عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Mısır Eski Eserler Merkezi'nin 66 yıllık başarı hikayesi

Nuba'yı gömülmeden önceki belgeleri

Nuba'nın kurtarılmadan ve şimdiki yerlerine transfer edilmeden önceki eski eserleri (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)
Nuba'nın kurtarılmadan ve şimdiki yerlerine transfer edilmeden önceki eski eserleri (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)
    Kahire / Abdulfettah Ferac
TT
TT

Mısır Eski Eserler Merkezi'nin 66 yıllık başarı hikayesi

Nuba'nın kurtarılmadan ve şimdiki yerlerine transfer edilmeden önceki eski eserleri (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)
Nuba'nın kurtarılmadan ve şimdiki yerlerine transfer edilmeden önceki eski eserleri (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)

Mısır'ın ve dünyanın en önemli arkeolojik bilim merkezlerinden biri olan Mısır Eski Eserler Kayıt Merkezi’nin 66. kuruluş yıl dönümü kutlandı.
Merkez, bilim adamlarına ve araştırmacılara çalışmaları için gerekli bilimsel materyali sağlamanın yanı sıra, Mısır eski eserlerinin tescil edilmesi ve bilimsel olarak yayınlanmasında önemli rol oynuyor. Aynı zamanda, Eski Eserler Yüksek Kurulu tarafından yürütülen restorasyon çalışmalarında ve periyodik denetimlerdeki bilimsel tescil çalışmalarından yararlanmada, tescil yoluyla toplanan belgelerin muhafaza edilmesinde ve çeşitli bilim kuruluşları ve üniversitelerin faydalanmasında rol oynuyor.
Mısır Eski Eserlerinin Tescil Merkezi İdaresi Başkanı Dr. Hişam el-Leysi'ye göre, merkezin bilimsel kariyeri, onu eski eserlerin tescili ve belgelenmesi için uluslararası bilim merkezlerinin ön sıralarına taşıyan önemli hizmetlerine tanık oldu. Arkeologlara göre merkez kariyerine dev bir çalışmayla başladı. Kuruluşundan sonraki ilk projeleri, Nuba bölgesinin antik eserlerini baraj ve Nasır Gölü'nün inşası sırasında meşhur tapınakları belgeleyerek ve restore ederek gömülmekten kurtarmak oldu.
El-Leysi dün yaptığı basın açıklamasında, merkezin, tüm eski Mısır antik eserlerini kaydetme ve belgeleme konusundaki yegane resmi sorumluluğu üstlenmesinin, kendisine önemli bir konum kazandırdığını söyledi. Bu durumun, tüm anıtların fotoğraf, resim ve mühendislik çizimlerinin hazinelerini içeren zengin bilimsel arşivinde açıkça görüldüğünü belirtti.
Merkezin Mısır Firavun’unun antik eserlerini tespit ettiği belgeler, antik kentin tüm ayrıntılarını içeren fotoğraflar, sanatsal tablolar ve mühendislik çizimlerini içerdiğinden tüm arkeolojik anıtlar için bilimsel ve teknik referans niteliğinde.
Luksor'da belgelediği en ünlü simge yapılar arasında Ramesseum Tapınağı, Medinet Habu Tapınağı ve en ünlülerinden biri olan Kraliçe Nefertari'nin mezarları olan Kraliçeler Vadisi mezarları ve Krallar Vadisi mezarları yer alıyor. Ayrıca, mezarların belgelenmesi, tüm içeriğinin, teknik, mühendislik ve arkeolojik detayların sanatsal ve bilimsel kaydını içeriyor.
Merkez, nadir belgeleri korumak için bir yandan da Firavun antik eserleri, tapınakları ve mezarları hakkında ayrıntılı bilgilerin de olduğu bilimsel ve sanatsal arşivini dijitalleştirmeye devam ediyor. Merkez ayrıca yeni arkeolojik keşifleri belgelemek ve kaydetmek ve bunları bilimsel arşiv projesine eklemek için Mısır'da faaliyet gösteren yabancı arkeolojik misyonlarla işbirlikleri yapıyor.
Teknolojik gelişmeye ayak uydurmak ve nadir belgeleri, haritaları ve fotoğrafları korumak için merkez yetkilileri son yıllarda özel birimlerden oluşan bir sistem geliştirdi. Böylece insan kemiklerini, yapılarını ve mumyalarını belgelemekten sorumlu kemik birimi, papirüs birimi ve tüm Mısır müzelerindeki çömlekleri belgelemek için proje başlatan çömlek birimi, anıtlar ve koleksiyon parçalarını özel bilimsel yolla kaydedilebiliyorlar.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

