عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

İnsan Hakları İzleme Örgütü: 130 Libyalı mayın sebebiyle hayatını kaybetti

Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe (Reuters)
Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe (Reuters)
    Kahire/Şarku’l Avsat
TT
TT

İnsan Hakları İzleme Örgütü: 130 Libyalı mayın sebebiyle hayatını kaybetti

Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe (Reuters)
Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe (Reuters)

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HWR) önceki gün, Libya Ulusal Ordusu’nun (LUO) Haziran 2020'de Trablus'un güneyinden çekilmesinden bu yana Libya'da çoğu sivil en az 130 kişinin mayın sebebiyle hayatını kaybettiğini açıkladı.
DPA’nın haberine göre HWR Libya Direktörü Hanan Salah, Nisan 2019’dan Haziran 2020’ye kadar Rus Wagner Grubu ve onları destekleyenlerin Trablus’ta bulunan ve yabancı savaşçılar tarafından desteklenen eski Ulusal Mutabakat Hükümeti'ne bağlı silahlı gruplarla savaştığını belirterek, bu çatışmaların Trablus'un tüm güney mahallelerinde patlamamış mühimmat da dahil olmak üzere büyük miktarlarda mayın kalıntılarına yol açtığını söyledi.
HWR, hükümet yetkilileri, Birleşmiş Milletler (BM) ve sivil grupların, mayınlı alanların temizlenmesinin önündeki engeller arasında karar alma merkezlerinin dağılması ve devlet kurumları ile insani yardım grupları arasında yeterli koordinasyonun olmadığını söylediğini bildirdi. Örgüt ayrıca, merkezi bir veri toplama cihazının yanı sıra bazı mayın temizleme işçilerinin kapasitesinin olmaması, ekipman ve eğitim için finansman eksikliğinin de mayınların temizlenmesi çabalarına engel oluşturduğunu aktardı.
20 Nisan tarihinde HRW, araştırmasının sonuçlarını Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki Ulusal Birlik Hükümeti'ne ve Ulusal Ordu'ya gönderdi, ancak yanıt alamadı. İnsan Hakları İzleme Örgütü, Libya’nın anti-personel mayınları yasaklayan ve mayınların temizlenmesini ve kurbanlarına yardım edilmesini zorunlu kılan Mayın Yasaklama Anlaşması'na katılan 164 ülke arasında yer almadığına dikkati çekti.
Öte yandan Kara Mayınları ve Misket Bombaları Monitörü, Avrupa Birliği (AB) ve yedi ülkenin, Libya'daki mayın temizleme çabalarını desteklemek için 2019'da 24 milyon dolar sağladığını bildirdi. Örgüt, Libya hükümetinin temizlik, risk eğitimi ve mağdur yardımı için yeterli fon sağlamadığını aktardı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?
TT
TT

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Colin P. Clarke

Lübnan ve Suriye’nin bazı bölgelerinde salı günü gerçekleştirilen eş zamanlı bir saldırıda, Lübnan’daki Hizbullah Hareketi tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı peş peşe patladı. Saldırıda en az 10 kişi öldü, binlerce kişi yaralandı.

Birçok kişi saldırının neden şimdi düzenlendiğini ve saldırının zamanlamasının daha geniş bir anlamı olup olmadığını merak ediyor.

İsrail, ABD'nin daha geniş çaplı bir operasyonun, bölgede topyekûn bir savaşa yol açabileceği yönündeki uyarılarına rağmen, Hizbullah’ın saldırılarını önlemenin savaştaki hedeflerinden biri olduğunu açıkladı. Çağrı cihazı saldırısı İsrail'in Lübnan'da Hizbullah'a karşı yürüteceği uzun vadeli bir askeri harekatın başlangıcı olabileceği gibi, İsrail ile İran'ın vekilleri arasında uzun süredir devam eden gölge savaşının son gizli operasyonu da olabilir. İsrail, saldırıyı fark edilmeden gerçekleştirilebileceği zaman aralığı sınırlı olduğu için de böyle bir saldırı düzenlemiş olabilir.

