DEAŞ’tan Suriye’nin kuzeydoğusunda saldırı: 7 ölü

Fırat’ın doğusundaki Kürt oluşumların uzlaşı görüşmeleri tıkandı.

Suriye'nin Kamışlı kenti bölgesinde devriye gezen Bradley model bir Amerikan zırhlı aracı. (AFP)
Suriye'nin Kamışlı kenti bölgesinde devriye gezen Bradley model bir Amerikan zırhlı aracı. (AFP)
TT

DEAŞ’tan Suriye’nin kuzeydoğusunda saldırı: 7 ölü

Suriye'nin Kamışlı kenti bölgesinde devriye gezen Bradley model bir Amerikan zırhlı aracı. (AFP)
Suriye'nin Kamışlı kenti bölgesinde devriye gezen Bradley model bir Amerikan zırhlı aracı. (AFP)

Suriye’nin kuzeydoğusunda Deyrizor kırsalındaki Finicin köyüne dün sabah DEAŞ tarafından düzenlenen saldırıda 7 kişinin öldüğü dört kişinin yaralandığı bildirildi. Ebu Kesbe beldesine bağlı Finicin köyüne yapılan kanlı saldırı terör örgütü DEAŞ tarafından yapılan duyuruyla üstlenildi.
Deyrizor Askeri Meclisi’nden bir yetkilinin aktardığına göre bir cip ve iki motosiklet kullanan yüzleri kapalı, silahlı sekiz kişi, Finicin köyünde, Deyrizor Sivil Meclisi’nde genel ilişkiler müdürü olan Muri el-Hamiş’in evini bastı. Saldırganlar Hamiş ve köyün muhtarı da dahil olmak üzere 7 kişiyi öldürdü. İftar yemeğine davetli dört kişi de saldırıdan yaralı olarak kurtulabildi. Yaralıların Rakka’daki bir hastaneye aktarıldığı kaydedildi.  
Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ve İç Güvenlik Gücü bölgeye giriş ve çıkışları kapatarak saldırganları bulmak amacıyla arama çalışmaları başlattı. Ebu Kesbe beldesi ve komşu köylerde sokağa çıkma yasağı ilan edildi. ABD öncülüğündeki Uluslararası Koalisyon tarafından desteklenen SDG’nin kontrolü altında olan bölgede gerçekleşen saldırı vatandaşlarda öfke ve korkuya neden oldu.  
Saldırıdan saatler sonra DEAŞ terör örgütüne yakın internet sitelerinde, örgütün sözcüsü konumundaki Amak ajansına dayandırılan açıklamalarda eylemin sorumluluğu üstlenildi. Saldırının, ‘İki Şeyhin İntikamı’ (öldürülen DEAŞ liderleri) çerçevesinde gerçekleştiği ve devamının geleceği belirtildi. DEAŞ, SDG’nin kontrolündeki bölgelerdeki saldırılarını arttırmış durumda. Bu yıl söz konusu bölgelerde 17 saldırı gerçekleşti ve 40 kişi yaşamını yitirdi. Söz konusu saldırılar farklı şekillerde düzenleniyor. Bazen kontrol noktalarına silahlı saldırı, bazen suikast, bazen de uzaktan kontrollü bomba düzenekleriyle gerçekleştiriliyor.  
Görüşmeler sonuçsuz kaldı:
