عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Gökyüzünde hizalanan 4 gezegenin uzay istasyonlarıyla dansı görüntülendi

"Bazen deneyim beklentilerimizi aşıyor"

Gezegenlerin son hizalanması 2020’de olmuştu (Sanal Teleskop Projesi)
Gezegenlerin son hizalanması 2020’de olmuştu (Sanal Teleskop Projesi)
    İstanbul/Şarku'l Avsat
TT
TT

Gökyüzünde hizalanan 4 gezegenin uzay istasyonlarıyla dansı görüntülendi

Gezegenlerin son hizalanması 2020’de olmuştu (Sanal Teleskop Projesi)
Gezegenlerin son hizalanması 2020’de olmuştu (Sanal Teleskop Projesi)

İtalyan astrofizikçi Gianluca Masi, gökyüzünde hizalanan 4 gezegeni Uluslararası Uzay İstasyonu (UUİ) ve Çin’in Tianhe-1 uzay istasyonuyla birlikte görüntüledi.
İnternetten erişilebilen robotik teleskop projesi Virtual Telescope Project’in (Sanal Teleskop Projesi) kurucusu Masi, yerel saatle sabah 4’te Roma’da gökyüzünü gözlemledi.
O gece Jüpiter, Venüs, Mars ve Satürn gökyüzünde aynı hizada sıralanmıştı. Masi bu çarpıcı manzarayı kaydetmek isterken, gözüne daha ilginç bir şey çarptı.
Fotoğrafçı tam o esnada Roma üzerinden geçen Tianhe-1’i görüntüledi. Masi iki istasyonun 15 dakika arayla bu bölgeden geçtiğini biliyordu.
Bir süre bekleyerek UUİ’nin de geçişini gözlemleyen fotoğrafçı, iki istasyonu gezegenlerle ayrı ayrı görüntülemiş oldu
UUİ Dünya etrafındaki dönüşünü her 90 dakikada bir tamamlıyor (Sanal Teleskop Projesi)
109 metre uzunluğundaki UUİ, çoğu zaman gökyüzündeki en parlak nesnelerden biri olarak görülüyor. NASA'ya göre, yeryüzünden yaklaşık 420 kilometre yukarıda yer alan istasyon saatte 28 bin kilometre hızla hareket ediyor.
Çin'in yörüngedeki istasyonu ise şu anda çok daha küçük ama yine de çıplak gözle görülebiliyor. Bu istasyon da yeryüzünden 340 ila 450 kilometre yukarıda yer alıyor.
Masi, "Gece gökyüzüne bakmak her zaman harika ama bazen deneyim beklentilerimizi aşıyor" diye konuştu:
"Güneydoğu yönünde asılı duran Jüpiter ve Venüs'ü gördüm. Bunlar en parlak gezegenlerdi. Aynı noktada gösteriye az 4 gezegenin katıldığını fark ettim. Jüpiter, Venüs, Mars ve Satürn, Güneş’in doğuşundan önce beni bekliyordu."
Dört gezegen hafta boyunca gökyüzünde hizalanmaya devam edecek. Gökyüzü gözlemcilerinin şafaktan hemen önce, sabah 5 civarında manzaraya tanık olması mümkün.
Uzmanlara göre bu tür gezegen hizalanmaları çok nadir değil. Son hizalanma 2020'de, ondan önceki de 2016 ve 2005'te meydana gelmişti.
Independent Türkçe, Livescience, Jagran Josh

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
TT
TT

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)

Deepfake videoların gelişmiş saptama yöntemlerini yanıltabildiği ve her geçen gün daha gerçekçi hale geldiği tespit edildi. 

Bir kişinin yüzünün ya da vücudunun dijital olarak değiştirilmesiyle oluşturulan deepfake videolar endişe yaratmaya devam ediyor. 

Bu videolar gerçek bir kişinin görüntüsünün yapay zeka kullanılarak değiştirilmesiyle yapılıyor. Aslında bu teknoloji, kullanıcıların yüzünü kediye dönüştüren veya yaşlandıran uygulamalar gibi zararsız amaçlarla da kullanılabiliyor.

Ancak insanların cinsel içerikli videolarını üretmek veya masum insanlara iftira atmak için de kullanılabilmesi ciddi bir sorun teşkil ediyor.

Bu videoların sahte olup olmadığını anlamak için kullanılan gelişmiş yöntemlerden biri kalp atışlarını izlemek. 

Uzaktan fotopletismografi (rPPP) adlı araç, deriden geçen ışıktaki küçük değişiklikleri tespit ederek nabzı ölçüyor. Nabız ölçen pulse oksimetreyle aynı prensiple çalışan bu araç, çevrimiçi doktor randevularının yanı sıra deepfake videoları tespit etmek için de kullanılıyor.

Ancak bulguları hakemli dergi Frontiers in Imaging'de bugün (30 Nisan) yayımlanan çalışmaya göre deepfake görüntülerde artık gerçekçi kalp atışları var.

Bilim insanları çalışmalarına videolardaki nabız hızını otomatik olarak saptayıp analiz eden bir deepfake dedektörü geliştirerek başladı. 

Ardından rPPP tabanlı bu aracın verilerini, EKG kayıtlarıyla karşılaştırarak hassasiyetini ölçtüler. Son derece iyi performans gösteren aracın EKG'yle arasında dakikada sadece iki-üç atımlık fark vardı. 

Ekip aracı deepfake videolar üzerinde test ettiğindeyse rPPP, videoya kalp atışı eklenmese bile son derece gerçekçi bir kalp atışı algıladı. 

Bilim insanları kalp atışlarının videoya kasten eklenebileceği gibi, kullanılan kaynak videodan kendiliğinden geçebileceğini de söylüyor.

Almanya'daki Humboldt Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Peter Eisert "Kaynak video gerçek bir kişiye aitse, bu artık deepfake videoya aktarılabiliyor" diyerek ekliyor: 

Sanırım tüm deepfake dedektörlerinin kaderi bu; deepfake'ler gittikçe daha iyi hale geliyor ve iki yıl önce iyi çalışan bir dedektör bugün tamamen başarısız olmaya başlıyor.

Araştırmacılar yine de sahte videoları saptamanın başka yolları olduğunu düşünüyor. Örneğin sadece nabız hızını ölçmek yerine, yüzdeki kan akışını ayrıntılı olarak takip eden dedektörler geliştirilebilir.

Eisert, "Kalp atarken kan, damarlardan geçerek yüze akıyor ve daha sonra tüm yüz bölgesine dağılıyor. Bu harekette gerçek görüntülerde tespit edebileceğimiz küçük bir gecikme var" diyor.

Ancak bilim insanına göre nihai çözüm deepfake dedektörlerinden ziyade, bir görüntünün üzerinde oynanıp oynanmadığını anlamaya yarayan dijital işaretlere odaklanmaktan geçiyor:

Bir şeyin sahte olup olmadığını tespit etmek yerine bir şeyin değiştirilmediğini kanıtlayan teknolojiye daha fazla odaklanmadığımız sürece, deepfake'lerin saptanmalarını zorlaştıracak kadar iyi olacağını düşünüyorum.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, TechXplore, Frontiers in Imaging