Rusya’dan Suriye’nin kuzeybatısında yeni saldırı

Rusya, Suriyeli muhalif gruplara ait altı askeri noktayı hedef aldı

Rus savaş uçakları, Lazkiye kırsalının Cebel el-Ekrad bölgesinde yer alan el-Kinde köyünü bombaladı (Şarku’l Avsat)
Rus savaş uçakları, Lazkiye kırsalının Cebel el-Ekrad bölgesinde yer alan el-Kinde köyünü bombaladı (Şarku’l Avsat)
TT

Rusya’dan Suriye’nin kuzeybatısında yeni saldırı

Rus savaş uçakları, Lazkiye kırsalının Cebel el-Ekrad bölgesinde yer alan el-Kinde köyünü bombaladı (Şarku’l Avsat)
Rus savaş uçakları, Lazkiye kırsalının Cebel el-Ekrad bölgesinde yer alan el-Kinde köyünü bombaladı (Şarku’l Avsat)

Rusya, Suriye'nin kuzeybatısında yer alan Hama ve İdlib kırsallarındaki farklı bölgelere havadan havaya ve havadan karaya füzelerle yeni bombardımanlar düzenlerken, Suriye rejimi güçleri ve İran destekli rejim yanlısı milisler, Suriyeli muhalif gruplara ait, temas hattı yakınlarındaki askeri bölgeleri karadan bombaladılar. Öte yandan Türkiye’ye ait bir insansız hava aracı (İHA) Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) ait bir askeri noktayı hedef aldı. Halep'in kuzeyinde gerçekleşen bombardımanda ise SDG unsurlarından ölen ve yaralananların olduğu bildirildi.
İdlib’deki aktivistler, Rus savaş uçaklarının Cumayı Cumartesiye bağlayan gece, İdlib kırsalındaki el-Bera, Beyneyn, Mecdeliya, Ma’arat Misrin ve Termanin bölgelerini sekize yakın hava saldırısı ile hedef aldığını bildirdiler. Öte yandan Suriye'nin kuzeyindeki Halep kırsalında yer alan Daru’l-İzze ve Afrin’e de benzer hava saldırıları düzenlendi. Saldırılarda can kaybı bildirilmedi. Bu saldırıları, Rus savaş uçaklarının Lazkiye’ye bağlı Kebine, Berze ve el-Kinde köylerinin ve Hama'nın kuzeybatısında bulunan Gab Ovası'na bağlı el-Enkavi köyünün çevresine yüksek basınçlı vakum bombalarıyla düzenlediği hava saldırıları izledi. Aynı zamanda Suriyeli muhalif gruplara ait askeri noktalar da hedef alındı. Can kaybı ise bildirilmedi.
Suriye Sivil Savunma’dan (Beyaz Baretliler) yapılan açıklamada, Beyaz Baretliler ekiplerinin İdlib ve Halep kırsalında Rusya'nın hava saldırıları düzenlediği bölgeleri denetlediği, İdlib ve Halep kırsalını sarsan Rus hava saldırıları sonucunda siviller arasında büyük bir panik halinin ve terör ortamının hakim olduğunu gözlemledikleri ve bazı noktalarda füze kalıntılarına rastlandığı belirtildi.
Suriye'nin kuzeybatısındaki silahlı muhalif grupların kurduğu Fethu'l-Mubin Operasyon Odası'ndan askeri bir kaynak, İdlib ilinin bazı bölümleri ile Lazkiye, Hama ve Halep kırsalını kapsayan İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’nin (İGAB) Rus savaş uçakları ve rejim güçleri tarafından havadan ve karardan yeni bir askeri saldırıya tanık olduğunu söyledi. Kaynak, son birkaç saat içinde, Lazkiye kırsalındaki Cebel el-Ekrad ve İdlib'in güneyindeki Cebel ez-Zaviye’de muhalif gruplara ait altı askeri noktanın hedef aldığını belirtti. İdlib’e bağlı Deyr Sunbul, el-Bera ve Cebel el-Erbain gibi sivil yerleşim bölgelerinin bombalandığını da ifade eden aynı kaynak, saldırıların muhalif grupları karşılık vermeye ittiğini ve İdlib kırsalındaki er-Ruveyha, Kefer Nebil, Harş Beyneyn, Hantutin ve Dadih çevresinde rejim güçlerine ait askeri bölgelerin bombalandığını bildirdi. Kaynağın açıklamalarına göre muhalif grupların karşı saldırılarında 4 rejim unsuru öldü.
Aktivistler, Türkiye’nin ‘güvenli’ bölgeler açıklamasında bulunduğu Suriye'nin kuzeyinde Zeytin Dalı Harekatı ve Fırat Kalkanı Harekatı bölgeleri olan, Ankara tarafından desteklenen Suriye Milli Ordusu’nun (SMO) kontrolündeki bölgelerde Rus savaş uçaklarının, rejim güçlerinin ve SDG'nin başlattığı bir askeri tırmanışa tanık olduğunu söylediler. Aktivistlerin aktardıkları bilgilere göre Azez şehri ve şehirdeki devlet hastanesinin çevresi ile Halep kırsalındaki Marea şehri, SDG tarafından obüslerle yoğun bir şekilde bombalandı. Bombardıman sonucunda bir Türk polisi şehit oldu, 6 kişi yaralandı. İki taraf arasında şiddetli çatışmalar yaşanırken SDG, muhalif gruplara ait askeri bölgelere sızma girişiminde bulundu. Bölgedeki Türk güçleri, SDG’ye ait askeri noktalara yönelik ağır bombardımana obüs ve tanklarla katıldılar. Türk güçleri ayrıca Halep'in kuzeyindeki Maranez bölgesinde SDG'nin bir askeri noktasını İHA ile hedef aldı. Bombardıman sonucunda Suriye rejimi güçlerinden ölen ve yaralananların olduğu bildirildi.
Halepli aktivist Ahmed Bekur, hafif ve orta menzilli silahlarla yaşanan yeni çatışmalar sırasında bir sivilin öldüğünü, bir sivilin de yaralandığını bildirdi. Bekur’un aktardığı bilgilere göre Halep'in kuzeyindeki Afrin kentinde muhalif gruplar arasında zaman zaman silahlı çatışmalar yaşanırken çok sayıda ana ve yan yol trafiğe kapatıldı.
Halep'in kuzey kırsalındaki bölgelerin Türk güçleri ve muhalif grupların kontrolü altında olduğunu belirten Bekur, son günlerde silahlı gruplar arasında hafif ve orta menzilli silahlarla beşten fazla çatışma patlak verdi. Bu çatışmalarda üç sivil ve bir muhalif unsur hayatını kaybetti. Bekur’a göre söz konusu bölgeler, kanunların tanınmadığı, silahların yayıldığı ve kimsenin kimseye hesap vermediği bir güvenlik kaosuna tanık oluyor.