DEAŞ’ın saldırılarını sürdürdüğü Suriye’nin kuzeyindeki Kürt oluşumların ‘uzlaşı’ görüşmelerinde ise herhangi bir somut ilerleme kaydedilemedi. Yaklaşık 18 aydır durmuş olan ve geçtiğimiz günlerde yeniden başlayan, ABD’nin desteklediği müzakereler çıkmaza girdi. Muhalif Kürtlerin oluşturduğu Suriye Kürt Ulusal Konseyi’nden (ENKS) yapılan açıklamada, ‘Kürtler arasındaki ilişkilerin bozulmasının’ nedeninin PYD’nin ‘terör yöntemlerine başvurması’ olduğu belirtildi. ENKS yönetim kurulu, uluslararası koalisyonun müdahalede bulunarak, PYD’nin ‘ihlal ve saldırılarını’ engellemesi istendi.  
ENKS’den yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
"PYD ve ona bağlı güvenlik güçleri, bizim ve KDP’nin ofislerine saldırarak gerginliği artıracak eylemlerde bulunuyor. Halkımızın kutsalı olan bayrakları yakıyorlar ve bünyemizdeki partilerin ofislerini yağmalıyorlar. Tüm bu baskılar ve yıldırma eylemleri bizi sindiremez.”
ABD öncülüğündeki Uluslararası Koalisyon’a seslenilen açıklamanın devamını şöyle oldu:
“Uluslararası Koalisyon ve ABD’nin, PYD ile güçlü ilişkileri olmaları ve Kürt partilerin müzakerelerini desteklemeleri nedeniyle, müdahil olarak PYD’ye baskı yapmaları gerekir. Böylelikle güvenli özgür bir siyasi ortam olabilir. Zira despotizmin olduğu yerde özgür bir siyasi faaliyet söz konusu olamaz.”  
Bu ay ENKS ve muhalif Kürt oluşumların sekiz ofisine saldırı düzenlendi. PYD’ye bağlı güçler, muhalif Kürt partilerinin Kamışlı, Haseke, Malikiye ve Tel Temir’deki ofislerini ateşe verdi ve çalışanlarına fiziksel şiddet uyguladı. ENKS karargahına yönelik saldırılar, Türkiye'nin Kandil’de PKK’ya yönelik Pençe Kilit Operasyonu’yla aynı zamana denk geldi. ENKS’nin açıklamasında, saldırılar öncesinde Suriye'nin tüm Kürt şehir ve kasabalarında kışkırtıcı mitingler yapıldığı, Kürt sembol isimlerine, KDP’ye ve Peşmerge güçlerine karşı sloganlar atıldığı kaydedildi.
KDP yetkilisi Muhammed İsmail, Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte, ‘müzakerelerdeki tıkanıklıkla’ ilgili şunları söyledi:
“Kürtler arasındaki müzakereler bu şartlarda yürütülemez. PYD çocukları kaçırıyor ve Rojava Peşmergelerinin ailelerini tehdit ediyor. ENKS liderlerine hakaretler ediyorlar ve üyelerimiz tutukluyorlar. Tüm bunların herhangi bir haklı gerekçesi bulunmuyor. Bu gerilimi artırmalarının nedeni, ABD Temsilcisi Matthew Pearl’ın Kürt partiler arasındaki müzakerelerin yeniden canlandırılması amacıyla yaptığı görüşmeleri sonuçsuz bırakmaktır. Bizler yapıcı olmaya ve halkımızın huzur içinde yaşaması için çalışıyoruz. PYD’nin eylemleri hiçbir şekilde halkımızın davasına hizmet etmemekte, çıkarlarını korumamakta, bilakis zarar vermektedir.” 
ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Yardımcısı Matthew Pearl bu ay ENKS liderleri ve DSG lideri Mazlum Abdi ile Suriye’deki Kürt partilerinin liderleri ile ayrı ayrı toplantılar düzenlemişti.  



