Suudi Arabistan sineması İsveç'in Malmö kentinde düzenlenen Arap Film Festivali’nin onur konuğu

“Erbaun Ammen ve Leyle” filmi İsveç'teki Malmö Film Festivali'nde gösterime girdi (Şarku’l Avsat)
“Erbaun Ammen ve Leyle” filmi İsveç'teki Malmö Film Festivali'nde gösterime girdi (Şarku’l Avsat)
TT

Suudi Arabistan sineması İsveç'in Malmö kentinde düzenlenen Arap Film Festivali’nin onur konuğu

“Erbaun Ammen ve Leyle” filmi İsveç'teki Malmö Film Festivali'nde gösterime girdi (Şarku’l Avsat)
“Erbaun Ammen ve Leyle” filmi İsveç'teki Malmö Film Festivali'nde gösterime girdi (Şarku’l Avsat)

Suudi Arabistan sineması, 4-9 Mayıs tarihleri ​​arasında İsveç’in Malmö kentinde 12’ncisi düzenlenecek olan Malmö Arap Film Festivali’nin (MAFF) onur konuğu olacak. Festivalde Suudi Arabistan filmlerinin gösterimleri ve Suudi Arabistan’da film yapımı üzerine özel seminerleri içeren etkinlikler yapılacak.
Festivalde Suudi Arabistan yapımı uzun metrajlı beş film gösterilecek. Bunlar, Muhammed el-Halil'in yönettiği “Erbaun Ammen ve Leyle” (Kırk Yıl Bir Gece), Abdulaziz eş-Şelahi’nin “Had et-Tar” (Uçmanın Sınırı), Kibon Shizuno'nun (Suudi-Japon ortak yapımı) “er-Rıhle” (Seyahat), Faris Kuds’ün “Şemsu’l-Mağrife” (Bilgi Güneşi) ve Ömer Naim'in “et-Tarik” (10 nolu Yol) filmleri olacak. Ayrıca 7 kısa film de festivalde yer alacak. Bunlar ise Hala el-Haid'in yönettiği (Suudi-Amerikan ortak yapım) "Ummu’s-Saaf va Al-Lif" (Ummu's-Saaf ve El-Lif), Halid Zeydan'dan “Havas" (Havas), Mucteba Said’in yönettiği (Suudi-Alman-Fransız ortak yapımı) “Zeval” (Affedilen), Vicdan el-Merzuk’un yönettiği "Saaf" (Yapraklar), Mansur el-Bedran'dan “Şems 89” (Güneş 89), Halid Fahd'ın "et-Tair es-Sagir” (Küçük Kuş) ve Feyza Amba'nın “Nur Şems” (Güneş Işığı) adlı filmlerdir.
Festivalin resmi programına Suudi Arabistan yapımı dört film katılıyor. Bunlar arasında uzun metrajlı film kategorisinde Maan Abdurahman ve Yasir Abdurrahman'ın yönettikleri “Film Cunun” (Delilik) ve Ragid el-Berki'nin “Telefon Hırban” (Bozuk Telefon) ile kısa film kategorisinden Fahd Fayiz'in yönettiği “Diyar Hasma” (Hasma Diyarı), Nura el-Mevlid ve Ragid el-Nahdi’nin yönettikleri “Kavarir” (Şişeler) ve Binbir Gece Masalları kategorisinde Ruba Hafaci, Fatıma el-Hazımi ve Nur el-Emir’in yönettikleri filmler yer alıyor.
Festivaldeki etkinlikler arasında ise Suudi Arabistan Film Otoritesi’ni ve girişimlerini tanıtmayı amaçlayan bir seminer, ‘Film Yapımcıları’ programının yoğun eğitim programı ‘Yetenekler Köprüsü’ ve Malmö Film Endüstrisi Destek Programı’na katılan projeler yer alıyor. Etkinlikler Suudi Arabistan Müzik Orkestrası’nın sunacağı Suudi sanat gecesi ile sona erecek.
Suudi Arabistan Film Otoritesi Başkanı Abdullah Al Ayyaf, festivale katılımın sektörü inşa etme yolculuğuna katkıda bulunan ortaklıklar kurmak amacıyla Suudi Arabistan sinemasının uluslararası platformlardaki varlığının devamı niteliğinde olduğunu söyledi. Al-i Ayyaf, özellikle Suudi Arabistan’da film endüstrisini destekleyen ve teşvik eden bir hükümet sistemi olması, özel sektörden önemli ortaklıklar ve çeşitli üretim projelerini mümkün kılan büyük bir coğrafi çeşitlilikle, Suudi Arabistan’daki film endüstrisi çevresindeki büyük değişimden sonra uluslararası film festivallerinin Suudi Arabistan’daki yetenekleri öne çıkarma ve aynı zamanda uluslararası film endüstrisindeki yetenekleri de Suudi Arabistan’a çekmek için bir alan oluşturduğuna işaret etti.
Malmö Arap Film Festivali’nin Avrupa'nın en büyük Arap filmleri etkinliği olması dikkati çekiyor. İlk olarak 2011 yılında düzenlenen Festival ve o tarihten beri her yıl düzenleniyor. Festival kamuoyunu ve uzmanları ilgilendiren yapıcı diyalogları yönetme konusunda önemli adımlar atmıştır. İsveç, birçok kültürü bünyesinde barındıran ve büyük bir Arap topluluğunun yaşadığı bir ülkedir. Böyle bir ülkede düzenlenen festivalin görevi, evrensel bir görsel dil olan sinema aracılığıyla bu kültürler arasında köprüler kurmak ve çeşitliliği içinde insani boyutunu ortaya koymaktır.



