Suudi Arabistan hacıların ve umrecilerin korunmasına yönelik çalışmalarına hız verdi

Bu yılki Ramazan Ayı’nın son cuma namazı eda edildi. (SPA)
Bu yılki Ramazan Ayı’nın son cuma namazı eda edildi. (SPA)
TT

Suudi Arabistan hacıların ve umrecilerin korunmasına yönelik çalışmalarına hız verdi

Bu yılki Ramazan Ayı’nın son cuma namazı eda edildi. (SPA)
Bu yılki Ramazan Ayı’nın son cuma namazı eda edildi. (SPA)

Uluslararası alanda bundan iki yıl önce, Kovid-19 pandemisinden etkilenen ekonomilerin korunması için büyük bir mücadele başlatıldı. Suudi Arabista, ekonominin yanı sıra farklı alanlarda salgınla başarılı bir şekilde yüzleşen az sayıdaki ülkeden biriydi. Bunlar arasında, sağlık kısıtlamalarına rağmen, İslam’ın şartlarından Hac görevinin yerine getirilmesi de yer alıyordu.
Suudi Arabistan süreçte başarılı oldu ve pandeminin yayılmasının ilk aşamalarında Hac ibadetleri aksamadı. Hacıların selametini sağlamak için tüm insani ve tıbbi imkanlar seferber edildi. İlk başta hacı sayısı bin kişi ile sınırlandırılmış olsa da diğer sezon bu sayı 60 bine yükseltildi. İlgili sektörler, kalabalık grupların yönetiminin yanı sıra sağlık prosedürlerini kontrol etme ve virüs ile mücadelede daha önceki deneyimlerden yararlandı.
Bugün, Hac mevsiminin yaklaşmasıyla birlikte Suudi Arabistan, Krallık içinden ve dışından, ülkelere göre ayrılan kotaları ve sağlık önlemlerini de dikkate alarak hacı sayısını bir milyona çıkaracağını duyurdu. Böylece Krallık başarılarına yeni bir tanesini eklemek için yeni bir mücadeleye başladı. Hac sezonundan oldukça erken bir zamanda, hacıların selametlerini ve ülkenin daha önce elde ettiği kazanımları korumak için tüm senaryolara karşı planlar geliştirildi. Hacı sayısının artırılması ile pandemi öncesindeki sayılara yavaş yavaş yaklaşılıyor. Zira 2019’da 2,5 milyon hacının ibadet ettiği tahmin ediliyor.
Suudi Arabistan’ın başarısı sadece Hac mevsimi ile sınırlı kalmadı. Mescid-i Haram ve Mescid-i Nebevi’de kademeli olarak Umre ve namazlar yeniden başlatıldı. Yeni düzenlemeler ile bin kişi ile sınırlı olan umreci sayısı artık günlük 400 bini aştı. Umreci sayısı artırılırken, sağlıklarının korunmasını ve ibadetlerini aksatmadan gerçekleştirmelerini sağlamak için çalışmalar, ihtiyati tedbirler ve kontroller belirlendi.
Elde edilen başarı, geçtiğimiz dönemde bu prosedürlerin güvenli ve etkinliğini olduğunu gösterdi. Günlük olarak verilen Umre vizesi sayısı yaklaşık 30 bine ulaşırken Suudi Arabistan dışından Umre yapmak için gelenlerin sayısının 700 bine ulaşacağı tahmin ediliyor.
Suudi Arabistan Hac ve Umre Bakanlığı Sözcüsü ve Hac ve Umre Hizmetleri Müsteşarı Hişam Said, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada Bakanlığın Hac sezonu hazırlıklarına başladığını, hacıların geleceği ülkelerle koordinasyon kurma ve sanal ikili anlaşmalar üzerinde çalıştığını aktardı.