HDK’nin İHA saldırılarında onlarca kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de yaralandı

Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir civarında yer alan Ebu Şuk Mülteci Kampı’ndaki Sudanlılar (AP)
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir civarında yer alan Ebu Şuk Mülteci Kampı’ndaki Sudanlılar (AP)
TT
TT

HDK’nin İHA saldırılarında onlarca kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de yaralandı

Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir civarında yer alan Ebu Şuk Mülteci Kampı’ndaki Sudanlılar (AP)
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir civarında yer alan Ebu Şuk Mülteci Kampı’ndaki Sudanlılar (AP)

Hükümet, sağlık ve yardım kaynakları ile görgü tanıklarına göre, insansız hava aracı (İHA) savaşının bir devamı olarak, Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından Sudan ordusunun kontrolü altındaki Kuzey Kordofan eyaletinin başkenti el-Ubeyd'deki aşırı kalabalık bir hapishane ve Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki bir mülteci kampı da dahil olmak üzere Sudan'ın çeşitli yerlerinde düzenlenen saldırılarda onlarca kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de yaralandı. Öte yandan geçici idari başkent olan Port Sudan şehri, bir hafta boyunca havalimanı, konteyner limanı, otel ve yakıt deposunda meydana gelen patlamaların ardından sakin bir gün geçirdi.

Sudan Hükümet Sözcüsü ve Kültür ve Enformasyon Bakanı Halid el-İaysir dün yaptığı açıklamada, ülkenin merkezindeki Kuzey Kordofan eyaletinin başkenti el-Ubeyd'deki hapishane ve hastaneyi hedef alan HDK’ye ait bir İHA’nın bombalaması sonucu 20 kişinin hayatını kaybettiğini ve 50 kişinin de yaralandığını söyledi. El-İaysir yaptığı açıklamada, el-Ubeyd’deki hapishanede yaşananların tam teşekküllü bir savaş suçu olduğunu ve milislerin Sudanlı sivillere yönelik ihlal kayıtlarına eklendiğini belirtti. El-İaysir, bir terör eylemi olarak nitelendirdiği saldırıyı en sert ifadelerle kınadı.

frgty6
Kuzey Darfur'daki çatışmalardan kaçan yerlerinden edilmiş Sudanlılar, 27 Nisan 2025 (Reuters)

Sudan Doktorlar Ağı ise yaklaşık 5 bin mahkûmun bulunduğu hapishaneye düzenlenen saldırıda 21 kişinin yaşamını yitirdiğini, bazıları ağır olmak üzere 47 kişinin de yaralandığını açıkladı. Ağ, uluslararası insani yardım ve insan hakları örgütlerini, silahsız sivillere yönelik ihlallerin genişlemesini ve nüfus yoğunluğu yüksek büyük şehirlerin hedef alınmasını durdurması için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmaya çağırdı.

HDK, yakın bir saldırının sinyalleri arasında el-Ubeyd'i birçok yönden kuşatıyor.

