Tunus Cumhurbaşkanı Said, yeni siyasi tedbir paketini duyurmaya hazırlanıyor

Cumhurbaşkanı Said, terör operasyonlarının kurbanlarının aileleriyle Kartaca Sarayı’nda düzenlenen iftar programına katıldı. (Tunus Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Said, terör operasyonlarının kurbanlarının aileleriyle Kartaca Sarayı’nda düzenlenen iftar programına katıldı. (Tunus Cumhurbaşkanlığı)
TT

Tunus Cumhurbaşkanı Said, yeni siyasi tedbir paketini duyurmaya hazırlanıyor

Cumhurbaşkanı Said, terör operasyonlarının kurbanlarının aileleriyle Kartaca Sarayı’nda düzenlenen iftar programına katıldı. (Tunus Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Said, terör operasyonlarının kurbanlarının aileleriyle Kartaca Sarayı’nda düzenlenen iftar programına katıldı. (Tunus Cumhurbaşkanlığı)

Tunus siyaset sahnesi, Cumhurbaşkanı Kays Said’in ‘yalnızca reform yolunun kökünü kazımayı amaçlamayan, aynı zamanda cumhurbaşkanlığının seçeneklerine karşı çıkan bir cephe oluşturmuş siyasi partilerin önünü kesecek’ bir adım atarak açıklayacağı yeni karar paketini bekliyor.
Tunus’ta birden fazla siyasi parti, Ramazan Bayramı döneminde Cumhurbaşkanı Said’in parlamentonun çalışmalarının dondurulması da dahil yaklaşık dokuz ay önce açıkladığı ‘olağanüstü hal tedbirlerine’  eşlik eden birçok belirsizliği çözmeye çalışmasını bekliyordu.
Tunus Cumhurbaşkanı, bayram mesajında alacağı bu yeni kararlara atıfta bulunarak şunları söyledi:
“Bayramınız mübarek olsun. Bayram hilali doğacak ve Tunus’ta tam dolunaya ulaşacak. Hilal için mükemmel bir gece, aynı zamanda halkımızın iradesine ve taleplerine dayanarak uğraştığımız birçok mesele için mükemmel bir gece. Bayram geçmişi sürükleyerek gelmeyecek, Allah’ın izniyle ciddiyet ve yenilenmenin olduğu bir düzen ile gelecektir.”
Bu çerçevede birçok gözlemci, Cumhurbaşkanı’nın 25 Temmuz’da yapılması planlanan referandumun yanı sıra, bu yılın sonunda yapılması planlanan parlamento seçimleri öncesinde kesin uygulamalar gerektiren bir dizi konuyu çözmesini bekliyor.
Tunuslu siyasi kaynaklar ise Kays Said’in seçim yasasını ihlal eden, siyasi partilerden hesap sorma sürecini ve yabancı fon aldığı kanıtlanan partileri kapatmaya yönelik kademeli ilerlemeyi sürdüreceği kanaatinde. Kaynaklar, tahminlerini Cumhurbaşkanı’nın siyasi rakipleri karşısında dile getirdiği ‘üç hayıra’ ve Avrupa Birliği (AB) ve ABD’den gelen eleştirilere kayıtsız kalmasına dayandırıyor.
Aynı şekilde kaynaklar, Cumhurbaşkanı Said’in kendisini ‘iktidarı yalnız başına üstlenmekle’ suçlayanların önünü kesmek için şiddetle desteklediği ulusal diyaloğun başlangıç tarihini açıklayacağını öne sürdüler. Kaynaklara göre katılımcı listesi, 25 Temmuz 2021’de açıklanan olağanüstü hal tedbirleri anayasal kurumlara karşı bir darbe olarak gören partilerden arındırılacak.
Said’in, elektronik istişare sonuçlarını formüle etmek ve seçim tarihlerini resmi gazetede yayınlayarak belirlemekle görevlendirilecek bir komitenin oluşturulmasının yanı sıra seçim yasası ve siyasi sistemle ilgili daha fazla siyasi reform yönünde ilerlemesi bekleniyor.
Tunus Cumhurbaşkanı Said çarşamba akşamı Kartaca Sarayı’nda bir iftar programına ev sahipliği yaptı. Tunus Cumhurbaşkanlığı’nın yaptığı açıklamaya göre iftar programı, terör operasyonlarında şehit olan ya da yaralanan askeri ve güvenlik güçlerinin ailelerinin ve devrim şehitlerinin ve yaralılarının ailelerinin katılımıyla düzenlendi.
Diğer yandan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Tunus’taki duruma ilişkin açıklamada bulunurken ABD’nin ‘siyasi partileri, sendikaları ve sivil toplumu içermesi koşuluyla’ kapsamlı ve şeffaf bir reform sürecini desteklediğini vurguladı. Blinken, 2023 yılı bütçesini görüşmek üzere düzenlenen bir oturumda Tunus’un ABD’nin bölgede desteklediği başarı öyküleri arasında yer aldığını belirtti. ABD’li Bakan ayrıca, Washington’ın Tunus Cumhurbaşkanı’nın parlamentoyu ‘tek taraflı bir adımla feshetme’ kararından duyduğu endişeyi dile getirdi.
Blinken, ABD’nin ‘özellikle de ifade özgürlüğüyle ilgili davalar olmak üzere sivil davalar için’ askeri mahkemelerin kullanılmasına son vermek üzere baskı yaptığına dikkati çekti.
ABD Dışişleri Bakanı, Tunus makamlarının uluslararası finans kuruluşlarından yardım alabilmek amacıyla çalışması gerektiğini de vurgularken ancak şu anda sahada yaşananların, ülkenin bocaladığı ekonomik ve mali krizden kurtulmak için bu hedefe ulaşma yolundan saptığını belirtti. Antony Blinken ayrıca Washington’un ‘demokratik sürece’ geri dönmesi halinde Tunus’a destek vermeye hazır olduğunu da dile getirdi.



Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
TT

Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)

ABD Başkanı'nın Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya dün yaptığı açıklamada, Irak'ın kritik bir dönemeçte olduğunu ve silahlı grupların devletle rekabet edip devletin rolünü baltaladığı bir ortamda hiçbir ulusun başarılı olamayacağını söyledi.

Savaya, Irak'taki bölünmüşlüğün ülkenin uluslararası konumunu zayıflattığını, ekonomisini boğduğunu ve ulusal çıkarlarını koruma yeteneğini sınırladığını belirterek, hükümetin ülkeyi bölgesel çatışmalardan uzak tutan ve ulusal önceliklere odaklanan bir yaklaşım izlediğinde, istikrarın mümkün olduğunu kanıtladığını ifade etti.

Irak'ta istikrarın sağlanmasının sorumlu liderlik ve devleti ve kurumlarını güçlendirmeye yönelik kararlı bir yaklaşım gerektirdiğini vurgulayan yetkili, siyasi ve dini liderlerin kararlarının, Irak'ın egemenlik ve güç yolunda ilerleyip ilerlemeyeceğini veya parçalanma ve gerilemeye doğru kayıp kaymayacağını belirleyeceğini belirtti.

Trump'ın liderliğinde Amerika Birleşik Devletleri'nin bu kritik dönemde Irak'ı desteklemeye tamamen hazır olduğunu teyit etti.


Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
TT

Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)

Gazze Şeridi, İsrail ve Hamas arasında geçen ekim ayında başlayan kırılgan ateşkes anlaşmasının üçüncü ayına dün girdi. Kuşatma altındaki halk, İsrail'in ihlalleri ve ciddi yardım eksikliğiyle birlikte iki ay geçirdi.

Gazze Şeridi'ni kasıp kavuran şiddetli hava koşulları ve yoğun yağışlar, halihazırda bir bebeğin soğuktan ölmesiyle sonuçlanan zorlu koşulları gidermek için gerekli malzemelerin ulaştırılmasının aciliyetini bir kez daha vurguladı. Birleşmiş Milletler Filistinli Mülteciler Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA), yağışların neden olduğu artan acıların "tıbbi ve yeterli barınma malzemeleri de dahil olmak üzere insani yardımın kesintisiz akışı yoluyla önlenebileceğini" belirtti.

Bu arada, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı İtamar Ben-Gvir dün, Hamas'ın askeri kanadına adını veren, İsrail sınırları içinde bulunan tarihi lider İzzeddin el-Kassam'ın türbesini kaldırma sözü verdi. Ben-Gvir, güvenlik güçleri ve bir vinç eşliğinde, Suriye doğumlu el-Kassam'ın türbesinin yanına kurulan dua çadırını sökerken çekilmiş bir video yayınladı. Hamas, güvenlik bakanının eylemlerinin "kutsallığa karşı eşi benzeri görülmemiş bir ihlal ve kutsal yerlere saygısızlık" olduğunu ifade etti.


Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

TT

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

İsrail, ABD Başkanı Donald Trump’ın ekimde ilk aşaması uygulamaya giren Gazze ateşkes planı kapsamında Hamas’ın tamamen silahsızlandırılması şartında ısrarını sürdürüyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilerle Tel Aviv, Hamas’ın uzun süreli bir ateşkes karşılığında silahların “dondurulması” yönündeki önerisini reddetti.

Fransız Haber Ajansı AFP bugün (Perşembe) konuşan bir İsrailli yetkili, “20 maddelik plan çerçevesinde Hamas’ın geleceği yok; örgüt silahsızlandırılacak” dedi. Aynı yetkili, “Gazze tamamen silahtan arındırılmış olacak” ifadelerini kullandı.

Bu açıklamalar, Hamas’ın yurtdışı siyasi büro şefi Halid Meşal’in Al Jazeera’da yayımlanan röportajında, “Direnişin tamamen silahsızlanması kabul edilemez. Silahların dondurulması veya muhafaza edilmesi gibi seçenekler tartışılıyor” sözlerinin ardından geldi.

y
Hamas lideri Halid Meşal (X)

İsrail Ordu Radyosu da Tel Aviv’in “Gazze’nin tamamen silahsızlandırılması” talebini yinelerken, ABD ile konuya dair “sürekli koordinasyon” yürütüldüğünü aktardı.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşması, Hamas ve diğer silahlı grupların silahsızlandırılmasını öngörüyor.

ABD yönetimi son günlerde daha esnek bir yaklaşım sergiliyor

Hamas’ın üst düzey bir kaynağı, Şarku’l Avsat’a konuşarak Trump yönetiminin silahsızlanma vurgusunu sürdürmekle birlikte, son dönemde arabulucular ile hareket arasında dolaşan bazı önerilere “daha açık” bir tutum sergilediğini belirtti.

Aynı kaynak, “Hareketin sunduğu ve arabulucuların geliştirdiği çeşitli fikirler var. Hâlâ farklı taraflarca iletilen yeni formüller tartışılıyor; amaç ikinci aşamaya geçişi hızlandırmak” dedi.

Bu beklenti, ABD’nin son açıklamalarıyla çelişiyor. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Mike Waltz, İsrail Cumhurbaşkanı İsaac Herzog’la görüşmesinde, Washington’un “Hamas’ın kendini yeniden inşa etmesine asla izin vermeyeceğini” söyledi.

f
ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz (AFP)

Hamas kaynakları, temasların sürdüğünü ve sürece dair “her zamankinden daha ciddi bir irade” oluştuğunu ifade ediyor. Hareket, silahların korunması, depolanarak “dondurulması” veya bir Arap ya da İslam ülkesinin gözetimine devredilmesi gibi formüllerin değerlendirilebileceğini düşünüyor.

Hamas içerisinden bir başka kaynak, arabulucuların “silahsızlandırma, uluslararası güç konuşlandırılması ve Gazze’nin yönetimi gibi konularda ABD ile geniş bir anlayış zemini yaratabileceğini” belirtti.

Meşal, “silahtan arındırma değil dondurma” önerisini anlatırken, “İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının tekrarlanmayacağına dair sağlam garantiler sağlayacak bir çerçeve oluşturmak istiyoruz” dedi.

“Filistin yönetiminin rolü”

İsrail, Hamas’ın elindeki son İsrailli rehinenin naaşı teslim edildikten sonra planın ikinci aşamasına geçilmesinde ısrar ediyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçişin “yakın” olduğunu belirtti ancak “Gazze’nin silahsızlandırılması gibi zorlu dosyalar bulunduğunu” ifade etti.

sdfrg
Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri'ndeki Özel Harekat Birimi 101 (Ulusal Güvenlik web sitesi)

Tartışmalar sürerken, Filistin yönetimi ise Gazze’de tam yetki devrinde ısrar ediyor. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, son günlerde Arap, İslam ve Avrupa liderleriyle temaslarında yönetimin Gazze’de sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu vurguladı.

Hamas, bu pozisyona kamuoyu önünde yanıt vermese de, hareketin üst düzey bir kaynağı Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Filistin yönetiminin Gazze’de sorumluluk üstlenmesine karşı değiliz; ancak bunun ulusal bir uzlaşı programına dayanması gerekir” dedi.

Kaynak, “İsrail’in Gazze’de Filistin yönetiminin herhangi bir rolünü reddettiğini ve bu engelin aşılması için uluslararası baskıların devrede olduğunu” belirtti.