Mısır’da hapisteki aktivistlerin serbest bırakılması için dosyalar inceleniyor

Cumhurbaşkanlığı tarafından çıkarılan af ile 900’ün üzerinde mahkum serbest bırakıldı.

Mahkumların serbest bırakılma sürecinde birçok çalışma ve etkinlik yürütüldü. (Mısır İçişleri Bakanlığı)
Mahkumların serbest bırakılma sürecinde birçok çalışma ve etkinlik yürütüldü. (Mısır İçişleri Bakanlığı)
TT

Mısır’da hapisteki aktivistlerin serbest bırakılması için dosyalar inceleniyor

Mahkumların serbest bırakılma sürecinde birçok çalışma ve etkinlik yürütüldü. (Mısır İçişleri Bakanlığı)
Mahkumların serbest bırakılma sürecinde birçok çalışma ve etkinlik yürütüldü. (Mısır İçişleri Bakanlığı)

Mısır Cumhurbaşkanlığı Af Komitesi, 28 Nisan 2022 tarihinde çıkarılan af kararının ardından daha fazla mahkumun serbest bırakılması için yeni çalışmalara başladı.
Cumhurbaşkanlığı Af Komitesi, komite ve ilgili devlet kurumları arasında yapılan anlaşmaya göre yaşları genç tutukluların serbest bırakılması için bir form yayınladı. Komite, Ulusal Gençlik Kongresi’nin internet sitesinden sunulan formda serbest bırakılacak isimler hakkında herhangi bir yargı kararı verilmediğini belirtti.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, Mısır Aile İftarı programında Ulusal Gençlik Kongresi’nin 2016 yılında isteği üzerine kurulan Cumhurbaşkanlığı Af Komitesi’nin yeniden etkinleştirileceğini açıklamıştı. Sisi, kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşları ile koordineli bir şekilde çalışmalarına devam edeceğini belirtmişti.
Yerel ve uluslararası siyasi aktörler, partiler ve sivil toplum örgütleri geçtiğimiz yıllarda Mısırlı yetkililere çeşitli davalarda suçlanan aktivistleri ve insan hakları savunucularını serbest bırakma çağrısında bulunmuştu. Sisi, siyasi bir diyalog başlatmak istediğini niyetinde olduğunu açıklamıştı.
Tutuklu gençlerin serbest bırakılması için talep formunu yayınlanması, Ramazan Bayramı münasebeti ile mahkumların affedilmesinden saatler sonra gerçekleşti. Mısır İçişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada “986 mahkum, Ramazan Bayramı ve Cumhurbaşkanı Sisi’nin Cumhurbaşkanlığı Af Komitesi’ni yeniden etkinleştirmesi ile serbest bırakılmıştır. Af şartlarını yerine getiren kişiler serbest bırakılmıştır” denildi.
Bakanlık ceza sisteminin modern anlamda uygulanması, mahkumları korunması ve rehabilite edilen tutukluların topluma yeniden kazandırılması için serbest bırakılmalarına ilişkin çalışmalar yürüttüğünü bildirdi.



Sadr, Irak seçimleri öncesinde siyasi meydan okumaları gündeme getirdi

 Mukteda es-Sadr, destekçilerini seçmen kayıtlarını güncellemeye çağırarak siyaset sahnesini karıştırdı. (Reuters)
Mukteda es-Sadr, destekçilerini seçmen kayıtlarını güncellemeye çağırarak siyaset sahnesini karıştırdı. (Reuters)
TT

Sadr, Irak seçimleri öncesinde siyasi meydan okumaları gündeme getirdi

 Mukteda es-Sadr, destekçilerini seçmen kayıtlarını güncellemeye çağırarak siyaset sahnesini karıştırdı. (Reuters)
Mukteda es-Sadr, destekçilerini seçmen kayıtlarını güncellemeye çağırarak siyaset sahnesini karıştırdı. (Reuters)

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr'ın, bu yılın sonunda yapılması planlanan parlamento seçimleri yaklaşırken destekçilerini seçmen kayıtlarını güncellemeye çağırma kararı, bölünmüş Şii evinde depreme neden oldu. Sadr'ın kararı hareketin seçim yarışına katılımını teyit etmese de özellikle Selahaddin ve Ninova gibi karışık bölgelerde diğer blokları hesaplarını gözden geçirmeye sevk etti.

