Şemhani: Irak’ta İran’ın çıkarlarının hedef alınması kabul edilemez

İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Şemhani, ülkesinin, Irak topraklarından İran'ın güvenliğine zarar vermeyi amaçlayan herhangi bir eyleme hızlı ve kararlı bir şekilde yanıt vereceğini söyledi

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Tahran’da Irak Meclis Başkanı Halbusi’yi kabul etti. (EPA)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Tahran’da Irak Meclis Başkanı Halbusi’yi kabul etti. (EPA)
TT

Şemhani: Irak’ta İran’ın çıkarlarının hedef alınması kabul edilemez

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Tahran’da Irak Meclis Başkanı Halbusi’yi kabul etti. (EPA)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Tahran’da Irak Meclis Başkanı Halbusi’yi kabul etti. (EPA)

İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani, ülkesinin, Irak topraklarından İran'ın güvenliğine zarar vermeyi amaçlayan herhangi bir eyleme hızlı ve kararlı bir şekilde yanıt vereceğini söyledi. Irak Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi ile Tahran’da görüşen Şemhani, Irak içinden İran’ın çıkarlarının hedef alınmasının kabul edilemez olduğunu vurguladı. Şemhani, ülkesinin ABD ve İsrail’in tehditlerine karşı teyakkuz halinde olduğunu belirterek, “İran, Siyonist rejim, ABD ve onlarla bağlantılı akımların müdahaleci hareketlerini yakından takip ederek, tehditlere akıllıca bir karşılık verdi. İran, kendisinin ve bölgenin güvenliğine zarar verecek her türlü eyleme karşı tedbir alabilecek durumdadır, güvenliğine zarar vermeyi amaçlayan herhangi bir eyleme hızlı ve kararlı bir tepki gösterecektir” dedi.  
Irak'ta siyasi istikrar ve güvenliğin sağlanmasının bölgenin çıkarına olduğunu ifade eden Şemhani, “İran İslam Cumhuriyeti, Irak halkının iradesini yerine getirmek için tüm imkanlarını kullanmaya hazırdır” ifadesini kullandı.  
Muhammed el-Halbusi ise, Irak Meclisi’nin, İsrail ile işbirliğini suç sayan bir yasa tasarısı hazırlığında olduğunu, böylelikle Irak toprakları üzerinden İran’a yönelik bir tehdit yaşanmasını engellemeyi amaçladıklarını belirtti. Irak’ta hükümet kurma amaçlı görüşmelerin devam ettiğine işaret eden Halbusi, “İran, Irak'taki bazı dini ve siyasi gruplar arasında güçlü bir nüfuza sahiptir, dolayısıyla taraflar arasında siyasi bir uyumun yaratılmasında önemli bir rol oynayabilir” dedi.  
Halbusi ve beraberindeki heyet başkent Tahran’da Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi tarafından kabul edildi. Görüşmede iki ülke arasındaki ilişkiler ele alındı. Halbusi ayrıca İranlı mevkidaşı Muhammed Bakır Kalibaf ve üst düzey yetkililerle bir araya geldi.  
Halbusi, İranlı mevkidaşı Kalibaf ile düzenlediği basın toplantısında, “Parlamentolar halkları temsil eder ve halkın çıkarlarını önceler. Bizler iki komşu ülkeyiz ve iş birliğini sürdürmeliyiz, İran’ın istikrarı Irak’ın da çıkarınadır bunun aksi de doğrudur. Bölgede istikrarı sağlamak için ciddi adımlar atacağız, halklarımız daha iyi ilişkilerimizin olmasını istiyor, geleceklerini güvence altına almak ve yeni krizlere, çatışmalara maruz kalmamak istiyorlar” dedi.  
Egemenliğin, iyi komşuluk ilişkilerinin ve insan haklarını korumanın, bölge ülkeler ile İran ve Irak arasındaki ilişkilerde önem gösterilen meseleler olduğunu vurgulayan Halbusi, bölge ülkelerinin uluslararası arenada müşterek tutum takınması gerektiğine işaret etti. İran’ın yaptırımlara, Irak’ın ise terör saldırılarına maruz kaldığını hatırlatan Halbusi, zor yıllar geçirildiğini ve bölge ülkelerinin egemenliklerinin ihlal edildiğini, ancak geçmişi geride bırakıp ileriye bakmak ve yeni bir sayfa açmak gerektiğini ifade etti. Halbusi, “Halklara yaptırım ve caza uygulanması kabul edilemez, terör de asla kabul edilemez, iyi bir geleceğimiz olacağına inanıyoruz, ilişkimizin daha iyi ve güçlü olmasını umuyoruz. Geçmişteki sorunları yaşamamamız için işbirliğini güçlendirmemiz şarttır” diye konuştu.  
Nuri el-Maliki liderliğindeki Irak Kanun Devleti Koalisyonu, ocak ayında seçilmesinden bu yana İran’ı ilk defa ziyaret eden Halbusi’yi heyet seçimini ‘kişiselleştirdiği’ ve bazı kesimleri dışladığı için eleştirdi. Koalisyonun Meclis’teki Grup Başkanı Atvan el-Atvani, “Halbusi’nin heyet üyeleri seçimi bizi şaşırttı. Ehliyet ya da parlamentodaki temsil oranları dikkate alınmadan bir heyet oluşturulmuş, grup başkanlarının çoğu heyetin oluşturulmasından haberdar değildi. Umarız bu ziyaret kişisel çıkarları pekiştirmek ya da kişisel konumları güçlendirmek amacıyla kötüye kullanılmamıştır” dedi.  
Irak’ta ‘siyasi tıkanıklık’ olarak bilinen süreç devam ediyor ve hükümet henüz kurulabilmiş değil. Gözlemciler, Halbusi’nin İran ziyaretini, Sünni siyasi kararı üzerindeki etkisini arttırmak için kullanmış olabileceğini değerlendiriyor. Halbusi’nin ziyaretinin ana gündeminin, altı aydır kurulamayan hükümetin teşkil edilebilmesiyle ilgili olduğu tahmin ediliyor. Nitekim İran’ın Irak’taki bazı siyasi çevreler üstündeki nüfuzu yadsınamaz. İran’ın özellikle Şii Koordinasyon Çerçevesi üzerinde güçlü bir etkisinin olduğu biliniyor. Koordinasyon Çerçevesi son oylamada hükümetin kurulmasını engellemişti. 
Bu arada Irak Elektrik Bakanı Adil Kerim, İran Petrol Bakanı Cevad Uci ile Tahran’da görüştü. Elektrik Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, dün gerçekleşen görüşmenin ‘son derece olumlu bir atmosferde gerçekleştiği, görüşmede iki ülke arasındaki enerji işbirliğinin ele alındığı ve elektrik üretiminde kullanılacak doğal gaz ithalatına dair iki tarafı da memnun eden anlaşmalar yapıldığı’ belirtildi.  