Müsteşar Hişam Said, Hac konusunda izlenen prosedürlere ynelik açıklamasında bu yıl Hac’a getirilen kısıtlamaların Kovid-19 pandemisi sırasında uygulananlardan daha hafif olduğunu belirtti. Yeni prosedürler arasında hacıların Suudi Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanan ‘Kovid-19 aşılarının temel dozlarının tamamlanmış ve 65 yaşın altında olması şartı bulunduğunu belirten Said ayrıca Hac için Suudi Arabistan dışından gelenler için negatif PCR testi sonucu sunmaları gerektiğini kaydetti.  
Hac sezonu sırasında herhangi bir Kovid-19 vakasının tespit edilmesi durumunda uygulanacak mekanizma hakkında da açıklamalarda bulunan Said şüpheli vakalara ynelik sağlık protokolü ve acil durum planları olduğunu belirtti. Hacıların kutsal mekanlarda bulundukları süre boyunca salgına karşı farkındalığa sahip olmasının önemini vurgularken teknik çalışmalar da dahil olmak üzere bu konudaki çalışmaların iyi yönde gittiğini vurguladı.  
Tüm devlet kurumları, ülke içinden veya hava, kara ve deniz limanları aracılığıyla diğer İslam ülkelerinden gelen hacılar ve umrecilerin Mekke’ye ve Medine’ye ulaştıkları andan itibaren ilgilenilmesi için çalışıyor. Söz konusu çalışmalar arasında Umre ve Hac şirketleri tarafından sağlanan konaklama, yemek ve ulaşım hizmetleri incelenmesi de yer alıyor. Bu alanda faaliyet gösteren şirketler saha teftişlerinde çifte kontrole tabi tutuluyor. Şirketler hakkında yapılan şikayetler hızla ele alınıyor. Bu da onları, mali cezalar veya askıya alma uygulanmadan önce performanslarını düzeltmeye sevk ediyor.
Said sürece dair iki tür ihlal bulunduğuna dikkat çekti., Bunlardan ilkinin umrecilerin limanlardan birine geldiği sırada onları bekleyen araçların bulamaması gibi saha ihlalleri olduğunu ve bu durum için para cezaları ve diğer cezaların uygulandığını, diğerinin de şirketlerin hizmet vermede gecikmesi gibi farklı şekillerdeki operasyonel ihlaller olduğunu ve bunlar hakkında da derhal işlem yapıldığını belirtti. Said, bakanlığın Ramazan Ayı’nın başından bu yana teftiş çalışmaları yürüttüğünü söylerken Medine ve Mekke’de hizmet sağlayıcılara ve şirketlere bin 469’dan fazla teftiş turu düzenlediğini ve bazı hizmetlerde çeşitli ihlaller ve eksiklikler tespit ettiğini bildirdi.
Müsteşar, Hac ve Umre Bakanlığı’nın hacıların memnuniyet düzeyini ve en kaliteli hizmetlere erişimlerini artırma konusunda kararlı olduklarını vurguladı. Bu konuda herhangi bir rehavetin söz konusu olmadığını, bakanlığın, hacılara hizmet veren 10 şirkete yaklaşık 13 bin 300 dolar (50 bin riyal) para cezası verdiğini ve bunun, bakanlığın hacılara hizmet şirketlerin ve çalışmalarının takip edilmesi konusunda üzerine düşeni yapacağına dair bir mesaj olduğunu vurguladı. Hişam Said’e göre bakanlık İhlallerle ilgili olarak, konut ve ulaşım hizmetlerindeki ihlallere odaklandı.  Mekke-i Mükerreme’de 165, Medine’de ise 391 ihlal gözlemlendi. Hizmet sağlayıcıların bu ihlalleri düzeltmeye yönelik çalışmaları bakanlık tarafından kontrol edildi. Diğer yandan bakanlık, şikayet ve öneri hattına şu ana kadar 72 bin çağrı aldı. Saha ekipleri, teftiş turlarına devam ederken çağrı hattına gelen bilgileri de takip ederek, ihlalleri düzeltmeye yönelik adımlar atıyldı. Hacıların ve umrecilere kaliteli hizmet verilmesi için çalışmalara hız verildi.