Bir destekçisinin kayıtların güncellenmesinin amacına ilişkin sorusuna cevaben Sadr, nihai katılım kararından bağımsız olarak bu hamlenin ‘demokratik bir gereklilik’ olduğunu söyledi. Ancak kararın ardından yaşanan kitlesel hareketlilik -milyonlarca destekçisinin verilerini güncellemeye gitmesi- Sadr'ın gerçek niyeti hakkında soru işaretleri yarattı. Bu hamle bir yandan tabanının tepkisini ölçerken, diğer yandan da 2022'de siyasi süreçten çekilmesinin ardından parlamentoya olası bir dönüşün göstergesi olabilir.

Şii evi popülerlik sınavıyla karşı karşıya

Sadr'ın destekçilerini harekete geçirmesi, Kanun Devleti Koalisyonu (Nuri el-Maliki), Hikmet Hareketi (Ammar el-Hekim), Asaib Ehli’l Hak (Kays el-Hazali) ve Bedir Örgütü (Hadi el-Amiri) gibi en önemli rakip blokları içeren Şii Koordinasyon Çerçevesi’ne doğrudan bir meydan okuma teşkil ediyor. İronik olan şu ki, görünürdeki ittifaklarına rağmen bu güçler ciddi iç bölünmelerden mustarip ve bu da onları Sadr'ın orta ve güney Irak'taki ve hatta karma bölgelerdeki popülaritesine karşı seçmen kaybetmeye açık hale getiriyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani ise Koordinasyon Çerçevesi güçlerinin bir parçası olmasına rağmen, birçok siyasi gözlemcinin gözünde bu güçler tarafından en çok zorlanan siyasi taraf.

Karşılıklı korkular

İsminin açıklanmasını istemeyen Iraklı bir siyasi kaynak Şarku’l Avsat'a Sadr'ın kararının iki açıdan tehlikeli olduğunu söyledi. Birincisi, Sadr Hareketi (geçmişte olduğu gibi) parlamentoda çoğunluğu kazanırsa, Koordinasyon Çerçevesi hükümetinin kuruluşunda yer almamasına rağmen ekonomik kriz, dolar krizi ve maaşlar gibi başarısızlıklarının sorumluluğunu üstlenme baskısıyla karşı karşıya kalacak.

 Mukteda es-Sadr'ın destekçileri geçen yıl nisan ayında Bağdat'ın Sadr Şehri’nde düzenlenen bir protesto sırasında (AP)Mukteda es-Sadr'ın destekçileri geçen yıl nisan ayında Bağdat'ın Sadr Şehri’nde düzenlenen bir protesto sırasında (AP)

Kaynak, “İkinci açı ise hükümetin nasıl kurulacağı; mevcut Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani müttefiklerinin başarısızlıklarından sorumlu tutulmasa bile, Sadr ve Sudani arasında gelecekte kurulacak herhangi bir ittifak, özellikle Sadr'ın karşı çıktığı ABD ile ilişkiler konusundaki vizyon farklılıkları nedeniyle sekteye uğrayabilir” dedi. Bu hamlenin yankıları Şii bileşenle sınırlı kalmayıp Sadr'ın nüfuzunun arttığı karma bölgelerdeki güç dengesinin değişmesinden korkan Sünni arenaya da uzanıyor. Gözlemcilere göre, görünürde Şii Koordinasyon Çerçevesi'ne bağlı olmasına rağmen çatışmalardan ‘en çok etkilenen taraf’ olan Sudani'nin akıbeti de merak konusu.

Kayıtların güncellenmesi Sadr'ın mutlaka seçimlere gireceği anlamına gelmese de bu hamle popüler zemini test etmek ve muhaliflerin kafasını karıştırmak için önleyici bir oyunu ortaya koyuyor. Bazı analizler Sadr'ın parlamentoya dönmesini desteklese de yönetimin sonuçlarına katlanmaya istekli olup olmadığı ve Şii evindeki bölünmelerin üstesinden gelme kabiliyetine ilişkin sorular tüm senaryolara açık olmaya devam ediyor.