İsrail, Şam yakınlarında Suriye- İran mevzilerini vurdu: 10 ölü

Tel Aviv, bir insansız hava aracının düştüğünü kabul etti

Suriye hava savunması, salıyı çarşambaya bağlayan gece İsrail bombardımanına karşı koymaya çalışıyor (Damascus News)
Suriye hava savunması, salıyı çarşambaya bağlayan gece İsrail bombardımanına karşı koymaya çalışıyor (Damascus News)
TT

İsrail, Şam yakınlarında Suriye- İran mevzilerini vurdu: 10 ölü

Suriye hava savunması, salıyı çarşambaya bağlayan gece İsrail bombardımanına karşı koymaya çalışıyor (Damascus News)
Suriye hava savunması, salıyı çarşambaya bağlayan gece İsrail bombardımanına karşı koymaya çalışıyor (Damascus News)

İsrail’in çarşamba sabahı Şam yakınlarındaki Suriye- İran bölgelerine düzenlediği hava saldırılarında aralarında 6 Suriye askerinin olduğu 10 savaşçı öldü. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’nin (SOHR) çarşamba günü verdiği bilgilere göre bu bilanço, yıl başından bu yana en yüksek oran. Saldırı, İsrail ordu sözcüsünün Suriye topraklarında bir insansız hava aracının düştüğünü itiraf etmesi, Tel Aviv’deki askeri ve medya arenasında soru işaretlerine neden oldu.
SOHR’a göre Çarşamba erken saatlerde İsrail, Suriye’nin başkenti Şam yakınlarında çoğu Tahran’a bağlı gruplara ait en az 5 bölgeyi füze saldırısıyla hedef aldı.
Saldırılarda 6’sı Suriyeli asker, 4’ü Tahran’a bağlı savaşan gruplardan olmak üzere 10 kişi öldü ve en az 8 kişi de yaralandı. SOHR, ölenlerin kimliklerinin belirlenemediğini belirtti.
SOHR’a göre bombardıman, Şam Uluslararası Havalimanı yakınlarında Tahran’a bağlı gruplara ait silah ve mühimmat depolarının tahrip olmasına yol açtı.
SOHR müdürü Rami Abdurrahman, Fransız Haber Ajansı AFP’ye yaptığı açıklamada yılbaşından bu yana İsrail bombardımanda en yüksek can kaybının bu saldırıda yaşandığını belirtti.
Resmi medya organlarının çarşamba sabahı bir Suriyeli askeri kaynaktan aktardığına göre 4 asker öldü, 3 asker yaralandı ve bazı maddi kayıplar meydana geldi. Kaynak, “Düşman İsrail, Tiberya yönünden Şam çevresindeki bazı noktaları hedef alan füzelerle hava saldırısı gerçekleştirdi. Hava savunmamız, düşman İsrail’in füzelerine karşı koydu” açıklaması yaptı.
İsrail, geçmiş yıllarda Suriye’de orduya ait bölgeleri, İran ve Lübnan Hizbullah’ına ait bazı mevziileri hedef alan yüzlerce hava saldırısı düzenledi.
İsrail, Suriye’de saldırı düzenlediğini nadiren açıklıyor. Ancak İran’ın Suriye’deki askeri varlığını güçlendirme girişimleriyle mücadelesini sürdüreceğini yineliyor.
Son günlerde İsrail, özellikle Şam ve havalimanı yakınlarında Tahran’a sadık gruplara ait mevziileri defalarca hedef aldı. İran Devrim Muhafızları, 8 Mart’ta Şam yakınlarında benzer bir İsrail bombardımanından bir gün sonra albay rütbesindeki 2 subayının öldürüldüğünü duyurdu.
Devrim Muhafızları, düşman İsrail’e suçunun bedelini ödetmeye yemin etti.