Ebu Şuk Mülteci Kampı bombalandı

Yardım kaynaklarına göre, HDK'nin Darfur bölgesinde yerinden edilmiş kişilerin kaldığı Ebu Şuk Mülteci Kampı’nı hedef alan bombardımanında aynı aileden 14 Sudanlı hayatını kaybetti. Ebu Şuk Mülteci Kampı Acil Servisi’nden dün yapılan açıklamada, kampın ‘HDK tarafından ağır topçu ateşine’ maruz kaldığı, aynı aileden 14 kişinin yaşamını yitirdiği ve çok sayıda kişinin de yaralandığı belirtildi. Ebu Şuk Mülteci Kampı, son dönemde HDK'nin yoğun saldırılarına sahne olan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’de yer alıyor. Bu saldırılarda onlarca kişi hayatını kaybederken yüz binlerce kişi de şehrin mülteci kamplarından göç etmek zorunda kaldı.

dfrgthy
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir civarındaki Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) unsurları (Telegram)

Buna karşılık el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu (yerel bir grup), HDK'nin dün erken saatlerde şehre yeni bir ağır topçu bombardımanı dalgası başlattığını ve aynı zamanda sivil yerleri ve hayati tesisleri ayrım gözetmeksizin hedef alan kamikaze İHA’lar uçurduğunu bildirdi. Grubun resmi Facebook sayfası üzerinden yapılan paylaşımda, “Mermiler ayrım gözetmeksizin yoğun nüfuslu yerleşim bölgelerine yağıyor, kurbanların sayısını arttırıyor ve yıkım alanını genişletiyor. Bu ölümcül döngü her gün tekrarlanıyor. Sabah bombardımanla başlıyor, ardından uzun sürmeyen temkinli bir sükûnet geliyor ve sonra yeni bir şiddetli bombardıman dalgasına dönüşüyor” ifadeleri yer aldı.

El-Faşir, HDK'nin şehre saldırıp kontrol altına alma girişimlerinin Sudan ordusu ve müttefik Darfurlu gruplar tarafından engellendiği bir yıl boyunca yüzlerce saldırıya maruz kaldı. Nisan ayının son haftasında el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, ‘el-Faşir şehrine ve savunmasız sakinlerine karşı kanlı bir katliam’ olarak tanımladığı olayda 750'den fazla havan topu, roket, tank ve ağır top mermisi kullanıldığını belgeledi.

HDK'nin el-Faşir'deki Zemzem Mülteci Kampı’na yönelik saldırıları, kamp sakinlerinin komşu şehirlere kaçmasına yol açtı ve Birleşmiş Milletler'e (BM) göre yaklaşık bir milyon kişinin yaşadığı kamp ‘neredeyse boş’ hale geldi.

dfrgtyh
Darfur'dan Çad'daki Adre'ye giden yerlerinden edilmiş Sudanlılar (Arşiv - Reuters)

El-Faşir şehri, geniş Darfur bölgesinde HDK'nin kontrolü dışında kalan tek büyük şehir olması nedeniyle ordu ile HDK arasındaki savaşta stratejik bir öneme sahip. BM ve uluslararası gözlemciler önümüzdeki günlerde yaygın vahşetlerin yaşanabileceği uyarısında bulundu.

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) 450 binden fazla insanın el-Faşir, Zemzem ve Ebu Şuk kamplarındaki saldırılardan kaçarak Kuzey Darfur'daki Tavile'ye ulaştığını bildirdi. UNICEF ve ortaklarının sahada 14 sağlık merkezinde hayat kurtarıcı bakım sağladıkları, çocukları taradıkları ve hayat kurtarmak için sağlık hizmeti verdikleri belirtildi.

Port Sudan'da sükûnet

Ülkenin doğusundaki Port Sudan'da, bir hafta süren saldırıların ardından temkinli bir sükûnetin geri geldiğini belirten yerel kaynaklar, ülkede savaşın başladığı Nisan 2023'ten bu yana ilk kez bu tür saldırılara tanık olan kentte hâkim olan endişe ve gerginlik atmosferinin ardından hayatın normale döndüğünü ifade etti. Geçtiğimiz pazar gününden bu yana geçici idari başkent Port Sudan, her gün İHA’larla düzenlenen ve havaalanı, liman ve ana yakıt depolarının yanı sıra Osman Dikne Hava Üssü gibi altyapı ve sivil tesisleri hedef alan yoğun saldırılara maruz kaldı. Ayrıca Sudan ordusunun Kızıldeniz'deki en büyük deniz üssü olan Flamingo Deniz Üssü de hedef alındı.