Merkez Bankası'ndan enflasyon beklentisine 19,6 puanlık revizyon

2022 tahmini yüzde 42,8'e yükselten Merkez Bankası’nın 2023 sonu için enflasyon tahmini yüzde 12,9 oldu

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Merkez Bankası'ndan enflasyon beklentisine 19,6 puanlık revizyon

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, yılın ikinci enflasyon raporunu açıkladı.
Buna göre Merkez Bankası'nın 2022 yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 23,2'ten yüzde 42,8'e, ham petrol tahmini 102 dolara, gıda enflasyonu tahmini de yüzde 49'a yükseldi.
Independent Türkçe'nin haberine göre, Kavcıoğlu, raporu açıkladığı sunumunun enflasyonla ilgili kısmında “İlk çeyrekte küresel emtia fiyatlarındaki güçlü artış enflasyondaki yükselişin ana belirleyicisi oldu. Yüksek seyreden taşımacılık maliyetleri gibi arz yönlü unsurlar enflasyon görünümünü olumsuz etkilemeye devam etmektedir” değerlendirmesi yaptı.
Enflasyonun kademeli olarak azalacağı görüşünü dile getiren Kavcıoğlu, “Enflasyon tahmin aralığımızın orta noktaları 2022 sonunda yüzde 42,8, 2023 sonunda yüzde 12,9 ve 2024 sonunda yüzde 8,3 seviyelerine tekabül etmektedir" dedi.

"Mayıs ayından sonra enflasyon aşağı inmeye başlayacak"
Kavcıoğlu, toplantının soru-yanıt kısmında özetle şu ifadeleri kullandı:
"Bizim öngördüğümüz patika içinde mayıs ayından sonra enflasyonun aşağı inmeye başladığını göreceğiz. Tarımda verimli bir döneme girileceği görülüyor, bu da mayıs ayından itibaren enflasyona çok olumlu yansıyacaktır. Turizmde biz herhangi bir sıkıntı görmüyoruz, hatta iyi bir artış bekliyoruz. 
Merkez Bankasının İstanbul'a taşınması planlandığı gibi devam ediyor, Eylül gibi taşınacağımızı düşünüyorum. Kredilerin dövize, farklı yerlere gitmesini arzu etmiyoruz. Kur şu an arzu ettiğimiz noktada değil. (500 liralık banknot basılacak iddiası) Böyle bir hazırlığımız yok.  Sıkıntımız enflasyon, farkındayız. Halkımız bize güvensin. Kalıcı fiyat istikrarını kısa sürede sağlayacağız. Dünya kıtlıkla da boğuşuyor. Hamdolsun raflarımız dolu. Bunu da göz ardı etmemek lazım. Türkiye'de yanlış bir algılama var. Sadece faiz artırınca para politikası uygulanmış sayılıyor. Biz faiz indirdik. Para politikası uyguladık. Şu an dünyada birkaç ülke dışında enflasyonun üzerinde faiz veren hiçbir ülke yok, biz kendi ülkemizin sorunlarını, ihtiyaçlarını biliyoruz, para politikasını ona göre uyguluyoruz, buna gecikmeli olarak da olsa alışılacak diye düşünüyorum. Falanca faiz artırdı diye bizim artırmamız gerekmiyor. Kurun nerede duracağını kur da şaşırdı. Kur hep aynı noktada değil.  Kuru bir yerde tutmak gibi bir politikamız söz konusu değil, serbest piyasa içinde kur kendini bulmaya çalışıyor, öyle de olacak. TCMB'nin piyasadan ihtiyacı üzerinde para çekiyor iddiası doğru değil."

Döviz garantili ödeme sorusuna yanıt yok
Liralaşma stratejisinden bahseden Kavcıoğlu, bir gazetecinin dövizle ödeme yapılan ve garanti verilen kamu projeleri hakkında ne düşündüğüne yönelik sorusuna yanıt vermedi.



Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.