Fraksiyonel plan Irak'ı yeniden ABD-İran çatışmasının merkezine yerleştiriyor

Irak güvenlik güçlerine ait zırhlı araçlar Bağdat'taki ABD Büyükelçiliği önünde konuşlanıyor (Reuters)
Irak güvenlik güçlerine ait zırhlı araçlar Bağdat'taki ABD Büyükelçiliği önünde konuşlanıyor (Reuters)
TT

Fraksiyonel plan Irak'ı yeniden ABD-İran çatışmasının merkezine yerleştiriyor

Irak güvenlik güçlerine ait zırhlı araçlar Bağdat'taki ABD Büyükelçiliği önünde konuşlanıyor (Reuters)
Irak güvenlik güçlerine ait zırhlı araçlar Bağdat'taki ABD Büyükelçiliği önünde konuşlanıyor (Reuters)

Washington ile Tahran arasındaki gerginlik Irak'ın başkenti Bağdat'a da sıçradı. ABD'nin “güvenlik riski” nedeniyle bu ülkeye seyahat etmeme uyarısının ardından, istihbarat kaynaklarından milis grupların ABD çıkarlarını hedef alacağına dair bilgiler gelmesi üzerine, ABD diplomatları askeri uçaklarla tahliye edildi.

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es- Sudani bugün (Perşembe) yaptığı açıklamada, bölgedeki gerginliğin çözüme hizmet etmediğini ve ülkesinin İran-ABD müzakerelerinde olumlu sonuçlara yol açacak “adil ve dengeli” bir yaklaşımın bulunmasını desteklediğini söyledi.

Sudani, basın açıklamasında, bölgedeki çatışmanın nedenlerinin Filistin meselesinin önemi ve Gazze'ye yönelik saldırıların gerginliği tırmandırması, istikrarı bozması ve bölgeyi şiddete sürükleme çabalarıyla bağlantılı olduğunu belirtti.

Sudani, uluslararası toplumun görevlerini yerine getirmesi ve Gazze'deki savaşı durdurması gerektiğini vurgulayarak, ateşkesi ihlallerin devam etmesi ve İsrail'in Lübnan'a saldırılarının tekrarlanmasına da dikkat çekti.

İran Devrim Muhafızları Komutanı Hüseyin Selami, İran ile ABD arasındaki nükleer müzakerelerin sonucunu beklerken, ülkesinin her senaryoya hazır olduğunu ve “askeri stratejisi” olduğunu söylemişti.

