ayrıca ‘savaşın üç hedefini nasıl gerçekleştireceği’ konusunda orduya talimat vermek üzere güvenlik kabinesini toplayacağını bildirdi.

İsrail Başbakanı, ‘birlikte durmaya ve birlikte savaşmaya devam ederek savaşın tüm hedeflerini gerçekleştirmenin... düşmanı yenmenin, esirleri kurtarmanın ve Gazze Şeridi'nin bundan sonra İsrail için herhangi bir tehdit oluşturmamasını sağlamanın’ gerekliliğini vurguladı.

Netanyahu üzerindeki baskı artıyor

Analistler, Netanyahu'nun askeri gerginliği artırma eğiliminin, savaşın ilan edilen hedeflerine ulaşmak için belirli bir vizyonun olmadığına ve kararsızlığa işaret ettiğini düşünüyor. Bazı analistler ise Filistinli grupların son günlerde Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli esirlerin görüntülerini yayınlamasının ve bu esirlerden birinin kendi mezarını kazdığını söylemesinin, özellikle de aşırı sağcı bazı bakanların Gazze Şeridi'ne yardım girişine izin verdiği için onu eleştirmelerinin ardından, Başbakan üzerindeki baskıyı artırmış olabileceğini düşünüyor. Bunların başında elbette Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich geliyor. Onlar söz konusu kararı Hamas’a bir hediye olarak nitelendirdiler ve böyle bir karar alınmaması gerektiğini ifade ettiler.

Ancak askeri gerilimin ardındaki gerçek neden ne olursa olsun, yerel medya İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir'in bu öneriye karşı çıktığını bildirdi. Yisrael Hayom gazetesi, ordudaki önemli bir kaynaktan, Genelkurmay Başkanı'nın Gazze Şeridi'nin tamamen işgal edilmesine karşı çıktığını ve bunu ‘stratejik bir tuzak’ olarak gördüğünü aktardı.

İsrail Yayın Kurumu da güvenlik güçlerinin, esirlerin zarar görmesinden endişe duydukları için ordunun daha önce faaliyet göstermediği bölgelerde çatışmanın genişlemesine karşı çıktıklarını belirtti. Ancak Netanyahu'nun isteği tartışmaya açık olmayan bir şekilde kesin görünüyor. Yerel basında yer alan haberlere göre Netanyahu, Zamir'e “Eğer bu sana uymuyorsa, görevinden istifa etmelisin” şeklinde kesin bir mesaj gönderdi. Bu durum, birkaç saat içinde yapılacak toplantı öncesinde siyasi ve güvenlik düzeylerinde derin anlaşmazlıklar ve bölünmeler olduğunu gösteriyor.

İsrail'in en etkili gazetecilerinden ve karar alma çevrelerine yakın isimlerden Amit Segal, Başbakanlık Ofisi’nden bir kaynağın “Karar verildi... Gazze Şeridi'ni işgal edeceğiz” dediğini aktardı.

dfrgty
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırıları sonucu yükselen dumanlar (Reuters)

Segal'ın aktardığına göre yetkili, “Hamas, tam bir teslimiyet olmadan esirleri serbest bırakmayacak. Şimdi harekete geçmezsek esirler açlıktan ölecek ve Gazze Şeridi Hamas’ın kontrolü altında kalacak” ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat’ın Jerusalem Post’tan aktardığına göre, savaşın genişlemesi, halihazırda Gazze Şeridi'nin yaklaşık yüzde 75'ini kontrol eden ordunun geri kalan bölgeleri de kontrol altına almasına ve esirlerin tutulduğu düşünülen yerlerde operasyonlar düzenlemesine yol açacak.

İsrail ordusu uyarıyor

New York Post gazetesine göre İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nin tamamen işgal edilmesinin, yoğun nüfuslu sivil bölgelerde ve çatışmalardan etkilenmemiş az sayıdaki şehirde askeri varlığın sürdürülmesinin, Hamas hareketinin kalan hücrelerini aramak ve yerlerini belirlemek için yıllar alacağı konusunda uyarıda bulundu.

Böyle bir adım, esirlerin hayatını tehlikeye atabilir. Çünkü son zamanlarda Hamas'ın üyelerine, ellerinde bulunan esirleri İsrail askerleri yaklaşırsa öldürme emri verdiği yönünde haberler çıktı.

Bu gelişmeler ve görüş ayrılıkları, Netanyahu'yu sert bir şekilde eleştirmesiyle tanınan Başsavcı Gali Baharav-Miara'nın görevden alınması için oybirliğiyle alınan kararın ve İsrail Yüksek Mahkemesi'nin bu kararı daha sonra dondurmasının ardından, siyasi ve hukuki bir krizin ortasında geliyor.

sdfrgty
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırıları sonucu meydana gelen yıkımdan (AP)

Diğer yandan Knesset Dışişleri ve Savunma Komitesi, Komite Başkanı Yuli Edelstein'in görevden alınmasına ilişkin kararı onayladı. Bu karar, Netanyahu'nun hükümette kalması için bunu şart koşan Haredi (Ultra-Ortodoks Yahudi) partilerinin talebine yanıt olarak alındı. Edelstein, zorunlu askerlikle ilgili bir yasa tasarısı sunmakta ısrarcıydı ve bu partiler bunu şiddetle reddediyordu.

Netanyahu’nun son açıklamalarının, Hamas’a baskıyı artırarak hareketi yeniden müzakere sürecine çekmeye ve bazı taleplerinden vazgeçirmeye yönelik bir hamle olabileceği yorumları yapılırken, çok sayıda uzman İsrail ordusunun Gazze Şeridi’nde askeri operasyonlarını daha da yoğunlaştırma kapasitesini sorguluyor. Savaşın 23’üncü ayına yaklaşılmasına rağmen Netanyahu’nun hedeflerinin hâlâ hayata geçirilememiş olması, bu kapasiteye dair soru işaretlerini artırıyor.