Kanserin sebepleri belirlendi

Yale Üniversitesi liderliğindeki bir araştırma ekibi, çoğu büyük tümör türünde kanser büyümesine en fazla katkıda bulunan, DNA’daki değişikliklere neden olan faktörleri artık belirleyebiliyor.

Ekip, Journal of Molecular Biology and Evolution dergisinde yayımlanan makalede, yeni moleküler analiz yaklaşımlarının, insanların zaman içinde kanser gelişimi üzerinde ne kadar kontrol sahibi olduklarına dair uzun süredir devam eden bir tartışmaya açıklık getirdiğini belirtti.

Yale Halk Sağlığı Okulu (YSPH) Biyoistatistik Departmanı’nda Biyoistatistik Profesörü olan Jeffrey Townsend, spesifik genetik mutasyon örneklerine bakılmasıyla, ultraviyole ışığı gibi önlenebilir maruz kalmaların 24 kanser türünde tümör büyümesine ne ölçüde neden olduğunun ortaya çıkarılabileceğini söyledi.

Towsend açıklamasını şöyle sürdürdü:

“Artık bildiğimiz kadarıyla şu soruyu cevaplayabiliriz: Bu hücreleri normal doku olarak kalmak yerine kansere dönüştüren anahtar mutasyonların altında yatan kaynak nedir?”

ABD’deki en yaygın kanser türlerinden bazılarının, insanların verdiği kararlar ile yüksek oranda önlenebilir olduğu biliniyor.

Melanom gibi cilt kanserleri, büyük ölçüde ultraviyole ışığa uzun süre maruz kalma nedeniyle ortaya çıkıyor, akciğer kanserlerin nedenleri de genellikle sigara kullanımıyla ilişkilendiriliyor. 

Ancak bilim insanları, yaşlanma veya şans ile karşılaştırıldığında, herhangi bir kişide tümörün önlenebilir eylemlerin bir sonucu olarak ne kadar geliştiğini ölçmek için uzun süredir mücadele ediyor.

Bilim insanları daha önce dokulardaki genomu değiştiren belirli mutasyonlara neden olan belirli faktörleri ne kadar güvenilir bir şekilde tahmin edebileceklerini ortaya koymuştu.

Towsend ve ekibi, bu bilgiyi her mutasyonun kansere katkısını ölçen yöntemleriyle birleştirerek, kanserin ortaya çıkmasında spesifik faktörlere atfedilecek nedenlerin yüzdesini gösterdi.

Towsend konuya dair şunları söyledi:

“Bu bize genomunuza ne olduğunu kanserle ilişkilendirmek için son yapboz parçasını veriyor. Tümörünüze bakıyoruz ve kansere neyin sebep olduğuna dair yazılı sinyali görüyoruz.”

Araştırmacılar, makalede bazı kanser türlerinin diğerlerinden daha kontrol edilebilir olduğunu kaydetti.

Buna göre mesane ve cilt tümörlerinin oluşumunun büyük bir bölümüne önlenebilir faktörler neden oluyor.  

Bununla birlikte prostat kanserleri ve gliomaların büyük ölçüde yaşla ilişkili ve içsel süreçlere ilişkili olduğu görüldü.

Townsend, alışılmadık derecede yüksek kanser seviyelerine sahip yerel sakinler ve bazı mesleklerde çalışanların da kanserojenlere maruz kalma durumlarını tespit etmek için bulguları kullanabileceğini öne sürdüğü açıklamasını şöyle sürdürdü:

“Fikir umut verici görünüyor. Çünkü faktörlerin oranını belirlemek, tümör büyümesinin altında yatan nedenleri ortaya çıkarabilir. İnsanlara kanserlerinin nedeninin ne olduğunu bilmelerini sağlayan geri bildirimi verme açısından bu faydalı olabilir. Herkes bunu bilmek istemeyebilir. Ancak kişisel düzeyde, insanların kanserlerinin sebeplerini bilmeleri açısından bu yararlıdır.”

Tümörlere yol açan tüm genetik değişiklikler mevcut yaklaşıma dahil edilmedi. Bu nedenle kopyalanmış genler veya kromozomlar gibi karmaşık genetik değişiklikleri tam olarak anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.

Bilim insanları, tümör büyümesine yol açan yeni faktörleri keşfetmeye devam ediyor. Bu nedenle Townsend, mevcut yaklaşımların ‘tam bir kıyas’ sağlamadığı konusunda uyardı. 

Ekibinin yöntemi, grubun henüz araştırmadığı daha az sıklıkta görülen kanserlerin çoğu üzerinde halen denenmedi.

Yine de bulgular, halk sağlığı yetkililerinin kanser kaynaklarını daha fazla tümöre yol açmadan hızlı bir şekilde belirlenmesine ve böylece hayat kurtarılmasına yardımcı olabilir.