İran, ABD'nin önerisi nedeniyle müzakereleri askıya aldığı iddialarını yalanladı

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi (Reuters)
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi (Reuters)
TT

İran, ABD'nin önerisi nedeniyle müzakereleri askıya aldığı iddialarını yalanladı

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi (Reuters)
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi (Reuters)

İran devlet televizyonu, ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi arasındaki müzakerelerde ‘geçici’ bir çıkmaz yaşandığını iddialarını yalanladı.

İran medyası, yaklaşık bir saat süren görüşmelerin ardından Arakçi'nin ‘ABD tarafının nükleer olmayan konuları gündeme getirmesi nedeniyle müzakereleri 15 dakikalığına durdurduğunu ve görüşmelerin yeniden başlamasının sadece nükleer konulara odaklanılması şartına bağlı olduğunu açıkladığını’ bildirdi.

Bu açıklama, Tahran'ın ABD heyetine ‘İsrail'in etkisi altında gerçekçi olmayan ve mantıksız taleplerde bulunmaktan kaçınma’ çağrısı yapmasının ardından geldi.

Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kaynak devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, müzakerelere 15 dakika ara verildiğine dair basında çıkan haberleri yalanladı. Haberleri ‘yalan’ olarak nitelendiren kaynak, “Söz konusu haberlerin gerçek dışı olduğu ortaya çıktı” dedi.

Duraklamanın yalanlanmasına rağmen, İran heyetine eşlik eden gazeteciler duraklamanın doğruluğunu teyit etti, ancak bunun İran heyetinin ‘namaz için ara verme’ talebinden kaynaklandığını söylediler.