Gazze ateşkesi: Arabulucuların çıkmazı aşmak için seçenekleri neler?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Arabulucuların çıkmazı aşmak için seçenekleri neler?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)

Hamas'ın 7 Ekim 2023'ten bu yana devam eden savaşı sona erdirecek kapsamlı bir anlaşmanın imzalanması önceliğinde ısrar etmesi ve geçici ateşkes önerisini göz ardı etmesinden sonra Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasının tekrar başlaması yeni bir krizle karşı karşıya.

Özellikle İsrail'in gerilimi artırması ve ABD Başkanı Donald Trump'ın önümüzdeki ay bölgeye yapacağı ziyaretin yaklaşması nedeniyle ateşkes anlaşmasını kabul etmeye kapıyı kapatmayan Hamas, daha önce Doha'da liderleriyle görüşen ABD Başkanı Donald Trump'ın rehine işlerinden sorumlu özel temsilcisi Adam Boehler'e kapsamlı bir anlaşmanın imzalanması konusunda pozisyonlarının aynı olduğunu bildirdi. Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlar bu durumu, Filistin hareketinin manevraları ile Binyamin Netanyahu hükümetinin gerilimi artırması arasında çok zor ‘parmak ısırma’ aşamasının tanımı olarak görüyor.

Uzmanlar arabulucuların rolü konusunda, kapsamlı bir anlaşmaya varmaya ya da iki tarafı yeniden yakınlaştırmaya çalışmak ile Hamas'ın hafta ortasında İsrailli muadile sunulmadan önce prensipte kabul ettiği son Mısır önerisine göre, ABD'nin ve muhtemelen Türkiye'nin desteği ve garantisiyle kapsamlı bir anlaşmaya yol açacak kısmi ateşkesi kabul etmeleri için iki tarafa baskı yapmak arasında bölünmüş durumda.

Alternatif bir öneri sunan Hamas'ın Gazze'deki lideri Halil el-Hayye, perşembe akşamı televizyonda yaptığı konuşmada, ‘hareketin, İsrail'in bölgeden çekilmesini garanti altına alan ve Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdiren bir anlaşma çerçevesinde, tüm esirlerin İsrail tarafından alıkonulan mutabık kalınan sayıda Filistinliyle takas edilmesini öngören bir anlaşmayı derhal müzakere etmeye hazır olduğunu’ söyledi. El-Hayye, “Tüm esirlerin ve işgal tarafından tutulan mutabık kalınan sayıda mahkûmun serbest bırakılmasını içeren kapsamlı bir paket üzerinde müzakerelere derhal başlamaya hazır olduğumuzu yineliyoruz. Bunun karşılığında işgal, halkımıza karşı yürüttüğü savaşı tamamen durdurmalı ve Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmelidir” ifadelerini kullandı.

El-Hayye sözlerini şöyle sürdürdü: “Kısmi anlaşmalar Netanyahu ve hükümeti tarafından, bedeli tüm esirlerin feda edilmesi olsa bile, imha ve açlık savaşının sürdürülmesine dayalı siyasi gündemine bir kılıf olarak kullanılıyor. Biz bu politikanın bir parçası olmayacağız.”

El-Hayye, ABD Özel Temsilcisi Adam Boehler'in esir dosyası ve savaşın birlikte sona erdirilmesi yönündeki tutumunu memnuniyetle karşılayarak, bunun, ‘hareketin kapsamlı bir anlaşmaya varılması yönündeki tutumuyla kesiştiğini’ söyledi. Diğer yandan, ‘Hamas'ın bizim şartlarımıza uygun bir şey sunması halinde bu teklife sıcak baktıklarını’ belirten Boehler, esirler konusunda kapsamlı bir anlaşmaya varılması ihtimalinin her zaman mevcut olduğunu ifade etti.

erlerinden edilmiş Gazzeli kadın ve çocuklar, eşyalarıyla birlikte bir kamyonetin arkasında seyahat ediyorlar. (AFP)Yerlerinden edilmiş Gazzeli kadın ve çocuklar, eşyalarıyla birlikte bir kamyonetin arkasında seyahat ediyorlar. (AFP)

CNN, ismi açıklanmayan bir Hamas liderinin pazartesi günü “Kahire'den gelen İsrail teklifini reddediyoruz ve kapsamlı bir anlaşma istiyoruz” dediğini aktardı.

Maariv gazetesi tarafından dün yayınlanan yeni bir ankete göre İsraillilerin yüzde 62'si çatışmaların durdurulması ve Gazze Şeridi'nden çekilme karşılığında tüm esirlerin bir kerede serbest bırakılacağı bir anlaşmaya destek verirken, yüzde 21'i buna karşı çıktı, yüzde 17'si ise fikrini belirtmedi.

Hamas'ın tutumunun ardından dün İsrailli bir güvenlik kaynağı, ‘İsrail'in Gazze Şeridi üzerindeki askeri baskıyı yoğunlaştıracağını, bu reddin Hamas'a ve üst düzey yetkililerine zarar vereceğini, havadan, denizden ve karadan askeri baskının artacağını’ söyledi. Maliye Bakanı Bezalel Smotrich dün X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, “Hamas'a cehennemin kapılarını açmanın ve Gazze Şeridi'ni tamamen işgal edene kadar çatışmaları yoğunlaştırmanın zamanı geldi” dedi.

