Suriye’nin kuzeybatısında suç oranları azaldı

Suriye’nin kuzeybatısındaki güvenlik birimleri denetimlerini sürdürüyor. (Şarku’l Avsat)
Suriye’nin kuzeybatısındaki güvenlik birimleri denetimlerini sürdürüyor. (Şarku’l Avsat)
TT

Suriye’nin kuzeybatısında suç oranları azaldı

Suriye’nin kuzeybatısındaki güvenlik birimleri denetimlerini sürdürüyor. (Şarku’l Avsat)
Suriye’nin kuzeybatısındaki güvenlik birimleri denetimlerini sürdürüyor. (Şarku’l Avsat)

Başta Heyetu Tahriru’ş Şam (HTŞ) olmak üzere muhalif grupların kontrolü altındaki İdlib’de cinayet ve adam kaçırma oranı son yıllarda yüzde 50’nin altına düştü. Güvenlik durumu rejim güçleri ve Suriye Demokratik Güçleri’in (SDG) etkisi altındaki diğer alanlara kıyasla iyileşirken, İdlib’deki aktivistlere ve yetkililere göre yoksulluk nedeniyle hırsızlık suçları ise halen aynı oranda seyrediyor.
Şarku’l Avsat’ın Suriye’nin kuzeybatısında bulunan muhalif bölgelerdeki suç oranları hakkında yürüttüğü araştırmaya katılan,  yerinden edilenlerden İdlib’deki aktivist Bakar Hamidi şu açıklamada bulundu:
“Suriye muhalefetinin kontrolü altındaki bölgelerde (İdlib, Hama kırsalı, Halep ve Lazkiye) suç oranı, son birkaç yılda yüzde 50’nin altına düştü. Bu bölgeler, suçların (cinayet, adam kaçırma, silahsızlanma ve hırsızlık) en yüksek düzeyde görüldüğü geçmiş yıllara kıyasla şu an benzeri görülmemiş bir güvenlik istikrarına tanık oluyor. Muhalefet bölgelerinde suç oranındaki düşüş, HTŞ ve diğer gruplar tarafından son yıllarda oluşturulan tek ve düzenli bir güvenlik organının ve polis güçlerinin varlığından kaynaklanıyor. Bu organlar ve polis güçleri, suçluları ve ‘öldürme, hırsızlık, silahlı saldırı ve adam kaçırma’ operasyonlarına karışanları kovuşturmak için çalışıyor.”
Yine İdlib’den Muhammed el-Esmer de şu açıklamada bulundu:
“İdlib vilayetinde suç oranı önceki yıllara göre azaldı ve artık kaçırılanların ve ailelerinin fidye ödemesi istenen telefonlar almıyoruz veya kaçırılma videoları izlemiyoruz. Kimliği belirsiz kişilerce öldürülen kimliği belirsiz cesetler de eskisinden daha az. Suçlar halen işleniyor ancak eskisinden çok daha düşük bir oranda. Bölge bir güvenlik konusunda bir istikrara tanık olmaya başladı. Ancak hırsızlık eski hızıyla devam ediyor. Bu hırsızlıklara, Suriye’nin kuzeyinin tanık olduğu yoksulluk durumunun katkı sağladığını düşünüyorum.”
İdlib’deki insan hakları aktivistlerinden de şu açıklama yapıldı:
“İdlib vilayetinde 2022 yılının başından bu yana 15 cinayet belgelendi. Bunların üçü çocuk, üçü kimliği belirsiz yetişkin ve 10’u sivil. Polis ve güvenlik güçleri, yaklaşık 12 otomobil ve motosiklet hırsızlığı vakası kaydetti. Altı hırsız tutuklandı. Pazarda üç kadının çantası çalındı.”
İdlib vilayetindeki ‘Genel Güvenlik Ajansı’ Sözcüsü Daher el-Ömer, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Kamu Güvenliği Teşkilatı, kurtarılan bölgelerdeki çabaları birleştirerek, mekanizmaları kontrol ederek, çalışma sürecini düzenleyerek ve organize ederek, DEAŞ hücreleri, rejim kuvvetleri, adam kaçırma, gasp, uyuşturucu kaçakçılığı hücreleri ve diğer oluşumlar gibi İdlib bölgesindeki birçok yapıtı ortadan kaldırmayı başardı. Bu tür hücrelerin tamamen ortadan kaldırılması için çalışmalar devam ediyor. Teşkilatın faaliyeti, departmanların canlandırılmasına dayanıyor. Her biri, işlerinde dosyaları ve bölgeleri yönetme gibi belirli bir role sahipti. Bu departmanların rolü, uzman oldukları hücreleri takip etmek ve şüpheliler hakkında bilgi toplamak. Bu bilgiler, daha sonra birkaç aşamadan geçerek sisteme giriliyor, başsavcılığın onayı ve yazılı izni alındıktan sonra tutuklamalar ile son buluyor. Daha sonra tutuklu, bilgilerin bütünlüğünün ve soruşturmanın tüm aşamalarının bütünlüğünün tespiti için Cumhuriyet Savcılığı’na sevk ediliyor ve ardından da yargı önünde kovuşturması yapılıyor. Adil bir ceza alabilmesi için yargıya sevk ediliyor. Ancak soruşturmanın herhangi bir aşamasında delil yetersizliği veya tutuklunun masumiyetinin anlaşılması halinde serbest bırakılıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Daher el-Ömer açıklamasının devamında karılaşılan zorluklara dikkat çekti:
“Tekfirci hücreler, adam kaçıran oluşumlar ve diğer yapılanmalar tarafından yürütülen suç uygulamalarının yanı sıra Suriye rejimi ve müttefiklerinin çeşitli askeri ve güvenlik kampanyaları yoluyla bölgemizde olduğu gibi çatışmaların ve savaşların yoğun olduğu alanlarda güvenlik çalışmalarının karşı karşıya olduğu birçok zorluk var. Gayrimenkul ve araçların alım, satım ve kiralamalarının kontrol edilmesi gibi güvenliğin kontrolünde de önemli bir role sahip olan bazı olay ve kurumlarda bir organizasyon ve istikrar bulunmaması bugün işimizin karşı karşıya olduğu en büyük zorluktur.”
Ömer sözlerini şöyle sonlandırdı:
“Kamu Güvenliği Teşkilatı’nın temel dayanağı, özgürleştirilmiş bölgelerdeki sivillerin korunması, emniyetin sağlanması, halkımızın özgür ve onurlu bir yaşam sürmesidir. Bu nedenle mahremiyet ve özgürlükler korunurken, tüm çalışmalarımızda her zaman tüm önlemleri almaya ve sivilleri hayatlarını tehdit eden herhangi bir tehlikeye karşı korumaya özen gösteriyoruz.”



