Başağa, petrol gelirlerinin Dibeybe hükümetinden uzak tutulması çağrısı yaptı

Fethi Başağa, gelirlerin Dibeybe’ye ulaşmasını engellemeye ve onu iktidardan vazgeçirmeye çalışıyor.

Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Menfi, Birlik Hükümeti Genelkurmay Başkanı Haddad ile görüştü. (Başkanlık Konseyi)
Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Menfi, Birlik Hükümeti Genelkurmay Başkanı Haddad ile görüştü. (Başkanlık Konseyi)
TT

Başağa, petrol gelirlerinin Dibeybe hükümetinden uzak tutulması çağrısı yaptı

Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Menfi, Birlik Hükümeti Genelkurmay Başkanı Haddad ile görüştü. (Başkanlık Konseyi)
Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Menfi, Birlik Hükümeti Genelkurmay Başkanı Haddad ile görüştü. (Başkanlık Konseyi)

Libya’da yeni İstikrar Hükümeti Başkanı Fethi Başağa,Paranın geçici Birlik Hükümeti’ne ulaşmasını engelleme ve hükümeti iktidardan vazgeçmeye zorlama girişimi çerçevesinde, Petrol Şirketi’ni ‘gelirlerini koruma mekanizmaları hakkında öneriler sunmaya’ çağırdı.
Başağa geçen çarşamba akşamı Petrol Şirketi Başkanı Mustafa Sanallah’a hitaben yazdığı bir mesajda, petrol üretimi ve ihracatının mümkün olan en kısa sürede yeniden başlatılması gerektiğini vurguladı. Ayrıca hükümetinin, petrolün korunmasıyla ilgili mekanizmaları benimsemek için gerekli tüm prosedürleri tamamlamaya hazır olduğunu ifade etti. Fethi Başağa, Petrol Hilali bölgesindeki eylemcilerin taleplerinin ‘meşru’ olduğunu ve petrol satış gelirlerinin kullanılması için şu an benimsenen mekanizmalara itiraz etme hakları bulunduğunu vurguladı.
Ancak petrol sahalarının ve limanlarının kapatılmasının sorunu çözmeyeceğini, aksine şirketin çalışmalarını aksatacağını ve üretimi olumsuz etkileyeceğini dile getirdi.
Başağa, hükümetinin ‘petrol üretimini ve ihracatını askıya alma krizini ve bunun Libya devletinin mali durumu ve petrol sektörünün altyapısı üzerinde neden olduğu ciddi zararı sona erdirme çabaları kapsamında’ birçok tarafla temaslarını sürdürdüğünü söyledi. Petrol Hilali bölgesindeki protestocuların, petrol geliri fonlarının harcanmasına yönelik mekanizmalara ve bu fonların dağıtımında, istihdamında ve yönetiminde hiçbir yasal dayanak olmaksızın şeffaflığın olmamasına yönelik itirazları da dinleyen Başağa şunları söyledi:
“Durum, petrol gelirlerinin Ulusal Petrol Şirketi’nin hesaplarında tutulmasını ve Temsilciler Meclisi tarafından bütçe kanunu çıkarılıncaya kadar transfer edilmemesini sağlayan özel ve disiplinli mekanizmalar üzerinde anlaşmayı gerektiriyor.”
Fethi Başağa ayrıca hükümetin ‘gelirleri korumak, iyi bir şekilde yönetilmesini sağlamak, bunları siyasi olarak kullanmamak ve sömürmemek’ ile ilgili mekanizmaların benimsenmesini uygulamak amacıyla gerekli tüm prosedürleri tamamlamaya tam olarak hazır olduğunu vurguladı.
Başağa ayrıca Sanallah’tan maaş ve benzeri ödemelerin devamlılığını sağlayarak ve vatandaşın menfaatini koruyarak, bu krizi sona erdirmek için acilen gerekli mekanizma hususundaki önerilerini sunmasını istedi.
ABD’nin Libya Büyükelçisi Richard Norland, geçen ay bu konuda bir ilerleme sağlamıştı. Öyle ki Dibeybe ve Başağa hükümetleri arasındaki iktidar krizinin genişlemesini önlemek için ‘petrol gelirlerinin merkez bankasına aktarılması ve harici bir banka hesabında tutulması sürecini organize eden kısa vadeli bir mekanizmaya’ dikkat çekmişti.
Petrol sahalarına ve limanlara yakın bölgelerde ikamet eden halk, Petrol Şirketi’nin Birlik Hükümeti’ne 6 milyar dolar transfer etmesine itiraz ederek bu sahaların kapatıldığını duyurdu ve Dibeybe’ye yönetimi Başağa’ya devretmesi çağrısı yaptı.
Diğer yandan Libya Ordusu Yüksek Komutanı sıfatıyla Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, Birlik Hükümeti Genelkurmay Başkanlığı’na, ‘kendisine verilen görevleri yerine getirebilmesi ve Libya’nın tüm bölgelerinde istikrarın yayılmasına katkıda bulunması’ için tam desteğini dile getirdi.
Menfi, geçen çarşamba akşamı başkent Trablus’ta Genelkurmay Başkanı Muhammed el-Haddad ile bir araya geldiğini açıkladı. Aktarılana göre Haddad, görüşme sırasında vatanı korumaya muktedir organize ve nitelikli bir ordu hazırlamak amacıyla, ‘askeri durum ve örgütün çalışmalarının örgütsel yönleri hakkında’ Menfi’ye kapsamlı bir brifing verdi.
Dibeybe hükümetinin sözcüsü olan Muhammed Hammude, Dibeybe’nin ‘Savunma Bakanı’ sıfatıyla Haddad’ı görevden almak üzere bir kararname yayınladığı söylentisini yalanladı. Hammuda, 28 Nisan’da sabahın erken saatlerinde yaptığı kısa bir açıklamada, yayınlananların ‘yanlış ve gerçek dışı’ olduğunu belirtti.
Ancak yerel medya organları, Dibeybe’nin Başkanlık Konseyi ile istişare ederek Haddad’ı görevinden almaya çalıştığını savundu. Medya organları bazı bakanlara bağlı platformların, yayından kaldırıldığı iddia edilen kararı sızdırdığına dikkat çekti. Ayrıca Dibeybe’nin Haddad’ın görevlerini kendisine devretmek ve’ petrol üretimini ve ihracatını eski haline getirmek’ üzere bir operasyon odası kurmak için başka bir liderle görüştüğü iddia edildi.



