Yemen’den uluslararası topluma Husilere baskı yapılması çağrısı

Hükümet, parlamentonun tavsiyelerini uygulama ve Başkanlık Konseyi’nin talimatlarına uygun hareket etme sözü verdi.

Yemen Parlamentosu’nda bütçe oturumu düzenlendi. (SABA)
Yemen Parlamentosu’nda bütçe oturumu düzenlendi. (SABA)
TT

Yemen’den uluslararası topluma Husilere baskı yapılması çağrısı

Yemen Parlamentosu’nda bütçe oturumu düzenlendi. (SABA)
Yemen Parlamentosu’nda bütçe oturumu düzenlendi. (SABA)

Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Reşad el-Uleymi, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile ilk kez bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmede Husi milislere ateşkese uymaları, sınır kapılarını açmaları ve Taiz şehrine uygulanan kuşatmayı sona erdirmeleri için uluslararası baskının önemli olduğunu vurguladı.  
Yemen hükümeti, görüşmeyle eş zamanlı olarak, Başbakan Muin Abdulmelik Said aracılığıyla parlamentonu tavsiyelerini uygulama ve Başkanlık Konseyi Başkanı Uleymi’nin açıklamaları doğrultusunda çalışma taahhüdünde bulundu.
Resmi kaynaklar, Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Reşad el-Uleymi’nin ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini aktardı. Kaynaklara göre iki yetkili, ‘çeşitli alanlardaki ikili ilişkiler, ABD’nin Yemen’e desteği, devletin restorasyonunun tamamlanması, reform programının uygulanması ve terörle mücadele alanında iş birliğinin sürdürülmesi’ başlıklarında uzlaşı sürecini ele aldılar.
Uleymi, ABD’nin 2014 yılından bu yana Yemen hükümetine, iktidar geçişine ve Yemen Başkanlık Konseyi’ne verdiği desteğe övgüde bulunurken Husi milislerin devam eden ihlallerine rağmen hükümetin insani ateşkese bağlı olduğunu vurguladı.
SABA haber ajansına göre Başkanlık Konseyi, uluslararası toplumun ‘Husi milislere vatandaşlar üzerinden boğucu kuşatmayı kaldırmaları da dahil ateşkese uymaları ve Taiz şehrinde geçişleri açmaları’ için baskı uygulamasının önemine dikkat çekti. Ayrıca Bakan Blinken’a da ‘içerisinde bulundukları zor koşullar, ekonomik çöküş ve derinleşen yoksulluk’ göz önüne alındığında Yemen ekonomisine desteği artırmak için uluslararası finans kurumları ile görüşmesi çağrısı yaptı.
Yemenli resmi kaynaklara göre ABD Dışişleri Bakanı, Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı ve üyelerini tebrik ederken Washington’ın hükümet tarafından alınan tüm ekonomik reformlara yönelik desteğine dikkat çekti. ABD’nin Birleşmiş Milletler (BM) tarafından desteklenen insani ateşkesi desteklediğini belirten Blinken, insanların acısını hafifletmek için Taiz şehrine çıkan yolların açılmasının önemli olduğunu vurguladı.
Diğer yandan Yemen Başbakanı yaptığı resmi bir açıklamada hükümetinin Yemen Başkanlık Konseyi ve Temsilciler Meclisi’nde güvenle ve daha fazla çaba, sistematik ve yapıcı çalışmalar ortasında bu zor dönemi atlatmak için ek bir teşvikte bulunduğunu belirtti. Başbakan ayrıca Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Reşad el-Uleymi’nin anayasal yeminini ettikten sonra yaptığı konuşmadaki başlıklara ve Temsilciler Meclisi’nin önemli tavsiyelerine bağlı olduğunu vurguladı.
Abdulmelik, hükümetinin başta Yemen Başkanlık Konseyi’ni kurup yeni bir çalışma ve başarı aşaması başlatarak ortaya koyduğu tarihi dönüşüm’ olmak üzere meydana gelen değişikliklere ve gelişmelere uyum sağlamak için çalışacağını söyledi. Başbakan ayrıca Konsey Başkanı’nın konuşmasında yer alan yönergelerin yanı sıra Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi çatısı altında Riyad’da gerçekleştirilen Yemen-Yemen istişarelerinin sonuçlarına ve çalışma programına da bağlı olduğunu vurguladı.  
Yemen Başbakanı, Temsilciler Meclisi’nin ‘Temsilciler Meclisi’nin hükümetin yürütme performansı üzerindeki etkin gözetimini’ ve ‘bu performansı ülkenin çıkarlarını yansıtacak şekilde bütünleştirmek için hükümet ve çeşitli anayasal kurumlar arasında yakın iş birliği arzusunu’ memnuniyetle karşıladı.
Hükümetinin ‘güven oturumlarına hâkim olan atmosferden’ duyduğu memnuniyeti ve Temsilciler Meclisi üyeleri tarafından sunulan yorumların ve yapıcı eleştirilerin önemini dile getiren Abdulmelik, parlamento ve hükümet arasındaki iş birliği ve entegrasyon düzeyini artıracak birçok başlığın üzerinde durulduğu bilgisini verdi.  
Yemen Başbakanı, hükümetin şu an meydana gelen tüm gelişmelere ve değişikliklere uyum sağlamak için yeni planlar geliştirmeye çalıştığını belirttiği açıklamasında ayrıca yetki devrinin, Yemen Başkanlık Konseyi’nin Aden’deki görevlerini yerine getirmesinin, sözleşmenin tamamlanmasının ve çeşitli devlet makamlarının hükümeti kazanımlarının önüne koyan adımlarının yeni bir dönemin başlangıcı olduğunu vurguladı. Bunun, planlarına ve performansına yansıyacağını kaydetti.  
Yemen Parlamentosu, Husi darbesinden bu yana ilk kez geçici başkent Aden’de düzenlediği ve Liderlik Konseyi üyelerinin anayasal yeminini ettiği oturumları sırasında bütçeyi görüştü. Ardından da perşembe günü Muin Abdulmelik hükümetine güvenoyu verdi.
Ordu medyası, Husilerin bu ayın başında yürürlüğe giren BM ateşkesini ihlale devam etmesiyle ilgili yaptığı açıklamada Ulusal Ordu güçlerinin geçen çarşamba günü Taiz, Hudeyde, Marib, Hacca, el-Cevf ve ed-Dali vilayetlerindeki farklı cephelerde milisler tarafından BM ateşkesine yönelik 105 ihlal tespit ettiğini aktardı.
Yemen silahlı kuvvetlerine bağlı medya merkezi tarafından yayınlanan bir rapora göre Husi milisler, aynı gün Taiz’in batısındaki el-Berh ve Hudeyde’nin güneyindeki Hays eksenlerinde 26 ihlal, Marib’in güney, batı ve kuzeybatı cephelerinde 24 ihlal, Hacca’nın batısındaki Harad ve Beni Hasan cephelerinde 22 ihlal, Taiz ekseninde 18 ihlal, Cevf iline bağlı el-Hazm’ın doğusundaki el-Cedafir ve Huishian’da 8 ve ed-Dali’nin Maris cephesinde 7 ihlal gerçekleştirdi.
Yemen ordu medyasında yer alan haberlere göre ordu güçleri, çarşamba akşamı silahlı Husi milislerin Hays eksenindeki et-Tuhayta’nın güneyinde meydana gelen sızma girişimlerini engelledi. Husi milislerin tüm cephelerde ordu mevzilerine karşı ateş açmaya devam ettiği belirtildi.
Haberlerde, Marib’i çevreleyen cepheler ile Hays eksenindeHusi keşif uçaklarının görüldüğü  aktarıldı.
BM ve uluslararası toplumun Yemen’deki ateşkese dair iyimserliğine rağmen Husiler, 2 Nisan’dan bu yana en az 2 binin üzerinde ihlal gerçekleştirdi. Bu nedenle ateşkesin çökme ihtimaline yönelik endişeler arttı.



