Libya: Rakip hükümetler arasında ‘petrol’ ihtilafı

Ocean Viking, Libya kıyılarında 694 göçmeni kurtardı

Fotoğraf (AA_Arşiv)
Fotoğraf (AA_Arşiv)
TT

Libya: Rakip hükümetler arasında ‘petrol’ ihtilafı

Fotoğraf (AA_Arşiv)
Fotoğraf (AA_Arşiv)

Libya İstikrar Hükümeti (LİH) Başbakanı Fethi Başağa, Petrol Hilali bölgesi sakinlerini ‘petrol ihracatına devam etmeye’ çağırdı. Abdulhamid Dibeybe Başbakanlığındaki Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) de birkaç gün içerisinde üretime devam etmek için bir anlaşma yapmak üzere olduğunu belirtti. Ayrıca Dibeybe, petrol şirketini Libya halkı için ‘bereketli sağım ineği’ olarak nitelendirdi.
Ülkenin doğusundaki Brega şehrinde Petrol Hilali Bölgesi halkının temsilcileriyle bir araya gelen Başağa, temsilcilerin petrol alanlarının kapatılmasıyla ilgili görüşlerini dinlediğini açıkladı. Yolsuzluğa ve petrol gelirlerinin siyasi amaçlarla kullanılmasına izin vermeyeceği sözü veren Başağa, Libya’nın mali durumu üzerinde olumsuz bir etki yaratmamak için petrol pompalama faaliyetlerinin yeniden başlatılması çağrısı yaptı. Fethi Başağa, Petrol Şirketi’nin imkanlarını artırmaları halinde ‘petrol üretim kapasitesini bir yıl içinde günlük 2 milyon varile çıkarmayı hedeflediğini’ belirtirken, “Bütçe, birkaç gün içinde Temsilciler Meclisi’ne sunulacak” dedi.
Ancak halk, limanların ve petrol sahalarının kapatılmaya devam ettiğini duyurarak, yönetim Başağa hükümetine devredilene kadar Libya genelinde üretiminin durdurulmasını ve elde edilen gelirlerin Merkez Bankası’nda dondurulması çağrısı yaptı.
Fethi Başağa, petrol gelirleri yönetiminin dürüstlüğü ve şeffaflığını tüm Libyalılar için adil bir şekilde garanti eden disiplinli yasal mekanizmalara göre petrol ihracatının yeniden başlatılması gerektiğini vurguladı. Vatandaşların sorunlarını dinlediğini söyleyen Başağa, dışlanma, adaletsizlik, yaşam standartlarının ve hizmetlerinin bozulmasından mustarip olduklarını vurguladı.
Yerel bir ziyaret sırasında Bingazi’de birkaç bakanla bir futbol maçı seyreden Başağa, hükümetin ilerleyen günlerde Trablus’tan çalışmalarına başlamasıyla birlikte her şeyin daha iyi olacağı sözü verdi. Aynı şekilde Abdulhamid Dibeybe, petrol kuruluşunu da ‘Libyalıların süt içtiği inek’ olarak nitelendirdi. Dibeybe, hükümetinin ‘bu kurumu desteklemeye başladığını’ belirterek, ona özel muamele edilmesi çağrısı yaptı.
Hükümet ve Petrol Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, son zamanlarda tekrarlayan kapanma krizine son verecek nihai bir anlaşmaya varma sürecinde oldukları belirtildi.
Öte yandan Maliye Bakanlığı’na ziyarette bulunan Dibeybe, 2009 yılından bu yana tamamlanmayan devlet hesaplarının hazırlanması gerektiğini söylerken, bu meselenin göz ardı edilmesi karşısından şaşkınlık yaşadığını dile getirdi. Dibeybe ayrıca, bölgelerdeki mali hizmetlerin denetlenmesi, düzenlenmesi, ciddi şekilde takip edilmesi ve hesapların gözden geçirilmesi gerektiğini vurguladı.
Abdulhamid Dibeybe, geçen pazar günü düzenlediği bir toplantıda Ekonomi Bakanı Muhammed el-Huveyc’den bir sonraki hükümet toplantısında Hububat Divanı’nın kurulmasına yönelik önerisini sunmasını istedi.
Aynı şekilde Merkez Bankası Başkanı Sıddık el-Kebir ve yardımcısı Ali Salim el-Hibri ile İstanbul’da ‘Banka Birleştirme Projesi’ komitesinin üçüncü toplantısını yaptığını belirtti. Merkez Bankası, iki tarafın ortak ekipleri arasındaki çalıştayların sonuçlarını ve projenin sonraki aşamalarını ele aldığına dikkati çekti.
UBH İçişleri Bakanlığı, Trablus’un güneyinde Yabani Hayat Bölgesi’ndeki bir çiftlikte mayın patlaması sonucu bir Afrikalı işçinin yaralandığını duyurdu. Bakanlık, mayınların ve savaş kalıntılarının can almaya devam ettiğini bildirerek, vatandaşlara da şüpheli nesneleri bildirme çağrısı yaptı.



Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?
TT

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Colin P. Clarke

Lübnan ve Suriye’nin bazı bölgelerinde salı günü gerçekleştirilen eş zamanlı bir saldırıda, Lübnan’daki Hizbullah Hareketi tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı peş peşe patladı. Saldırıda en az 10 kişi öldü, binlerce kişi yaralandı.