NASA teleskobu, evreni dönüştürmüş olabilecek minik galaksiler buldu

James Webb Uzay Teleskobu'nun tespit ettiği küçük galaksiler (beyaz kutular), evrenin aydınlanmasında kilit rol oynamış olabilir (NASA/ESA/CSA)
James Webb Uzay Teleskobu'nun tespit ettiği küçük galaksiler (beyaz kutular), evrenin aydınlanmasında kilit rol oynamış olabilir (NASA/ESA/CSA)
TT

NASA teleskobu, evreni dönüştürmüş olabilecek minik galaksiler buldu

James Webb Uzay Teleskobu'nun tespit ettiği küçük galaksiler (beyaz kutular), evrenin aydınlanmasında kilit rol oynamış olabilir (NASA/ESA/CSA)
James Webb Uzay Teleskobu'nun tespit ettiği küçük galaksiler (beyaz kutular), evrenin aydınlanmasında kilit rol oynamış olabilir (NASA/ESA/CSA)

NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu (James Webb Space Telescope /JWST), milyarlarca yıl önce evrenin aydınlanmasını sağladığı düşünülen minik galaksiler buldu. 

Yaklaşık 13,8 milyar yaşında olduğu tahmin edilen evren ilk 1 milyar yılında nötr hidrojen gazıyla doluydu. Yoğun bir sisin hakim olduğu bu dönemde ışık uzaklara gidemiyordu. 

Ancak daha sonra bu gaz iyonize hale geldi, yani elektronlarından arındırıldı ve Reiyonizasyon Çağı'nın başlamasıyla evrenin ışıkları yandı. 

İlk yıldız ve galaksilerin bu süreci başlattığı düşünülürken, bilim insanları hangi türden gökcisimlerinin sorumlu olduğundan emin değildi. Araştırmacılar hızlı bir şekilde yıldız oluşturan, yani "yıldız patlamaları" yaşayan küçük galaksilerin bu hidrojen sisinin iyonize olmasında rol oynadığından şüpheleniyordu.

Bulguları Amerikan Astronomi Topluluğu'nun 11 Haziran'da Alaska'da düzenlenen 246. toplantısında sunulan çalışmada bu düşünceyi destekleyen güçlü kanıtlar bulundu.

Bilim insanları JWST'yi kullanarak Dünya'dan yaklaşık 4 milyar ışık yılı uzaklıkta, Pandora'nın Kümesi diye bilinen Abell 2744 adlı galaksi kümesine odaklandı. Kütleçekimsel merceklenme denen bir olgu sayesinde küme, etrafındaki ışığı bükerek daha uzaktaki cisimlerin ışığının JWST'ye ulaşmasını sağladı.

Araştırmacılar bu görüntülerde iki elektronunu kaybetmiş oksijen atomlarının yaydığı yeşil ışığı aradı. Bu tür bir ışık, elektronların kopmasını sağlayan güçlü bir ultraviyole ışığın işareti olabilir. Bilim insanları aynı ışık kaynağının evreni kaplayan hidrojen gazı sisini iyonize etmiş olabileceğini söylüyor.

Ekip böylece evrenin yaklaşık 800 milyon yaşında olduğu dönemde yıldız patlaması yaşayan 83 küçük galaksi tespit etti ve 20'sini detaylıca inceledi. 

Çalışmanın bulgularına göre bu eski galaksiler, ultraviyole ışığın yaklaşık yüzde 25'ini uzaya saldıysa, evreni kaplayan sisi temizlemek için gereken tüm enerjiyi sağlamış olmalı. Araştırmacılar bugünkü benzer galaksilerin bu oranda ultraviyole ışık yaydığını söylüyor.

NASA'nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi'nden ve makalenin yazarlarından Isak Wold, "Ultraviyole ışık üretme konusunda bu küçük galaksiler ağırlıklarının çok üzerinde bir performans sergiliyor" diyor.

Bilim insanları bu galaksilerin 2 bin ila 200 bin tanesinin birleşimiyle Samanyolu'ndaki yıldız kütlesine ulaşılabileceğini belirtiyor. Ancak kütlelerinin düşük olması, evrenin aydınlanmasını sağlayan süreci başlatmalarına engel değil gibi görünüyor.

Çalışmanın bir diğer yazarı James Rhoads, "Düşük kütleli galaksiler etraflarında daha az nötr hidrojen gazı toplar ve böylece iyonlaştırıcı ultraviyole ışığın kaçması kolaylaşır" diyerek ekliyor:

Aynı şekilde yıldız patlamaları sadece bol miktarda ultraviyole ışık üretmekle kalmaz, aynı zamanda galaksinin yıldızlararası maddesinde bu ışığın dışarı çıkmasına yardım eden kanallar açar.

Independent Türkçe, Live Science, Universe Today, NASA