İktidardan vazgeçmeyen Dibeybe'den Trablus’u savunma sözü

Dibeybe, iktidar savaşı krizinin ancak Libya seçimlerinin yapılmasıyla aşılabileceğini söyledi

Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başkanı Abdulhamid Dibeybe (EPA)
Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başkanı Abdulhamid Dibeybe (EPA)
TT

İktidardan vazgeçmeyen Dibeybe'den Trablus’u savunma sözü

Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başkanı Abdulhamid Dibeybe (EPA)
Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başkanı Abdulhamid Dibeybe (EPA)

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe Temsilciler Meclisi tarafından desteklenen rakibi Fethi Başağa’nın hükümeti ile aralarındaki iktidar savaşı krizinin ancak önümüzdeki hazirana kadar parlamento seçimlerinin yapılması ile çözülebileceğini söyledi. Ayrıca saldırıya uğrarsa başkent Trablus'u savunacağına dair söz verdi.
Dibeybe iki akşam önce memleketi Misrata’da (batı) yaptığı bir toplantıda, hükümetinin esas amacının seçimleri yapmak ve iktidarı seçilmiş bir hükümete devretmek olduğunu belirtti. Mevcut krizin çözümüne yönelik ‘tüm yolların kapandığını’ belirten Dibeybe, “İsteseler de istemeseler de seçimlerden başka yol kalmadı. Asker veya huzur bozan kişilerin olmadığı sivil bir devlet istiyoruz” dedi. İçişleri Bakanlığı ve Yüksek Seçim Komisyonu’nun seçimleri yapmaya hazır olduğunu vurgulayarak “Önümüzdeki haziran ayında seçimleri ilan edeceğiz. Seçim Komisyonu seçimlerin yapılmasını istemezse komisyon olarak biz süreci yöneteceğiz” dedi.
Öte yandan Dibeybe, Mısırlı ünlü iş insanı Necip Saviris ile sözlü atışmaya girdi. Saviris, Dibeybe’nin koltuğundan vazgeçmeyip kişisel çıkarlarını Libya'nın çıkarlarının önüne koymasını eleştirdi. Bunun üzerine Dibeybe, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda Saviris’in ismini doğrudan vermeden “Herhalde adresi karıştırdın... Burası Libya... Aslanların ülkesi, edebin yurdu... Striptiz festivali değil” ifadelerini kullanarak Saviris tarafından düzenlenen El Gouna Film Festivali’ne işaret etti.
Saviris “Tarih, Dibeybe’yi kendi çıkarları için vatanın istikrarının önünde duran ve şahsi çıkarlarını ülkesinin çıkarlarına tercih eden biri olarak hatırlayacak” dedi.
Saviris daha sonra Libya’da ekonomik anlamda bir arzusunun olmadığını sadece Libya’yı sevdiği için bir şeyler söylediğini belirtti.
Öbür taraftan Dibeybe hükümetine bağlı Genelkurmay Başkanı Muhammed el-Haddad, hala kendisini Dibeybe ve Başağa arasındaki iktidar mücadelesinden uzak tutmaya çalışıyor. Ordunun şahısların ihtiraslarına ve belirli grupların arzularına boyun eğmemesi gerektiğini söyleyen Haddad, iki gün önce Harp Okulu’ndan mezun olan 50 subayla gerçekleştirdiği buluşmada, bu müessesenin devletin en prestijli müesseselerinden biri olması hasebiyle rolü ve mesleki önemini vurguladı. Mezunlara hitaben yaptığı konuşmasında “Terörle mücadelede ve onun kökünü kazımadaki rolünüz büyüktü. Dışı süslü içi yalan yanlış şahsi hırslarla dolu sloganlarla kimsenin sizi aldatmasına ya da kandırmasına müsaade etmeyin” ifadelerini kullandı.
Öte yandan Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Danışmanı Stephanie Williams, Paris’te Fransa'nın Libya Özel Temsilcisi Paul Soler ve üst düzey Fransız yetkililere, Temsilciler Meclisi ve Devlet Yüksek Konseyi’nden oluşan ortak komite için Kahire’de yakın bir zamanda yapılan istişareler de dahil olmak üzere Libya’daki mevcut durum hakkında bilgi verdiğini kaydetti. Komitenin önümüzdeki ayın ortasında Kahire'de bir takip toplantısı düzenlemeyi planladığını aktardı.
Williams iki gün önce yaptığı açıklamada söz konusu görüşmede, Libya’daki seçimlerin sağlam bir anayasal çerçeveye dayalı bir şekilde derhal yapılması amacıyla ülkedeki seçim ve anayasa ile ilgili sürecin desteklenmesinin önemine ve güvenlik ve ekonomik yolların sürekliliğini korumak için çalışmaların yapılmasını sağlamanın önemine vurgu yapıldığını belirtti. Williams “Sahada sakinliği korumanın ve farklı görüşlere sahip ilgili taraflar arasındaki diyaloğu desteklemenin gerekliliği konusunda anlaştık” ifadelerini kullandı.