Şam, federal sistemi reddetmeye devam ederken Kürtleri orduya katılmaya çağırdı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ve ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack, dün Şam'daki cumhurbaşkanlığı sarayında bir araya geldiler (AFP)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ve ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack, dün Şam'daki cumhurbaşkanlığı sarayında bir araya geldiler (AFP)
TT

Şam, federal sistemi reddetmeye devam ederken Kürtleri orduya katılmaya çağırdı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ve ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack, dün Şam'daki cumhurbaşkanlığı sarayında bir araya geldiler (AFP)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ve ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack, dün Şam'daki cumhurbaşkanlığı sarayında bir araya geldiler (AFP)

Suriye hükümeti tarafından dün yapılan açıklamada federal sistemin reddedildiği bir kez daha ifade edilirken Kürt güçlerine orduya katılmaları çağrısı yapıldı. Kürt ve resmi Suriye kaynaklarına göre bu karar Cumhurbaşkanı Ahmed Şer'in Suriye Demokratik Güçleri Komutanı Mazlum Abdi ile ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack'ın katıldığı bir toplantıda alındı.

Şarku’l Avsat’ın Fransız Haber Ajansı AFP'den aktardığı habere göre Suriyeli bir Kürt yetkili, Şara ve Abdi, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi’ni (KDSÖY)Suriye devletine entegre etme çabalarını görüşmek üzere bir araya geldiğini ifade etti.

Kimliğinin gizli tutulması şartıyla konuşan yetkili, ABD’nin Türkiye Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Barrack'ın da toplantıya katıldığını söyledi.

Toplantının, ‘KDSÖY ile Şam hükümeti arasındaki ilişkiler ile ekonomik ve askeri konuların’ görüşülmesi için düzenlendiğini de sözlerine ekledi.

Bu toplantı, Şara ve Abdi arasında henüz uygulanmayan bir ikili anlaşmanın imzalanmasından dört ay sonra gerçekleşti.