Suriye-İsrail görüşmelerinde “büyük uçurum”

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, cumartesi günü Bakü'deki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın terasından etrafı izlerken (AP)
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, cumartesi günü Bakü'deki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın terasından etrafı izlerken (AP)
TT

Suriye-İsrail görüşmelerinde “büyük uçurum”

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, cumartesi günü Bakü'deki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın terasından etrafı izlerken (AP)
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, cumartesi günü Bakü'deki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın terasından etrafı izlerken (AP)

Şam ve Tel Aviv'den Bakü'de yapılacak Suriye-İsrail görüşmesi hakkında çelişkili haberler çıkarken, Şarku’l Avsat’a konuşan siyasi kaynaklar, iki ülke arasındaki ön görüşmelerin pozisyonlar arasında “büyük bir uçurum” olduğunu ve Şam'ın İsrail’in işgali altındaki Suriye toprakları Golan Tepeleri’nden tamamen çekilmesi talebinden vazgeçmediği sürece İsrail'in derin bir normalleşme konusunda istekli olmadığını ortaya koyduğunu söyledi.

Aynı kaynaklar, İsrail'in Suriye’nin normalleşmenin ‘bir miktar’ olması ve Beşşar Esed rejiminin düşüşünden sonra işgal ettiği bölgelerden çekilmesiyle sınırlı kalması yönündeki tutumunu reddettiğini ve bu bölgelerin büyük bir kısmında kalmak karşılığında daha fazla normalleşme istediğini söyledi. Kaynaklar, İsrail'in Şeyh dağlarının zirvelerinde ve Golan Tepeleri’nin doğusunda işgal ettiği 9 bölgede kalmakta ısrar ettiğini vurguladı.

İsrail, Suriye'deki birçok tarafın Golan Tepeleri’ndeki Yahudi yerleşimlerine saldırı düzenleme niyetinde olduğuna dair bilgilere sahip olduğunu iddia etti. Bu bilginin, İsrail ordusunun geçtiğimiz haftalarda Suriye'nin iç kesimlerinde gerçekleştirdiği tutuklamalarla doğrulandığını ve İran'a bağlı milis güçlerin üyelerinin, Suriye'nin güneyinde faaliyet gösteren cihatçı gruplarla iş birliği içinde yerleşim yerlerine saldırı düzenlemeyi planladıklarını itiraf ettiklerini öne sürdü.

cvfgh
İşgal altındaki Golan Tepeleri'ndeki bir eğitim alanında askeri eğitim sırasında ilk yardım eğitimi alan İsrail askerleri (AFP)

İsrailli bir yetkili, hükümetinin Suriye yönetimine güvenmediğini ve onun vaatlerine güvenemeyeceğini belirterek, İsrail ordusunun sadece İsraillilerin güvenliğini sağlayacak savunma önlemleri almakta kararlı olduğunu, bu nedenle sıkı güvenlik garantileri içeren tam bir barış anlaşmasının imzalanmasının bu güvenliği sağlamanın tek yolu olduğunu düşündüğünü söyledi.