Hem ABD hem de İran tarafından yetkililer, Witkoff ile Arakçi liderliğindeki İran heyeti arasında İran'ın nükleer programına ilişkin ikinci tur görüşmelerin cumartesi günü Roma'da başladığını duyurdu.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, “İran ve ABD arasındaki dolaylı görüşmeler Roma saatiyle 12.00 sularında Umman Büyükelçisi’nin konutunda Umman Dışişleri Bakanı Bedr el-Busaidi'nin de katılımıyla başladı... İtalyan tarafı ev sahipliği yapmaktan duyduğu memnuniyeti dile getirdi” ifadelerini kullandı.

Bekayi sözlerini şöyle sürdürdü: “Müzakerelerin süreci ilk tura benziyor. İki heyet iki ayrı odada oturuyor ve Umman Dışişleri Bakanı iki heyet arasında gidip geliyor. Müzakereler başlamadan önce Ummanlı bakanla görüşmelerimiz oldu. Müzakereler bir önceki turda olduğu gibi tamamen Umman tarafından yönetiliyor.”

Bekayi, “Medya müzakerelerle ilgili yalan haberlere yer vermemeli ve doğru haberleri Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla takip etmelidir. Yalan haberler müzakerelerle ilgili kafa karışıklığı yaratma girişimlerinin bir parçasıdır. Bizim odak noktamız bu marjinal hususlara dikkat etmeden İran'ın çıkarlarını gerçekleştirmektir” şeklinde konuştu.

İran heyetinin Roma'ya varışının ardından devlet medyası Bekayi'nin şu sözlerini aktardı: “Son birkaç gün içinde bazı ABD yetkilileri tarafından yapılan çelişkili açıklamalar ışığında, ABD tarafının ilk aşamada niyeti ve ciddiyeti konusunda ortaya çıkan tehlikeli belirsizliği ortadan kaldıracak bir açıklama yapmasını bekliyoruz.”

Bekayi, “İran İslam Cumhuriyeti'nin gerek yasadışı yaptırımların kaldırılması gerekse nükleer meseleye ilişkin pozisyon ve talepleri son derece nettir ve müzakerelerin ilk turunda karşı tarafa iletilmiştir. Önceki yöntemlere geri dönmek bir sonuç getirmeyecektir. Karşı taraf gerçekçi davranmadıkça ve İsrail'in etkisi altında gerçekçi olmayan ve mantıksız taleplerde bulunmaktan kaçınmadıkça gerçek bir ilerleme sağlanamaz” dedi.

Adının açıklanmaması kaydıyla AP’ye konuşan ABD'li bir yetkili, görüşmelerin Camilluccia semtindeki Umman Büyükelçiliği’nde yapıldığını söyledi.

İran devlet televizyonu, Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ve üst düzey yardımcılarının İtalya'nın başkenti Roma'da bulunan Umman Büyükelçiliği’ndeki dolaylı görüşmelere geldiğini bildirdi.

Görüşmelere ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff başkanlığındaki ABD heyeti katıldı.

Arakçi görüşmeler öncesinde Ummanlı mevkidaşı Bedr el-Busaidi ile istişarelerde bulundu. İranlı bakan daha önce de İtalyan mevkidaşı Antonio Tajani ile istişarelerde bulunmuştu.

Witkoff ve Arakçi, Tahran ile Batılı ülkeler arasında gerilime neden olan İran'ın nükleer dosyasıyla ilgili görüşmelere 12 Nisan'da Umman'da başladı.

ABD Özel Temsilcisi Steve Witkoff (AP)ABD Özel Temsilcisi Steve Witkoff (AP)

İki ismin bu yüksek riskli müzakerelerde ortak bir zemin bulma becerileri görüşmelerin kaderini belirleyebilir. Her iki isim de bu sabah geç saatlerde Roma'nın Camilluccia semtindeki Umman Büyükelçiliği’ne vardı.

Görüşmeler, iki ülke arasında 1979 İran Devrimi ve ABD Büyükelçiliği rehine krizinden bu yana süregelen düşmanlık bağlamında tarihi bir an. ABD Başkanı Donald Trump'ın 2018 yılında İran nükleer anlaşmasından çekilmesi, ekonomik yaptırımların kaldırılması karşılığında İran'ın uranyum zenginleştirmesini sınırlandıran anlaşmayı yeniden tesis etmekte başarısız olan yıllarca süren saldırılara ve müzakerelere yol açtı.

