BM'nin yeni Libya özel temsilcisi Afrika'dan mı olacak?

Eski BM Libya Özel Temsilcisi Jan Kubis’in istifasından bu yana siyasi kulisler bir sonraki temsilcinin hangi ülkeden olacağı ile ilgili tartışmalara tanık oluyor.

BM Güvenlik Konseyi oturumlarının ve uluslararası delegelerin görüşmelerinin yanı sıra iç ve bölgesel düzeyde yürütülen istişareler bir Afrikalının temsilci olarak atanma olasılığını güçlendiriyor.

Kubis beklenmedik bir şekilde geçen kasım ayında istifasını sunmuştu. O zamandan bu yana Birleşmiş Milletler yeni bir temsilci atamaya çalışıyor. Ancak Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde temsil edilen Libya’nın destekçileri ve muhalifleri arasındaki talepler çelişiyor.

Libya kaynakları Şarku'l Avsat'a, Afrika Birliği'nin daha önce Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres'e BM'nin Libya elçisi olarak bir Afrikalı atamasını teklif ettiğini aktardı. Teklif, Rusya ve Çin'in de desteğini alıyor. Ancak Ukrayna'daki savaş uluslararası alanda denklemleri derinden etkiliyor.

Aynı kaynaklara göre Guterres, Libya'ya yeni bir elçi atanmasına itiraz eden bazı ülkeler nedeniyle bazı zorluklarla karşı karşıya. Bu zorluklar onu, kıdemli ABD’li diplomat Stephanie Williams'ın Genel Sekreter Danışmanı olarak atamaya sevk etti. Williams misyonun daha önce Libya'da benimsemediği bir isim.

Williams Aralık ayı başlarında Libya'ya geldi. O zamandan beri siyasi partiler arasında yol haritasının uygulanması ve ülkede cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin misyon koordinatörü olan Risdon Zninga ile birlikte yapılması konusunda anlaşmaya varılması isteniyor.

İtalyan haber ajansı Nova’nın aktardığına göre dün akşam, Libya dosyasına yakın Batılı kaynaklar ‘BM misyonunun yeni başkanının bir Afrikalı olacağını’ bildirdi.

Haber ajansı daha fazla ayrıntı vermese de Libyalı politikacılar ‘çıkarların kesiştiğini’ görüşündeler. Rusya’nın savaşının ülkeye yeni bir BM elçisinin atanmasına dikkat çekici bir şekilde yansıyacağı kaydediliyor. Kahire ve Williams arasında Libya dosyasıyla ilgili bir vizyon farklılığı olduğuna işaret eden Libyalı politikacılar Moskova'nın Williams'ı görevden almak ve yeni bir misyon başkanı atamak için bir süredir çaba harcadığını kaydettiler. Bu durumun Moskova ile ABD vizyonu açısından çelişki yaratacağı tahmin ediliyor.

BM Güvenlik Konseyi geçtiğimiz nisan ayının 29'unda oy birliğiyle Birleşmiş Milletler Destek Misyonu'nun Libya'daki bir sonraki görev süresini 31 Temmuz'a kadar üç aylığına yeniledi.

Libya Fethi Başağa liderliğindeki ‘istikrar’ hükümeti ile Abdulhamid Dibeybe liderliğindeki ‘ulusal birlik hükümeti’ arasında keskin bir bölünme ve güç mücadelesine tanık oluyor. Dibeybe, Temsilciler Meclisi tarafından yakın zamanda önerilen yol haritasına açıkça aykırı olarak seçimlerin haziran ayında  yapılması çağrısında bulunuyor.

İngiltere, BMHK’ya misyonun görev süresinin bir yıl uzatılmasını öngören bir karar taslağı sunmuştu. Rusya'nın reddetmesi karşısında metin, mevcut görev süresinin sadece üç aylığına teknik olarak yenilenmesine dönüştü. Aralarında Fransa, Brezilya ve Gabon'un da bulunduğu ülkeler, Rusya'nın bir yıllık görev süresi isteyen diğer 14 konsey üyesi karşısındaki ‘inatçılığını’ kınayarak üzüntülerini dile getirdiler. Konsey, Guterres'i başkent Trablus'ta görev yapacak yeni bir elçi atamaya çağırdı.