İsrail'in istihbarat servisi Mossad için bu saldırı, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısında yaşanan başarısızlıklar nedeniyle ciddi şekilde zedelenen itibarını iyileştirme yolunda atılan sağlam bir adım olabilir. Saldırı aynı zamanda bir casus romanından fırlamış gibi görünüyor. Mossad'ın böylesine büyük ve dramatik bir operasyonu nasıl gerçekleştirebildiğine dair çok sayıda hipotez ortaya atıldı. Patlayıcıların çağrı cihazlarına üretim aşamasında mı yoksa tedarik süreci sırasında mı yerleştirilmiş olabileceğini henüz bilmiyoruz.

Hizbullah, İsrail'in siber saldırılarına karşı önlem amacıyla çağrı cihazları gibi eski iletişim araçlarını kullanıyordu. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın alternatif iletişim araçları kullanmaya çağırdığı Hizbullah üyeleri 7 Ekim saldırısının ardından cep telefonu kullanmaktan büyük ölçüde kaçındılar.

Bazı kişiler cihazlara sızan kötü amaçlı yazılımın pillerin aşırı ısınmasına ve sonunda patlamasına neden olduğunu düşünüyor. Oysa saldırı titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi. Saldırının anlık etkisi ne olursa olsun, ortaya çıkan tablo Hizbullah'ın paranoyasını arttıracak ve Mossad'ın gelecekte yapabileceklerine karşı daha fazla temkinli olmasına yol açacak. Hizbullah'ın bu saldırının ardından iç güvenlik aygıtında bir revizyona gidebilir, operasyonel güvenliğindeki boşlukları gözden geçirebilir ve üyelerinin yeteneklerini arttırmaya çalışabilir. Tüm bunlar aynı zamanda Hizbullah içinde kan dökülmesine yol açabilir ve içeride bir casus avı başlayabilir. Bu da İsrail istihbaratı için bir başka kazanç olacaktır.

Saldırı, titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi.

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’ye geçtiğimiz temmuz ayı sonlarında Tahran'da düzenlenen suikastta olduğu gibi çağrı cihazı saldırısının arkasındaki nedenlerden biri de Mossad'ın prestijini yeniden kazanma konusundaki kararlılığıydı. İsrail istihbaratı 7 Ekim 2023 saldırısından önce her şeye gücünün yetebileceği yönünde güçlü bir imaja sahipti. Mossad efsaneleri, Steven Spielberg yönettiği Münih ve Netflix yapımı Kaos gibi popüler casusluk filmleriyle ekranlara taşınmıştı.

İsrail'in hedef odaklı suikastlarında, geçtiğimiz ocak ayında Beyrut'ta Hamas'ın Siyasi Büro Başkan Yardımcı Salih el-Aruri, temmuz ayı sonlarında yine Beyrut'ta Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından Fuad Şükür ve Şükür’den kısa bir süre sonra da İsmail Heniyye öldürüldü.

dfv fdev
Patlayan çağrı cihazlarından birinden geri kalanlar Beyrut'ta sergilendi, 18 Eylül (AFP)

İsrail'in gizli operasyonlarının Mossad'ın imajını iyileştirmenin yanı sıra daha pratik bir etkisi de var. Saldırı büyük olasılıkla Hizbullah'ın komuta ve kontrol merkezini yok etti. Bu da öngörülebilir gelecekte Hizbullah için büyük iletişim sorunlarına yol açacak. Dahası, salı günü gerçekleşen saldırıda yüzlerce Hizbullah üyesi yaralandı. Bazılarının parmaklarının ya da ellerinin koptuğu ya da geçici de olsa sahadan uzaklaşmalarına neden olan başka yaralanmalar gibi fiziksel bozukluklara sebep olduğu şüphesiz.

Yemen'deki Husiler, Irak ve Suriye'deki milisler ve İran'ın diğer vekilleri daha fazla önlem almaya başlayacaktır. Bu durum söz konusu grupların birbirleriyle iletişim kurma şekillerinde değişikliklere yol açarak koordinasyon düzeylerini doğrudan etkileyebilir ve saldırı düzenleme kabiliyetlerini engelleyebilir.