Yemen'de taraflar arasında ‘ABD yıkımını ülkenin başına kim musallat etti?’ tartışması

ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)
ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)
TT

Yemen'de taraflar arasında ‘ABD yıkımını ülkenin başına kim musallat etti?’ tartışması

ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)
ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)

Tevfik eş-Şenvah

Yemen’in meşru hükümeti ve Husiler, on yılı aşkın bir süredir Yemen'in başına bela olan yıkımın sorumlusu olarak birbirlerini suçlamaya devam ediyor. Yemen Enformasyon Bakanı Muammer el-Eryani dün yaptığı açıklamada, İran destekli Husilerin 2014 yılındaki darbeden bu yana ‘Yemen'in altyapısı ve ekonomisindeki yıkımın başlıca nedeni olmakla’ suçladı.

Aynı zamanda uluslararası meşruiyete sahip Yemen hükümetinin sözcüsü olan Eryani, Husilerin kurtarılmış bölgelerdeki hayati tesislere sistematik saldırılar düzenlediğini, örneğin 30 Aralık 2020 tarihinde Aden Uluslararası Havalimanı'na İran yapımı balistik füzelerle düzenledikleri saldırıda 25 kişinin öldüğünü, 110 kişinin de yaralandığını ve havalimanının altyapısının zarar gördüğünü söyledi. Husilerin 2022 yılında da Hadramut ve Şebva'daki petrol ihracat edilen limanlara yönelik saldırılarda bulunduklarını belirten Eryani, bunlar arasında insansız hava araçları (İHA) ve balistik füzeler kullanılarak ed-Debba ve Neşime limanlarına yönelik saldırıların da olduğunu ifade etti.