Bu durum, İran’ın ‘İsrail’in Suriye’deki hava saldırılarında askeri güçlerini öldürdüğü’ yönündeki ilk açıklaması değil. 2018 yılında Tahran, Tel Aviv’i Humus vilayetinde 4 askeri danışmanın öldürülmesine neden olmakla suçladı.
Cenevre’de Birleşmiş Milletler (BM) himayesinde hükümet ve muhalefet temsilcileri arasında 2014’ten bu yana yapılan birkaç tur müzakereye rağmen diplomatik çabalar, anlaşmazlığın siyasi bir çözümüne olanak tanımadı.
Salı günü BM Güvenlik Konseyi’ne verdiği bir brifing sırasında BM’nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye’deki çatışmanın donmuş değil, şiddetli bir çatışma olduğunu belirtti. Pedersen, İsrail tarafından gelenler de olmak üzere hava saldırılarındaki artışa ve bu ay içerisinde ülkenin farklı bölgelerinde çeşitli tarafların düzenlediği bombardımanlara dikkati çekti.
Pedersen, Suriye anlaşmazlığının taraflarını temsil eden Anayasa Komitesi’nin ‘28 Mayıs- 3 Haziran tarihleri arasında Cenevre’de yapılacak’ yeni bir müzakere turu çağrısında bulundu.
Öte yandan İsrail ordu sözcüsünün 27 Nisan’da Suriye toprakları içerisinde bir insansız hava aracının düşürüldüğüne ilişkin itirafı, Tel Aviv’deki askeri ve medya arenasında soru işaretlerine neden oldu. Öyle ki konunun İsrail’in Şam Havalimanı’na düzenlediği saldırılar ve daha önce Filistin mevziilerinden gelen füzeler ile ilişkisi hakkında sorular gündeme geldi.
Ordu kaynakları, çatışma taraflarından herhangi birinin (Suriye ve Lübnan) tırmanışla ilgisi olmadığını açıklarken, bir haftada 3 kazanın olayın yaşanması, kuzey cephesinin ısınma tehlikesini yeniden akıllara getirdi.
İsrail ordusunun Arap medya sözcüsü Avichay Adraee, geçen pazartesi günü Twitter üzerinden yaptığı açıklamada “Bugün erken saatlerde rutin bir faaliyet sırasında Suriye topraklarına savunma ordusuna bağlı bir insansız hava aracı düştü. Bilgi sızıntı korkusu yok. Olay araştırılıyor” dedi.
Birkaç saat sonra ajanslar, İsrail saldırılarının dün sabah Suriye’nin başkenti Şam yakınlarında, çoğu Tahran’a bağlı gruplara ait en az 5 bölgeyi hedef aldığını söyleyen bir haber yayınladı.
Her zamanki gibi İsrail, ajansları tarafından yayınlanan haberleri alıntı yapmak dışında bu saldırılar hakkında açıklama yapmadı. Ancak Filistin tarafı, 4 gün önce Lübnan’ın güneyinden İsrail’in kuzey kasabalarına 2 füze fırlatırken, İsrail’in ise 45 füzeyle karşılık vermesi sonrasında Tel Aviv’deki tartışma, kuzey cephesinde durumun kasıtlı olarak ısıtılıp ısıtılmadığına dair soruları gündeme getirdi.
Geçen pazartesi günü İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz, Lübnan hükümetinin İsrail’e karşı ateşlenen iki füzenin sorumlusu olduğunu açıkladı. Gantz, İsrail’e Sur şehrinin güneyindeki kıyı bölgesini bombalayarak karşılık verilmesi çağrısı yaptı. “İsrail Devleti, Lübnan hükümetini topraklarında olup bitenlerin sorumluluğunu üstlenmeye çağırıyor” diyen Benny Gantz, “Terör ve şiddet devam ederse, doğru hedeflere karşı gerekli gücü nasıl kullanacağımızı bileceğiz” şeklinde konuştu.



Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?
TT

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Colin P. Clarke

Lübnan ve Suriye’nin bazı bölgelerinde salı günü gerçekleştirilen eş zamanlı bir saldırıda, Lübnan’daki Hizbullah Hareketi tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı peş peşe patladı. Saldırıda en az 10 kişi öldü, binlerce kişi yaralandı.

Birçok kişi saldırının neden şimdi düzenlendiğini ve saldırının zamanlamasının daha geniş bir anlamı olup olmadığını merak ediyor.

İsrail, ABD'nin daha geniş çaplı bir operasyonun, bölgede topyekûn bir savaşa yol açabileceği yönündeki uyarılarına rağmen, Hizbullah’ın saldırılarını önlemenin savaştaki hedeflerinden biri olduğunu açıkladı. Çağrı cihazı saldırısı İsrail'in Lübnan'da Hizbullah'a karşı yürüteceği uzun vadeli bir askeri harekatın başlangıcı olabileceği gibi, İsrail ile İran'ın vekilleri arasında uzun süredir devam eden gölge savaşının son gizli operasyonu da olabilir. İsrail, saldırıyı fark edilmeden gerçekleştirilebileceği zaman aralığı sınırlı olduğu için de böyle bir saldırı düzenlemiş olabilir.

İsrail'in istihbarat servisi Mossad için bu saldırı, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısında yaşanan başarısızlıklar nedeniyle ciddi şekilde zedelenen itibarını iyileştirme yolunda atılan sağlam bir adım olabilir. Saldırı aynı zamanda bir casus romanından fırlamış gibi görünüyor. Mossad'ın böylesine büyük ve dramatik bir operasyonu nasıl gerçekleştirebildiğine dair çok sayıda hipotez ortaya atıldı. Patlayıcıların çağrı cihazlarına üretim aşamasında mı yoksa tedarik süreci sırasında mı yerleştirilmiş olabileceğini henüz bilmiyoruz.

Hizbullah, İsrail'in siber saldırılarına karşı önlem amacıyla çağrı cihazları gibi eski iletişim araçlarını kullanıyordu. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın alternatif iletişim araçları kullanmaya çağırdığı Hizbullah üyeleri 7 Ekim saldırısının ardından cep telefonu kullanmaktan büyük ölçüde kaçındılar.

Bazı kişiler cihazlara sızan kötü amaçlı yazılımın pillerin aşırı ısınmasına ve sonunda patlamasına neden olduğunu düşünüyor. Oysa saldırı titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi. Saldırının anlık etkisi ne olursa olsun, ortaya çıkan tablo Hizbullah'ın paranoyasını arttıracak ve Mossad'ın gelecekte yapabileceklerine karşı daha fazla temkinli olmasına yol açacak. Hizbullah'ın bu saldırının ardından iç güvenlik aygıtında bir revizyona gidebilir, operasyonel güvenliğindeki boşlukları gözden geçirebilir ve üyelerinin yeteneklerini arttırmaya çalışabilir. Tüm bunlar aynı zamanda Hizbullah içinde kan dökülmesine yol açabilir ve içeride bir casus avı başlayabilir. Bu da İsrail istihbaratı için bir başka kazanç olacaktır.

Saldırı, titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi.

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’ye geçtiğimiz temmuz ayı sonlarında Tahran'da düzenlenen suikastta olduğu gibi çağrı cihazı saldırısının arkasındaki nedenlerden biri de Mossad'ın prestijini yeniden kazanma konusundaki kararlılığıydı. İsrail istihbaratı 7 Ekim 2023 saldırısından önce her şeye gücünün yetebileceği yönünde güçlü bir imaja sahipti. Mossad efsaneleri, Steven Spielberg yönettiği Münih ve Netflix yapımı Kaos gibi popüler casusluk filmleriyle ekranlara taşınmıştı.

İsrail'in hedef odaklı suikastlarında, geçtiğimiz ocak ayında Beyrut'ta Hamas'ın Siyasi Büro Başkan Yardımcı Salih el-Aruri, temmuz ayı sonlarında yine Beyrut'ta Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından Fuad Şükür ve Şükür’den kısa bir süre sonra da İsmail Heniyye öldürüldü.

dfv fdev
Patlayan çağrı cihazlarından birinden geri kalanlar Beyrut'ta sergilendi, 18 Eylül (AFP)

İsrail'in gizli operasyonlarının Mossad'ın imajını iyileştirmenin yanı sıra daha pratik bir etkisi de var. Saldırı büyük olasılıkla Hizbullah'ın komuta ve kontrol merkezini yok etti. Bu da öngörülebilir gelecekte Hizbullah için büyük iletişim sorunlarına yol açacak. Dahası, salı günü gerçekleşen saldırıda yüzlerce Hizbullah üyesi yaralandı. Bazılarının parmaklarının ya da ellerinin koptuğu ya da geçici de olsa sahadan uzaklaşmalarına neden olan başka yaralanmalar gibi fiziksel bozukluklara sebep olduğu şüphesiz.

Yemen'deki Husiler, Irak ve Suriye'deki milisler ve İran'ın diğer vekilleri daha fazla önlem almaya başlayacaktır. Bu durum söz konusu grupların birbirleriyle iletişim kurma şekillerinde değişikliklere yol açarak koordinasyon düzeylerini doğrudan etkileyebilir ve saldırı düzenleme kabiliyetlerini engelleyebilir.