عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Lübnan’ın Ramazan simgesi: İftar ve imsak topu

Trablusşam'daki Ramazan topu, halkının isteği üzerine kaleye geri getirildi

Ramazan topu, Trablus gibi Lübnan şehirlerinde etkisi devam eden eski bir gelenek
Ramazan topu, Trablus gibi Lübnan şehirlerinde etkisi devam eden eski bir gelenek
    Beyrut / Vivian Haddad
TT
TT

Lübnan’ın Ramazan simgesi: İftar ve imsak topu

Ramazan topu, Trablus gibi Lübnan şehirlerinde etkisi devam eden eski bir gelenek
Ramazan topu, Trablus gibi Lübnan şehirlerinde etkisi devam eden eski bir gelenek

Lübnan'da Ramazan ayına iftar ve imsak vakitlerinde, Ramazan topunun patlatılması gibi farklı gelenekler eşlik ediyor. Ülkenin ikinci büyük kenti Trablusşam’da devam edegelen bu gelenek, Sayda ve Beyrut gibi diğer kıyı şehirlerde de uygulanıyor.
Trablusşam'da Ramazan topunun yerinde değişiklik yapılmış. Bugün top tarihi Trablusşam Kalesi'nde denize bakan kuzey kulesinde yer alıyor.
Trablusşam Belediyesi Eski Eserler ve Turizm Komitesi başkanı ve Lübnan Üniversitesi'nden Prof. Dr. Halid Ömer Tedmuri'ye göre, bu gelenek Memlüklüler döneminden beri devam ediyor. Bugün de iftar, imsak vaktinde ve Ramazan Bayramı'nın ilk gününün ilan edilmesi için Lübnan ordusu tarafından kaleden top atılıyor.
Top, daha geniş alanlara ulaşması için bir süre önce şehirdeki Raşid Karami Uluslararası Sergi Merkezi'ne taşınmıştı. Tedmuri, Şarku'l Avsat'a şöyle konuştu: “Top bu yıl, Memlükler döneminden günümüze kadar yaklaşık 730 yıl öncesine dayanan bu geleneğin devamı nedeniyle Trablus Kalesi'ne iade edildi”.
İkamet ettikleri yerin kaleye yakınlığı nedeniyle şehir halkının bir kısmı topun sesinden rahatsız olduğunu dile getirilirken, bir kısmı da topu mutluluk kaynağı ve insanları memnun eden bir gelenek olarak görüyor.
 “Top, Raşid Karami Uluslararası Fuarı'na götürüldüğünde topun sesini özleyen çok sayıda insan kaleye iade edilmesini talep ettiler. Onlara göre, top Ramazan Ayı geleneklerinin merkezinde yer alıyor ve değiştirmesini istemiyorlar” dedi.
Tarihi rivayetlere göre, Ramazan topunun hikayesi, Memluk Sultanı'nın yeni bir top satın alıp test etmek istediği Kahire şehrine kadar uzanıyor. Hicri 865 yılında eskerlerden birinin topun tesadüfen iftar vaktine denk gelecek şekilde patlatmasıyle topun sesi tüm Kahire’de yankılandı. Halk bunu iftar vaktinin şehrin her yerinde duyulması için Sultan tarafından yaptığını zannetti. O zamanlar Kahire'deki çok sayıda cami olmasına rağmen, ezan sesi uzaklara kadar ulaşmıyordu.
Tedmuri, “Bu adeti beğenen insanlar sultana teşekkür etmeye giderler. Sultan bu duruma şaşırsa da halkın gösterdiği tepkiden etkilenir ve Ramazan Ayı boyunca top atılmasına karar verir. Böylelikle iftar ve imsak vakitlerinde ve gelişini kutlamak için bayram günlerinde topun patlatılması kararı alındı” diyor. Trabluslular Ramazan Ayında topun sesini duymaktan memnunlar. İftar ve imsak vakitlerinde top patlatılmasının yanı sıra, bayram hilali görüldüğünde 11 pare top atılıyor.
Tedmuri, bu konudaki anılarını şöyle anlatıyor: “Eskiden sosyal medya yoktu, normal telefon bile yoktu. İnsanlar, top sesini duyana kadar Ramazan Bayramı'nın geldiğini bilmiyorlardı. Lübnan savaşı döneminde ise elektrik kesintisi yaşıyorduk. Bayram tarihini bildirecek radyo, televizyon veya başka bir şey yoktu. Topun sesiyle evler neşeyle dolar, çarşılar dört bir yandan insanlarla dolup taşar, alış veriş yapar. ihtiyaçlarını alırlardı”.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?
TT
TT

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Colin P. Clarke

Lübnan ve Suriye’nin bazı bölgelerinde salı günü gerçekleştirilen eş zamanlı bir saldırıda, Lübnan’daki Hizbullah Hareketi tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı peş peşe patladı. Saldırıda en az 10 kişi öldü, binlerce kişi yaralandı.