Mısırlı askeri uzman Tümgeneral Semir Ferec, “Hamas'ın nihai çözüme adım adım değil, bir kezde ulaşılmasını istediğini ve bu isteğin ABD'nin arzusuyla uyumlu olduğunu” belirterek, bunun Trump'ın Ortadoğu ziyareti öncesinde Amerikan baskısıyla karşılaşabilecek olan Binyamin Netanyahu'nun arzusuyla çeliştiğine işaret etti.

Beyt Lahiya'da İsrail saldırısında öldürülen akrabaları için ağlayan Filistinli bir kadın (AFP)Beyt Lahiya'da İsrail saldırısında öldürülen akrabaları için ağlayan Filistinli bir kadın (AFP)

Filistinli siyasi analist Dr. Eymen er-Rakab, askıdaki ateşkesin ‘parmak ısırma’ aşamasında olduğuna inanıyor. Özellikle de Beyaz Saray'daki toplantıda Trump'ın talimatıyla bu ayın sonuna kadar mühleti olduğunun farkına varan Netanyahu'nun büyük tırmanışıyla birlikte bu çok zor bir aşama. İsrail medyasına sızan bilgilere göre Hamas da bunun farkında ve bu nedenle İsrail Başbakanı üzerindeki baskıyı arttırmayı reddediyor.

Er-Rakab, İsrail'in önerisinin Netanyahu tarafından reddedilmek üzere sunulduğunu, özellikle de çekilmeden ya da esirlerin serbest bırakılmasının anahtarlarından bahsetmemesi gibi birçok kusuru olduğunu ve Hamas'ın ‘kapsamlı bir anlaşma’ çağrısında bulunan yanıtının Washington'dan gelen önceki açıklamalarla örtüştüğü için İsrail içinde geniş kabul gördüğünü belirtti.

Başta Kahire ve Doha olmak üzere arabulucular Hamas'ın pozisyonu hakkında yorum yapmadı. Ancak Halil el-Hayye'nin kapsamlı bir anlaşmaya bağlı kalınması yönündeki konuşmasından önce Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani perşembe günü Moskova'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı görüşmede, “Filistin halkının acılarını sona erdirecek bir anlaşmaya varmak için görüşleri yakınlaştırmaya çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.

İsrail'in Gazze'nin Şucaiyye mahallesinde bir konuta düzenlediği saldırının gerçekleştiği bölgeyi inceleyen Filistinli arama kurtarma görevlileri (AFP)İsrail'in Gazze'nin Şucaiyye mahallesinde bir konuta düzenlediği saldırının gerçekleştiği bölgeyi inceleyen Filistinli arama kurtarma görevlileri (AFP)

Er-Rakab, Mısır ve Katar'ın Hamas'ın ‘kapsamlı bir anlaşma’ talebini dikkate almaksızın kısmi bir ateşkese varmak ve uzlaşmaya yönelik yaklaşımlar oluşturmak için agresif bir şekilde hareket edeceğine inanıyor. Hamas, Mısır'ın kalıcı bir ateşkesin önünü açan son kısmi önerisini kabul etmeye istekli. İsrail hafta ortasında, hareketin silahsızlandırılmasını da içeren bir teklifle karşılık verdi, ancak bu teklif reddedildi.

Mısır ve Katar krizi çözüp görüşleri yakınlaştırana kadar Washington'un önemli bir adım atmayacağına inanan Ferec, ABD'nin Hamas'a garanti vermesi koşuluyla Trump'ın bölgeye yapacağı ziyaret öncesinde özel bir baskıyla ABD müdahalesinin belirleyici olacağına inanıyor.

Ferec'e göre arabulucuların ‘kapsamlı anlaşmanın’ tamamlanması, ABD taahhüdü ve pratikte savaş öncesiyle aynı olmayan silahsızlanmanın reddinin nasıl aşılacağına dair anlayışlar dışında bir seçeneği yok.