Suriye-İsrail görüşmelerinde “büyük uçurum”

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, cumartesi günü Bakü'deki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın terasından etrafı izlerken (AP)
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, cumartesi günü Bakü'deki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın terasından etrafı izlerken (AP)
TT

Suriye-İsrail görüşmelerinde “büyük uçurum”

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, cumartesi günü Bakü'deki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın terasından etrafı izlerken (AP)
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, cumartesi günü Bakü'deki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın terasından etrafı izlerken (AP)

Şam ve Tel Aviv'den Bakü'de yapılacak Suriye-İsrail görüşmesi hakkında çelişkili haberler çıkarken, Şarku’l Avsat’a konuşan siyasi kaynaklar, iki ülke arasındaki ön görüşmelerin pozisyonlar arasında “büyük bir uçurum” olduğunu ve Şam'ın İsrail’in işgali altındaki Suriye toprakları Golan Tepeleri’nden tamamen çekilmesi talebinden vazgeçmediği sürece İsrail'in derin bir normalleşme konusunda istekli olmadığını ortaya koyduğunu söyledi.

Aynı kaynaklar, İsrail'in Suriye’nin normalleşmenin ‘bir miktar’ olması ve Beşşar Esed rejiminin düşüşünden sonra işgal ettiği bölgelerden çekilmesiyle sınırlı kalması yönündeki tutumunu reddettiğini ve bu bölgelerin büyük bir kısmında kalmak karşılığında daha fazla normalleşme istediğini söyledi. Kaynaklar, İsrail'in Şeyh dağlarının zirvelerinde ve Golan Tepeleri’nin doğusunda işgal ettiği 9 bölgede kalmakta ısrar ettiğini vurguladı.

İsrail, Suriye'deki birçok tarafın Golan Tepeleri’ndeki Yahudi yerleşimlerine saldırı düzenleme niyetinde olduğuna dair bilgilere sahip olduğunu iddia etti. Bu bilginin, İsrail ordusunun geçtiğimiz haftalarda Suriye'nin iç kesimlerinde gerçekleştirdiği tutuklamalarla doğrulandığını ve İran'a bağlı milis güçlerin üyelerinin, Suriye'nin güneyinde faaliyet gösteren cihatçı gruplarla iş birliği içinde yerleşim yerlerine saldırı düzenlemeyi planladıklarını itiraf ettiklerini öne sürdü.

cvfgh
İşgal altındaki Golan Tepeleri'ndeki bir eğitim alanında askeri eğitim sırasında ilk yardım eğitimi alan İsrail askerleri (AFP)

İsrailli bir yetkili, hükümetinin Suriye yönetimine güvenmediğini ve onun vaatlerine güvenemeyeceğini belirterek, İsrail ordusunun sadece İsraillilerin güvenliğini sağlayacak savunma önlemleri almakta kararlı olduğunu, bu nedenle sıkı güvenlik garantileri içeren tam bir barış anlaşmasının imzalanmasının bu güvenliği sağlamanın tek yolu olduğunu düşündüğünü söyledi.