Hacılara kutsal mekânlarda hizmet veren ‘akıllı teknolojiler’

Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)
Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)
TT

Hacılara kutsal mekânlarda hizmet veren ‘akıllı teknolojiler’

Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)
Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)

İbrahim el Kureşi

Kutsal mekânlarda, inanç yolculukları sırasında hacılara en iyi hizmeti sunmak için yapay zekâ teknolojileriyle ilgili birçok girişim var. Bunlar arasında akıllı saatler, modern teknolojiyle donatılmış kameralar aracılığıyla ‘vücut dilini’ analiz ederek hacıların memnuniyetini ölçen cihazlar, interaktif ekranlar ve sorulara yanıt veren ‘robotlar’ da yer alıyor.

Tur şirketlerinden biri tarafından bu yılki Hac sezonunda ilk kez uygulanan ‘akıllı saat’ uygulaması, hacıların herhangi bir yerden yardım talep etmesini sağlayan elektronik bir devreye bağlı bir yanıt düğmesi sağlarken, interaktif ekranlar hacıların geri bildirim ve şikayetlerini iletmelerini sağlıyor. Robotlar genel sorulara yanıt verirken, son teknoloji ürünü kameralar aracılığıyla vücut dili analizi kullanılarak hacının memnuniyeti ölçülüyor.

İkram ed-Dayf’ın CEO yardımcısı Dr. Adil el-Cuheni, hacılara hizmette yapay zekâ kullanımının şirket olarak üzerinde çalıştıkları önceliklerden biri olduğunu söyledi. İlk aşamada bu yılki Hac'da Tunus'tan gelen 260'tan fazla hacı adayına dağıtılan akıllı saatlerin, kaybolma olgusunu azaltmak için tam coğrafi konumu bilmenin yanı sıra acil bir durumda nerede olurlarsa olsunlar yardım istemek için hızlı bir yanıt düğmesi sağlama özelliğine sahip olduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat'a özel bir röportaj veren el-Cuheni, akıllı saatin hacıların yaşamsal belirtilerinin tespit edilmesini sağlayan bir elektronik devreye bağlı olduğunu ve herhangi bir sağlık sorunu ortaya çıktığında, doğrudan hacıların adının ve coğrafi konumunun tanımlandığı ekranda bir alarmın belirdiğini, böylece destek ekiplerinin dakikalar içinde kendisine gittiğini ve hızlı yanıt düğmesinden talep etmese bile ona bakım sağladığını açıkladı.

Misafir hizmetleri departmanında mevcut olan çoklu rollere ek olarak hacılara hizmet vermek için kullanılan interaktif ekranlar (Şarku’l Avsat)Misafir hizmetleri departmanında mevcut olan çoklu rollere ek olarak hacılara hizmet vermek için kullanılan interaktif ekranlar (Şarku’l Avsat)

Saatteki modern teknolojinin hacıların güzergahının gerçek zamanlı olarak izlenmesine olanak tanıdığını ve Cemerat'a giden rotadan sapanların tespit edilmesini sağladığını belirtti.

El-Cuheni, saatin pil ömrünün kesintisiz 10 saat olduğunu ve pil bittiğinde saatin hacı adayının bulunduğu son konumda göründüğünü açıkladı. Saatin, şirketin ekranında her hacının hayati göstergeleri hakkında ayrıntılı bir rapor sunduğunu, basınç, nabız ve sıcaklık ölçümlerini ve durumun normal olup olmadığını veya hacıya bakım sağlamak için yanlarında bulunan destek kuruluşları tarafından müdahale edilmesi gerekip gerekmediğini gösterdiğini belirtti.

Rehlat W Menafe Dijital Dönüşüm Direktörü Bera Haşifati, beden dili analizi yoluyla hacıların memnuniyetini ölçme girişiminin, yapay zekâ kameraları aracılığıyla konuklara sunulan hizmetlerin kalitesini iyileştirme ve memnuniyetlerini değerlendirme çalışmaları bağlamında geldiğini söyledi.

Bir dizi alanda bulunan robotların misyonunun ise bir misafir hizmetleri çalışanı olarak hareket etmek olduğunu belirten Haşifati, interaktif ekranların rolünün, hacıların Mina'daki ikametgahlarından, geri bildirimlerinin dikkate alınacağı izleme ekibi aracılığıyla soru sormalarını veya şikayetlerini iletmelerini sağlamak olduğunu açıkladı.

Rehlat W Menafe CEO'su Muhammed el-Huzami, Hac'da yapay zekâ kullanımının lojistik hizmetleri geliştirmenin yanı sıra gerçek zamanlı veri analizi ve ortaya çıkan zorluklara hızlı bir şekilde yanıt vererek herkes için sorunsuz ve güvenli bir Hac deneyimi sağlamak için bir fırsat olduğunu söyledi. El-Huzami, dünya çapında 3 kıtada 10 ülkeden yaklaşık 100 bin hacıya hizmet verdiklerini belirtti.