Birçok kişi saldırının neden şimdi düzenlendiğini ve saldırının zamanlamasının daha geniş bir anlamı olup olmadığını merak ediyor.

İsrail, ABD'nin daha geniş çaplı bir operasyonun, bölgede topyekûn bir savaşa yol açabileceği yönündeki uyarılarına rağmen, Hizbullah’ın saldırılarını önlemenin savaştaki hedeflerinden biri olduğunu açıkladı. Çağrı cihazı saldırısı İsrail'in Lübnan'da Hizbullah'a karşı yürüteceği uzun vadeli bir askeri harekatın başlangıcı olabileceği gibi, İsrail ile İran'ın vekilleri arasında uzun süredir devam eden gölge savaşının son gizli operasyonu da olabilir. İsrail, saldırıyı fark edilmeden gerçekleştirilebileceği zaman aralığı sınırlı olduğu için de böyle bir saldırı düzenlemiş olabilir.

İsrail'in istihbarat servisi Mossad için bu saldırı, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısında yaşanan başarısızlıklar nedeniyle ciddi şekilde zedelenen itibarını iyileştirme yolunda atılan sağlam bir adım olabilir. Saldırı aynı zamanda bir casus romanından fırlamış gibi görünüyor. Mossad'ın böylesine büyük ve dramatik bir operasyonu nasıl gerçekleştirebildiğine dair çok sayıda hipotez ortaya atıldı. Patlayıcıların çağrı cihazlarına üretim aşamasında mı yoksa tedarik süreci sırasında mı yerleştirilmiş olabileceğini henüz bilmiyoruz.

Hizbullah, İsrail'in siber saldırılarına karşı önlem amacıyla çağrı cihazları gibi eski iletişim araçlarını kullanıyordu. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın alternatif iletişim araçları kullanmaya çağırdığı Hizbullah üyeleri 7 Ekim saldırısının ardından cep telefonu kullanmaktan büyük ölçüde kaçındılar.

Bazı kişiler cihazlara sızan kötü amaçlı yazılımın pillerin aşırı ısınmasına ve sonunda patlamasına neden olduğunu düşünüyor. Oysa saldırı titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi. Saldırının anlık etkisi ne olursa olsun, ortaya çıkan tablo Hizbullah'ın paranoyasını arttıracak ve Mossad'ın gelecekte yapabileceklerine karşı daha fazla temkinli olmasına yol açacak. Hizbullah'ın bu saldırının ardından iç güvenlik aygıtında bir revizyona gidebilir, operasyonel güvenliğindeki boşlukları gözden geçirebilir ve üyelerinin yeteneklerini arttırmaya çalışabilir. Tüm bunlar aynı zamanda Hizbullah içinde kan dökülmesine yol açabilir ve içeride bir casus avı başlayabilir. Bu da İsrail istihbaratı için bir başka kazanç olacaktır.

Saldırı, titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi.

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’ye geçtiğimiz temmuz ayı sonlarında Tahran'da düzenlenen suikastta olduğu gibi çağrı cihazı saldırısının arkasındaki nedenlerden biri de Mossad'ın prestijini yeniden kazanma konusundaki kararlılığıydı. İsrail istihbaratı 7 Ekim 2023 saldırısından önce her şeye gücünün yetebileceği yönünde güçlü bir imaja sahipti. Mossad efsaneleri, Steven Spielberg yönettiği Münih ve Netflix yapımı Kaos gibi popüler casusluk filmleriyle ekranlara taşınmıştı.

İsrail'in hedef odaklı suikastlarında, geçtiğimiz ocak ayında Beyrut'ta Hamas'ın Siyasi Büro Başkan Yardımcı Salih el-Aruri, temmuz ayı sonlarında yine Beyrut'ta Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından Fuad Şükür ve Şükür’den kısa bir süre sonra da İsmail Heniyye öldürüldü.

dfv fdev
Patlayan çağrı cihazlarından birinden geri kalanlar Beyrut'ta sergilendi, 18 Eylül (AFP)

İsrail'in gizli operasyonlarının Mossad'ın imajını iyileştirmenin yanı sıra daha pratik bir etkisi de var. Saldırı büyük olasılıkla Hizbullah'ın komuta ve kontrol merkezini yok etti. Bu da öngörülebilir gelecekte Hizbullah için büyük iletişim sorunlarına yol açacak. Dahası, salı günü gerçekleşen saldırıda yüzlerce Hizbullah üyesi yaralandı. Bazılarının parmaklarının ya da ellerinin koptuğu ya da geçici de olsa sahadan uzaklaşmalarına neden olan başka yaralanmalar gibi fiziksel bozukluklara sebep olduğu şüphesiz.

Yemen'deki Husiler, Irak ve Suriye'deki milisler ve İran'ın diğer vekilleri daha fazla önlem almaya başlayacaktır. Bu durum söz konusu grupların birbirleriyle iletişim kurma şekillerinde değişikliklere yol açarak koordinasyon düzeylerini doğrudan etkileyebilir ve saldırı düzenleme kabiliyetlerini engelleyebilir.