İsrailli kaynaklar, Suriye yönetiminin şu aşamada İsrail ile ‘karşılıklı olarak saldırganlığı durdurma’ garantisi veren bir güvenlik anlaşması yapmakla ilgilendiğini doğruladı. Bu anlaşma, 1974 yılında imzalanan iki ülke arasındaki kuvvetlerin ayrılması anlaşmasına ve İsrail'in bu anlaşmada kabul edilen sınır hattına çekilmesine dayanıyor.

Ancak İsrail, ilişkilerin bir miktar normalleşmesi ile bağlantılı olsa bile geri çekilmeyi reddediyor. İsrail ordusu, Suriye ile birincisi İsrail sınırları içinde (yani İsrail'in Golan Tepeleri’nde işgal ettiği bölge) olup, burada İsrail ordusu büyük bir kuvvet ve ağır tahkimatlarla konuşlanacağı, ikincisi, sınır boyunca 3-5 kilometre genişliğinde bir güvenlik kuşağı oluşturulması ve bu kuşağın içinde silahlı kişilerin bulunmasının yasaklanacağı, üçüncü ise Şam'dan güney ve güneybatıya kadar silahsızlandırılacak üç bölge oluşturulmasını öngören ‘yeni bir güvenlik doktrini’ belirlemişti. Söz konusu güvenlik kuşağında 9 adet müstahkem askeri üs kuran İsrail, bu üsleri kalıcı olmasında ısrar ediyor.

vfbghyj
İsrail ordusuna ait Hummer araçları, 8 Temmuz'da işgal altındaki Golan Tepeleri'ndeki bir eğitim alanında askeri tatbikat sırasında (AFP)

İsrail'in Arapça, İbranice, İngilizce ve Fransızca yayın yapan haber sitesi I24 dün, ‘Suriyeli bir kaynağa’ dayandırdığı haberinde Şara'nın ‘cumartesi günü Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de İsrailli yetkililerle en az bir kez yüz yüze görüşme yaptığını’ bildirdi.

I24, Şara’ya yakın olduğu belirtilen kaynağın, görüşmenin iki taraf arasında Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani ve Suriye hükümetinin İsrail ile güvenlik toplantılarını koordine eden Ahmed ed-Dalati'nin de katıldığı iki veya üç toplantılık görüşmelerde yer aldığını açıkladığını iddia etti.

vfgbhy
İşgal altındaki Golan Tepeleri ile Suriye arasındaki sınır yakınlarında bir İsrail askeri aracı, 4 Mayıs 2025 (Reuters)

İsrail heyetinin Başbakan Binyamin Netanyahu’nun özel temsilcisinin yanı sıra üst düzey güvenlik ve askeri yetkililerden oluştuğunu söyleyen aynı kaynağa göre toplantılar, Suriye ve İsrail arasında olası bir güvenlik anlaşmasını görüşmek ve İran'ın Suriye ve Lübnan’daki varlığı, Hizbullah'ın silahları, Filistinli silahlı gruplar, Lübnan'daki kamplar, Gazze'den gelen Filistinli mültecilerin geleceği ve Şam’da diplomatik nitelikte olmayan bir İsrail koordinasyon ofisi açılması olasılığını ele almak amacıyla gerçekleştirildi.

İsrail televizyonu KAN, cumartesi günü Bakü'de Suriye ve İsrail yetkilileri arasında bir toplantı yapıldığını ve bu toplantıda tarafların Suriye'nin güneyinden İsrail güçlerinin çekilmesi talebini ve iki taraf arasında çok sayıda ‘koordinasyon’ konusunu görüştüğünü bildirdi. KAN ayrıca Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani ile İsrailli mevkidaşı Gidon Sa'ar'ın bugün Brüksel'deki Avrupa Birliği (AB) merkezinde bir araya geleceğini, ancak ayrı bir ikili toplantı konusunda kesin bir bilgi olmadığını aktardı.