Birçok kişi saldırının neden şimdi düzenlendiğini ve saldırının zamanlamasının daha geniş bir anlamı olup olmadığını merak ediyor.

İsrail, ABD'nin daha geniş çaplı bir operasyonun, bölgede topyekûn bir savaşa yol açabileceği yönündeki uyarılarına rağmen, Hizbullah’ın saldırılarını önlemenin savaştaki hedeflerinden biri olduğunu açıkladı. Çağrı cihazı saldırısı İsrail'in Lübnan'da Hizbullah'a karşı yürüteceği uzun vadeli bir askeri harekatın başlangıcı olabileceği gibi, İsrail ile İran'ın vekilleri arasında uzun süredir devam eden gölge savaşının son gizli operasyonu da olabilir. İsrail, saldırıyı fark edilmeden gerçekleştirilebileceği zaman aralığı sınırlı olduğu için de böyle bir saldırı düzenlemiş olabilir.

İsrail'in istihbarat servisi Mossad için bu saldırı, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısında yaşanan başarısızlıklar nedeniyle ciddi şekilde zedelenen itibarını iyileştirme yolunda atılan sağlam bir adım olabilir. Saldırı aynı zamanda bir casus romanından fırlamış gibi görünüyor. Mossad'ın böylesine büyük ve dramatik bir operasyonu nasıl gerçekleştirebildiğine dair çok sayıda hipotez ortaya atıldı. Patlayıcıların çağrı cihazlarına üretim aşamasında mı yoksa tedarik süreci sırasında mı yerleştirilmiş olabileceğini henüz bilmiyoruz.

Hizbullah, İsrail'in siber saldırılarına karşı önlem amacıyla çağrı cihazları gibi eski iletişim araçlarını kullanıyordu. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın alternatif iletişim araçları kullanmaya çağırdığı Hizbullah üyeleri 7 Ekim saldırısının ardından cep telefonu kullanmaktan büyük ölçüde kaçındılar.

Bazı kişiler cihazlara sızan kötü amaçlı yazılımın pillerin aşırı ısınmasına ve sonunda patlamasına neden olduğunu düşünüyor. Oysa saldırı titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi. Saldırının anlık etkisi ne olursa olsun, ortaya çıkan tablo Hizbullah'ın paranoyasını arttıracak ve Mossad'ın gelecekte yapabileceklerine karşı daha fazla temkinli olmasına yol açacak. Hizbullah'ın bu saldırının ardından iç güvenlik aygıtında bir revizyona gidebilir, operasyonel güvenliğindeki boşlukları gözden geçirebilir ve üyelerinin yeteneklerini arttırmaya çalışabilir. Tüm bunlar aynı zamanda Hizbullah içinde kan dökülmesine yol açabilir ve içeride bir casus avı başlayabilir. Bu da İsrail istihbaratı için bir başka kazanç olacaktır.

Saldırı, titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi.

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’ye geçtiğimiz temmuz ayı sonlarında Tahran'da düzenlenen suikastta olduğu gibi çağrı cihazı saldırısının arkasındaki nedenlerden biri de Mossad'ın prestijini yeniden kazanma konusundaki kararlılığıydı. İsrail istihbaratı 7 Ekim 2023 saldırısından önce her şeye gücünün yetebileceği yönünde güçlü bir imaja sahipti. Mossad efsaneleri, Steven Spielberg yönettiği Münih ve Netflix yapımı Kaos gibi popüler casusluk filmleriyle ekranlara taşınmıştı.

İsrail'in hedef odaklı suikastlarında, geçtiğimiz ocak ayında Beyrut'ta Hamas'ın Siyasi Büro Başkan Yardımcı Salih el-Aruri, temmuz ayı sonlarında yine Beyrut'ta Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından Fuad Şükür ve Şükür’den kısa bir süre sonra da İsmail Heniyye öldürüldü.

dfv fdev
Patlayan çağrı cihazlarından birinden geri kalanlar Beyrut'ta sergilendi, 18 Eylül (AFP)

İsrail'in gizli operasyonlarının Mossad'ın imajını iyileştirmenin yanı sıra daha pratik bir etkisi de var. Saldırı büyük olasılıkla Hizbullah'ın komuta ve kontrol merkezini yok etti. Bu da öngörülebilir gelecekte Hizbullah için büyük iletişim sorunlarına yol açacak. Dahası, salı günü gerçekleşen saldırıda yüzlerce Hizbullah üyesi yaralandı. Bazılarının parmaklarının ya da ellerinin koptuğu ya da geçici de olsa sahadan uzaklaşmalarına neden olan başka yaralanmalar gibi fiziksel bozukluklara sebep olduğu şüphesiz.

Yemen'deki Husiler, Irak ve Suriye'deki milisler ve İran'ın diğer vekilleri daha fazla önlem almaya başlayacaktır. Bu durum söz konusu grupların birbirleriyle iletişim kurma şekillerinde değişikliklere yol açarak koordinasyon düzeylerini doğrudan etkileyebilir ve saldırı düzenleme kabiliyetlerini engelleyebilir.