ABD'nin Bağdat Büyükelçiliği, İran ile nükleer müzakerelerin akıbeti belirsizliğini korurken, vatandaşlarına Irak'a hiçbir nedenle seyahat etmemelerini istedi.

cvfgbh
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es- Sudani (Reuters)

Büyükelçilik, Irak'ın başkentindeki ABD personelinin güvenlik endişeleri nedeniyle Bağdat Havalimanı'nı kullanmasının yasaklandığını belirterek, Irak'ta terör saldırıları ve diğer faaliyetler dahil olmak üzere şiddet olayları yaşanabileceği uyarısında bulundu.

Amerikalıların tahliyesi

Kürt haber ağı Rudaw, ABD'nin Bağdat Büyükelçiliği sözcüsünün, zorunlu olmayan personelin ülkeyi terk etme emrinin Büyükelçilik ve Irak'ın kuzeyindeki Kürdistan bölgesinin başkenti Erbil'deki Başkonsolosluğu'nu da kapsadığını söylediğini aktardı.

ABD Başkanı Donald Trump, Washington'un Ortadoğu'daki bir grup zorunlu olmayan personelini tahliye ettiğini doğrularken, Washington Post gazetesi, ABD'nin olası bir İsrail saldırısına karşı İran'a karşı yüksek alarmda olduğunu yazdı.

Büyükelçilik, ABD karşıtı milislerin ABD vatandaşlarını ve uluslararası şirketleri tehdit ettiğini belirtti. Büyükelçilik, Irak'taki ABD vatandaşlarının şiddet ve kaçırılma dahil olmak üzere büyük risklerle karşı karşıya olduğunu söyledi.

Iraklı siyasetçi Meş'an el-Ceburi, büyükelçiliğin silahlı gruplar tarafından öldürülme ve kaçırılma tehlikesine işaret etmesinin spontane bir hareket olmadığını ve çoğunlukla belirli Iraklı gruplara yönelik olası önleyici saldırıların habercisi olarak yorumlanabileceğini söyledi.

Daha sonra Iraklı güvenlik kaynakları, “şiddet olayları” konusunda yüksek uyarılar eşliğinde, ABD askeri uçaklarının Bağdat Uluslararası Havalimanı yakınlarındaki bir askeri üsse indiğini bildirdi.

Kaynaklar, Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte, ABD uçağının Bağdat'ın batısındaki “Victoria” üssüne indiğini ve ABD büyükelçiliğindeki diplomat ve çalışanları tahliye etmek için hazırlandığını belirtti.

Silahlı Kuvvetler Genel Komutanlığı Sözcüsü Sabah al-Numan ise, ABD Büyükelçiliği'nin bazı personelini tahliye etme kararının, Irak topraklarında herhangi bir güvenlik tehdidi ile ilgisi olmayan, önleyici bir tedbir olduğunu belirtti. Numan, tüm diplomatik misyonların istikrarlı ve güvenli bir ortamda çalıştığını, Ülke genelinde istikrarın artması ve güvenlik planlarının etkin bir şekilde uygulanmasıyla birlikte, ABD'nin Bağdat'taki büyükelçiliğini tahliye etme kararının Irak'ta herhangi bir güvenlik tehdidi ile ilgisi olmadığını belirtti.

Irak'ın güneyindeki petrol sahalarında operasyonları denetleyen bir Iraklı yetkili de, yabancı enerji şirketlerinin ülkedeki faaliyetlerini normal şekilde sürdürdüğünü söyledi.

jukı
İki adet “Sikorski Black Hawk” helikopteri Bağdat semalarında uçuyor (Reuters)

Reuters, yetkilinin Irak Petrol Bakanlığı'nın sektörde faaliyet gösteren şirketlerden personel sayısında azalma konusunda herhangi bir bildirim almadığını aktardı.

Fraksiyonlar düzeyinde ise, Kataib Seyyid eş-Şüheda Tugayı'nın sekreteri Ebu Alaa el-Velayi Perşembe günü, İran'a karşı savaş çıkması halinde ABD'nin çıkarlarına saldırmak için onlarca intihar bombacısı gönderecekleri tehdidinde bulundu.

İstihbarat bilgileri

Bu bağlamda, Bağdat Üniversitesi'nde kamu politikası profesörü olan İhsan Şemri, “Washington ile Tahran arasındaki müzakerelerin tıkanması halinde, gerginliğin tırmanarak İsrail'in İran'daki nükleer ve füze tesislerine geniş çaplı bir saldırı düzenlemesine kadar varabileceğini” belirtti.

Ancak Şemri, Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte, gerilimin kapsamlı bir savaşa varamayacağını ve en olası senaryonun İsrail'in İran'a sınırlı bir saldırı düzenlemesi olduğunu belirtti.

Iraklı araştırmacı Akil Abbas ise ABD'nin İran'a yönelik bir saldırı hazırlığında olduğuna dair yeterli gösterge bulunmadığını, aksine Irak'taki silahlı grupların Irak ve Arap ülkelerinde Amerikalıları hedef alabileceğine dair istihbarat bilgileri olduğunu ve bu nedenle bazı önlemlerin alındığını belirtti.