Riskler, İran'ın nükleer tesislerine yönelik bir ABD ya da İsrail askeri saldırısı ya da İran'ın nükleer silah edinme tehdidini gerçekleştirmesi olasılığında yatıyor.

Bu arada, İsrail ile Hamas arasında Gazze Şeridi'nde yaşanan savaş ve ABD'nin Yemen'de İran destekli Husilere karşı düzenlediği ve onlarca kişinin ölümüne neden olan hava saldırıları Ortadoğu'daki gerilimi arttırdı.

Trump dün yaptığı açıklamada, “İran'ın çok basit bir şekilde nükleer silah edinmesini engellemekten yanayım. İran'ın büyük, müreffeh ve harika olmasını istiyorum” dedi.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi bugün X platformunda yaptığı paylaşımda, “İran her zaman iyi niyetle ve sorumluluk duygusuyla sorunları çözmenin medeni bir yolu olarak diplomasiye olan bağlılığını göstermiştir. Yolun kolay olmadığının farkındayız. Ancak geçmiş deneyimlerden yararlanarak her adımı açık gözlerle atıyoruz” ifadelerine yer verdi.

Arakçi bugün Witkoff ile yapacağı ‘dolaylı’ görüşmeler öncesinde İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani ile bir araya geldi.

Hem Arakçi hem de Witkoff görüşmeler öncesinde seyahat ettiler. Witkoff Ukrayna ve İran konulu görüşmeler için Paris'teydi. Arakçi ise Devlet Başkanı Vladimir Putin de dahil olmak üzere Rus yetkililerle bir araya geldiği Moskova ziyaretinin ardından Tahran'a döndü.

2015'teki İran nükleer anlaşmasını imzalayan dünya güçlerinin bir üyesi olan Rusya, Tahran ile Washington arasında gelecekte varılacak herhangi bir anlaşmada kilit bir oyuncu olabilir. Analistler Moskova'nın İran'ın silah üretmek için gerekli olan yüzde 90'a yakın bir seviye olan yüzde 60'a kadar zenginleştirilmiş uranyumunu taşıma görevini üstlenebileceğini öne sürüyor.

İlk tur görüşmelerde arabuluculuk yapan Umman Dışişleri Bakanı Bedr el-Busaidi de dün Roma'ya gelerek İtalyan mevkidaşı ile görüştü. Bekayi, el-Busaidi'nin iki ülke arasında yine arabuluculuk yapacağını söyledi.

Arap Yarımadası'nın doğu ucunda yer alan Umman, İran ile Batı arasında arabuluculuk yapan uzun soluklu bir aktör. Maskat geçen hafta sonu Arakçi ve Witkoff arasındaki müzakerelerin ilk turuna ev sahipliği yaptı.

İran ekonomik istikrar anlaşması istiyor

İran'daki protestolar, halkın hayat pahalılığından duyduğu hoşnutsuzluğun bir sonucu olarak tırmanmaya devam ederken, ülkedeki sübvansiyonlu benzin fiyatlarının artırılabileceği ve bunun da yeni protestolara yol açabileceği söylentileri var.

İran'ın para birimi riyal, ay başında ABD doları karşısında bir milyon sınırını aşarak keskin bir düşüş yaşadı. Ancak Tahran'ın devam etmesini umduğu görüşmelerin başlamasıyla kısmen iyileşme görüldü.

Bir başka gelişme de İran Air'in uzun süredir beklediği iki adet Airbus A330-200'ün perşembe günü Tahran'a ulaşması oldu. Daha önce Çin'in Hainan Havayolları'na ait olan uçaklar İran adına yeniden tescil edildi. İran'a yönelik yaptırımlar nedeniyle anlaşmanın ABD Hazine Bakanlığı tarafından onaylanması gerekiyor ve Washington'dan henüz bir açıklama gelmedi.

2015 anlaşması kapsamında yeni uçaklar satın alabilen İran, Airbus ve Boeing ile büyük anlaşmalar yapmıştı. Ancak bu anlaşmalar Trump'ın nükleer anlaşmayı iptal etme tehditlerinden etkilendi.