İsrailli kaynaklar, Suriye yönetiminin şu aşamada İsrail ile ‘karşılıklı olarak saldırganlığı durdurma’ garantisi veren bir güvenlik anlaşması yapmakla ilgilendiğini doğruladı. Bu anlaşma, 1974 yılında imzalanan iki ülke arasındaki kuvvetlerin ayrılması anlaşmasına ve İsrail'in bu anlaşmada kabul edilen sınır hattına çekilmesine dayanıyor.

Ancak İsrail, ilişkilerin bir miktar normalleşmesi ile bağlantılı olsa bile geri çekilmeyi reddediyor. İsrail ordusu, Suriye ile birincisi İsrail sınırları içinde (yani İsrail'in Golan Tepeleri’nde işgal ettiği bölge) olup, burada İsrail ordusu büyük bir kuvvet ve ağır tahkimatlarla konuşlanacağı, ikincisi, sınır boyunca 3-5 kilometre genişliğinde bir güvenlik kuşağı oluşturulması ve bu kuşağın içinde silahlı kişilerin bulunmasının yasaklanacağı, üçüncü ise Şam'dan güney ve güneybatıya kadar silahsızlandırılacak üç bölge oluşturulmasını öngören ‘yeni bir güvenlik doktrini’ belirlemişti. Söz konusu güvenlik kuşağında 9 adet müstahkem askeri üs kuran İsrail, bu üsleri kalıcı olmasında ısrar ediyor.

vfbghyj
İsrail ordusuna ait Hummer araçları, 8 Temmuz'da işgal altındaki Golan Tepeleri'ndeki bir eğitim alanında askeri tatbikat sırasında (AFP)

İsrail'in Arapça, İbranice, İngilizce ve Fransızca yayın yapan haber sitesi I24 dün, ‘Suriyeli bir kaynağa’ dayandırdığı haberinde Şara'nın ‘cumartesi günü Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de İsrailli yetkililerle en az bir kez yüz yüze görüşme yaptığını’ bildirdi.

I24, Şara’ya yakın olduğu belirtilen kaynağın, görüşmenin iki taraf arasında Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani ve Suriye hükümetinin İsrail ile güvenlik toplantılarını koordine eden Ahmed ed-Dalati'nin de katıldığı iki veya üç toplantılık görüşmelerde yer aldığını açıkladığını iddia etti.

vfgbhy
İşgal altındaki Golan Tepeleri ile Suriye arasındaki sınır yakınlarında bir İsrail askeri aracı, 4 Mayıs 2025 (Reuters)

İsrail heyetinin Başbakan Binyamin Netanyahu’nun özel temsilcisinin yanı sıra üst düzey güvenlik ve askeri yetkililerden oluştuğunu söyleyen aynı kaynağa göre toplantılar, Suriye ve İsrail arasında olası bir güvenlik anlaşmasını görüşmek ve İran'ın Suriye ve Lübnan’daki varlığı, Hizbullah'ın silahları, Filistinli silahlı gruplar, Lübnan'daki kamplar, Gazze'den gelen Filistinli mültecilerin geleceği ve Şam’da diplomatik nitelikte olmayan bir İsrail koordinasyon ofisi açılması olasılığını ele almak amacıyla gerçekleştirildi.

İsrail televizyonu KAN, cumartesi günü Bakü'de Suriye ve İsrail yetkilileri arasında bir toplantı yapıldığını ve bu toplantıda tarafların Suriye'nin güneyinden İsrail güçlerinin çekilmesi talebini ve iki taraf arasında çok sayıda ‘koordinasyon’ konusunu görüştüğünü bildirdi. KAN ayrıca Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani ile İsrailli mevkidaşı Gidon Sa'ar'ın bugün Brüksel'deki Avrupa Birliği (AB) merkezinde bir araya geleceğini, ancak ayrı bir ikili toplantı konusunda kesin bir bilgi olmadığını aktardı.