Yemenli Bakan, söz konusu saldırıların Husilerin iddia ettiği gibi Yemen'i ya da Gazze'yi savunmak için değil, Yemen'i yok etmeyi, halkını yoksullaştırmayı ve bölgenin güvenliğini baltalamayı amaçlayan İran gündemini uygulama stratejisinin bir parçası olduğunu söyledi.

Husilerin Kızıldeniz'deki uluslararası gemilere yönelik saldırıları da dâhil olmak üzere çeşitli maceraperestliklerinin, ABD ve İngiltere tarafından ‘Refahın Muhafızı Operasyonu’ kapsamında geçtiğimiz yıl ocak ayında başlayan askeri saldırılarını tetiklediğini söyleyen Eryani, bu saldırıların yıkımın birincil nedeni olmadığını, daha ziyade Husilerin saldırılarına karşı bir yanıt olduğunu vurguladı.

Öte yandan Husiler, Yemen halkının çektiği acılardan başta Yemen’in meşru hükümeti olmak üzere ABD ve müttefiklerinin sorumlu olduğunu söyledi. ABD merkezli haber kanalı NBC tarafından aktarılan Husilere bağlı medya organlarının haberlerine göre Husiler, 17 Mart 2025 tarihinde 53 kişinin ölümüne ve 98 kişinin yaralanmasına neden olan ABD’nin son saldırılarını ‘suç teşkil eden saldırganlık’ olarak nitelendirdi. Kızıldeniz’deki gemilere ve askeri hedeflere yönelik saldırılarının dış müdahaleye ve Gazze'ye uygulanan kuşatmaya karşı savunma amaçlı bir yanıt olduğunu vurgulayan Husiler, Filistinlilerle dayanışma içinde olduklarını açıkladılar.

Medyada yer alan haberlere göre Husilerin Kızıldeniz’de uluslararası gemilere yönelik saldırıları ülke içindeki popülariteleri ve saflarına savaşçı çekme hızını arttırdı. Uluslararası toplumu kendileriyle etkileşime girmeye zorladılar ve Yemen'in resmi hükümeti olarak tanınmamalarına rağmen popüler bir yankı uyandırdılar. Nüfuzları zayıf olmasına rağmen İsrail'e füze atmalarının ardındaki gizli amaçlarından biri de buydu.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan çevirdiği habere göre Yemen hükümeti, İran'ı, ‘Birleşmiş Milletler (BM) silah ambargosunu ihlal ederek Husileri İHA ve balistik füzeler gibi çeşitli silahlarla desteklemekle’ suçluyor. Buna karşın İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Genel Komutanı Hüseyin Selami, İran medyasına yaptığı açıklamada, Tahran'ın Husilerin kararlarını doğrudan kontrol ettiği iddialarını reddederek Husilerin kararlarını bağımsız bir şekilde aldıklarını vurguladı. Ancak Yemen hükümeti çevreleri İran'ın desteğinin Husilerin eylemlerinin ana kaynağı olduğunda ısrar ediyor.

Yemen hükümeti, ABD'nin hava saldırıları sonucunda Husilerin kontrolündeki limanlarda meydana gelen ağır kayıpların ardından ‘Husiler Yemen'e yıkım getiriyor’ etiketiyle (hashtag) bir sosyal medya kampanyası başlattı. Kampanyanın amacının ‘Husilerin suçlarını ifşa etmek ve ülke kaynaklarına verdikleri zararın boyutlarını ortaya koymak, altyapı ile ekonomik ve sivil tesislerin tahrip edilmesinden ve bunların savaş amacıyla kullanılmasından onları tamamen sorumlu tutmak’ olduğu belirtildi.

Husiler cuma günü, ABD'nin Yemen'in batısındaki Hudeyde ilinde bir petrol ihracatı limanına gece boyunca düzenlediği saldırılarda ölenlerin sayısının 80'e yükseldiğini ve bu sayının Washington'ın bir ay önce başlattığı yoğun hava saldırılarının en ölümcülü olduğunu açıkladılar.

Bu arada saldırılar şiddetlenmeye devam ederken, ABD ile İran arasındaki müzakereler Umman’ın başkenti Maskat'ın ardından Roma'da tüm hızıyla devam ediyor. Basında yer alan haberlerde, İran’ın Dini Lideri Ali Hamaney’in Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman'la bölgedeki birçok karmaşık meseleyi görüşmek üzere bir araya gelmesinin ardından gerilimin azalacağına dair umutlar ifade edildi.