Şara’nın 10 Mart'ta ABD’nin himayesinde Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Abdi ile imzaladığı anlaşma, ‘Suriye'nin kuzeydoğusundaki tüm sivil ve askeri kurumların, sınır geçişleri, havaalanı, petrol ve gaz sahaları dahil olmak üzere Suriye devletinin yönetimi altına alınmasına’ ilişkin maddeler içeriyordu.

Ancak KDSÖY, anayasal bildirinin ardından hükümetin çeşitliliği yansıtmadığını söyleyerek yönetimi eleştirdi. Kürt güçler geçtiğimiz ay ‘merkezi olmayan demokratik’ bir devlet talebinde bulunmuş, Şam ise buna ülkede ‘bölünme girişimlerini’ reddettiğini vurgulayarak yanıt vermişti.

Suriye hükümetinden bir kaynak dün devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, “Suriye devleti, ‘tek Suriye, tek ordu, tek hükümet’ ilkesine sıkı sıkıya bağlı olduğunu yineler ve Suriye Arap Cumhuriyeti'nin egemenliği ve toprak bütünlüğüne aykırı her türlü bölünme veya federalizm biçimini kesin bir şekilde reddeder” ifadelerini kullandı.

Kaynak, “Suriye ordusu, tüm vatandaşları birleştiren ulusal bir kurumdur. Devlet, SDG'den Suriyeli savaşçıların anayasal ve yasal çerçeve içinde ordunun saflarına katılmasını memnuniyetle karşılıyor” dedi.

Kaynak ayrıca, ‘imzalanan anlaşmaların uygulanmasındaki herhangi bir gecikmenin ulusal çıkarlara hizmet etmeyeceği, aksine durumu karmaşıklaştıracağın ve Suriye'nin tüm bölgelerinde güvenlik ve istikrarın yeniden sağlanmasına yönelik çabaları engelleyeceği’ uyarısında bulundu.

Cumhurbaşkanı Şara, geçtiğimiz yıl aralık ayında İslamcı grupların ittifakının başında eski Devlet Başkanı Beşşar Esed rejimini devirerek Şam'da iktidarı ele geçirdi. O tarihten bu yana Şara, Suriye'deki tüm askeri grupların lağvedilmesini savunuyor.

Ancak Suriyeli Kürtler, on binlerce erkek ve kadından oluşan askeri güçlerini korumakta ısrar ediyorlar.

Suriye'nin birliğini korumak ve ülkede güvenliği yeniden tesis etmek, yeni yetkililer için başlıca zorluklar arasında yer alıyor.

On yıllardır ötekileştirilmeye ve dışlanmaya maruz kalan Suriyeli Kürtler, bugün yeni iktidarın karar alma sürecini merkezileştirme ve geçiş döneminin yönetiminden önemli unsurları dışlama çabalarını eleştiriyorlar.

SDG lideri Abdi, mayıs ayı sonlarında bir televizyon röportajında “Şam ile yaptığımız anlaşmaya bağlıyız ve şu anda uygulama komiteleri aracılığıyla bu anlaşmayı hayata geçirmeye çalışıyoruz” dedi. Ancak ‘Suriye'nin merkezi olmayan, tüm bileşenlerinin tüm haklarına sahip olduğu ve kimsenin dışlanmadığı bir ülke olması’ konusunda kararlı olduğunu da vurguladı.

Şara, Şam’da iktidarı devralmasının ardından tüm silahlı grupların feshedileceğini açıklamasına rağmen, ABD destekli Kürtler, DEAŞ’ı 2019 yılında son kalesinden de kovana kadar mücadelede etkinliğini kanıtlamış olan organize askeri güçlerini korumakta ısrar ediyorlar.

Kürt özyönetim, Suriye'nin kuzeyinde ve doğusunda, Şam’daki kaynaklara ihtiyaç duyduğu en önemli petrol ve doğalgaz sahalarını da içeren geniş bir alanı kontrol ediyor. Aralarında binlerce yabancının da bulunduğu DEAŞ üyelerini de kamplarda ve gözaltı merkezlerinde tutuyor.

Suriye Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani daha önce yaptığı bir açıklamada, KDSÖY’le imzalanan anlaşmanın maddelerinin uygulanmasında ‘oyalanmanın ülkedeki kaosu uzatacağını’ söylemişti.